مردم شهر الخلیل از خاراگوش، بابونه، میرمیه، علفیات و دیگر گیاهان به عنوان دارو و به جای پماد از آنها استفاده می کنند، زیرا قمیت آنها با توجه به محاصره ملت فلسطین و بحران اقتصادی ناشی از این محاصره و کمبود نقدینگی در مقابل افزایش نرخ داروها و همچنین افزایش هزینه های درمانی ارزان است.
“ام نعیم” که در داخل عطاری شهر الخلیل با وی دیدار کردیم می گوید برای خرید یک نوع داروی گیاهی به این مغازه آمده است و این گیاهان در درمان مفاصل و استخوان درد بسیار موثر می باشد و نرخ آن ارزان است و دیگر نیازی به مراجعه به پزشک و خرید داروهای گران قیمت ندارد.
وی می افزاید که صاحب 6 فرزند می باشد و شوهرش نیز کارمند است و تاکنون حقوقش را دریافت نکرده است، لذا اعتقاد دارد که استفاده از گیاهان درمانی می تواند نیازش را برطرف کند.
از سوی دیگر، “ابوایمن” می گوید که از سنگ کلیه رنج می برد و پزشک معالجش به وی توصیه کرده است که به عطاری مراجعه کند و “عصا الراعی” مصرف کند. وی خاطر نشان ساخت از داروهای مختلفی مصرف کرده است، اما هیچ کدام به اندازه گیاهان دارویی جواب مثبتی نداده است. گیاه درمانی بیشتر در تسکین دردش موثر بوده است.
استقبال بی نظیر
بر اساس گفته شماری از کارشناسان و صاحبان مغازه های عطاری، این مغازه ها به مکانی مبدل شده است که بیشتر شهروندان برای یافتن داروی دردهای مختلف به آنجا مراجعه می کنند.
“خالد عویضه” صاحب عطاری می گوید که متوجه شده است که فروش گیاه درمانی پس از محاصره افزایش چشمگیری داشت و در جریان این محاصره به 80 درصد افزایش یافت. وی خاطر نشان ساخت زمانی که مردم پیش وی می آیند و بیماری خود را برای او تشریح می کنند او داروهای گیاهی متناسب با آن بیماری را به آنان تجویز می کند.
“شیخ سعید” که شغل عطاری را از پدران و نیاکانش به ارث برده است می گوید که عطار علاوه بر تحصیلات باید صاحب تجربه باشد و اگر زمینه ای نداشته باشد نمی تواند در حوزه کار خود موفق باشد، زیرا بعضی گیاهان سمی وجود دارد و گذشته از آن ترکیب این گیاهان طبق یک سری اصول و استانداردها صورت می گیرد و چنانچه عطار از این مسائل بی خبر باشد امکان دارد که این گیاهان به یک ماده مضری مبدل شود.
وی خاطر نشان ساخت که ساکنان این شهر به این گیاهان اعتماد دارند و حتی خود پزشکان نیز به این عطاری ها مراجعه می کنند تا نحوه ترکیب بعضی گیاهان را که در درمان پاره ای دردها و بیماری ها سودمند است یاد بگیرند. هر گیاهی یک ساختاری دارد همانطوری که هر دارویی از یک سری ترکیبات خاصی درست می شود.
وی گفت که بعضی گیاهان سمی هستند و اگر انسان از آنها استفاده کند در آن صورت این گیاهان عوارضی جانبی خود را می گذارند و برای جسم مضر هستند.
شیخ سعید می گوید که ساکنان شهر الخلیل به عطاری ها و گیاه درمانی روی آورده اند و تعداد آنان افزایش یافته است. وی خاطر نشان ساخت که ما در سابق شاهد چنین چیزی نبودیم و چرا که از آن به عنوان یک جایگزین دارویی استفاده می کنیم و چون نرخ این گیاهان پایین است لذا بیشتر مردم با توجه به تنگنای اقتصادی روز به روز افزایش به استفاده از گیاهان دارویی روی آورده اند و کسی که می تواند خودش را درمان کند دیگر به پزشک یا داروخانه مراجعه نمی کند.
عطاری هیچ منافاتی با طب ندارد
از سوی دیگر، احمد الصرصور می گوید که عطاری یک پیشه واقعا قدیمی است و هیچ تعارضی با پزشکی و داروسازی ندارد و گیاه درمانی یک علم است و اصول و قوانین ثابتی دارد و بسیاری از مردم بدون اینکه تجربه ای در این زمینه داشته باشند به آن می پردازند.
وی می افزاید که استاد گیاه درمانی در دانشگاه است و در بسیاری از کشورهای آسیایی به ویژه چین این رشته را در دانشگاه های آن تدریس می کند.
وی همچنین ضمن هشدار درباره بعضی گیاهان که میزان سم آنها بالاست گفت هر کس که با این نوع گیاهان سر و کار دارد باید از تجربه بسیار بالایی برخوردار و باید متخصص باشد.
این استاد خاطر نشان می سازد که عطاری یک شغلی است که عطارها عمدتا آن را از پدران و نیاکانشان به ارث می برند و کسانی به این شغل روی می آورند که نسبت به طبیعت گیاهان شناخت کافی دارند از جمله آنها می توان به روغن ها اشاره کرد و این گیاهان از فواید زیادی برخوردارند و اما این گیاهان هیچ وقت ما را از مراجعه به پزشک بی نیاز نمی سازد.
وی در ادامه خاطر نشان ساخت که بیشتر گیاهانی که برای درمان بیماری ها ساده مورد استفاده قرار می گیرد جنبه تسکینی دارند و اگر این داروها از گیاه درست بشوند در آن صورت خواص درمانی خاصی خواهند داشت.
طب پشتوانه است نه جایگزین
به باور عامر شبانه یکی از پژوهشگران گیاه درمانی و طب جایگزین، علت روی آوردن مردم به گیاه درمانی این است در منابع اسلامی بر خواص این گیاهان در امر درمان تاکید شده است و مردم به آن ایمان دارند. وی افزود که قرآن کریم از عسل و بعضی چیزها به عنوان دارو و رسول اکرم (ص) از دانه البرکه، سرکه و تعدادی گیاهان به عنوان داروی شفا بخش یاد کرده اند و قیمت گیاهان در قیاس با دارو ناچیز است؛ به ویژه اینکه در شرایطی که ما در آن به سر می بریم و گذشته از آن پزشک راه حل هایی را برای تمامی مشکلات درمانی و بهداشتی ارائه نکرده است و شهروندان امیدوارند که بتوانند که گمشده خود را در گیاهان پیدا کنند.
وی می افزاید که وضعیت اقتصادی، محاصره و بسته شدن جاده ها یکی از عللی به شمار می رود که مردم را وادار می سازد تا به طب جایگزین نظیر گیاهان و ترکیبات گیاهی متوسل شوند. وی خاطر نشان ساخت که یک معاینه پزشکی 100 شیکل معادل 25 دلار هزینه بر می دارد؛ حال آنکه گیاه درمانی مجانی صورت می گیرد.
شبانه تاکید می کند که گیاهان دارویی جایگزین داروهای شیمیایی به شمار نمی روند و در کنار این داروها قرار می گیرند. به عنوان مثال یک شخص مبتلا به بیماری قند باید اول پرهیز کند و داروهای خود را بخورد و از گیاهان درمانی نیز استفاده کند. وی تاکید کرد که نباید به بیمار بگوییم که دارویت را ترک کن و گیاه درمانی کن آن در واقع یک جنایت است.
این کار ارزش دارد اما به یک شرط
شبانه می گوید که گیاهان دارویی از ارزش واقعی برخوردارند، اما این امر منوط است به تشخیص نوع بیماری که این اقدام توسط پزشکان و آزمایش های طبی و پرتو نگاری صورت می گیرد و با این اقدام نوع بیماری تشخیص داده می شود و از جمله آنها می توان به فشار خون، قند، انسداد رگ ها، روماتیسم و اختلالات دستگاه گوارشی اشاره کرد و ارزش آنها در پیشگیری از بیماری نهفته است و عوارض جانبی ندارند و چرا که در زمره گیاهان درمانی گنجانده می شوند.
وی خاطر نشان ساخت که یک سری گیاهان سمی وجود دارد که در کشور ما به ندرت پیدا می شود که از جمله آنها می توان به “الدفلی”، “الکوشوکه”، “ست الحسن” و بعضی انواع قارچ ها اشاره کرد. از این رو توصیه عمومی این است که هر گیاهی را که نمی شناسی مصرف نکن و اگر برخی داروها بیش از اندازه مورد استفاده قرار گیرد، خاصیت سمی پیدا می کند.
شبانه یاد آور شد که اگر داروهای گیاهی در کارخانه های بین المللی مصر، سوریه و اروپا تولید شوند، هیچ مشکلی ندارد؛ چرا که تحت استاندارهای پزشکی ساخته می شوند؛ به ویژه شربت ها اما چنانچه این داروهای گیاهی در داخل تولید شوند و نوع ترکیبات آنها مشخص نباشد معمولا توصیه می شود از آنها استفاده نگردد و بیش از اندازه به بیماران تجویز نشود و آنها را به عنوان جایگزین دارویی معرفی نمی کنند. وی تاکید کرد که این گیاهان دارویی جای دارو را نمی گیرند.
