با نزدیک شدن محاصره نوار غزه به سومین سال متوالی خود، اکنون بحث هایی درباره برقراری آتش بس میان طرفین فلسطینی و صهیونیستی مطرح شده است که به موجب آن محاصره نوار غزه لغو شده و گذرگاه های اقتصادی این منطقه به تدریج بازگشایی خواهد شد.
اما علی رغم توافق طرفین در زمینه آتش بس، حتی در صورت برقراری آتش بس هم نمی توان امیدی به تداوم آن برای مدت زمان طولانی امیدوار بود؛ چرا که مقامات صهیونیستی در تداوم این آتش بس برای مدت 6 ماه مورد توافق طرفین نیز تردید می کنند و برخی نگرانی های امنیتی خودشان را دلیل نقض احتمالی آن عنوان می کنند.
اما با وجود خوش بینی نسبت به لغو محاصره نوار غزه که انتظار می رود پس از آن کمک های زیادی به این منطقه ارسال شده و باعث بازگشتن زندگی ساکنان این منطقه به روال عادی خود شود، لازم است نتایج یک سال محاصره جائرانه رژیم صهیونیستی علیه یک و نیم میلیون ساکن این منطقه که باعث مرگ دهها تن از بیماران، وارد آمدن خسارت های هنگفت اقتصادی و فجایع بشری که بخش های مختلف زندگی ساکنان این منطقه را تحت تاثیر قرار داده بود، نیز در نظر گرفته شود.
آغاز تشدید محاصره
نوار غزه تقریبا از دو سال پیش در معرض محاصره ای فراگیر قرار گرفته است که این محاصره کورسوهای امید زندگی فلسطینیان را نیز به یاس تبدیل می کند. از آغاز تابستان سال گذشته (2007) و به طور دقیقتر از ماه ژوئن گذشته محاصره باریکه مملو از جمعیت غزه وارد مرحله دیگری از فشارهای گسترده تر رژیم صهیونیستی شد و فشار محاصره ظالمانه این منطقه از سوی رژیم صهیونیستی بر زندگی ساکنان آن؛ به ویژه آوارگان ساکن اردوگاه ها به وضوح قابل رویت بود.
محاصره نوار غزه، این منطقه را به بزرگترین زندان جهان به معنای کامل کلمه تبدیل کرده بود و هیچ یک از ساکنان این منطقه به هیچ وجه، حتی در صورت ابتلا به بیماری های سخت قادر به ترک این منطقه نبود و رژیم صهیونیستی حتی به دانشجویان دانشگاه های خارجی و خبرنگاران و مسئولان خبرگزاری ها و جمعیت های بشر دوستانه هم اجازه خروج از این منطقه را نمی داد.
رژیم اشغالگر قدس همچنین در قالب این محاصره رقت بار از ورود داروهای گیاهی، تجهیزات و لوازم پزشکی، مواد غذایی و کالاهای اساسی مورد نیاز مردم، کمک های انسان دوستانه، مواد سوختی و انرژی را که این منطقه به شدت به آن وابسته است، ممانعت می کرد و علاوه بر این، اجازه واردات ابتدایی ترین لوازم صنعتی، مواد ساختمانی و بسیاری از کالاهای مورد نیاز مردم به باریکه غزه را نمی داد.
این محاصره ظالمانه، نتایج اسفباری در این منطقه؛ به ویژه در بخش های بهداشت، تغذیه، آموزش و کمک های انسان دوستانه به دنبال داشت و باعث فلج شدن کامل مراکز صنعتی و بخش اقتصاد شد و نرخ بیکاری بالای این منطقه را به وضعیت وخیم تری رساند.
قربانیان محاصره
نوار غزه از آغاز سال 2008 میلادی شاهد رشد چشمگیر آمار قربانیان محاصره جائرانه رژیم صهیونیستی بود که طی یک سال اخیر به دلیل بسته شدن گذرگاه ها شدت بیشتری به خود گرفته و باعث اتمام داروهای مورد نیاز بیماران این منطقه شده بود و این در حالی بود که رژیم صهیونیستی از سفر آنها به خارج از این منطقه برای مداوای خود ممانعت می کرد.
گزارش آماری “کمیته مقابله با محاصره نوار غزه” (که مقر آن در بروکسل است) حاکی از افزایش آمار قربانیان محاصره از آغاز سال 2008 تا 17 ژوئن جاری به 116 نفر است که در میان آنها تعدادی کودک شیرخواره و افراد سالمند نیز دیده می شوند.
بر اساس داده های این گزارش، از آغاز تشدید محاصره نوار غزه در یک سال پیش تاکنون 192 نفر از 1500 بیمار این منطقه که از شرایط بغرنج بهداشتی رنج می برند، جان خود را از دست داده اند که از این میزان، 32 نفر در ماه آوریل گذشته به جمع قربانیان محاصره ظالمانه این منطقه پیوسته اند.
کمیته اروپایی مقابله با محاصره نوار غزه هشدار داده است که نبود دارو و عدم امکان مداوای بیماران در داخل این منطقه و از سوی دیگر ممانعت رژیم صهیونیستی از سفر این افراد به خارج برای مداوای خود، شمار زیادی از بیماران این منطقه را در معرض خطر مرگ قرار داده است.
خسارت های اقتصادی
گزارش آماری اتاق بازرگانی فلسطین، خسارت های اقتصادی مستقیم محاصره یک ساله نوار غزه به بخش های تولید، سرمایه گذاری، تجارت خارجی، کشاورزی، صنعت و کارگری و … را بیش از یک میلیارد دلار برآورد کرده است که این مساله بر عملکرد اقتصادی دولت حماس در این منطقه و میانگین رشد اقتصادی نوار غزه تاثیر منفی گذاشته و مشکلات اجتماعی، اقتصادی، بهداشتی، روانی و آموزشی این منطقه را چند برابر کرده است.
این گزارش که همزمان با آخرین روزهای دومین سال محاصره ظالمانه نوار غزه منتشر شده است، تاکید می کند که تنها در نتیجه بسته شدن گذرگاه های تجاری نوار غزه، مستقیما 360 میلیون دلار به اقتصاد این منطقه خسارت وارد شده است و علاوه بر این، خسارت های اقتصادی زیادی به بخش های دیگر نیز وارد شده است و با توجه به تداوم محاصره، میزان این خسارت ها روز به روز در حال افزایش است.
این گزارش در ادامه هشدار داده است که در صورت تداوم محاصره نوار غزه و بسته ماندن گذرگاه های این منطقه، همه چیز در این منطقه ویران شده و همه اقشار ساکنان این منطقه به جمع بیکاران و جمعیت زیر خط فقر اضافه خواهند شد.
اوضاع اقتصادی و معیشتی دشوار نوار غزه، تمامی موسسات دولتی و خصوصی؛ از جمله موسسات آموزشی را تحت تاثیر قرار داده است و باعث کمبود چشمگیری در زمینه کتاب های مدارس و دانشگاه ها و کمبود مطبوعات و لوازم التحریر مورد نیاز برای دانش آموزان و دانشجویان شده است به طوری که بسیاری از خانواده ها قادر به پرداخت شهریه دانشگاه های فرزندان خود و حتی خرید کیف و لباس برای آنها نیستند که این مساله به نوبه خود باعث ناتوانی از ادامه تحصیل، ناامیدی و شکستن اراده جوانان و نوجوانان فلسطینی شده است و به نظر می رسد که ناتوانی آنها در دستیابی به شغل مناسب در آینده باعث وخامت بیشتر مساله بیکاری در جامعه فلسطینی شود.
تعطیلی کارخانه ها
محاصره نوار غزه باعث تعطیلی 3900 کارخانه در این منطقه شده است که 97 درصد از کارخانه های این منطقه را شامل می شود و 3 درصد باقی مانده نیز به صورت جزئی و در حد توان خود در زمینه تولید مواد غذایی به فعالیت خود ادامه می دهند. بدین ترتیب محاصره جائرانه نوار غزه باعث محروم شدن این منطقه از درآمدهای میلیون دلاری صنعت پارچه، کارخانه های پلاستیک، چوب، وسایل منزل و بتون شده است که از مهمترین مراکز تولید این کالاها به شمار می رود.
افزایش نرخ بیکاری در میان ملت فلسطین باعث بیکار شدن 140 هزار کارگر در بخش های صنعتی، امور زیر بنایی و پیمانکاری و ساختمان شده است که ممانعت رژیم صهیونیستی از ورود مواد اولیه مورد نیاز پروژه های عمرانی باعث تعطیلی طرح های ساخت و ساز آژانس امداد و کاریابی آوارگان فلسطینی “آنروا” و برخی کشورهای عربی شده است که ارزش آنها در مجموع 550 میلیون دلار برآورد شده است.
زیر خط فقر
کمیته مردمی مقابله با محاصره نوار غزه با اعلام این خبر که در حال حاضر یک و نیم میلیون شهروند نوار غزه ای در حال حاضر، روزانه فقط 2 دلار خرج می کنند، اظهار داشت که میانگین درآمد سالیانه شهروندان نوار غزه به 650 دلار نمی رسد و این مساله بدین معناست که ساکنان این منطقه روزانه فقط 2 دلار برای گذران معیشت خود هزینه می کنند. این کمیته خاطر نشان کرده است که 70 درصد از ساکنان نوار غزه از مشکل بیکاری رنج می برند و 80 درصد از آنها زیر خط فقر زندگی می کنند.
کمیته مردمی مقابله با محاصره نوار غزه با اشاره به این مساله که یک میلیون و صد هزار نفر از شهروندان فلسطینی تنها از طریق کمک های آژانس آنروا، سازمان خوار و بار جهانی “فائو” و دیگر سازمان های خیریه عربی و اسلامی امرار معاش می کنند، اعلام کرد که 60 درصد از کودکان نوار غزه از بیماری های ناشی از سوء تغذیه رنج می برند و 70 درصد از ساکنان این منطقه نیز تنها هفته ای دو روز به آب آشامیدنی دسترسی دارند که در این دو روز هم تنها 8 ساعت به آب دسترسی دارند. علاوه بر این، نوار غزه هر روز شاهد قطع حداقل 8 ساعت جریان برق است که این میزان در برخی مواقع به 16 ساعت نیز می رسد.
فاجعه زیست محیطی
یک مرکز حقوق بشر فلسطینی نیز ضمن هشدار نسبت به وقوع فاجعه زیست محیطی در سواحل نوار غزه، خاطر نشان کرد که محاصره جائرانه نوار غزه و ممانعت رژیم صهیونیستی از ارسال سوخت به این منطقه، زندگی شهروندان غزه ای را در معرض خطر قرار داده و آنها را از ابتدایی ترین حقوق خود؛ از جمله در زمینه بهداشت محروم کرده است.
مرکز “میزان” اعلام کرده است که « کمبود سوخت در نوار غزه و قطع مکرر جریان برق باعث تعطیلی 9 ایستگاه پمپاژ فاضلاب و تصفیه خانه سازمان آب شهرک های ساحلی این منطقه شده است و در نتیجه این وضعیت، فاضلاب ها از ایستگاه های پمپاژ برگشت خورده و به دریا سرازیر می شوند که این مساله نیز به نوبه خود باعث آلودگی آب های ساحلی نوار غزه می شود.
بر اساس گزارش این مرکز، آلودگی آب های ساحلی این منطقه خطر بزرگی برای بهداشت عمومی؛ به ویژه در فصل تابستان به شمار می رود که شهروندان غزه ای برای فرار از گرمای داغ تابستان و شنا کردن در آن به سوی آب های ساحلی روانه می شوند.
مرکز حقوقی “میزان” همچنین اعلام کرده است که آلودگی آب های ساحلی نوار غزه به فاضلاب های تصفیه نشده این منطقه که حاوی مقادیر زیادی از مخمرها، مواد شیمیایی سمی مانند حشره کش ها و مواد شوینده و دیگر ترکیبات هستند، می تواند عواقب زیانباری برای محیط زیست سواحل نوار غزه و صنعت شیلات این منطقه به همراه داشته باشد.
تاثیرات محاصره بر وضعیت اسرای فلسطینی
محاصره نوار غزه و بسته بودن کامل این منطقه از اواسط ماه ژوئن سال 2006 همچنین مانع از دیدار اسرای فلسطینی دربند زندان های رژیم صهیونیستی با خانواده های خودشان شده است.
کمیته بین المللی صلیب سرخ جهانی طی بیانیه ای در ارتباط با تاثیرات محاصره نوار غزه بر زندگی ساکنان این منطقه اعلام کرد که نظامیان رژیم صهیونیستی از یک سال پیش به خانواده اسرای فلسطینی اعم از همسران، برادران، کودکان و مادران و پدران آنها اجازه ملاقات با بیش از 900 شهروند فلسطینی بازداشت شده (از کل 11700 اسیر فلسطینی) را نمی دهند.
این کمیته خاطر نشان کرده است که محدودیت های اعمال شده علیه نوار غزه باعث وخامت مشکلات روزمره ساکنان نوار غزه شده است و این مساله، اسرای فلسطینی و نزدیکان آنها را از یکی از مولفه های ضروری و اساسی زندگی محروم کرده است؛ به طوریکه این وضعیت برای اسرا و خانواده های آنها غیر قابل تحمل شده است.
نابودی سیستم آموزشی
محاصره نوار غزه و بسته شدن تمامی گذرگاه های نوار غزه، مانع از مسافرت دانشجویان غزه ای بورس دانشگاه های خارجی به کشورهای محل تحصیل خود برای ادامه تحصیلاتشان شد و بدین ترتیب آنها بورس های خود را از دست دادند.
یک مرکز حقوقی فعال در زمینه دفاع از آزادی تردد در فلسطین؛ به ویژه در نوار غزه نیز اعلام کرد که رژیم صهیونیستی از یک سال پیش آخرین امکانات پژوهشی را که همان سفر به کشورهای خارجی برای تکمیل تحصیلات خود است، از صدها دانشجوی نوار غزه ای دریغ کردند.
این گزارش موارد متعددی از ممانعت رژیم صهیونیستی از خروج دانشجویان نوار غزه ای از این منطقه برای تکمیل تحصیلات خود در دانشگاه های اروپایی و آمریکایی را ذکر کرده است که آمار آنها به بیش از 700 نفر می رسد.
نقض توافقنامه های بین المللی
“کمیته اروپایی مقابله با محاصره نوار غزه”، تداوم محاصره نوار غزه برای سومین سال متوالی را نقض آشکار تمامی پیمان ها و قوانین بین المللی در زمینه حقوق بشر عنوان کرده و گفت:«محاصره ای که تاکنون باعث مرگ 192 تن از بیماران نوار غزه به دلیل نبود دارو و ممانعت رژیم صهیونیستی از سفر بیماران این منطقه به خارج از آن برای مداوای خود شده، لکه ننگی بر جبین کشورهای امضا کننده توافقنامه های حقوق بشر است که بر حفظ جان شهروندان غیر نظامی حتی در زمان جنگ تاکید دارد.
کمیته اروپایی همچنین خاطر نشان کرده است که اساسنامه دیوان جنایی بین المللی “نسل کشی” را چنین تعریف کرده است که «هر اقدامی که باعث تحمیل اوضاع معیشتی دشواری بر گروهی از مردم و در نهایت تخریب تمامی یا جزئی از بخش های زندگی آنان شود، نسل کشی محسوب می شود.» علاوه بر این، در ماده 8 همین اساسنامه نیز آمده است که «”جنایت های جنگی” شامل به گرسنگی کشاندن افراد بشر و ممانعت از رسیدن کمک به آنها می شود.» بدین ترتیب می بینیم که رژیم صهیونیستی هر دو مورد نسل کشی و جنایت های جنگی را علیه ساکنان نوار غزه روا داشته است و در همین حال، هیچ یک از کشورهای امضا کننده توافقنامه ها و اساسنامه های حقوق بشر اعتراضی به این اقدامات رژیم صهیونیستی نکرده اند که این مساله توافقنامه های مذکور را زیر سوال می برد.
بزرگترین محاصره تاریخ
بزرگترین آژانس امداد رسانی وابسته به سازمان ملل متحد، محاصره نوار غزه از سوی رژیم صهیونیستی را از جمله «بزرگترین محاصره های رقت بار در دوران معاصر» توصیف کرده است. “کارین ابو زید” مدیر آژانس آنروا در این زمینه گفته است که محاصره نوار غزه از سوی رژیم صهیونیستی به منزله “فاجعه جدید نوار غزه” است و این در حالی است که فلسطینیان شصتمین سال فاجعه تاریخی فلسطین را گرامی می دارند.
این مقام برجسته بین المللی اظهار داشت که نوار غزه امروز با فاجعه ناشی از سرسختی مداوم رژیم صهیونیستی و محاصره جائرانه دست و پنجه نرم می کند و این مساله به نوبه خود یک “فاجعه عقلی” محسوب می شود.
“دیزموند توتو” اسقف اعظم آمریکا نیز در سفر خود به نوار غزه، محاصره اعمال شده علیه این منطقه و مشکلات شدید ناشی از آنرا “ما فوق تحمل بشر” دانست.
