تحلیلگران ومحققان بر این باورند که اعتراف «بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر اسرائیل و اعلامرسمی این رژیم مبنی بر اینکه هواپیماهای اسرائیلی تاکنون ده‌ها بار اراضی سوریه ولبنان را بمباران کرده، خود حاوی پیام‌های منطقه‌ای و بین‌المللی چندجانبه‌ای است.
در شرایطی که تلاش‌های بین‌المللی برایپیشبرد مذاکرات صلح سوریه در ژنو ادامه داشته و تا حدودی در این کشور آتش‌بسبرقرار شده است، نتانیاهو به همراه تعدادی از فرماندهان نظامی اسرائیل از تپه‌هایاشغالی جولان بازدید کرد تا از نزدیک در جریان روند آموزش نیروهای ذخیره ارتش درطول مناطق مرزی با سوریه قرار گیرد.
«آیال زیسر»، مدیر مرکز مطالعاتاستراتژیک «موشه دایان»، برای اینکه از اهمیت اعتراف نتانیاهو به اجرای ده‌ها حملههوایی به سوریه بکاهد، می‌گوید: این‌گونه اظهارات در گذشته هم سابقه داشته است. به گفته او، به‌ویژهدر ماه دسامبر گذشته نیز اظهارات مشابهی از سوی نخست‌وزیر و «موشه یعلون»، وزیر دفاع، درهمین رابطه بیان شده بود.
با این حال زیسر که پژوهشگر در امورسوریه است، می‌گوید: اظهارات نتانیاهو از آنجایی که هم‌زمان با حل‌وفصل بحرانسوریه است، بعید به نظر می‌رسد متوجه «بشار اسد»، رئیس‌جمهور سوریه باشد؛ چون اوبه گفته زیسر، اساسا در دستور کار اسرائیل نیست. بنابراین اگر حاوی پیامی باشد،بیشتر برای «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهور روسیه، خواهد بود.
او درباره محتوای این پیام می‌گوید:«اسرائیل تصمیم خودش را گرفته و از بلندی‌های جولان به‌هیچ‌وجه دست نمی‌کشد، بنابرایندنیای عرب باید این واقعیت را بپذیرد و به دنبال آشتی در آینده باشد». زیسر همچنینمی‌گوید محتوای این پیام برای روسیه نیز آن است که در این مرحله‌ای که دارد دوبارهمرزها ترسیم و سوریه تقسیم می‌شود، مسکو باید منافع استراتژیکی–امنیتی اسرائیل رادر نظر داشته باشد؛ بخشی از این منافع همین جولان است.
جنگ و صلح
«آیال علیمه»، تحلیلگر نظامی رادیواسرائیل نیز تقریبا با همین دیدگاه موافق است. او می‌گوید: «طرف‌های مختلفی هستندکه می‌خواهند سلطه خود را بر سوریه تحمیل کنند». به اعتقاد او نیز اظهاراتنتانیاهو تنها پیامی برای اسد یا پوتین نیست بلکه تشدید فعالیتی دیپلماتیک با طرف‌هایبین‌المللی به‌خصوص در پرتو تفاهمات جاری به منظور ترسیم جدید مرزهای سوریه است. تل‌آویومی‌خواهد به همه جهان بگوید همچنان بر تصرف جولان اصرار داشته و حاضر به دست‌کشیدناز آن نیست.
علیمه در گفت‌وگو با الجزیره می‌افزاید:سخنان نتانیاهو به‌مثابه تهدیدی برای حزب‌الله لبنان است. به‌خصوص اینکه همان زبانتهدیدآمیزی را داشت که از زمان شروع جنگ داخلی در سوریه بین حزب‌الله و اسرائیلرواج پیدا کرده است. البته این لحن الان تغییر کرده است زیرا ارزیابی‌های نظامی دراسرائیل نشان می‌دهد اسد و حزب‌الله دیگر در شرایطی نیستند که بخواهند جنگی راعلیه اسرائیل به راه اندازند. این تحلیلگر اسرائیلی می‌افزاید: تل‌آویو اجازهنخواهد داد توازن نظامی و استراتژیک در مرزهای شمالی‌اش برهم خورد. بنابراینتلاش می‌کند در جهت تأمین منافع امنیتی، هوای خطوط قرمز را داشته باشد و هرگزاجازه ندهد کسی به آنها تجاوز کند. اسرائیل به‌هرحال در جنگ سوریه حضور ندارد وبخشی از راه‌حل صلح‌آمیز آن نیز نیست.
پیام‌ها و نشانه‌ها
در مقابل این سخنان، «سلمانفخرالدین»، پژوهشگر مؤسسه عربی دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید: اظهارات نتانیاهو «بامقاصدی کاملا اشغالگرانه است. این حرف‌ها پیش از هرچیز می‌تواند پیامی به داخلاسرائیل باشد و نشان دهد بحران داخلی چگونه دارد این رژیم را به سوی فاشیسم وفروپاشی اخلاقی سوق می‌دهد؛ جایی که سیاست‌مداران برای به‌دست‌آوردن رأی توده‌هابه هر کاری متوسل می‌شوند».
فخرالدین در گفت‌وگو با الجزیره ادامهمی‌دهد: بنیامین نتانیاهو احساس می‌کند کشورهای بزرگ در درازمدت برای تقسیم سوریهنقشه کشیده‌اند بنابراین می‌خواهد به این وسیله به متحد استراتژیک خود یعنیولادیمیر پوتین پیام دهد که جولان را رها نخواهد کرد. نخست‌وزیر اسرائیل می‌خواهدبه این وسیله جامعه بین‌المللی را وادار کند که از این امر حمایت کنند و اجازهدهند تپه‌های جولان همچنان در اختیار اسرائیل باشد.
فخرالدین درباره محتوای پیام‌ها ونشانه‌هایی که در اظهارات نتانیاهو برای نظام حاکم بر سوریه برای کشورهای همسایهنهفته است، می‌گوید: «متأسفانه در منطقه، یک سیاست عربی قدرتمند مشاهده نمی‌شود.کشورهای عربی تنها به لحاظ جغرافیایی وجود خارجی دارند نه به لحاظ سیاسی. بنابراینبرای تل‌آویو این یا آن کشور عرب مطرح نیست و می‌داند که حاکمان برخی از اینکشورها فقط نقش یک عروسک خیمه‌شب‌بازی را دارند و در واقع اختیارشان در دست دیگراناست. همین موجب جری‌ترشدن اسرائیل شده است و از این رو به خودش حقمی‌دهد از همین حالا برای آینده منطقه از جمله بلندی‌های جولان نقشه بکشد».
منبع: شرق ، 04/02/1395
