اجلاس بین المللی حق بازگشت آوارگان فلسطین در سالن همایش های بین المللی دمشق به پایان رسید. در این اجلاس بالغ بر پنج هزار شخصیت از جمله رهبران برجسته فلسطینی و مقامات سیاسی و نمایندگان پارلمان های عربی و تنی چند از شخصیت های اروپایی و سایر نقاط جهان شرکت داشتند.
برای اطلاع از نتایج این اجلاس و اهمیت آن خبرنگار مرکز اطلاع رسانی فلسطین با “ماجد الزیر” مدیر کل موسسه حق بازگشت و رییس کنفرانس فلسطینی اروپا و یکی از اعضای کمیته برگزار کننده اجلاس دیدار و گفت و گو کرد. متن گفت و گو از نظر خوانندگان محترم می گذرد:
س: پیام اصلی اجلاس حق بازگشت چه بوده است؟
ج: این اجلاس پیام های متعدد و بسیار مهمی داشته است. برگزاری این اجلاس یک حادثه بزرگ تاریخی بوده است که مساله فلسطین را در سطوح عربی و اسلامی و جهانی مطرح نمود.
در این اجلاس تاکید شده است که برای تحقق حق بازگشت و دفاع از این حق باید از هر روش و وسیله ای استفاده کرد و از همه ظرفیت های امت اسلام به عنوان یک تکلیف بهره جست.
این اجلاس همچنین حمایت بسیاری از طرف های و گروه های فلسطینی و عربی و اسلامی و بین المللی را برای دفاع از حق بازگشت جلب و در توسعه راهکارها و ابزارهای لازم برای تحقق این مهم کرد نقش ارزنده ای ایفا کرد.
می توانم بگویم که این همایش بزرگ که در سطح جهان برگزار شد پیامی بسیار مهم و پر محتوا در برداشت.
س: در اجلاس حق بازگشت آیا به مسائل دیگر نیز پرداخته شد؟
ج: بدون شک در این اجلاس همه ابعاد مساله فلسطین مورد بحث و بررسی قرار گرفت و صدور هفت بیانیه درباره حق بازگشت نشان دهنده اهمیت این اجلاس بزرگ در حمایت از مسائل مختلف فلسطین از جمله قدس، اسرا، محاصره غزه و غیره است. علاوه بر مساله فلسطین در این اجلاس بین المللی مسائل مختلف منطقه از جمله مساله عراق و لبنان و سوریه بررسی شد و اواضاع آوارگان فلسطین در عراق و وضعیت اردوگاه ویران شده نهر البارد از اهمیت ویژه ای در این اجلاس برخوردار بود.
هیات های فلسطینی مقیم عراق و لبنان در این اجلاس فعالیت گسترده ای داشتند. ستادهای ویژه ای برای رسیدگی به محنت های آوارگان فلسطینی مقیم عراق اختصاص داده شد. پیامی که درباره فلسطییان مقیم عراق و اردوگاه نهر البارد مطرح شد این بود که فلسطینیان مقیم عراق تنها نیستند همچنین مساله مرمت و بازسازی اردوگاه نهر البارد باید هر چه سریعتر انجام شود.
س: ابعاد بین المللی این اجلاس چه بود؟
ج: شخصیت های بین المللی در این اجلاس حضوری فعال داشتند و در تصمیم گیری و طرح ایده نقش ارزنده ای را ایفا کردند. مساله حق بازگشت در این اجلاس بیش از هر زمان دیگری پر رنگ بود.
بدون شک، برنامه های این اجلاس انگیزه فوق العاده ای در سطح جهان برای حمایت از حق بازگشت ایجاد کرد.
حضور گسترده شصخیت های جهانی به ویژه اروپایی در این اجلاس جای تامل دارد. بیش از 58 نفر از چهره های برجسته جهان از جمله ماهاتیر محمد نخست وزیر اسبق مالزی و شماری از لوردهای انگلیسی در این اجلاس شرکت داشتند. این شخصیت ها و چهره های برجسته بیانیه و پیام اجلاس را با خود به کشورشان بردند. نمایندگان پارلمان یونان بلافاصله پس از ترک خاک دمشق، در نشست مجلس موضوع حمایت از آوارگان و حقوق حقه ملت فلسطین را مورد بحث و بررسی قرار دادند.
س: بازنمود اجرایی شعار اجلاس تحت عنوان “بازگشت حقی ثابت” در مصوبات آن چگونه بوده است؟
ج: علاوه بر گفت و گوها و رایزنی های ثمر بخشی که در این اجلاس برگزار شد همگان بر این اجرای شعار این اجلاس یعنی بازگشت حقی ثابت برای ملت فلسطین است تاکید کردند.
بدیهی است که استیفای حقوق حقه ملت فلسطین و در راس همه حق بازگشت تنها با به خدمت گرفتن تمامی ظرفیت ها و امکانات محقق می گردد.
ملت فلسطین هرگز در برابر اقداماتی که به نوعی به یکی از این حقوق از جمله حق بازگشت لطمه ای وارد سازد سکوت نخواهد کرد.
س: گروه های فلسطینی چه وظیفه ای در قبال مساله حق بازگشت دارند؟
یک نکته بسیار مهم وجود دارد و آن این که پایبندی به حق بازگشت در گذشته و حال وجود داشته و در آینده نیز به قوه خود باقی خواهد ماند و این حق از اولویت های اصلی آرمان ملی فلسطین است. ملت فلسطین با پایبندی به این حق به همگان ثابت کرده است که حق بازگشت و پایبندی به آن شاخصه اصل ملی گرایی اطراف و گروه ها و معیاری برای محک زدن هر عملکردی است.
پیام بسیار روشن و واضح است؛ ملت فلسطین هرگز در برابر نقض حقوق و آرمان های خود از جمله حق بازگشت ساکت نخواهد نشست و آن را هر کجا که باشد به شدت محکوم می کند. مصوبات نقض حق بازگشت برای این ملت هگز الزام آور نیست.
س: عده ای شکایت می کنند که مصوبات اجلاس ها همواره بدون پیگیری خاتمه می یابد نظر شما در این زمینه چیست؟
ج: برگزاری اجلاسی در این سطح به مثابه خیزشی بی سابقه در حمایت از حق بازگشت فلسطین است. هرگز نباید از اهمیت این اجلاس ها کاست. این اجلاس دستاوردهای بزرگی داشت و برای اجرای آن در تلاش هستیم. پس از پایان اجلاس ما کارهای زیادی داریم که باید انجام دهیم مسئولیت پس از اجلاس بسیار سخت و سنگین می شود.
تنها پس از چند روز از برگزاری همایش تلاش ها برای اجرای مصوبات آن آغاز شده است و به امید خداوند تمامی تلاش ما این است که این تلاش ها همگی در خدمت مساله حق بازگشت باشد. ذکر این نکته نیز ضروری است که این تلاش ها در سطح جهانی در حال برگزاری است.
به اعتقاد بنده شرکت کنندگان در این همایش بزرگ جهانی در حال حرکت در مسیری درست هستند. باید به این نکته اشاره کنم که نظام بین المللی طی شصت سال هیچ فعالیتی در این زمینه انجام نداد و ملت فلسطین را از حقوق حقه خود از جمله حق بازگشت محروم کرد. به رغم این که قطعنامه های متعددی برای حق بازگشت صادر شد اما هیچ یک از این قطعنامه ها جانب انصاف را رعایت نکردند. در سایه ادامه همدستی ها با اشغالگران عدالت به طور کلی رنگ باخته است. صهیونیست ها که با ارتکاب این همه جنایت در قبال دیدگان جهانیان از جمله تدوین قانونی که به یهودیان مناطق مختلف جهان اجازه می دهد که به فلسطین باز گردند هنوز محاکمه و مجازات نشده اند. ما هم اکنون در برابر مرحله جدیدی قرار داریم که به نفع حق و عدالت در فلسطین و حق غیر قابل حذف یا چانه زنی بازگشت می باشد.
س: موفقیت چشمگیر اجلاس بین المللی حق بازگشت موجبات خشم تشکیلات خودگردان و جنبش فتح را به همراه داشت نظر شما چیست؟
ج: ابتدا باید به این نکته اشاره کنم که رهبران برجسته جنبش فتح از جمله فاروق قدومی و هانی حسن و دیگر رهبران این جنبش در این اجلاس بین المللی شرکت کردند.
و اما در خصوص موضع گیری تشکیلات خودگران در قبال این اجلاس باید بگویم که حق بازگشت مورد اجماع ملی است و هر کس که بر خلاف این حق گام بردارد از اجماع به دور است.
مساله دیگر این که متاسفانه عده ای که اجلاس بین المللی حق بازگشت را که بیش از پنج هزار شخصیت از اقصا نقاط جهان در آن شرکت کردند محکوم و در مقابل، اجلاس آناپلیس را با آن همه نتایج منفی که به دنبال داشت مورد تمجید قرار دادند. همه ما می دانیم که پس از آناپلیس چه اتفاقی افتاد؛ روند شهرک سازی و ساخت دیوار نژاد پرستانه حایل و یهودی سازی و مصادره اراضی ادامه و دامنه بازداشت ها گسترش یافت به علاوه این که اختلافات و شکاف داخلی نیز گسترش پیدا کرد.
اما در مقابل، برگزاری اجلاس بین المللی حق بازگشت برگزار شد تا همگان را آگاه سازد که عده ای حقوق حقه ملت را تضییع می کنند و در این میان عده ای نیز از این تضییع حقوق استفاده می نمایند. اجلاس بین المللی حق بازگشت در راستای احقاق آرمان های ملی و در راس همه حق بازگشت گام برداشت.
س: در اجلاس حق بازگشت به اعزام کشتی های لغو محاصره به غزه توجهی ویژه شد آیا ارتباطی بین این مساله و بازگشت وجود دارد؟
ج: اعزام کشتی های لغو محاصره به غزه با استقبال و تشویق کم نظیر شرکت کنندگان در اجلاس مواجه شد و ذکر این نکته نیز ضروری است که شمار زیادی از کسانی که با این کشتی ها وارد غزه شده بودند در اجلاس بین المللی حق بازگشت شرکت کرده بودند.
تجربه اعزام کشتی به غزه تجربه ای پر محتواست و یکی از مفاهیم این تجربه این است که سواحل فلسطین در آینده پذیرای شمار زیادی کشتی حامل آوارگان خواهد بود.
در بیانیه اجلاس، بسته ماندن گذرگاه های مرزی به شدت محکوم شد و از همه طرف های مسئول به ویژه مصر خواسته شد تا گذرگاه رفح را هر چه سریعتر به روی فلسطینیان بگشاید.
س: به نظر شما این اجلاس آیا در حل اختلافات داخلی فلسطین نیز تاثیری داشته است؟
برگزاری اجلاس ها و همایش هایی از این قبیل در حل اختلافات و کاهش شکال ها اهمیتی زیاد دارد. ما باید اندکی منصفانه حکم کنیم و آن این که اگر بر سر حق بازگشت و یا اصول ثابت و آرمان های خود دیدار نکنیم پس برای چه موضوعی گرد هم آییم؟!
اجلاس بین المللی حق بازگشت فرصتی مناسب برای به ثمر نشستن گفت و گوی ملی فلسطین است. در این اجلاس رهبران گروه های مختلف فلسطینی گرد هم آمدند و بر اساس برنامه های واحد با یکدیگر همکاری کردند و در نهایت نیز تصمیمات یکپارچه ای را اتخاذ نمودند آیا نمی توان آن را شیوه ای مناسب از گفت و گو نامید.
ما اکنون به تنها چیزی که برای موفقیت گفت و گو نیاز داریم وجود یک خواست و اراده سیاسی است. تجربه اجلاس حق بازگشت به ما این امکان را می دهد تا ما رویه خود را اصلاح و مشکلات را درک و در راه تحقق برنامه ملی گام برداریم.
بدیهی است که ما تنها زمانی قادر به ساماندهی امور فلسطین هستیم که ساختار سازمان آزادی بخش فلسطین (ساف) بر اساس اصول و معیارهای شفاف و دمکراتیک اصلاح گردد. ساف چگونه می تواند به نمایندگی از ملت فلسطیت تصمیم گیری کند و حقوق پایمال شده اش را پس بگیرد و حال آن که اکثریت ملت ما را از معادله فلسطین دور ساخته است. تقریبا نود درصد فلسطینیان امروزه از وضعیت سیاست های ساف و برنامه های داخلی آن بی خبرند آیا یک چنین سازمانی می تواند مساله فلسطین را به پیش ببرد و خواسته های ملت را برآورده سازد.
