جنبش مقاومت اسلامی «حماس» در مقابل طوفان مشکلات ایستاده و چالش ها و مشکلات ـ از هر سو ـ این جنبش را به محاصره خود درآورده اند به ویژه در سایه تغییرات راهبردی که خاورمیانه شاهد آن بوده و آینده مسئله فلسطین و به طور مشخص مقاومت را تحت تاثیر خود گذارده است.
چالش ها و تهدیدات موجود، «رساله نت» را بر آن داشت تا ضمن گفتگو با جمال عیسی، رئیس دایره سیاسی جنبش حماس که در قطر اقامت دارد، به تحقیق درباره جزئیات مرحله کنونی و مهم ترین پیچیدگی های موجود در پرونده های سیاسی بپردازد.
جمال عیسی در ابتدای صحبت خود از تماس ها و تلاش های منطقه ای برای بهبود روابط میان مصر و حماس خبر داد و تاکید کرد که جنبش در زمینه ارتباط با دیگر طرف های منطقه ای همچون عربستان و ایران نیز پیشرفت هایی به دست آورده است.
در خصوص شرایط داخلی موجود در فلسطین، وی از وجود یک دسیسه علیه مقاومت خبر داد و تاخیر در روند بازسازی نوار غزه و متوقف کردن پرونده آشتی از جمله بازنمودهای این دسیسه دانست. متن کامل این مصاحبه که به همت مرکز اطلاع رسانی فلسطین و به زبان فارسی ترجمه شده، از نظر خوانندگان عزیز می گذرد:
س: در ابتدا بفرمایید که نظر حماس درباره تاخیر در روند بازسازی و بازگشایی گذرگاه ها چیست؟ آیا شما تشکیلات خودگردان را در این موضوع مقصر می دانید؟
ج: مقاومت فلسطین و در پیشاپیش آنها، جنبش حماس توانست بیش از پنجاه روز در برابر تجاوزات دشمن صهیونیستی ایستادگی کند و در این مدت، ارتش رژیم اشغالگر قدس، تاسیسات حیاتی این نهاد نظامی صهیونیست و شهرک های صهیونیست نشین را هدف مستقیم ضربات خویش قرار دهد. حمایت ملت فلسطین در نوار غزه نقش موثر و کارسازی را در پایداری مقاومت و پیروزی آن داشت. در واقع، همین ناراحتی و دلخوری از حمایت مردم بود که اشغالگران را واداشت تا در یک اقدام ویرانگرایانه برنامه ریزی شده، زیرساخت های نوار غزه را هدف قرار دهد و ویرانی های گسترده ای را بر جای گذارد. جنگ غزه تنها وقتی متوقف شد که دشمن با شروط ملت فلسطین در خصوص بازگشایی گذرگاه رفح و بازسازی نوار غزه موافقت نمود.
دشمن صهیونیستی با فرار از زیر بار تعهدات خود و تداوم روند محاصره، مانع تراشی در مسیر بازسازی نوار غزه و نیز جلوگیری از امدادرسانی و ایجاد سرپناه برای آسیب دیدگان جنگ می خواهد فضایی ایجاد کند که ملت فلسطین خشمگین شود به امید آنکه این نارضایتی منجر به فاصله گرفتن ملت از مقاومت گردد ؛ ولی مردم ما آگاه هستند و ضمن اعتماد به مقاومت و دستاوردهایش در حمایت از ملت، کاملا به جنایت هایی که دشمن صهیونیستی با تداوم روند محاصره و جلوگیری از بازسازی نوار غزه انجام می دهند، واقف هستند. خشم ملت ما از دشمن است و این خشم باعث می شود تا علیه صهیونیست ها و تمامی کسانی که در محاصره نوار غزه شریک هستند، بخروشند. از این رو، انتظاری که از گروه های فلسطینی وجود دارد، آن است که در کنار ملت فلسطین بایستند.
در حال حاضر، هیچ تناسبی میان مواضع اتخاذ شده از سوی تشکیلات خودگردان در رام الله و دولت وفاق ملی با مسئولیتی که در قبال ملت فلسطین در نوار غزه دارند، دیده نمی شود. نتیجه مواضع اتخاذ شده از سوی برخی رهبران و مقامات نهادهای فوق الذکر که البته پای جنبش فتح نوشته می شود و به زیر سوال رفتن اعتبار ملی و تاریخی این جنبش می گردد، باعث تحکیم محاصره نوار غزه، بسته شدن گذرگاه ها و جلوگیری از بازسازی می شود.
س: ارزیابی حماس از ابعاد جنگ آتی با اشغالگران چیست؟ آیا شما و گروه های فلسطینی جهت جلوگیری از حمله صهیونیست ها ـ به ویژه در سایه انتخابات کنونی در اراضی اشغالی ـ تلاشی انجام داده اید؟
ج: ما در جنبش حماس به دنبال درگیری و آغاز یک جنگ جدید نیستیم ؛ ولی پر واضح است که ملت ما با یک اشغالگری مستمر رو به رو می باشد. تجاوزات و حملات صهیونیست ها علیه ما ـ به ویژه بعد از شکست نظامی در جنگ اخیر ـ پایان نخواهد یافت. به همین خاطر، جنبش حماس بیدار است و در مقابل هر گونه تجاوز و اقدامی که دشمن برای در هم شکستن اراده ما و از بین بردن مقاومت و سلاح صورت دهد، می ایستد و اجازه نمی دهد تا اشغالگران شروط خود را به ملت فلسطین تحمیل نماید.
از زمان اعلام آتش بس، حماس به تعهدات خود پایبند بوده و این فرصت را به فرستادگان سازمان ملل متحد داده است تا تلاش های دیپلماتیک و سیاسی خود را به نتیجه برسانند. ضمنا در کنار تشکیلات خودگردان، شماری از کشورهای عربی و اسلامی نیز اعلام کرده اند که دشمن صهیونیستی را به اجرای شروط آتش بس ملزم خواهند نمود. ما به دنبال تحقق وعده ای هستیم که به ملت خود در خصوص شکستن سد محاصره، بازسازی نوار غزه و حل مشکلات غزه ـ آن هم با همکاری طرف های فلسطینی، عربی، اسلامی و بین المللی ـ داده ایم.
س: سرنوشت پرونده مذاکرات غیر مستقیم آتش بس چه خواهد شد؟ آیا شما برای تکمیل مذاکرات مربوط به این پرونده، به دنبال یک میانجیگر جدیدی هستید؟
ج: همان طور که همه می دانند پرونده مذاکرات غیر مستقیم جهت تکمیل موضوعات مربوط به توقف روند آتش بس در پیوند با نقش مصر است. قرار بر این بود که مذاکرات غیر مستقیم یک ماه بعد از اعلام آتش بس آغاز شود که تا این لحظه چنین اتفاقی نیافتاده است.
صرف نظر از دلایل و بهانه های مربوط به عدم برگزاری مذاکرات غیر مستقیم، نتیجه ی این موضوع توقف گام های مربوط به رفع محاصره و محقق نشدن خواسته های ملت فلسطین و افزایش رنج ها و مشکلات فلسطینیان است. این وضعیت (عدم اقدام مصر برای برگزاری مذاکرات غیر مستقیم) بستر را فراهم می آورد تا صهیونیست ها از زیر بار مسئولیت خود در قبال رفع محاصره، بازگشایی گذرگاه ها و راه اندازی بندر و فرودگاه شانه خالی کنند. در قبال این شرایط، مصر باید برای خروج از این تنگنایی که صهیونیست ها ایجاد کرده اند، وارد عمل شود. قاهره، ناظر و سرپرست مذاکرات مربوط به آتش بس است و مسئولیتش، پیگیری این موضوع و اعمال فشار به اشغالگران برای پایبندی به تعهدات شان می باشد.
س: پرونده تبادل اسرا و مذاکرات مربوطه به کجا رسید؟
ج: مذاکره در خصوص تبادل اسرا هنوز آغاز نشده است ؛ چرا که دشمن در برخورد با این موضوع، خودخواهانه و متکبرانه عمل می کند ؛ ولی با این وجود، مقاومت به یاری حق توان آن را دارد که دشمن را مجبور به آزادی اسرا و بازداشت شدگان فلسطینی بنماید.
س: به موضوع روابط داخلی بپردازیم. سرنوشت پرونده های حل ناشده آشتی ملی به کجا رسیده است؟ آیا معتقدید که تلاش ها در زمینه فعال سازی این پرونده ها وتو می شود؟ آیا خبر جدیدی از رابطه میان حماس و فتح دارید؟
ج: محدود کردن پرونده آشتی ملی به تشکیل دولت وفاق ملی یک اشتباه است. در نظر برخی ها، گویی آشتی ملی صرفا ابزاری برای حذف سیاسی دیگر طرف ها به ویژه جنبشی در حد و اندازه حماس است. آنان به دنبال یک آشتی که اساس آن بر مشارکت در اداره امور و پیگیری تمامی پرونده های آشتی استوار باشد، نیستند.
انعطافی که جنبش حماس برای پایان دادن شکاف داخلی و تحقق آشتی ملی ـ از طریق پنج پرونده اصلی آن ـ نشان داد با رفتار مسئولانه و ملی گرایانه مطلوبی از جانب جنبش فتح همراه نشد. این رفتار با وجود تماس ها و دیدارهای گسترده ای صورت می گیرد که با جنبش فتح داریم. این رفتار، در را به روی پرسش های مختلف درباره وجود اراده سیاسی جدی برای تحقق کامل آشتی که اساس آن بر مشارکت در اداره امور و همکاری مشترک ملی باشد، باز می کند و سوالاتی را در مورد تاثیر دخالت های منطقه ای و بین المللی در اتخاذ این تصمیم بر می انگیزد.
س: در عرصه منطقه ای، نظر شما در خصوص ماهیت تهدیداتی که از سوی رسانه های مصر علیه نوار غزه عنوان می شود، چیست؟
ج: متاسفانه رسانه های مصری این روزها با صحبت هایی که در خصوص مسئله فلسطین و مقاومت قهرمانانه فلسطینیان و در راس آنها جنبش حماس و شاخه نظامی این جنبش (گردان های شهید عزالدین قسام) عنوان می دارند، یک موضع غیر قابل توجیه و خصمانه را اتخاذ کرده اند که نه تنها از سوی شهروندان فلسطینی، بلکه از جانب شهروندان عرب و مصری نیز محکوم است.
صحبت های رسانه های مصری نه تنها خروج از مسیر موضع ملی و تاریخی این کشور عربی در قبال مسئله فلسطین است ؛ بلکه یک پوشش سیاسی و رسانه ای برای جنایت های اشغالگران و تجاوزاتی به شمار می رود که آنها در غزه، قدس و کرانه باختری علیه ملت ما مرتکب می شوند.
وقتی از رسانه ها و نظام قضایی مصر برای انجام یک هجمه سیاسی علیه مقاومت فلسطین استفاده می شود و برای تحریک افکار عمومی علیه مقاومت و پروژه آن، حقایق وارونه جلوه داده می شوند و گروه های مبارز به تروریست بودن و بر هم زدن امنیت ملی مصر متهم می گردند طبیعی است که عقیده و باورهای نظامی سرباز مصری نیز تغییر کند، سربازی که همچنان در نگاهش اشغالگران صهیونیست به عنوان خطر حقیقی و دشمن اصلی جمهوری عربی مصر تلقی می گردند.
س: آیا حماس احتمال می دهد که مصر به نوار غزه حمله کند؟
ج: جنگ اصلی ارتش مصر علیه رژیم صهیونیستی است نه غزه ؛ زیرا این رژیم دشمن حقیقی مصر، فلسطین و امت اسلامی و عربی می باشد. غزه نه تنها در امور داخلی مصر دخالت نمی کند ؛ بلکه خط مقدم دفاع از مصر و امنیت ملی آن در مقابله با خطرات صهیونیسم است. مصر و امت عربی و اسلامی عقبه راهبردی ما در مقابله با دشمن صهیونیستی می باشد.
س: آیا برای جلوگیری از وضعیت متشنج موجود، تماس هایی با قاهره گرفته شده است؟
ج: رهبران جنبش حماس در داخل و خارج فلسطین تلاش ها و تماس هایی را برای رفع تشنج غیر قابل توجیه موجود صورت داده و می دهند. ما به دنبال آن هستیم تا روابط مان با کشورهای عربی و اسلامی به ویژه مصر ـ به خاطر جایگاهش ـ مثبت باشد تا به این ترتیب، به منافع و امنیت هر دو طرف خدمت شود و باعث تحکیم وحدت موضع عرب ها و مسلمانان در قبال مسئله ی محوری و مرکزی آنها یعنی مسئله فلسطین باشد.
س: صحبت هایی درباره پیشرفت در روابط حماس و عربستان مطرح شده است. نظر شما در مورد آینده روابط تان با این کشور به ویژه در سایه تغییرات صورت گرفته در آن چیست؟
ج: روابط ما با عربستان عمیق و تاریخی است. جنبش حماس نیز به خاطر جایگاهی که عربستان در جهان عرب، اسلام و جامعه جهانی دارد، بر تعمیق روابط خود با این کشور تاکید می نماید. از همین رو، در طول سال های گذشته از نقشی که عربستان در قبال مسئله فلسطین داشت، استقبال کردیم و صرف نظر از هر گونه اختلاف نظر در برخی جزئیات، تلاش ها و مواضع این کشور در قبال حمایت از مسئله فلسطین را ستودیم.
امروز و در سایه چالش ها و تهدیداتی که متوجه منطقه است، باور ما این است که عربستان نقش عظیم تری را در مسئله فلسطین و قدس خواهد داشت و همین موضوع ما را به سمت این پیش بینی سوق می دهد که به یاری حق، روابط مان با عربستان بهتر خواهد شد.
س: برای ما از روابط تان با ایران بگویید و اینکه فلسفه حماس در روابطش با محور مقاومت چیست؟
ج: ایران کشوری قوی با جایگاه مهم منطقه ای و بین المللی است. روابط ما با تهران خیلی زود آغاز شد و جنبش حماس توانست یک رابطه متمایز و مستحکم را با ایران داشته باشد، روابطی که بر اصولی مشخص و شفاف استوار بود. رابطه با ایران، این امکان را به حماس داد تا در برهه های پیشین از امکانات مادی، فنی و سیاسی ایران در جهت حمایت از پایداری و مقاومت ملت فلسطین استفاده کند.
اختلاف ما در موضوع سوریه تاثیر منفی بر روابط مان با تهران گذاشت و برای برطرف کردن مشکل، تلاش های بسیاری صورت دادیم و تماس ها و دیدارهایی را نیز با این کشور در دوره قبل و بعد از جنگ اخیر داشتیم.
در پایان سال 2014، دو طرف توافق کردند که در مورد مسائل مرتبط با مناسبات دوجانبه به بحث و گفتگو بپردازند و تماس ها، دیدارها و روابط مشترک شان را ادامه دهند. روابط ما با ایران و تمامی کشورهای عربی و اسلامی در چارچوب راهبرد ما برای بسیج توان و پتانسیل امت اسلامی و عربی جهت مقابله با دشمن صهیونیستی جای می گیرد و هدف از آن، تقویت پایداری و ثبات ملت فلسطین و حمایت از مقاومت با تمامی ابزارها و به انحای مختلف می باشد.
س: برای ما از برداشت و دیدگاه حماس درباره ائتلاف های جدیدی که در منطقه در حال شکل گیری است، بگویید و بفرمایید که حماس خود را عضو کدام یک از این محورهای منطقه ای می داند؟ رابطه تان با نظام سوریه چگونه است به ویژه آنکه برخی طرف های منسوب به محور مقاومت، خواستار ترمیم روابط تان با نظام سوریه می باشند؟
ج: منطقه همچنان یک وضعیت کاملا ناپایدار را تجربه می کند و تغییرات مستمری در نقشه ائتلاف های منطقه ای جریان دارد.
ما نه در گذشته خود را در داخل یک محور یا یک ائتلاف یا جبهه بندی منطقه ای خاص قرار دادیم و نه در حال حاضر این کار می کنیم. اساس سیاست ما بر داشتن روابط باز با تمامی طرف ها و ایجاد روابط سیاسی با کشورهای مختلف بوده و هست تا به این ترتیب، حمایت آنان از ملت، مسئله فلسطین و مقاومت را جلب کنیم و در جهت بسیج پتانسیل های امت اسلامی و عربی برای مقابله با پروژه صهیونیسم بکوشیم. ضمنا به هر میزان که مواضع یک طرف در حمایت از آرمان فلسطین و نیز پشتیبانی از پایداری ملت و مقاومت فلسطین افزایش می یابد، مناسبات ما با آن طرف نیز روند صعودی به خود می گیرد.
مجال را برای تذکر این نکته مناسب می بینیم که حماس ـ در عین حالی که در امور داخلی دیگران دخالتی نمی کند ـ همگان (مسلمانان و عرب ها) را به همدلی و وحدت فرا می خواند چرا که این کار باعث حفظ موجودیت کشورها و ملت های شان و نیز دفاع از قدرت، امنیت، ثبات و منافع شان می شود و آنها را برای انجام وظایف ملی، قومی و اسلامی شان در قبال مسائل امت عربی و اسلامی که در راس آنها مسئله فلسطین قرار دارد، آماده می کند.
س: به عنوان آخرین سوال بفرمایید که نظر حماس درباره پیوستن فلسطین به دادگاه جنایی بین المللی چیست؟ جنبش حماس چه برخوردی با پرونده عضویت در نهادهای قضایی بین المللی دارد به ویژه در سایه درخواست هایی که رژیم صهیونیستی از دادگاه های اروپایی برای بازداشت رهبران جنبش داشته است؟
ج: دشمن صهیونیستی در حملات و تجاوزات خود، جنایت های ضد بشری فراوانی علیه ملت فلسطین انجام داده است به ویژه در جنگ اخیر علیه نوار غزه که در آن، دست به جنایت های آشکار جنگی زد. این جنایت ها مستند شده است و بسیاری از رسانه ها آنها را به صورت مستقیم پخش کرده اند که به همین خاطر، صهیونیست ها به شکلی گسترده مورد محکومیت قرار گرفتند و ملت های مختلف جهان برای مخالفت با رفتارهای جنایتکارانه صهیونیست ها وارد عمل شدند. بسیاری از رهبران رژیم اشغالگر قدس خود را در خطر بازداشت می بینند. ضمنا تل آویو در معرض یک بایکوت اقتصادی و علمی گسترده به ویژه در غرب است و علاوه بر آن، بسیاری از پارلمان های بین المللی کشور فلسطین را به رسمیت شناخته اند.
مقاومت تمامی امکانات خود را در مسیر دفاع از ملت خویش و مقابله با تجاوزات ارتش صهیونیستی به کار بست و با همکاری ملت خویش، نمونه ای عالی از فداکاری را به نمایش گذارد. در مقابل، دشمن صهیونیستی ـ به خاطر جنایت هایی که در حق ملت ما مرتکب شد ـ در بخش مهمی از این نبرد اخلاقی و رسانه ای شکست خورد.
در این شرایط، محاکمه رهبران رژیم صهیونیستی در برابر دادگاه های بین المللی از جمله دیوان کیفری امری ضروری است. ما به عنوان ملت فلسطین، به دنبال آن هستیم که تا پایان، در این نبرد حقوقی که از طریق حضور در دیوان کیفری بین المللی و استفاده از دیگر تریبون های جهانی صورت می گیرد، بمانیم. این حق ملت ما و بخشی از نبرد عادلانه اش علیه دشمن است. ما باید شجاعانه و با درایت و هوش وارد این میدان شویم و نباید از عاقبت آن بیمی داشته باشیم. به امید الهی، همان طور که در میدان نظامی بر دشمن پیروز شدیم، در این عرصه نیز پیروزی را از آن خود خواهیم کرد.
