کارشناسان سناریوهای گوناگونی برای آینده اوضاع فلسطین پیش بینی می کنند و احتمالاتی درباره شرایطی که ممکن است در آینده به وجود آید، مطرح شده است.
برخی پیش بینی می کنند که محاصره اقتصادی که همزمان با ادامه کشتار فلسطینیان از سوی اشغالگران صهیونیست صورت می گیرد، به تشدید انتفاضه منجر شود و عملیات شهادت طلبانه با شدت بیشتری در داخل اراضی اشغالی 1948م. فلسطین از سر گرفته شود. برخی دیگر نیز بر این باورند که زمان انحلال تشکیلات خودگردان نزدیک شده است، زیرا در عمل هیچ حکومتی وجود ندارد، زیرا که تشکیلات موجود توان پاسخگویی به نیازهای اساسی مردم و شهروندان فلسطینی را ندارد.
با ادامه طرح سناریوهای احتمالی همزمان با ادامه محاصره تحمیل شده از سوی اشغالگران صهیونیست و دولت آمریکا علیه ملت فلسطین و ناتوانی اروپایی ها از اتخاذ موضعی مستقل، حقایقی آشکار می گردد. از جمله، به هیچ وجه به نفع اشغالگران صهیونیست و دولت آمریکا و غرب نیست که بگذارند وضعیت به حد انفجار برسد. برخی از تحلیلگران بر این باورند که هدف از محاصره کسب امتیازات سیاسی از دولت منتخب جدید فلسطین یا اسقاط آن است تا چنین وانمود کنند که این حکومت در انجام مسئولیت های خود ناکام ماند و در نتیجه این شکست بر گزینه های دیگر آن از جمله در زمینه مقاومت تأثیر منفی بگذارد.
مشیر المصری از نمایندگان پارلمان جدید فلسطین و عضو جنبش حماس بر این باور است که آنچه در جریان است نبرد اراده هاست. وی تاکید می کند که تجربه نشان داده است که صاحب حق و آن کس که آرمانی عدالتخواهانه و اراده و عزمی راسخ دارد در پایان نبرد پیروز حقیقی است. سناریوی مطرحی که دولت جدید فلسطین تلاش می کند آن را اجرا کند، اجرای برنامه هایی است که به ملت فلسطین وعده داده و اساس آن بر اصول ملی فلسطین نهاده شده است و در این راه از موضع فلسطینیان عقب نشینی نمی کند. وی تاکید کرد که موفقیت جنبش حماس موفقیت ملت فلسطین است و این محاصره کنندگان هستند که در نهایت از موضع خود عقب خواهند نشست و نه محاصره شوندگان.
در همین راستا، دکتر عبدالستار قاسم استاد علوم سیاسی در دانشگاه النجاح نابلس نیز گفت: “اسرائیل” و آمریکا و کشورهای عربی نخواهند گذاشت ملت فلسطین به حال خود رها شود، زیرا گرسنگی تأثیری منفی بر حکومت ها و سازمان های عربی خواهد داشت و این امر می تواند برای آمریکا و همپیمان نزدیکش یعنی “اسرائیل” نیز زیانبار باشد.
قاسم می افزاید، اگر کودکان فلسطینی دارو و غذای لازم را پیدا نکنند، کشورهای عربی در تنگنا قرار خواهند گرفت. وی می گوید: به رغم فشارهای زیاد، آنان می دانند که فلسطینیان تاکنون گرسنه نشده اند و به همین سبب می خواهند حماس را زیر فشار شدید بگذارند تا از هم بپاشد و در صورت فروپاشی دولت حماس آنان اجازه می دهند تا کمک ها به فلسطین ارسال شود.
افزایش فشارها به حماس به افزایش قدرت و محبوبیت آن می انجامد
پروفسور عبدالستار قاسم درباره سناریویی که احتمال بروز اعتراضات کارمندان و کارکنان را علیه حماس مطرح می کند و این اعتراض ها را سبب سقوط حماس می داند، می گوید که احتمال وقوع این سناریو بعید است. وی می گوید: من احتمال نمی دهم که کسی از فلسطینیان به چنین اعتراضاتی دست بزند و اگر هم برخی به چنین کاری دست بزنند، با شرم و حیای بسیار اعتراض خواهند کرد.
دکتر قاسم همچنین احتمال وقوع جنگ داخلی را بعید می داند و یادآور می شود که بسیاری از طرف ها جنگ داخلی میان فلسطینیان را به نفع خود نمی دانند. از جمله این طرف ها “اسرائیل” است و دولت اشغالگر تنها به وجود بحران میان گروه های فلسطینی می اندیشد و این کار را نیز از طریق تحریک برخی جریان ها انجام می دهد.
به نظر می رسد که فلسطینیان تصمیم گرفته اند در برابر فشارهای موجود پایداری و استقامت کرده و از حکومت و دولت منتخب خود حمایت کنند. این مسأله از سوی شماری از تحلیلگران مسائل سیاسی نیز مورد تاکید قرار گرفته است. آنان تاکید می کنند که سیاست های غلط غرب در قبال دولت جدید فلسطین به رهبری حماس در بلند مدت موفقیتی در بر نخواهد داشت. آنان بر این باورند که اگر این فشارها به سقوط کابینه جدید بینجامد، تنها نتیجه آن افزایش و گسترش محبوبیت مردمی حماس است.
در همین راستا خالد الحروب از نویسندگان فلسطینی ساکن در خارج از این سرزمین می گوید:” یک معادله ساده ریاضی وجود دارد که البته برخی از سیاستمداران از آن غافلند. این قاعده آن است که افزایش فشارها بر حماس به معنای افزایش قدرت و محبوبیت مردمی این جنبش است.
چه کسانی زیان خواهند کرد؟
سامی ابو زهری سخنگوی جنبش حماس نیز با اظهارات حروب موافق است و می گوید:” جنبش حماس در صورتی که کابینه اش سقوط کند، زیانی نخواهد دید، زیرا برنامه های ما بر مقاومت استوار است و ما بدان سبب وارد حکومت شدیم تا از این راه به ملت خود خدمت کرده و از آن حمایت کنیم. من نمی گویم که ما کمترین زیان را می بینیم، اما ملت فلسطین بیشتر از وضع فعلی رنج و مشکلات نخواهد داشت.
وی درباره اینکه چه کسانی از این وضع زیان می بینند، گفت: همه کسانی که علیه این دولت توطئه می کنند تا آن را ساقط کنند از این کار زیان خواهند دید. ابوزهری می افزاید، افزایش فشارها به دولت و هر گونه تلاش برای اسقاط آن، حوادث غیر قابل پیش بینی به بار خواهد آورد. وی همچنین تاکید کرد که ملت فلسطین از دولت خود حمایت می کند و در برابر توطئه جریان هایی که در پس این توطئه ها قرار دارند، تسلیم نخواهد شد.
مشیر المصری هم در این باره یادآور می شود که جنبش حماس به گردش مسالمت آمیز قدرت و حکومت ایمان دارد و بر این باور است که انتخابات باید به صورت دوره ای برگزار شود. وی همچنین به کسانی که آنها را توطئه گر خارجی یا داخلی نامید هشدار داد که در صورت اسقاط کابینه، منطقه روی آرامش به خود نخواهد دید. المصری همچنین افزود، ملت فلسطین علیه همه کسانی که روی تانک های “اسرائیلی” یا آمریکایی بایستند و به قدرت برسند، قیام می کند و از گزینه دمکراتیک خود دست نخواهد کشید.
سناریوها
آنانی که به محاصره ملت فلسطین دست زده اند بر این باورند که گرسنه نگه داشتن فلسطینیان، آنان را به کنار زدن حماس وادار می کند و به رغم امید برخی به این تصور، کسان دیگری هم هستند که می گویند محاصره واکنش های مخالفی خواهد داشت و موجب افزایش حمایت ها از جنبش حماس خواهد شد.
خالد الحروب می گوید که این معادله در فلسطین مستقیما عملی نیست، زیرا اشغالگران در مانع تراشی بر سر کار و عملکرد دولت فلسطین، اصلی ترین عامل هستند و موضوع شرف ملی در برابر اشغالگران و فشارهای خارجی نیز نباید از یاد برود. این مسأله در وضعیت عادی رقابت بر سر کسب قدرت و شکست احزاب، نادیده انگاشته می شود.
خالد الحروب چند پرسش را مطرح می کند و می گوید: ” پس از سقوط دولت منتخب فلسطین چه اتفاقی رخ می دهد؟ آیا کهنه سربازان با همان فساد و سوء مدیریتی که همه شاهد آن بودند، بار دیگر بر سر کار خواهند آمد؟ یا آنکه انتخابات جدیدی برگزار می شود؟ در این صورت ابومازن نمی تواند عدم پیروزی حماس را تضمین کند. آیا تحمیل صلحی از طریق یک دولت غیر منتخب به فلسطینیان خشونت و ویرانی در پی خواهد داشت؟ چه کسی به ابومازن تضمین می دهد که کدام شرایط پس از سقوط کابینه فلسطین به رهبری حماس ایجاد می شود؟ چه کسی تضمین می کند که جنبش هایی تندروتر از حماس بر اثر افراط داخلی یا تاثیر خارجی تأسیس نمی شوند و روش خونبار”زرقاوی” را در پیش نمی گیرند؟ خالد الحروب از ابومازن می خواهد که در برابر فشارها تسلیم نشود و ریسکی که در آن هیچ سودی برایش متصور نیست، انجام ندهد.
در همین راستا مشیر المصری معتقد است که محاصره ملت فلسطین به هدف به شکست کشاندن کابینه جدید صورت می پذیرد و ایالات متحده و رژیم اشغالگر قدس را که این محاصره را رهبری می کنند با سناریوی خطرناکی روبرو خواهد ساخت و آنها نمی توانند این سناریو را از نظر دور بدارند، زیرا اگر دولت جدید سقوط کند، تمام منطقه منفجر می شود و آتش آن اشغالگران صهیونیست و توطئه گران همراه این رژیم را نیز در خود فرو خواهد برد.
هشدارهای رهبران حماس به چیزی فراتر از حوادثی که ممکن است در فلسطین رخ دهد، اشاره دارد. آنها بر این باورند که سقوط کابینه می تواند شعله ور شدن قیامی منطقه ای را سبب شود. اما دکتر عبدالستار قاسم رخ دادن چنین حادثه ای را در حال حاضر بعید می داند و یادآور می شود که چنین انتفاضه ای زمانی ممکن است بروز کند که موضوع پرونده هسته ای به نفع ایران جریان یابد و محوری قدرتمند از افغانستان تا لبنان تشکیل شود و این محور آمریکا را به چالش بکشد و در آن صورت ملت های عربی نیز احساس قدرت خواهند کرد و ممکن است که قیام هایی رخ دهد.
