دکتر محمود الزهار از رهبران برجسته جنبش مقاومت اسلامی حماس تاکید کرد که حماس در بیست و یکمین سالگرد تاسیس خود پس از آن که بدون تسلیم و عقب نشینی از اصول و آرمان های ملی گام های بسیار مهمی را برداشت، امروزه مایه امید و دلگرمی امت اسلام است.
الزهار در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار مرکز اطلاع رسانی فلسطین اظهار داشت: حماس سمبل واقعی خواسته های ملت است. حماس خواه در مرحله تاسیس و خواه در مراحل بعدی که سکان مقاومت را در دست گرفت و در انتخابات مجلس قانونگذاری فلسطین شرکت کرد با چالش های متعددی رو به رو شد و پس از انتخابات دامنه چالش ها فراتر از فلسطین رفت و تا سطوح منطقه ای و بین المللی گسترش یافت، به طوری که همه در دست هم دادند تا این جنبش از برنامه و نهج خود عقب نشینی کند.
این رهبر فلسطین در بخشی دیگر از این مصاحبه خاطر نشان ساخت که حماس در تلفیق بین مقاومت و سازندگی و اداره حکومت موفق عمل کرده است. وی ضمن اشاره به این که سلاح مقاومت از سنگ به چاقو و سپس به تفنگ و پس از آن به موشک تبدیل شد اظهار داشت: حماس پس از سال ها مقاومت قدم در راه و تجربه جدیدی به نام حکومت و اداره آن گذاشت و مردان حماس توانستند تمامی نهادهای دولتی را با شایستگی هر چه تمام تر اداره نمایند.
الزهار تاکید کرد که حماس به گزینه گفت و گو برای پایان اختلافات داخلی پایبند است. وی در اشاره به سرویس های امنیتی تشکیلات خودگردان افزود که حماس کرانه باختری را هرگز به عنوان طعمه برای گرگان رها نخواهد کرد.
وی در پاسخ به کسانی که رهبران حماس را به جاه طلبی متهم کرده اند گفت: ما برای خدمت رسانی به مردم پشت کرسی های دولتی نشسته ایم.
وی ضمن تاکید بر این که برنامه اسلامی که حماس بخشی از آن است سرانجام پیروز خواهد شد خاطر نشان ساخت که بیداری اسلامی در جهان نوید بخش این پیروزی است.
س: ابتدا، سالگرد تاسیس حماس را به شما تبریک می گوییم حماس پس از گذشت 21 سال هم اکنون چه جایگاهی دارد و به طور خلاصه حماس چه مراحلی را تاکنون پشت سر گذاشته است؟
ج: جنبش حماس در انتفاضه نخست جنبشی کوچک و کم تعداد بود. کل اعضای حماس در انتفاضه نخست تنها 1000 نفر بودند اما امروزه تنها در فلسطین 60 درصد مردم حامی برنامه حماس هستند رسانه ها گروهی در آغاز از حماس یاد نمی کردند اما هم اکنون حماس و برنامه و عملکرد آن در راس اخبار رسانه های گروهی جهان قرار دارد. همچنین در گذشته رهبران حماس ناشناخته بودند، اما اکنون حماس به عنوان یک سازمان و رهبران آن در سطح جهان افرادی شناخته شده هستند. حماس در گذشته از نظر فکری و عقیدتی شناخته شده نبود اما هم اکنون مردم برنامه و تفکر حماس را مورد بررسی قرار می دهند. فعالیت حماس در گذشته تنها در مقاومت خلاصه می شد اما اکنون در کنار مقاومت مایه امید و دلگرمی همه امت اسلام است بنابراین می توان گفت که حماس از گذشته تاکنون جهش و سیر صعودی خوبی داشته است. مهم تر از همه این که حماس هرگز از تفکر و اصول و آرمان های خود عقب ننشته و نخواهد نشست.
تجربه حکومت داری
س: برخی مدعی اند که حماس پس از راهیابی به قدرت دست به نوعی خودکشی زده است پاسخ شما به این عده چیست؟
ج: می خواهم این نکته را عرض کنم که حماس به عنوان سمبل و نماد حقیقی خواسته های ملت فلسطین است حماس از بعد عقیده و تفکر از سال 1928م. شکل گرفت در آن سال ها برخی جریان های فکری وجود داشتند که از اصول و آرمان های ملی جامعه کاملا فاصله داشتند. موجودیت و تاسیس حماس بر اساس یک خلاء و یک نیاز حقیقی جامعه فلسطین بود. حماس بعدها توسعه و گسترش یافت و این جنبش هم اکنون یک دانشگاه و یک مکتب و یک سازمان بزرگ است.
با وجود این همه پیشرفت و توسعه جریان های دیگر فلسطین به ویژه فتح نسبت به حماس نگاهی غریب دارند. آن زمان که جریان های دیگر در پرتو وجود حماس ضعیف و غیر موثر شدند علیه حماس اقدام کردند و اعضا و رهبران این جنبش را بازداشت یا ترور کردند. با وجود همه این جنایات حماس با درایت کامل قدم در عرصه انتخابات گذاشت. ما می دانستیم که با ورود به عرصه انتخابات با مشکلات عدیده ای مواجه خواهیم شد اما تصمیم گرفتیم که برای خدمت و نجات ملت و حمایت از منافع و آرمان این ملت وارد این آوردگاه شویم و در پاسخ به این ادعا که حماس با ورود به عرصه سیاسی رفته رفته خود را نابود خواهد ساخت و یا به نوعی خودکشی می کند باید بگویم که این ادعا برای خدشه دار کردن سیمای حماس مطرح می شود و همان طور که قبلا نیز گفتم ما با عزم و درایت قبلی قدم در عرصه انتخابات گذاشتیم.
س: حماس از تجربه حکومت داری تاکنون چه استفاده هایی کرده است؟
ج: حماس از صفر تا 100 درصد از این تجربه استفاده کرده است. ما وارد موسسات و وزارتخانه های شدیم که از آن ها چیزی نمی دانستیم و از روابط و فعالیت های آن اطلاعی نداشتیم اما اکنون ما دولتمردان بزرگی در اختیار داریم و سازمان ها و نهادهای بزرگ دولتی و شاخه های وابسته به آن را اداره می کنیم. ما امروزه تجربه بزرگی اندوخته ایم که همگی آن ها نتیجه سال ها تلاش و مبارزه با مشکلات و چالش هاست.
س: تلفیق بین مقاومت و اداره امور جامعه بزرگ ترین چالش فراروی حماس بوده است حماس تا چه میزان توانسته است این شعار را به فعل برساند؟
ج: آمار و ارقام گویای واقعیت هاست ما به خوبی توانستیم در زمینه تلفیق بین مقاومت و اداره امور جامعه موفق عمل کنیم نکته ای را که در این جا باید بدان اشاره کنم این که مقاومت تنها به مثابه فعالیت مسلحانه نیست فعالیت مسلحانه و مبارزاتی بخشی از مقاومت به شمار می آید. در گذشته جایگاه برنامه و نهج حماس در عقل ها و اذهان مردم وجود داشت، اما امروزه این برنامه از طریق رادیو و ماهواره و دانشگاه و مدرسه در سطح جهان تبلیغ می شود. اندیشه مقاومت یک اندیشه بسیار مهم است مقاومت سلاح خود را از سنگ به چاقو و از چاقو به تفنگ و از تفنگ به موشک پیشرفته ساخت. مقاومت همچنان ادامه دارد و لحظه ای متوقف نشده است. به رغم آرام سازی و به دنبال نقض آن توسط اشغالگران صهیونیست تاکنون بیش از 77 فروند موشک و 170 گلوله خمپاره به طرف مواضع صهیونیست ها شلیک شده است.
س: عده ای می گویند که حماس از اصول و برنامه های سیاسی خود اندکی فاصله گرفته است آیا واقعا همین طور است؟
ج: من در این جا سوالی را مطرح می کنم کدام یک از برنامه ها یا رفتارهای حماس تغییر کرده است؟ اگر مقاومت حماس تغییر کرده که باید گفت بر عکس مقاومت و برنامه آن توسعه یافته و یپشرفته تر از قبل شده است مثالی را خدمت شما عرض می کنم انسان ها در آغاز چارپایان را سوار می شدند سپس گاری را سوار شدند که چارپایان آن را می کشیدند سال ها گذشت و علم انسان ها بیشتر شد و خودرو را اختراع و سوار آن شدند و پس از آن آدمی سوار هواپیما شد بنابراین انسان ها تغییری نکردند و نیز می توان گفت که حماس نیز تغییر نکرده است بلکه ابزارهای مورد استفاده تغییر کرده است آیا اگر حماس از اینترنت استفاده می کند این به معنای آن است که تغییر کرده است نه بلکه واقعیت این است که ابزارهای حماس تغییر و توسعه یافته است.
س: چرا در سایه اسلو همچنان دولت را در دست دارید چرا از دولت کناره گیری نمی کنید و تنها مقاومت را ادامه نمی دهید؟
ج: این که گفته شود ما جاه طلب و خواستار پست و مقام هستیم نیرنگی است که تنها انسان های احمق فریب آن را می خورند. ما به کشورهای مختلف سفر کردیم و برای خدمت رسانی به ملت فلسطین و حتی اعضای جنبش فتح با خود کمک های مالی می آوردیم. ما برای خدمت به آحاد ملت فلسطین پست های دولتی را در اختیار گرفتیم. یک معلم برای خدمت به دانش آموزان به مدرسه می آید اما دیگران از قدرت سوء استفادهه ها کردند آنان می خواهند که ما بمیریم و می خواهند که حماس نابود شود. آنان زمانی که شیخ احمد یاسین در قید حیات بودند ایشان را به اقامت اجباری تحمیل کردند و هنگامی شیخ به شهادت رسیدند ایشان را به عنوان بهترین شخص معرفی کردند. سرنوشت دکتر عبد العزیز رنتیسی نیز همین بود. آنان رنتیسی را بازداشت و در زندان ها شکنجه کردند و هنگامی که شهید شد از او به عنوان بهترین شخص یاد کردند مصداق آنان این آیه قرآن کریم است:«إن تمسسکم حسنه تسوهم وإن تصبکم سیئه یفرحوا بها»
و اما در خصوص مساله اسلو باید بگویم که ما برای شکست و نابودی اسلو قدم در عرصه قدرت گذاشتیم هم اکنون اسلو کجاست و چه سرنوشتی دارد؟
س: تجربه حماس را در برابر تجربیات سایر جنبش های اسلامی چگونه ارزیابی می کنید آیا حماس تجربه ای را که شایسته الگو برداری باشد ارائه نموده است؟
ج: تجربه حماس کاملا موفقیت آمیز بود ما با مشاهده و مطالعه آرای مردم در خارج و در میان رسانه های گروهی در می یابیم که همه آن ها تجربه ما را مورد تقدیر قرار داده اند و این جای بسی شکر و تقدیر دارد. حماس ملت فلسطین را در شرایطی هدایت کرد که هیچ جنبش اسلامی در جهان مانند این شرایط را به چشم خود ندیده است. شکر خداوند متعال به رغم همه مشکلات و چالش های موجود، اما توانستیم دستاوردها و اقدامات بسیاری را محقق سازیم.
س: تمییز دادن بین دولت به عنوان یک نهاد اجرایی و جنبش حماس یک چالش بزرگ است این تمییز تا چه اندازه ضروری است و آیا برای آن تلاش کرده اید؟
ج: ما این مهم را محقق ساخته و در این راه نیز موفق بوده ایم هم اکنون عده ای از ما در جنبش و عده ای در مجلس و عده ای در دولت هستند و همگی به طور یکسان و در جایگاه خویش به فعالیت های خود به نحو احسن عمل می کنند. عده ای در جنبش هستند و در مجلس یا دولت حضور ندارند این وضعیت ممکن است که در همه نقاط جهان اتفاق بیافتد. این تنها تجربه تنها مخصوص به حماس نیست به هر حال حماس در آن موفق بوده است.
س: عده ای می گویند که حماس از مردم فاصله گرفته است واقعیت چیست؟
ج: ما از این که چنین سخنانی را می شنویم بسیار خوشحال می شویم و در عین حال نیز وقتی که می بینیم مردم این گونه درباره حماس قضاوت می کنند تعجب می کنیم. ما می گوییم است که اگر بار دیگر در انتخابات شرکت کنیم این بار به مراتب بیشتر از گذشته پیروز خواهیم شد. و دلیل هم آن است که شکر خدا ما برنامه موفقی را ارائه دادیم و حال کسانی هم که به ما رای ندادند و ما را انتخاب نکردند برای ما مشکل ساز نیستند و ما چیزی را از دست نداده ایم.
گفت و گو و محورهای آن
س: پس از ناکامی گفت و گوی قاهره آیا بار دیگر فرصتی برای از سرگیری گفت و گو وجود دارد اوضاع به کجا ختم خواهد شد؟
ج: پاسخی در این زمینه ندارم، اما ما بار دیگر تکرار می کنیم که هیچ جایگزینی برای گفت و گوی ملی وجود ندارد، با وجود این، اما ما هرگز خواستار این نیستیم که کرانه باختری را طعمه گرگان کنیم و نیز اجازه نخواهیم داد که یک وجب از خاک کرانه باختری یا نوار غزه برای گروهکی که نقش آنان برای همه آشکار شده و آن امضای هر آن چه است که آمریکا و رژِم صهیونیستی می خواهد، فروخته یا خریداری شود.
س: موضع گیری برخی از دولت های عربی در نشست اخیر وزیران خارجه عرب به گونه ای دیگر بود و در این نشست اتفاق افتاد بار دیگر موضوع دو جریان مقاومت و میانه رو را مطرح ساخت شما در کدامین جریان قرار دارید؟
ج: ما خود را محدود به این موضوعات نمی کنیم واقعیت این است که مساله فلسطین یک مساله محوری و بزرگ تر از همه مسائل عربی است و نیز از همه دولت ها می خواهیم که به ما در آزاد سازی همه اراضی اشغالی یاری رسانند البته بسیاری از دولت ها در این راه به ما یاری رسانده اند.
بار دیگر تاکید می کنیم که ما آلت دست دیگران نیستیم کسانی که خود سال های سال در این وضعیت (سازش) زندگی کرده اند می خواهند که وضعیت خود را بر ما نیز تحمیل کنند اما این آرزوی شوم آنان هرگز محقق نخواهد شد.
س: روابط جنبش حماس با دولت های عربی و اسلامی را چگونه ارزیابی می کنید؟
ج: ما بخشی از امت اسلام هستیم و یقین کامل داریم که اغلب ملت های عربی و اسلامی حامی جنبش حماس هستند و حماس در میان امت اسلام از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است. ما از کمک کشورهای اسلامی و عربی استقبال می کنیم و اگر کشوری هم به ما کمک نکرد هرگز آن را مورد هجوم قرار نمی دهیم و با آن دشمنی نخواهیم کرد. تشکیلات خودگردان از ایجاد رابطه با کشورهای عربی و اسلامی تنها تحقق منافع خود را دنبال می کند.
برخی از دولت های اروپایی به دور از پوشش خبری رسانه های گروهی (از بیم ایالات متحده آمریکا) با ما تماس گرفتند و به نظرات ما گوش دادند و آن را مورد بررسی قرار دادند و به اعتقاد من و با توجه به تجربه ای که در این زمینه دارم عمده دیدارهای ما با طرف های اروپایی به نفع حماس بود و چه بسا در آینده نیز نتیجه بدهد اما نتیجه هرگز این نخواهد شد که ما جزئی از سازمان آزادی بخش فلسطین یا فتح بشویم. واقعیت این است که تعامل و نگاه جهانیان به ما بسیار با تعامل و نگاه آن ها با دوران سیاه ریاست جمهوری بوش که از آن جز ظلم و خونریزی چیز دیگری دیده نشده بسیار فرق می کند.
س: موضع حماس در قبال اوباما رییس جمهور جدید آمریکا چیست؟
ج: قصد ندارم که این مساله را بسط دهم خیلی خلاصه بگویم که موضع گیری ما در قبال اوباما بسیار محتاطانه است باید منتظر ماند و دید که دولت جدید آمریکا چه کار انجام خواهد داد!
س: دیده شده برخی از گروه های وابسته به ساف که در گذشته مخالف توافقنامه اسلو و برنامه فتح بود امروزه به آن گرایش پیدا کرده اند چرا یک چنین مساله ای اتفاق افتاده است؟
ج: ما هرگز هیچ یک از ادعاها و مواضع این گروه ها را باور نکرده و نمی کنیم آنان از فتح سود می برند برخی از گروه ها را فتح به وجود آورد درست است که آنان با پاره ای از برنامه های فتح مخالفت می کنند اما همگی آنان بر سر اصول فتح اتفاق نظر دارند انتخابات اخیر پارلمانی همه اسرار و سیاست های این گروه ها را بر ملا ساخت.
س: رابطه بین حماس و جنبش جهاد اخیر ابهام آمیز است آیا وضعیت به همین منوال باقی خواهد ماند شما تا چه میزان به روابط با گروه های مقاومت تکیه دارید؟
ج: این یک ادعای کاملا غلط و نادرست است روابط ما با جنش جهاد بسیار خوب است و طرفین به یکدیگر کاملا احترام می گذارند به ویژه آن که در مرحله گذشته ما با یکدیگر رابطه بسیار گسترده و خوبی داشتیم هر کس می خواهد که با ما باشد ما از آن استقبال می کنیم و هر کس که نمی خواهد از برنامه مقاومت و پایداری حمایت کند خود باید پاسخگو باشد. ما خواسته های خود را بر کسی تحمیل نمی کنیم.
س: رابطه حماس با سایر گروه های مقاومت چگونه است عده ای حماس را متهم کرده اند که حماس بر برخی از گروه های کوچک که اخیرا تشکیل شده اند حکم می راند پاسخ شما چیست؟
ج: ما پیش از همه به خدا و سپس به ملت خود تکیه می کنیم ما همچنین در سیاست ها و برنامه های خود، سیاست شفاف سازی و راست گویی را در تعامل با همه گروه ها به ویژه گروه ها تازه تاسیس پیش می گیریم هر کس که برنامه ها و سیاست هایی را که ما ارائه می دهیم قبول کند ما نیز با آنان همکاری خواهیم کرد، اما هر کس این برنامه ها را رد کند خود مسئول عواقبش است. هر گروه مقاومت اگر خواستار استفاده از تجربیات چند ساله حماس در زمینه مقاومت باشد ما به آن “نه” نمی گوییم فلسطین میهن همگان است ما کسی را در بند قرار نمی دهیم و در بند گذاشتن هرگز در چارچوب سیاست های ما نیست.
س: روند مذاکرات تشکیلات خودگردان و رژیم صهیونیستی به کجا می انجامد؟
ج: مذاکرات با رژیم صهیونیستی، برای تشکیلات خودگردان یک راهبرد است آنان جز مذاکرات، برنامه یا سیاست دیگری ندارند ما معتقدیم که مذاکرات باید وسیله باشد نه هدف غایی همچنین معتقدیم که مذاکرات باید به گونه ای باشد که بتوان آن را تایید و یا رد کرد ما همچنین معتقدیم که اگر مذاکرات اهداف مورد نظر را محقق نساخت باید از آن صرف نظر کرد و اگر مذاکرات بدین شکل ادامه یابد هرگز آن را نمی پذیریم.
س: وضعیت حماس در کرانه باختری را چگونه ارزیابی می کنید؟
ج: حماس در کرانه باختری در وضعیت اسفباری به سر می برد البته این مساله را نیز نباید فراموش کنیم که مردم امروزه کسانی را که مبارزان را خلع سلاح می کنند و آنان را بدون سلاح رها می کنند تا در مقابل دیدگاه مردم در خیابان های کرانه باختری به دست نظامیان صهیونیست کشته شوند به خوبی می شناسند همین مصیبت و بلا حتی بر سر اعضای فتح و گردان های شهدای الاقصی نیز اتفاق افتاده است مردم فلسطین امروزه به این درجه از آگاهی رسیده اند که اشخاصی را که سلاح مبارزان را جمع آوری و زمینه را برای یورش شهرک نشینان یهودی به شهرها و مناطق مختلف کرانه باختری فراهم می کنند مانند آن چه که در الخلیل اتفاق افتاد به خوبی بشناسند.
س: رنامه حماس در آینده چیست و ارزیابی شما از سال 2008م. چگونه است؟
ج: سال 2008م. سال پایداری و مقاومت بود جنبش حماس در این سال تجربه بسیار سختی را پشت سر گذاشت و همچنین حماس از این سال استفاده های فراوانی برد.
و اما در زمینه آینده باید بگویم که آیند از آن ما و اسلام است و اسلام تنها برای حماس نیست و بیداری اسلامی امروزه همه دنیا را فراگرفته است و هم اکنون 27 درصد از مساحت کره خاکی در دستان مسلمانان است. یک سوم جمعیت جهان مسلمان هستند نظام سرمایه داری ظرف چند ساعت از بین می رود و نابود می شود اما تاکنون در تاریخ ذکر نشده که نظام اسلامی نابود شده باشد.
