امان ـ پایتخت اردن ـ روز جمعه گذشته (10/5/2006) میزبان دو دیدار مهم میان رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین و نخست وزیر اردن و جمعی از مسئولان سابق حکومت خودگردان با اعضای مجلس قانونگذاری اردن بود.
محور گفت و گوها در این دیدارها تیرگی روابط اردن و جنبش مقاومت اسلامی “حماس” و نتایج توطئه های مربوط به براندازی دولت جدید فلسطین به رهبری حماس بود. این اقدام در حالی صورت می گیرد که مسئولان عربستان، مصر و کشورهای حوزه خلیج فارس در تلاشند تا به اختلافات میان حماس و اردن پایان بخشند.
دیدار دوم عصر روز جمعه گذشته انجام شد و در جریان آن محمود عباس رئیس دولت خودگردان و احمد قریع نخست وزیر سابق فلسطین و عضو کمیته مرکزی جنبش فتح با دکتر “معروف البخیت” نخست وزیر اردن و دکتر عبدالله الخطیب” وزیر امور خارجه این کشور ملاقات کردند.
این ملاقات در هتل “ریجینسی بالاس” واقع در مرکز امان صورت گرفت و مذاکراتی که در رستوران طبقه بیستم این هتل صورت گرفت، 3 تا 4 ساعت به طول انجامید و هنوز از جزئیات این گفت و گوها خبری در دست نیست و فقط محور گفت و گوها مشخص شده است.
دیدار نخست ظهر همان روز طی ضیافت نهاری که “عبدالروف الروابده” نخست وزیر پیشین اردن آن را در منزلش تدارک دیده بود، انجام شد. الروابده همان کسی است که در اوت سال 1999 یعنی در دوره نخست وزیری خود دفتر حماس را در امان تخته و رهبران حماس را تبعید کرد.
در این نشست علاوه بر عباس، احمد قریع نیز حضور داشت. از جمله میهمانان الروابده دکتر باسم عوض الله رئیس دفتر ملک عبدالله دوم بود. هنوز 10 دقیقه از حضور وی در این خانه نگذشته بود که به غرض اصلی الروابده از این دعوت و ضیافت پی برد و در کمتر از ده دقیقه خانه را ترک گفت تا مبادا به خاطر موضع گیری های سیاسی اش در مظان اتهام قرار بگیرد. وی علت ترک این ضیافت را به قرار ملاقات با برخی مسئولان دیگر توجیه کرد.
در این مراسم همچنین شماری از نمایندگان از جمله غالب الزعبی، مازن الملکاوی و صالح القلاب وزیر اطلاع رسانی در دوره نخست وزیری الروابده نیز شرکت داشتند. القلاب به مخالفت سرسختانه با حماس و عضویت در جنبش فتح معروف است.
به گزارش منابع خبری، شماری از نمایندگان به علت عدم حضور در این ضیافت پوزش طلبیدند؛ چرا که آنان نمی خواستند پای اردن را به اختلافات داخلی در فلسطین بکشند.
برخی حضار می گویند که احمد قریع در این محفل نطق کوتاهی را ایراد کرد و خطاب به شرکت کنندگان گفت که تشکیلات خودگردان تمامی تلاش خود را برای مصاف با حماس و دولت جدید از طریق محاصره و محدود سازی حیطه اختیارات دولت به کار بست، اما این تلاش ها در تضعیف دولت بی ثمر ماند و راه به جایی نبرد و نتیجه عکس داد، به گونه ای که میزان محبوبیت این جنبش در نزد مردم روند صعودی به خود گرفت. وی همچنین گفت که دولت خودگردان دیگر نمی تواند مجلس قانونگذاری را منحل کند و اتخاذ هر تصمیم از قبیل منحل کردن کابینه اسماعیل هنیه نخست وزیر جدید فلسطین یک نوع خودکشی سیاسی برای دولت خودگردان و جنبش فتح قلمداد خواهد شد؛ چرا که این اقدام تشکیلات خودگردان را به صورت فردی جلوه می دهد که آشکارا سعی می کند تا دولت حماس را براندازد یا آن را از هر سو در منگنه قرار دهد.
عباس همچنین گفت که درخواست ما این است که کشورهای عربی متضرر از پیروزی حماس در انتخابات مجلس قانونگذاری فلسطین به رویارویی با این جنبش برخیزند. عباس افزود که مشکل عمده در اعضای رهبری این جنبش در دمشق نهفته است، چونکه رتق و فتق امور این جنبش به دست آنان و همه مشکلات زیر سر آنان است. رئیس دولت خودگردان گفت که اگر این رهبران حذف شوند در آن صورت قادر خواهد بود تا در داخل فلسطین ده دفتر حماس تشکیل دهد. وی تاکید کرد که برای محاصره و منزوی کردن حماس در عرصه بین الملل باید نوک پیکان اتهامات را به سوی رهبران حماس در خارج گرفت.
به اعتقاد ناظران و کارشناسان مسائل سیاسی اردن، به نظر می رسد که ضیافت الروابده ائتلاف پارلمان اردن را صد و هشتاد درجه بر خواهد گرداند.
پارلمان اردن در حال حاضر به دو ائتلاف بزرگ از جمله ائتلاف “جبهه عمل ملی” به رهبری “عبدالهادی المجالی” رئیس مجلس نمایندگان و ائتلاف “تغییر و اصلاح” به رهبری “عبدالروف الروابده” نخست وزیر پیشین تقسیم شده است، آن هم با اختلاف چندین نماینده به نفع ائتلاف اول و این در حالی است که 17 نماینده عضو فراکسیون حزب جبهه عمل اسلامی در ائتلاف الروابده هستند و بیش از نیمی از اعضای این فراکسیون چند هفته پیش از آن کناره گیری کردند.
با وجود این، مواضع المجالی و الروابده در قبال جنبش حماس از نظر اصول و مبانی چندان فرقی با یکدیگر ندارند؛ به شکلی که المجالی با صدور بیانیه ای به نام مجلس نمایندگان موضع گیری های رسمی درباره اختلافات میان جنبش اسلامی را پذیرفت، اما الروابده هنوز هم به رفتار خصمانه خود همچنان ادامه می دهد.
از این رو این منابع پیش بینی می کنند که مواضع المجالی و الروابده به شکل گیری یک ائتلاف جدید خواهد انجامید که امکان دارد شاکله آن از ائتلاف نمایندگان اسلامگرا با فراکسیون دمکراتیک به ریاست دکتر “ممدوح العبادی” باشد. وی از جمله کسانی است که قاچاق اسلحه به اردن و ضربه زدن به امنیت آن را محکوم کرد. العبادی به رقابت برای تصدی ریاست مجلس چشم دوخته است و به این معناست که انتخابات آتی ریاست مجلس قانونگذاری شاهد رقابت سه جانبه به جای رقابت دو جانبه خواهد بود.
در همین رابطه، روزنامه “الوطن” خبر داده است که نمایندگان اسلامگرا با سرلشگر “محمد الذهبی” رئیس سرویس های اطلاعات اردن دیدار کرده و با وی درباره جزئیات موضوع انتقال اسلحه حماس این کشور به بحث و تبادل نظر پرداختند. این منابع فضای کلی این دیدار را متشنج خواندند.
به نوشته روزنامه الوطن، رهبران جنبش اسلامی در اردن می خواهند با ملک عبدالله پادشاه اردن دیدار کنند تا اتهامات مقامات اردن علیه جنبش حماس را به کنکاش گذارند. به اعتقاد این رهبران این اتهامات به منظور بسترسازی جهت ضربه زدن به جنبش اسلامی در اردن مطرح شده است.
