جمع آوری اسناد مربوط به جنایت های جنگی رژیم صهیونیستی در جریان حمله به نوار غزه و استفاده ارتش این رژیم از 10 نوع سلاح جدید؛ از جمله فسفور سفید، “دایم” و گازهای سمی برای اولین بار از جمله مسائلی بود که خبرنگار مرکز اطلاع رسانی فلسطین در گفتگوی ویژه تاریخ (5/4/2009) با دکتر “باسم نعیم” وزیر بهداشت دولت منتخب فلسطین مطرح کرد و از وی درباره نحوه اداره وزارتخانه متبوعش در زمان جنگ 22 روزه علیه نوار غزه که به شهادت 1450 نفر و زخمی شدن 6 هزار نفر دیگر انجامید، سوال کرد. متن این گفتگو را در زیر با هم می خوانیم:
سلاح های به کار رفته
خبرنگار مرکز اطلاع رسانی فلسطین: پس از جنگ غزه بحث های زیادی درباره استفاده رژیم صهیونیستی از سلاح های ممنوعه در جریان این جنگ مطرح شد.. واقعیت مساله چه بود؟
دکتر “باسم نعیم”: رژیم صهیونیستی در استفاده از سلاح؛ چه از لحاظ کمی و چه از لحاظ ماهیت سلاح های استفاده شده در جنگ غزه تمامی خطوط قرمز را زیر پا گذاشت. این رژیم از لحاظ کمی، به بهانه های واهی مقادیر زیادی سلاح و مواد منفجره را علیه شهروندان فلسطینی استفاده کرد و بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی خود منابع صهیونیستی، ارتش این رژیم در جریان جنگ 22 روزه 3 میلیون تن مواد منفجره را علیه شهروندان نوار غزه مورد استفاده قرار داده است که به طور متوسط به ازای هر شهروند یک کیلوگرم ماده منفجره استفاده شده است.
بر اساس تعداد زیادی از گزارش های بین المللی که گزارش های منابع صهیونیستی نیز در میان آنها دیده می شود، رژیم صهیونیستی از لحاظ کیفی و ماهیت سلاح های مورد استفاده در جنگ مذکور نیز قوانین بین المللی را زیر پا گذاشته و از سلاح های ممنوعه مانند “دایم”، “فسفور سفید” و “گازهای سمی” استفاده کرده است، اما از آنجایی که ما دانش فنی لازم برای جمع آوری اسناد لازم برای اثبات این جنایت های ارتش صهیونیستی را نداریم و از سوی دیگر، برخی از این سلاح های استفاده شده مدرن بوده و برای اولین بار مورد استفاده قرار گرفته اند. گزارش های منابع صهیونیستی حاکی از این است که این رژیم در جریان جنگ مذکور 10 نوع سلاح جدید را مورد استفاده قرار داده است و از همین رو، جمع آوری اسناد لازم و یا اسناد مذکور در قوانین بین المللی ممکن نیست، اما با این وجود، ما تلاش داریم که با کمک برخی مقامات و موسسات بین المللی ذیربط قبل از محو شدن آثار این جنایت ها در اثر گذشت زمان، اسناد لازم برای اثبات جنایت های این رژیم را جمع آوری کنیم و در عمل نیز برخی هیئت های بین المللی وارد نوار غزه شده و تحقیقاتی را در این زمینه انجام داده اند و فعالیت های آنها همچنان ادامه دارد.
ـ نتیجه نهایی جنگ غزه چه بود؟ و پاسخ شما به تردیدات مطرح شده از سوی رژیم صهیونیستی درباره صحت نتایج ارائه شده از سوی موسسات فلسطینی چیست؟
ـ جنگ 22 روزه رژیم صهیونیستی علیه نوار غزه به شهادت 1450 نفر از شهروندان و مبارزان فلسطینی منجر شد که 40 درصد از آنها را زنان و کودکان تشکیل می دهند. علاوه بر این، 6 هزار نفر دیگر نیز در این جنگ زخمی شدند که 50 درصد از آنها نیز از زنان و کودکان فلسطینی هستند. اما این مساله که رژیم صهیونیستی در صحت آمار ارائه شده از سوی موسسات صهیونیستی تردید کرده و آنها را قبول نمی کند ناشی از تلاش آن برای فرار و شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت های سنگین ناشی از جنایت های غیر انسانی نظامیان خود علیه ساکنان نوار غزه است و گر نه آمار و معلومات منتشر شده از سوی موسسات فلسطینی در اختیار تمامی موسسات منطقه ای و بین المللی قرار گرفته است و آنها از حجم جنایت های ارتش صهیونیستی در جریان جنگ مذکور مطلع هستند. در نتیجه ادعای رژیم صهیونیستی مبنی بر عدم صحت آمار و نتایج منتشر شده از سوی موسسات فلسطینی هیچ ارزشی ندارد و نمی تواند بر روی جنایت های فجیع این رژیم در جریان جنگ غزه سرپوش گذاشته و یا از حجم این جنایت ها بکاهد.
مدیریت بحران
مهمترین مشکلات و چالش های پیش روی شما چییست؟
ـ ما در جریان جنگ غزه با مشکلات زیادی مواجه شدیم؛ چرا که این جنگ در حالی صورت گرفت که نوار غزه از سه سال پیش در محاصره ای کامل قرار گرفته بود و از هیمن رو، ما در زمینه لوازم بهداشتی مورد نیاز به شدت در مضیقه بودیم و از سوی دیگر، ارتش صهیونیستی در جریان این جنگ به صورت مستقیم کادرهای پزشکی و مراکز بهداشتی را هدف قرار می داد که این حملات به شهادت بیش از 20 کارمند وزارت بهداشت در حال انجام وظایف بهداشتی و درمانی انجامید. علاوه بر این، در جریان این جنگ تعداد زیادی از آمبولانس ها و موسسات بهداشتی نیز تخریب شده و جریان برق نیز به صورت مداوم قطع می شد و ما مجبور به استفاده تقریبا دایمی از ژنراتورهایی بودیم که برای تولید جریان برق مقادیر زیادی سوخت نیاز داشتند و از سوی دیگر، ما به شدت از کمبود مواد سوختی رنج می بردیم. مشکل دیگر در این زمینه خطراتی بود که به هنگام اعزام این گروه ها به مناطق مختلف متوجه آنها می شد و در عین حال ارتش صهیونیستی نیز ارتباط مناطق مختلف نوار غزه با یکدیگر را قطع کرده بود و این مساله آزادی عمل کادرهای پزشکی برای انتقال مجروحان و بیماران به بیمارستان و یا انتقال لوازم مورد نیاز از انبارهای مرکزی به بیمارستان ها را محدود می کرد. از سوی دیگر، شمار شهدا و مجروحان فلسطینی که با اوضاع وخیم به بیمارستان ها انتقال داده می شدند، بسیار زیاد بوده و بیمارستان های این منطقه ظرفیت پذیرش این همه شهید و مجروح را نداشتند؛ چرا که علاوه بر کمبود جا و نداشتن مهارت و تخصص های فنی، در زمینه برخی تخصص های پزشکی نیز با مشکلات ویژه ای روبرو بودیم و از همین رو خواستار حضور افراد و نیروهای متخصص در این منطقه شدیم و با حضور کادرهای پزشکی کشورهای عربی بخشی از این کمبودها جبران شد.
ـ کادرهای پزشکی ارسالی به نوار غزه برای ارائه کمک های پزشکی به مدیریت عالی بحران از سوی طرف فلسطینی گواهی می دهند.. شما خود عملکرد وزارت بهداشت را چگونه ارزیابی می کنید؟ و چطور توانستید از عهده این کار بر آیید؟
ـ شاید مهمترین ارزیابی ها از عملکرد موسسات فلسطینی در جریان جنگ مذکور از سوی همان طرف ها و گروه های خارج از تشکیلات وزارت بهداشت فلسطین، مانند کادرهای اعزامی کشورهای عربی، منطقه ای و بین المللی صورت بگیرد که در زمان حضور خود در نوار غزه عملکرد عالی و مناسب تمامی کارکنان دولتی و خصوصی بخش بهداشت؛ صرفنظر از گرایشات سیاسی آنها را به عینه مشاهده کردند. آنها از نزدیک نحوه مدیریت عملی امور بهداشتی و یا عملکرد فنی مسئولان این بخش را دیدند و حتی برخی از آنها به شدت از نحوه عملکرد بخش بهداشت نوار غزه در جریان جنگ ابراز تعجب می کردند.
نقش برجسته کادرهای پزشکی
ـ کادرهای پزشکی اعزامی کشورهای خارجی تا چه حدی در کمک رسانی به مجروحان نوار غزه در جریان جنگ اخیر نقش داشتند؟
ـ ما نهایت تشکر و قدردانی خود از اعزام کادرهای پزشکی کشورهای مختلف عربی، اسلامی و غیره به نوار غزه را اعلام می کنیم؛ چرا که اعزام این کادرهای پزشکی به غزه کمک فنی، معنوی و سیاسی بزرگی چه به کادرهای پزشکی و بهداشتی و چه به مردم نوار غزه کرد و ما بر نقش مهم و ارزشمند این گروه ها در نجات جان شمار زیادی از مجروحان فلسطینی در جریان جنگ غزه تاکید می کنیم.
ما نیز به نوبه خود استقبال خوبی از این گروه ها به عمل آورده و چه در زمینه پذیرایی و استقرار آنها و چه در زمینه برنامه ریزی و ساماندهی فعالیت های آنها از هیچ کمکی دریغ نکردیم.
وزارت بهداشت دولت منتخب فلسطین همچنین از عملکرد قابل تحسین کارکنان بخش بهداشت فلسطین در راهنمایی گروه های اعزامی کشورهای دیگر و تشریح اوضاع نوار غزه برای آنها تقدیر و تشکر کرده و اعلام می نماید که گروه های مذکور از استقبال و ساماندهی و نظارت مطلوب کارکنان بخش بهداشت فلسطین ابراز تعجب کرده و رضایت کامل خود را اعلام کردند.
در اینجا اشاره به این مساله نیز خالی از لطف نیست که شمار گروه های اعزامی به نوار غزه واقعا زیاد بود و ما توان استقبال و پذیرایی از آنها را نداشتیم، اما برخی از این افراد از گروه های امداد و نجات مجروحان و بیماران بوده و شماری دیگر نیز از جراحان متخصص قلب و یا زیبایی و نیز دیگر تخصص های لازم برای مجروحان بودند.
اما در ارتباط با فعالیت بیمارستان اردن نیز باید بگویم که اقدام “ملک عبد الله” پادشاه اردن در اعزام یک گروه کامل و تجهیزات لازم برای احداث یک بیمارستان در نوار غزه اقدامی قابل تقدیر و بی نظیر بود و هیأت اردنی متشکل از 180 نفر کادر فنی و اداری و شماری از متخصصان عملیات های پیشرفته در تمام طول جنگ پذیرای بیماران و مجروحان نوار غزه بودند.
البته باید این مساله را نیز ذکر کنم که پایان جنگ به معنای پایان تبعات و پیامدهای بهداشتی ناشی از این جنگ نبوده، بلکه هزاران تن از مجروحان و بیماران به دلایل مختلف از دریافت خدمات بهداشتی و پزشکی محروم مانده اند و تداوم فعالیت بیمارستان اردنی می تواند باری از دوش وزارت بهداشت فلسطین برداشته و آنها را در راه کمک رسانی به این افراد یاری کند؛ چرا که در شرایط ناشی از تداوم محاصره که مانع از ورود تجهیزات و لوازم بهداشتی و پزشکی به نوار غزه می شود، این گروه می تواند امکان درمان و مداوای بیماران این منطقه را فراهم کند.
کمک رسانی و موانع موجود
ـ پس از جنگ غزه چه میزان کمک به وزارت بهداشت ارسال شده است؟ و آیا درباره روند کمک رسانی انتقاد یا نظر خاصی دارید؟
ـ کل کمک های ارسالی تقریبا به 5 هزار تن بالغ می شود که شامل دارو، تجهیزات و دستگاه های پزشکی و ژنراتورها است و بخش زیادی از آنها برای تامین نیازهای وزارت بهداشت فلسطین مورد استفاده قرار گرفته است.
این کمک ها در پاسخ به اعلام نیاز وزارت بهداشت ارسال شده است و ما از همین جا مراتب تشکر و قدردانی خود از حمایت های گسترده دولتی، خصوصی و مردمی از ملت فلسطین در جریان جنگ غزه را اعلام می کنیم، اما کمک های ارسالی تنها برای مدت 6 ماه پاسخگوی نیازهای وزارت بهداشت بوده و در حال حاضر 69 قلم کالا به صورت کامل تمام شده است.
با این وجود، باید درباره ارسال این کمک ها باید بگویم که هنوز 9 هزار تن از کمک های ارسالی در بندر العریش مصر باقی مانده و بر اساس گزارش های “سازمان بهداشت جهانی” 60 درصد از این کمک ها در اثر قرار گرفتن در معرض باد و باران و خورشید و نیز شیوه نامناسب انبار کردن آنها فاسد شده است که ما امیدواریم طرف مصری هر چه سریعتر به این مسائل رسیدگی کرده و امکان دسترسی و استفاده ملت فلسطین از این کمک ها را فراهم کند.
البته باید به این مساله نیز اشاره کنم که برخی از این کمک ها، بدون هماهنگی با وزارت بهداشت به این منطقه ارسال شده اند که این عدم هماهنگی باعث شده است که در برخی موارد داروهایی برای ما ارسال شود که وزارت بهداشت هیچ نیازی به آنها نداشته و یا مقادیر بسیار کمی لازم داشت و به ناچار مقادیر اظافی سوزانده شده و از بین رفتند.
علاوه بر این، برخی موسسات کمک رسانی با هماهنگی بخش خصوصی اقدام به ارسال کمک های خود کرده بودند که ما از این مساله نیز استقبال کرده و تاکید می کنیم که موسسات بهداشتی دولتی و بخش خصوصی نقش مکمل یکدیگر را ایفا می کنند.
اما این مساله را نیز باید خاطر نشان کنم که عدم هماهنگی و رایزنی با وزارت بهداشت به عنوان طرف ناظر بر خدمات بهداشتی در مواردی باعث شده است که برخی موسسات بخش خصوصی از این بارقه های امید استفاده مناسب را نکرده و کمک های آنها را قبول نکنند. در این زمینه به عنوان مثال می توان به ارسال تعدادی آمبولانس به برخی از موسسات خصوصی اشاره کرد که هیچ ارتباطی با مساله امداد رسانی نداشته و در نتیجه استفاده موسسات مذکور از این خودروها ناشایست می باشد. از همین رو، وزارت بهداشت فلسطین از طرف هایی که قصد ارسال کمک به نوار غزه را دارند، درخواست می کند که هماهنگی های لازم را با وزارت بهداشت انجام دهند تا این کمک ها به شیوه درست و در موسسات مربوطه مورد استفاده قرار گیرد.
بسته بودن گذرگاه رفح
ـ با توجه به تداوم مسدود بودن گذرگاه مرزی رفح و افزایش شمار قربانیان محاصره نوار غزه.. پیام شما به دولت مصر چیست؟
ـ با توجه به روابط تاریخی مردم نوار غزه با برادران مصری و نیز با توجه به مفاد قانون بین المللی بستن گذرگاه مرزی رفح به روی مردم نوار غزه و به ویژه بیماران این منطقه به هیچ وجه قابل توجیه نیست؛ به ویژه اینکه 3 سال از آغاز محاصره کامل نوار غزه از سوی رژیم صهیونیستی می گذرد و در این مدت شمار زیادی از بیماران غزه ای جان خود را از دست داده و بسیاری از جوانان و دانشجویان و دیگر اقشار خانواده های فلسطینی آینده خود را از دست داده اند و مطمئنا هیچگاه این اشتباه تاریخی دولت مصر را نخواهند بخشید و خداوند نیز آنها را به خاطر این اقدام ناپسند محاسبه و مجازات خواهد کرد.
سفرهای خارجی
ـ پس از پایان جنگ غزه شما سفری به خارج داشتید.. میزان همبستگی بین المللی و منطقه ای با مردم فلسطین را چگونه ارزیابی می کنید؟ و مهمترین وقایع و دستاوردهای این سفر چه بود؟
ـ سفر خارجی ما زمان زیادی به طول انجامید و در طول این مدت ما به کشورهای مصر، سوریه و ایران سفر کردیم. هدف اصلی از این سفر مشارکت در کنفرانس “بهداشت کشورهای اسلامی” بود و حجم بالای همبستگی و ابراز همدردی با ملت فلسطین و به ویژه مردم نوار غزه برای ما تعجب آور بود. از سوی دیگر، فداکاری ها و پایداری های مردم نوار غزه تصویر زیبا و جالبی از آنها در اذهان مردم کشورهای اسلامی و عربی ترسیم کرده بود و آنها با احساس قصور در قبال ملت فلسطین این سوال را از ما مطرح می کردند که شما ملت فلسطین و مردم نوار غزه چه انتظاری از ما برای کمک رسانی دارید؟ آنها ملت فلسطین را مایه شرف و عزت امت عربی و اسلامی عنوان می کردند.
به عنوان مثال ما دیدارهای متعددی با مقامات و نهادهای مصری از جمله سندیکای پزشکان و “اتحادیه پزشکان جهان عرب” داشتیم و ما آنها را در جریان عملکرد وزارت بهداشت در زمان جنگ و کمک های ارسالی به این منطقه قرار داده و راه های همکاری طرفین در آینده به ویژه در زمینه توسعه تبادل نیروی انسانی و نیز بهبود اوضاع بهداشتی نوار غزه را مورد بررسی و تبادل نظر قرار دادیم.
هیأت وزارت بهداشت در سفر به سوریه نیز با برخی نهادهای رسمی و خصوصی و نیز مقامات دولتی این کشور دیدار کرده و آنها را در جریان نحوه کمک رسانی در جریان جنگ غزه قرار داد. طرف سوری نیز در این دیدار وعده اعطای بورس تحصیلی برای دانشجویان فلسطینی و برگزاری دوره های آموزشی را داد و در حال حاضر نیز مقدمات این همکاری ها فراهم شده است.
اما دیدارهای ما با نهادهای ایرانی به دو بخش تقسیم می شود: نخست دیدار رسمی با مقامات وزارت بهداشت ایران و تقدیر و تشکر از کمک های ارسالی این کشور به نوار غزه در جریان جنگ فرقان و تاکید طرف ایرانی بر تداوم و افزایش این کمک ها.
و بخش دوم که به حضور ما در کنفرانس “بهداشت وزرای کشورهای اسلامی” مربوط می شد که فرصت مناسبی برای اطلاع رسانی به وزرای کشورهای شرکت کننده درباره اوضاع بهداشتی فلسطین به ویژه پس از جنگ غزه بود و ما دیدارهای جداگانه ای را نیز با هر کدام از وزرای کشورهای مذکور داشتیم.
در این کنفرانس وعده های زیادی از کشورهای مالزی، اندونزی، قطر، امارات، سودان و یمن مبنی بر کمک رسانی به نوار غزه داشتیم و آنها از ما برای سفر به کشورهای خود دعوت کردند.
اما در پایان باید به این مساله نیز اشاره کنم که نتیجه اصلی کنفرانس مذکور افشای جنایت های رژیم صهیونیستی علیه ملت فلسطین در جریان جنگ غزه و محکومیت این جنایت ها و نیز درخواست محاکمه مقامات صهیونیستی به خاطر این جنایات بود. علاوه بر این، وزرای کشورهای اسلامی تداوم محاصره نوار غزه و بسته ماندن گذرگاه های این منطقه را محکوم کرده و درباره مشکلات بهداشتی کشورهای اسلامی و راه های حل این مشکلات و نیز راهکارهای گسترش همکاری های علمی و پژوهشی و تبادل تجارب و اطلاعات میان کشورهای اسلامی بحث و تبادل نظر کردند.
