کارشناسان امور فلسطین، اظهارات “محمود عباس” رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین و گروه وی در ارتباط با اداره گذرگاه مرزی رفح میان نوار غزه و مصر و نیز گفتگو با گروه های داخلی فلسطین را نشانگر بی توجهی این گروه به منافع عالی ملت فلسطین و مقدم شمردن منافع گروهی خود بر منافع ملی خواندند.
این افراد در سلسله نشست های خود، مواضع جنبش فتح و گروه تشکیلات خودگردان در رام الله و از سوی دیگر مواضع جنبش مقاومت اسلامی “حماس” و دولت منتخب فلسطین به نخست وزیری “اسماعیل هنیه” را در ارتباط با اداره گذرگاه های نوار غزه و گفتگو با دیگر گروه های فلسطینی مورد بررسی قرار دادند. از جمله محورهای مورد بحث ناظران مسائل فلسطین در نشست های خود می توان به موارد زیر اشاره کرد:
طرف غیر قانونی
– در حالی که جنبش حماس از دعوت “محمد حسنی مبارک” رئیس جمهور مصر در زمینه گفتگوهای بی قید و شرط با جنبش فتح در قاهره استقبال کرد، جنبش فتح به بهانه عدم عقب نشینی جنبش حماس از سیطره بر نوار غزه با این گفتگوها مخالفت کرد و این مساله، مقامات مصری را بر آن داشت که این بار پیشنهاد گفتگوی جداگانه با دولت مصر را به هر یک از این جنبش ها ارائه دهد.
– عباس در اظهارات خود در قاهره، تنها به مخالفت با گفتگو با جنبش حماس که در انتخابات اخیر پارلمانی فلسطین توانسته بود اکثریت کرسی های پارلمان را به خود اختصاص دهد، اکتفا نکرد، بلکه این جنبش را، گروهی غیر قانونی خواند. استاد “فوزی برهوم” سخنگوی جنبش حماس این اظهارات عباس را نشانگر تلاش وی برای به شکست کشاندن نشست های قاهره خواند.
بازیابی هیبت از دست رفته
– عباس علاوه بر شرط پیشین خود و گروه رام الله مبنی بر لزوم عقب نشینی جنبش حماس از سیطره بر نوار غزه برای از سرگیری گفتگوها با این جنبش، دو شرط دیگر را نیز به شروط قبلی خود اضافه کرد و از این جنبش حواست که علاوه بر قبول توافقنامه اسلو و توافقنامه های دیگر که وی آنها را “مشروعیت بین المللی” خواند، با برگزاری انتخابات زود هنگام در فلسطین نیز موافقت بکند.
– رئیس تشکیلات خودگردان با مساله بازنگری در توافقنامه گذرگاه های نوار غزه که تشکیلات خودگردان و رژیم اشغالگر قدس به هنگام عقب نشینی این رژیم از نوار غزه آنرا امضا کرده بودند و در سال 2006 قابلیت اجرایی خود را از دست داده است، مخالفت کرد و این در حالی است که توافقنامه مذکور ابهامات زیادی را در داخل خود نهفته دارد و علاوه بر این باعث کنترل روند تردد شهروندان فلسطینی و دیگر مسافران از سوی رژیم صهیونیستی می شد و در واقع، رژیم صهیونیستی آمر و ناهی مطلق در این گذرگاه بود. با این وجود، “محمود عباس” اعلام کرد که «ما هیچ توافقنامه جدیدی را در زمینه مرزهای نوار غزه قبول نمی کنیم.»
– به نظر می رسد که عباس با پافشاری بر اداره گذرگاه های نوار غزه از سوی تشکیلات خودگردان و نادیده گرفتن نقش دولت منتخب فلسطین به نخست وزیری “اسماعیل هنیه” و نیز نادیده گرفتن سیطره جنبش حماس بر نوار غزه، سعی در بازیابی “هیبت از دست رفته” سرویس های امنیتی وابسته به تشکیلات خودگردان در نوار غزه دارد که ساکنان این منطقه در 14 ژوئن گذشته آنها را از این منطقه بیرون کردند. این مساله باعث مطرح شدن این سوال در میان ناظران مسائل فلسطین شده است که عباس چگونه می خواهد گذرگاه مرزی رفح را از سوی تشکیلات خودگردان اداره کند و این در حالی است که تشکیلات خودگردان تنها در کرانه باختری حکومت دارد که آنجا هم تحت اشغال رژیم صهیونیستی قرار دارد. علاوه بر این، وی سعی در مخالفت با جنبش حماس دارد و این در حالی است که این جنبش از پشتوانه مردمی و قدرت زیادی در این منطقه برخوردار است.
وتوی رژیم صهیونیستی
– عباس و گروه وی کاملا در راستای خواسته های اشغالگران و آمریکا و نیز ناطران اروپایی که بر اجرای مجدد توافقنامه قبلی امضا شده در زمینه گذرگاه های نوار غزه و اداره این گذرگاه ها از سوی تشکیلات خودگردان تاکید دارند و از سوی دیگر مخالف اداره این گذرگاه از سوی جنبش حماس هستند حرکت می کنند. نکته جالب توجه در این زمینه این است که رژیم صهیونیستی نیز ار اجرای توافقنامه قبلی امضا شده در زمنیه گذرگاه های نوار غزه و اداره گذرگاه رفح از سوی تشکیلات خودگردان استقبال کرده است.
دولت منتخب فلسطین به نخست وزیری “اسماعیل هنیه” از درخواست برخی مقامات گروه تشکیلات خودگردان در رام الله مبنی بر بازگشت اشغالگران به گذرگاه رفح و احیای توافنامه های قبلی امضا شده در زمینه گذرگاه های نوار غزه، ابراز تعجب کرده و این درخواست ها را اقدامی در راستای منافع رزیم صهیونیستی خوانده است.
ناظران مسائل فلسطین به این مساله اذعان دارند که گفتمان جنبش حماس در زمینه اداره گذرگاه های نوار غزه و گفتگو با جنبش فتح، قابل قبول تر و واقع بینانه تر است؛ چرا که گفتمان این جنبش مبتنی بر حفظ حقوق ملت فلسطین و امنیت قومی مصر و حذف رژیم صهیونیستی از مساله مرزی مربوط به دو کشور عربی است. این مسائل با دقت در مواضع جنبش حماس در زمینه های زیر مشخص می شود:
– به گفته “مشیر المصری” از رهبران جنبش حماس و دبیر کل فراکسیون پارلمانی “تغییر و اصلاح” وابسته به این جنبش، مخالفت جنبش حماس با توافقنامه های قبلی امضا شده در زمینه اداره گذرگاه مرزی رفح میان نوار غزه و مصر ناشی از این است که این توافقنامه که در سال 2005 به امضا رسیده بود، قابلیت اجرایی خود را از دست داده است؛ چرا که اولا نهادهای مشروع فلسطینی آنرا امضا نکرده اند و از سوی دیگر، این توافقنامه مشکلات و مصیبت های زیادی را برای مردم فلسطین به همراه داشته است.
این مسئول بلند پایه جنبش حماس خواستار حذف حق “وتوی رژیم صهیونیستی” در گذرگاه های این منطقه شد و بازگشت اشغالگران به این منطقه را به معنای تکرار مشکلات و درد و رنج های ملت فلسطین در دو سال گذشته دانست.
“حماد رقب” سخنگوی جنبش حماس در جنوب نوار غزه نیز به نوبه خود با هر گونه ایفای نقش اتحادیه اروپا در زمینه گذرگاه های نوار غزه مخالفت کرد و دلیل این مساله را عدم بی طرفی نمایندگان این اتحادیه و طرفداری آنها از رژیم صهیونیستی دانست.
اداره مشترک گذرگاه ها
– جنبش حماس خواستار امضای توافقنامه جدیدی میان “محمود عباس” رئیس تشکیلات خودگردان، “اسماعیل هنیه” نخست وزیر دولت منتخب فلسطین و طرف مصری است که به موجب آن گذرگاه مرزی رفح میان نوار غزه و مصر باید به طور مشترک از سوی طرف های فلسطینی و مصری اداره شود و “ایمن طه” از سخنگویان این جنبش طی اظهاراتی در گفتگو با شبکه ماهواره ای “الجزیره” هر گونه اداره یکجانبه این گذرگاه از سوی تشکیلات خودگردان و یا حتی جنبش حماس را رد کرد و خواستار توافق طرفین برای اداره مشترک این گذرگاه شد.
– دیدگاه جنبش حماس در زمینه اداره گذرگاه رفح، آزادی فعالیت های تجاری و روند تردد فلسطینیان از طریق این گذرگاه را تضمین می کند و به محدود بودن تردد از این گذرگاه تنها برای افراد دارای کارت های شناسایی صادر شده از سوی رژیم صهیونیستی (ساکنان اراضی اشغالی سال 1967) پایان می دهد.
موضع عباس و گروه تشکیلات خودگردان در رام الله، در کل در راستای توطئه آمریکایی ـ صهیونیستی اتخاذ شده است که برخی کشورهای اروپایی و منطقه ای نیز در آن دست دارند. این طرف ها با اعمال فشار بر مصر سعی در مجبور کردن این کشور به تداوم اجرای توافقنامه امضا شده در زمینه گذرگاه مرزی رفح دارند که همان طوری که دکتر “سامی ابوزهری” اشاره کرده است، این مساله به معنای تداوم محاصره نوار غزه است. آنچه بر وخامت این وضعیت می افزاید اقدامات عباس است که بر اساس اخبار منتشر شده، در نشست های اخیر خود با “ایهود اولمرت” نخست وزیر رژیم صهیونیستی، دولت آمریکا را علیه قاهره تحریک کرده است.
این در حالی است که به اعتقاد ناظران مسائل فلسطین، جنبش حماس علی رغم تلاش های رژیم صهیونیستی در نابودی این جنبش و ساکنان نوار غزه که در این راستا حملات زیادی را علیه این منطقه صورت داده و حتی اقدام به تشدید محاصره علیه این منطقه و قطع مواد سوختی و غذایی و دیگر کالاهای اساسی مورد نیاز مردم کرد، سعی در شکستن محاصره نوار غزه از طریق هماهنگی میان طرف فلسطینی و مصری دارد.
