پژوهشگر برجسته مسائل اسرا تاکید کرد مذاکراتی که امروز با میانجیگری آلمان در جریان می باشد، شتاب فزاینده ای به خود گرفته و تلاش بر آن است تا این مبادله در روز عید قربان انجام گیرد.
فواد الخفش که مدیریت مرکز مطالعات و پژوهش های امور اسرا و حقوق بشر “احرار” را بر عهده دارد، در گفتگویی ویژه با خبرنگار مرکز اطلاع رسانی فلسطین که در روز دوشنبه 23/11/2009 انجام گرفت، خاطرنشان ساخت: «اینکه امروز هیچ صحبتی از جانب طرفین درباره مسئله مبادله در رسانه ها صورت نمی گیرد و نیز خبرهایی که گهگاه از طریق روزنامه های معتبر در این باره منتشر می شود، حکایت از آن دارد که تحرکات گسترده ای برای انجام مبادله در جریان است و ما هر لحظه به فصل پایانی یکی دیگر از داستان قهرمانی های مقاومت ملی فلسطین نزدیک می شویم.»
وی در ادامه تاکید کرد: “گروه هایی که موفق به اسارت گرفتن گلعاد شلیت، نظامی صهیونیستی شدند تا کنون موفقیت های جالب توجهی را در زمینه مبادله کسب کرده اند و با مهارت تمام این پرونده را مدیریت می کنند که گواه این مهارت، از یک طرف توانی است که در حفظ سرباز اسیر صهیونیست از خود به نمایش گذاردند و از طرف دیگر، اصراری است که بر تحقق شروط و خواسته های خود دارند. گروه های مذکور در عرصه گفتگو و مذاکره جهت انجام مبادله که خود جزئی از فنون جنگ، سیاست و مبارزه با دشمن تلقی می شود نیز عملکرد عالی داشته اند.”
وی در ادامه از گروه هایی که گلعاد شلیت را به اسارت گرفته اند، خواست تا دست از خواست ها و شروط عادلانه خود برندارند و هرگز حاضر به حذف هیچ کدام از اسامی وارده در لیست مبادله نشوند.
این کارشناس برجسته امور اسرا همچنین ابراز داشت: “هر چه حرف و حدیث ها در مورد زمان انجام مبادله بیشتر می شود، نگرانی و اضطراب در وجود خانواده های اسرا بیشتر می شود. مبادله بدون آزادی عباس السید، ابراهیم حامد، عبدالله برغوثی، یحیی سنوار و امثال این رهبران بزرگ بی معنا است.”
متن کامل مصاحبه خبرنگار مرکز اطلاع رسانی فلسطین با فواد الخفش، پژوهشگر برجسته مسائل اسرا ترجمه شده و از نظر خوانندگان عزیز فارسی زبان می گذرد.
س: نظر شما درباره موج خبرهایی که در خصوص انجام مبادله اسرا منتشر می شود، چیست؟ آیا معتقدید که عملا توافق لازم جهت انجام مبادله حاصل شده است؟
بی تردید، اینکه امروز هیچ صحبتی از جانب طرف های ذیربط درباره مسئله مبادله در رسانه ها صورت نمی گیرد و نیز خبرهایی که گهگاه از طریق روزنامه های مشهور آمریکایی، انگلیسی و آلمانی در این باره منتشر می شود، حکایت از آن دارد که در پشت پرده، تحرکات گسترده ای برای انجام مبادله در جریان است و ما هر لحظه به فصل پایانی یکی دیگر از داستان قهرمانی های مقاومت ملی فلسطین نزدیک می شویم.
ذکر این نکته در اینجا ضروری است که بعد از ماجرای مبادله جزئی که طی آن رژیم صهیونیستی در مقابل دریافت نواری ویدیوئی از گلعاد شلیت، حاضر به آزادی بیست اسیر زن فلسطینی شد دیگر تحلیل و پیش بینی سخت است ؛ زیرا همه چیز به طور ناگهانی اتفاق می افتد و این امر نشان می دهد که فعالیت ها در این عرصه (مذاکرات در خصوص مبادله) از همه پنهان است ؛ زیرا اگر رسانه ها وارد این امر شوند، امکان دارد که فضای مبادله را تخریب کنند و تلاش ها را برای تحقق این امر به سمت بکشانند ؛ البته ضرورت مخفی نگاه داشتن نتایج مذاکرات برای صهیونیست ها حادتر است که دلیل آن ـ علاوه بر اقدامات تناقض آمیز این رژیم ـ وجود احزابی است که کاملا مخالف آزادی اسرایی هستند که به حبس های سنگین محکوم شده اند. البته نباید فراموش کرد که ضرورت موضوع مذکور (پنهان نگاه داشتن نتایج مذاکرات) برای طرف فلسطینی بسیار کمتر است ؛ زیرا ملت فلسطین بعد از آنکه پافشاری گروه های مقاومت را بر خواست ها و شروط شان برای مبادله دید، دیگر به آنها اعتماد کامل دارد.
گروه هایی که موفق به اسارت گرفتن گلعاد شلیت، نظامی صهیونیستی شدند تا کنون موفقیت های جالب توجهی را در زمینه مبادله کسب کرده اند و با مهارت تمام این پرونده را مدیریت می کنند که گواه این مهارت، از یک طرف توانی است که در حفظ سرباز اسیر صهیونیست از خود به نمایش گذاردند و از طرف دیگر، اصراری است که بر تحقق شروط و خواسته های خود دارند. گروه های مذکور در عرصه گفتگو و مذاکره جهت انجام مبادله که خود جزئی از فنون جنگ، سیاست و مبارزه با دشمن تلقی می شود نیز عملکرد عالی داشته اند.
س: به نظر شما، حضور آلمان به عنوان میانجیگر در موضوع مبادله اسرا تاثیری در پیشبرد این پرونده داشته است؟
ج: در مورد میانجیگری آلمان باید خدمت تان عرض کنم بنده از اولین کسانی بودم که بر ضرورت حضور آلمان به عنوان میانجیگر و ضرورت مشارکت این کشور در این موضوع تاکید کردم ؛ زیرا آلمان از تجربه کافی در این زمینه برخوردار است و در طول دهه های گذشته، بارها در این عرصه نقش آفرینی کرده است. پر واضح است که رژیم صهیونیستی خواستار حضور آلمان به عنوان میانجیگر شد و رسانه ها نیز این مطلب را اعلام کردند ؛ اما دلیل یا هدفی که این رژیم با انتخاب آلمان به عنوان میانجیگر دنبال می کند، فشار به حماس نیست بلکه تسریع در موضوع مبادله است. میانجیگر آلمانی توانست یخ موجود در موضوع مبادله اسرا را ذوب کند و مبادله جزئی را انجام دهد، مبادله ای که طی آن رژیم صهیونیستی حاضر شد تا در مقابل دریافت نواری از گلعاد شلیت که زنده بودن او را ثابت کند، شماری از اسرای زن فلسطینی را آزاد کند.
س: آیا انتظار دارید مبادله اصلی ـ همان طور که می گویید ـ تا حلول عید مبارک قربان جامه عمل به خود بگیرد؟
ج: به نظر بنده، میانجیگر آلمانی شبانه روز برای سرعت بخشیدن به مذاکرات مربوط به مبادله اسرا و به نتیجه رساندن آن تا پیش از حلول عید سعید قربان تلاش می کند. در همین جا تاکید می کنم با وجود آنکه تمایل جنبش مقاومت اسلامی فلسطین “حماس” را برای انجام مبادله اسرا در عید قربان درک می کنم ؛ ولی این مبادله باید بدون اعطای هیچ گونه امتیازی صورت گیرد، به ویژه آن قسمت که مربوط به آزادی اسرای محکوم به تحمل حبس های طولانی مدت می باشد.
هر چه حرف و حدیث ها در مورد زمان انجام مبادله بیشتر می شود، نگرانی و اضطراب در وجود خانواده های اسرا بیشتر می شود. مبادله بدون آزادی عباس السید، ابراهیم حامد، عبدالله برغوثی، یحیی سنوار و امثال این رهبران اسیر بی معنا می باشد ؛ زیرا رهبران حماس به خانواده های این اسرا وعده داده که نام عزیزان شان در لیست مبادله است. حماس هرگز نباید دست از شروط خود بردارد. بالاخره همه ما می دانیم رژیم اشغالگر قدس چقدر بر تداوم روند اسارت عزیزانی که به حبس های طولانی مدت محکوم شده اند، تاکید دارد که البته دلیل این امر را باید در دو فاکتور جستجو کرد: اول اینکه رنج ها و دردهای این عزیزان را بیافزاید و روحیه آنها را از بین ببرد. دوم اینکه تلاش می کند به جامعه صهیونیستی چنین القا نماید که هرگز به خواست مقاومت تن در نمی دهد و کسانی که سربازان این رژیم را می کشند، را در حبس نگاه می دارد.
س: در مقابل پافشاری صهیونیست ها بر این موضوع، می بینیم گروه هایی که گلعاد شلیت را به اسارت گرفته اند، نیز بر شروط خود پافشاری می کنند. آیا معتقدید که در تحقق خواسته های خود موفق خواهند شد؟
مسیر مذاکرات، مسیر همواری نیست ؛ بلکه پیمودن آن با سختی هایی همراه است. امروز مذاکرات مربوط به مبادله اسرا در شرایط و فضایی پیچیده و بغرنج انجام می گیرد. جهان مذاکرات بسیار پیچیده است و طرف مذاکره کننده نمی تواند بدون ذکر دلیل به موضوعی “نه” بگوید. هر دو طرف، به دنبال انجام مبادله هستنند و هر دو نیز شروطی را مطرح می کنند و هیچ طرفی نمی تواند شروط خود را به طرف مقابل تحمیل نماید. نقشی که میانجیگران در این میان دارد نزدیک کردن مواضع، برداشتن موانع و باز نگاه داشتن در مذاکرات است. هر بار یکی از طرف های مبادله از موضوعی ابراز ناخوشنودی و مخالفت می کند و این طرف میانجیگر است که باید موانع پیش رو را بر دارد و خطوط قرمزی که هر کدام از طرفین مبادله برای خود تعیین کرده اند و گذر از آن را غیر ممکن می دانند را بشکند.
به هر حال در عالم مذاکره، طرف ها نمی توانند تمامی خواسته های خود را تحمیل کنند. در هر صورت، هر طرفی که وارد مذاکره می شود با خود پیش شرط هایی دارد و اگر این گونه نباشد دیگر واژه مذاکره معنایی ندارد. در واقع، هر کدام از دو طرف مجموعه شرط هایی را دارند که آنها را مشروع و عادلانه می داند و شروط طرف مقابل را نیز اجحاف آمیز و ظالمانه توصیف می کند. این دو طرف با این شروط بر سر میز مذاکره می نشینند تا به توافق لازم در خصوص مبادله دست یابند. در اینجاست که طرف ها به بیشترین امتیازات ممکن دست می یابند و بیشترین امتیازات ممکن را می دهند.
س: آیا انتظار دارید که تا پیش از مبادله نهایی، مبادله جزئی دیگری مانند مبادله اسرای زن فلسطینی با ارائه نواری ویدیوئی از گلعاد شلیت نیز صورت گیرد؟
ج: فکر نمی کنم که دیگر خبری از مبادلات جزئی باشد. ؛ زیرا دیگر دلیلی برای چنین امری وجود ندارد. دولت صهیونیستی در آغاز و برای آنکه از زنده بودن گلعاد شلیت مطمئن شود، به این مبادله تن در داد ؛ البته میانجیگر آلمانی نیز برای آنکه یخ موجود در مذاکرات مربوط به مبادله اسرا را بشکند، بستر را برای انجام این کار فراهم کرد.
س: می گویند که اسرای مورد مبادله را در سه زندان گرد هم آورده اند، نظر شما در رابطه با این خبر و پیام آن چیست؟
ج: واقعیت این است که ما در این لحظات و ساعات شاهد تحرکات گسترده ای هستیم. شماری از خانواده های اسرای فلسطینی که رابطه خانوادگی با آنها داریم، با بنده تماس گرفتند و در مورد مبادله، زمان انجام آن و حرف های رسانه ها ـ که می گویند اسرای مورد مبادله در سه زندان گرد هم آورده شده اند و یکی از اسرا نامش خط خورده است ـ می پرسند و هر کدام از خانواده های اسیر گمان می کنند که نام همسر یا پسرشان خط خورده است. همسر عباس سید در مورد همسرش می پرسد. همسر ابراهیم حامد نیز در مورد شوهرش سوال می کند و البته وضعیت ام اسامه برغوثی، همسر عبدالله برغوثی نیز چنان تفاوتی با آن دو ندارد. همه بی صبرانه در انتظار هستند و رسانه های نیز با اخبار خود با احساسات خانواده های اسرا بازی می کنند.
در اینجا باید عرض کنم که در جهان مذاکرات احتمال بروز هر سناریوی جدیدی وجود دارد. احتمال دارد که صهیونیست ها اسرای مورد مبادله را در سه زندان جمع کرده باشند ؛ ولی در آخرین لحظه از انجام مبادله امتناع ورزند و مبادله به چند ماه بعد سپرده شود. این احتمال وجود دارد که مبادله تا پیش از عید قربان انجام بپذیرد. هیچ کسی نمی تواند پیش بینی کند ؛ ولی استنکاف حماس از ارائه هر گونه اطلاعات درباره مبادله و نیز فعالیت هایی که در این راستا انجام می گیرد و در کنار آن، اخباری که توسط رسانه ها در این خصوص منتشر می شود نشان می دهد که هر لحظه به انجام مبادله نزدیک تر می شویم که بنده امیدوارم بزرگ ترین مبادله در تاریخ انقلاب فلسطین باشد.
صحبت بنده با خانواده های اسرا این است که زمان دیدار با عزیزان تان هر چه نزدیک و نزدیک تر می شود. باید صبر داشته باشید و به مقاومت اعتماد کنید. مقاومت به شما وعده رهایی اسرایی که به تحمل حبس های طولانی مدت محکوم شده، را داده است. به هر حال، امید همه ما به خدا می باشد.
س: یکی از بحث هایی که در حاشیه موضوع مبادله اسرا مطرح شد، اختلاف نظر در خصوص تعداد واقعی اسرا در زندان های رژیم صهیونیستی است. نظر خود را در این باره بفرمایید؟
ج: مسئله شمار و تعداد اسرای در بند نیست ؛ مسئله احساساتی است که به آنها خدشه وارد می شود. مسئله قلب هایی است که به خاطر فراق از خانواده می سوزد. مسئله حیاتی است که دشمن قصد خاموش کردن شعله آن را دارد. در مورد تعداد اسرا باید عرض کنم که شمار این عزیزان در حدود ده هزار نفر است ؛ البته این رقم از سوی برخی طرف های رسمی ارائه شده و بر اساس حقوقی است که به اسرا پرداخت می شود ؛ ولی این موضوع مهم را نباید فراموش کرد که کارمندان و نظامیانی هستند که هیچ حقوقی را از طرف های مذکور دریافت نمی دارند و نام شان در آمارهایی از این دست به ثبت نمی رسد. به هر حال، در اختیار نداشتن آمار دقیق و درست از شمار اسرا یکی از مشکلات بزرگ است.
س: ارزیابی شما از برخورد طرف های داخلی و خارجی با موضوع اسرا چیست؟
ج: همان طور که پیش از این نیز در مناسبت های مختلف عرض کردم، فرهنگ و مفهوم اسیر و اسارت در محافل داخلی بی معنا است و افراد نسبت به آن بی توجه هستند. فرهنگ و مفهوم اسارت و نیز درد ناشی از اسیر شدن عزیزان را تنها خانواده های اسرا درک می کنند ؛ البته بماند که پیش از همه، این درد را اسرای قهرمان درک می نمایند. متاسفانه این موضوع مهم ـ همان طور که گفتم ـ در محافل داخلی بی اهمیت شده است و چیزی که به تشدید این وضعیت کمک کرده، شکاف موجود در فلسطین است که تاثیر منفی بر آن گذارده است.
در عرصه بین المللی، اخیرا تلاش های ملموسی و حقیقی را در راستای حل این موضوع شاهد بوده ایم و امیدواریم که قضیه اسرا فعال سازی شود تا اینکه تلاش ها نتیجه مثبتی را به دنبال داشته باشد.
