در پانزدهمین سالگرد امضای توافقنامه ننگین اسلو (در تاریخ 13/9/1993م) که پیامدهای شومی را برای فلسطینیان به همراه داشت و نتوانست هیچ نتیجه مثبت و تاثیر گذاری در عرصه فلسطین از خود به جای بگذارد، سعی داریم با استناد به برخی اظهارات “شیخ احمد یاسین” شیخ دو انتفاضه بزرگ فلسطین و شهید امت .. نگرش سیاسی وی درباره این توافقنامه را مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم.
“شیخ احمد یاسین” در جریان برنامه تلویزیونی “شاهد علی العصر” که با حضور استاد “احمد منصور” از شبکه ماهواره ای الجزیره پخش می شد در توصیف توافقنامه اسلو می گوید:«از نظر ما هیچ شکی در ظالمانه و ننگین بودن توافقنامه اسلو نیست. این توافقنامه علاوه بر اینکه، هیچیک از آمال و آرزوهای ملت فلسطین را بر آورده نکرد، باعث ایجاد تفرقه میان صفوف متحد و یکپارچه ملت فلسطین در مقابل دشمن صهیونیستی شد. توافقنامه اسلو بر همکاری امنیتی میان یهودیان و تشکیلات خودگردان فلسطین علیه تمامی طرف های مخالف رژیم صهیونیستی؛ به ویژه جنبش های اسلامی و در راس آنها جنبش مقاومت اسلامی “حماس” بنیان نهاده شده بود. آنها با مواقفت آمریکا تصمیم گرفته اند که این همکاری های امنیتی را که قبلا نیز به صورت مخفیانه و غیر علنی صورت می گرفت، علنی کنند که این مساله به نوبه خود باعث کشف حقایق مربوط به بسیاری از بازداشت های صورت گرفته در جامعه فلسطینی و نیز شناسایی ماهیت اصلی باندهای کودتاگر ( در أم تسلیمة) شد. علاوه بر این، شاید مسائل دیگری نیز در داخل این توافقنامه گنجانده شده باشد که ما از آنها بی اطلاع باشیم، اما آنچه در حال حاضر و در وضعیت کنونی بیشتر به چشم می آید، توافق آنها برای همکاری امنیتی با یکدیگر است. به هر حال، ما قطعا با توافقنامه اسلو مخالف هستیم، اما این مساله به دلیل روی کار آمدن تشکیلات خودگردان نیست و ما هیچگاه سعی نکرده ایم که در مقابل آن قرار گیریم و حتی بسیاری از برادران جنبش حماس از تشکیل این نهاد فلسطینی حمایت کرده و از در دوستی و همکاری با آن درآمدند؛ چرا که ما نمی خواهیم جنگ داخلی در فلسطین را شعله ور کنیم و این تشکیلات نیز در آغاز وضعیت نامناسبی داشتند و با ضعف ها و کمبودهای زیادی کار خود را شروع کردند. شاید مقامات این تشکیلات در آغاز فکر می کردند که ما با آنها مقابله کرده و به جنگ با آنها خواهیم پرداخت، اما ما از روز اول از هر گونه درگیری و رویارویی با آنها خودداری کردیم و آنها نیز مطمئنا در آغاز سعی می کردند که خوبی های ما را مقابله به مثل کنند. اما زمانی که آنها ملت فلسطین در واکنش به تعامل های نامناسب و سیاست های نادرست این تشکیلات، در تظاهرات های 50 و 100 هزار نفری به خیابان ها ریختند، تشکیلات خودگردان تلاش کرد که با کشتارهای خونینی مانند کشتار 13 شهروند فلسطینی در یکی از مساجد با این تظاهرات های اعتراض آمیز مقابله کند.»
امروزه بیش از هر زمان دیگری، این مساله را که شیخ سالها پیش به آن اشاره کرده است، به وضوح مشاهده می کنیم؛ به طوری که سرویس های امنیتی وابسته به “محمود عباس” رئیس تشکیلات خودگردان با همکاری ارتش صهیونیستی حملات شدیدی را علیه گروه های مقاومت انجام داده و اقدام به تعقیب و اعمال فشار علیه مبارزان گروه های مقاومت و خانواده های آنها می کنند که این حملات آنها تاکنون باعث شهادت بسیاری از همین مبارزان شده است و علاوه بر این، تشکیلات خودگردان با همکاری های امنیتی خود با ارتش صهیونیستی، بسیاری از عملیات های مبارزان فلسطینی علیه اهداف صهیونیستی را خنثی کرده و همچنین در راستا تامین امنیت این رژیم شمار زیادی از فرماندهان گروه های مقاومت را یا بازداشت و زندانی کرده و یا به مناطق دیگری تبعید کرده است.
حال بدون هر گونه اظهار نظر درباره نتایج توافقنامه اسلو سعی داریم که اهداف رژیم صهیونیستی از امضای توافقنامه مذکور را از دید شیخ یاسین مورد بررسی قرار دهیم.
وی در این زمینه می گوید:« به نظر من هدف اصلی رژیم صهیونیستی از امضای توافقنامه اسلو، ضربه زدن به وحدت ملت فلسطین در سنگر مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی است و در مرحله بعد این رژیم تلاش می کند که انتفاضه ملت فلسطین علیه خود را که هر روزه ضربات زیادی به آن وارد می کند، متوقف کند. اما اکنون هیچ درگیری مستقیمی میان فلسطینیان و صهیونیست ها نیست؛ چرا که رژیم صهیونیستی آنها را در شهرک های صهیونیستی مستحکم و مقاوم اسکان داده است و ملت فلسطین نیز به هیچ وجه به این قلعه ها و دژهای محکم دسترسی ندارد و این مساله باعث تضعیف انتفاضه می شود. علاوه بر این، توافقنامه اسلو نتوانسته است به آرمان ها و آرزوهای فلسطینیان جامه واقعیت بپوشاند و حتی این توافقنامه به صورت کامل هم اجرا نشده است که بتواند آرزوهای ملت فلسطین را تحقق بخشد و از همین رو این توافقنامه تقریبا منسوخ شده و اعتبار خود را از دست داده است. مساله مهمتر در این زمینه این است که هیچکدام از شهروندان فلسطینی امیدی به این مساله ندارند که توافقنامه اسلو بتواند دستاوردی برای آنها داشته باشد و به عنوان مثال باعث صلح با طرف صهیونیستی شود و یا به تشکیل کشور فلسطینی و یا حتی تعیین مرزهای آن بیانجامد.»
حال توافقنامه اسلو پس از گذشت 15 سال از امضای آن توانسته است با روی کار آوردن رهبری جدید طرفدار آمریکا به هدف اصلی رژیم صهیونیستی در ایجاد اختلاف و تفرقه میان ملت فلسطین جامه عمل بپوشاند و اکنون ملت فلسطین نه تنها در مقابل رژیم صهیونیستی دچار دو دستگی شده اند، بلکه حتی اختلافاتی را میان گروه ها و اقشار مختلف ملت فلسطین ایجاد کرده است که حوادث سال گذشته نوار غزه نمونه آشکار این مساله بود.
اما هدف دومی که رژیم صهیونیستی از امضای توافقنامه اسلو دنبال می کرد توقف انتفاضه فلسطین بود که بر اساس گزارش های صهیونیستی کابوسی وحشتناک برای این رژیم به شمار می رفت:
– پژوهش ستاد مشترک ارتش صهیونیستی حاکی از این است که از زمان آغاز انتفاضه اول ملت فلسطین تا سپتامبر سال 1989 میلادی، 145 نفر از نظامیان صهیونیستی از خدمت سربازی فرار کرده و 480 نفر از افسران صهیونیستی خواستار بازنشستگی شده اند.
– بر اساس یک گزارش دیگر، از زمان آغاز انتفاضه اول، 95 نفر از افسران صهیونیستی از اجرای دستورات فرماندهان مافوق خود سرپیچی کرده و 1060 تن از نظایمان این رژیم نیز خواستار انتقال به پایگاه های نظامی دورتر از نقاط مرزی و مناطق برخوردار از آرامش بیشتر شده اند. علاوه بر این، 7245 نفر از جوانان صهیونیستی با خودداری از انجام خدمت سربازی اعلام کرده اند که در قبال این اقدام خود حتی حاضرند به مراجع قضایی تحویل داده شوند.
– اسناد نظامی رژیم صهیونیستی نشانگر این است که در سال 1990 میلادی 54 نظامی، 6 افسر و 3 تن از فرماندهان عالی رتبه ارتش صهیونیستی دست به خودکشی زده اند.
این آمارها به وضوح نشانگر این مساله است که انتفاضه سنگ فلسطینیان مشکلات زیادی را برای ارتش صهیونیستی به همراه داشته است و مقامات این رژیم به هر طریق ممکن سعی در متوقف کردن آن داشتند که این مساله با امضای توافقنامه اسلو محقق شد.
بنیانگذار جنبش حماس و رهبر برجسته فلسطینی درباره وعده های توافقنامه اسلو برای فلسطینیان و رویای تشکیل کشور مستقل فلسطینی نیز می گوید:« مقامات تشکیلات خودگردان با هدف تشکیل کشور فلسطینی در دو منطقه نوار غزه و کرانه باختری به امضای توافقنامه اسلو تن داده و راهکار سازش با رژیم صهیونیستی را در پیش گرفتند. اما امروز پس از گذشت سال ها از امضای توافقنامه اسلو مشخص شده است که رژیم صهیونیستی با استفاده از روند سازش سعی در به تسلیم واداشتن طرف فلسطینی دارد و نه تنها در طول سال ها مذاکره هیچ امتیازی به طرف فلسطینی واگذار نکرده است، بلکه از تشکیلات خودگردان می خواهد که به نمایندگی از آن اقدام به سرکوب ملت فلسطین و مقاومت قهرمانانه آن کرده و امنیت مرزها و سرزمین های اشغالی را تامین کند. این مسائل باعث شد که ما با اسلو و توافقنامه اسلو مخالفت کرده و طبیعی است که با پیامدها و نتایج ناشی از آن نیز مخالفت کنیم، اما با این وجود ما هیچگاه سعی نکردیم که با در مقابل تشکیلات خودگردان قرار گرفته و باعث آغاز جنگ داخلی در فلسطین شویم.»
حال سوالی که پس از گذشت 15 سال از امضای توافقنامه اسلو مطرح می شود این است که کجاست آن کشور مستقل فلسطینی که در این توافقنامه وعده تشکیل آن داده شده بود؟ شهرک سازی رژیم صهیونیستی و احداث دیوار حایل چه وضعیتی را در کرانه باختری ایجاد کرده است؟ مساله سازش به کجا انجامید .. و کجاست آنر مرزهایی که امضا کنندگان توافقنامه مذکور رویای ترسیم آنها را در سر داشتند؟ شاید آنها تنها به در اختیار داشتن رام الله اکتفا کرده اند. زمانی که کنست رژیم صهیونیستی در تاریخ 20 اکتبر سال 1993 یعنی تنها یک ماه پس از امضای توافقنامه اسلو طرحی را تصویب کرد که بر اساس آن رژیم صهیونیستی باید شهر اشغالی قدس را از مذاکرات مستثنی می کرد، طرف فلسطینی امضا کننده توافقنامه اسلو کجا بود؟ و زمانی که “جیمز بیکر” وزیر اسبق امور خارجه آمریکا اظهار داشت که «در صورتی که تشکیلات خودگردان فلسطین نتواند اوضاع امنیتی رژیم صهیونیستی را بهبود ببخشد این تشکیلات منحل خواهد شد» مقامات اسلو کجا بودند.
واقعیت این است که شیخ یاسین به درستی توانسته بود اهداف و انگیزه های توافقنامه اسلو را شناسایی کرده بود و آنهایی که فکر می کردند، مذاکره و سازش با رژیم صهیونیستی می تواند دستاورد مثبتی برای آنها داشته باشد سخت در اشتباه بودند.
