لیبرمن نگهبان کلوپ شبانه؛ مهمان جدید کابینه نتانیاهو

 1-مقدمه

آویگدور لیبرمن58 سال پیش از یکخانواده یهودی در کیشیناو در مولداوی که آن زمان بخشی از اتحاد جماهیر شوروی بودهاست، زاده شد سپس در سن 20 سالگی به فلسطین اشغالی رفت. زبان عبری را آموخت،ازدواج کرد و به فعالیت در عرصه عمومی و سیاسی پرداخت. جنبش صهیونیستی در اواخردهه هفتاد قرن گذشته ” اویگدور لیبرمن” جوان روسی الاصل را به رژیم اشغالگر جذبکرد و هنگامی که دانشجویی در دانشگاه العبریه بود، با حمله به دانشجویان فلسطینیدر داخل محوطه دانشگاه به همراه بسیاری از دوستانش، به سرعت نژادپرستی خود را افشاکرد. لیبرمن به عنوان نگهبان یک کلوپ شبانه در غرب قدس اشغالی کار می کرد.

پس از گذشت چند سال، با بنیامیننتانیاهو آشنا شد و این دو جوان به یکدیگر بسیار نزدیک شدند. در دوره اول نخستوزیری نتانیاهو، لیبرمن به عنوان رییس دفتر او مشغول به کار شد. از آن زمان روابطآنها تیره گشت؛ لیبرمن اواخر حتی از عباراتی همچون دروغگو، فریبکار و شیاد علیهنتانیاهو استفاده کرد؛ اما به نظر می رسد که منافع سیاسی نتانیاهو و تمایل برایحفظ منصب نخست وزیری او را وادار کرد تا در نهایت از برخی از این اظهارات لیبرمنچشم پوشی کند.

یکی از اظهارات لیبرمن 58 ساله و رهبرحزب “اسراییل خانه ماست” که در اذهان ماندگار شده است، این بود که درصورت وقوع جنگ با مصر، اسراییل ممکن است سد اسوان را بمباران کند. این اظهارات بامحکومیت های بیشماری از سوی مسئولان مصری و اسراییلی روبرو شد و در ترسیم چهرهلیبرمن به عنوان یک سیاستمدار افراطی که خطری برای صلح منطقه است، سهیم گشت.

علاوه بر این، لیبرمن در اظهاراتی ازرادیوی اسراییل گفت که تفاوتی میان ابومازن و عرفات وجود ندارد، هر دو از یهودیانمتنفرند و به تروریسم ایمان دارند و آن را تشویق می‌کنند. وی افزود: تنها تفاوتمیان آنها، همین واقعیت است که ابومازن از عرفات خطرناکتر است، زیرا چهره واقعیخود را به نحو بهتری پنهان می کند.

آنچه که بیش از همه بسیاری ازصهیونیست ها را درباره لیبرمن نگران کرده است، محکومیت وی به فساد در چندین پروندهاست از جمله تاسیس شرکتی به اسم دخترش میخال(21ساله) که میلیون ها دلار از صاحبانسرمایه به آن منتقل شده است… همچنین مشهور است که لیبرمن اهل خوشگذرانی بوده ؛به سیگار گرانقیمت و رستورانهای فاخر و مشروب باکیفیت بسیارتمایل دارد و این امرذهنیت خوبی از وی در افکار عمومی اسراییل که سرانی متواضع تر را ترجیح می دهند،ایجاد نمی کند.

در طول جنگ اسراییل علیه غزه حدود دوسال پیش، لیبرمن با شدت تمام از اقدام های نتانیاهو و یعلون وزیر جنگ انتقاد کرد وخواستار ترور رهبران حماس و پایان دادن به این جنبش در غزه شد. برخی می گویند کهوی دوست محمد دحلان و دشمن ابومازن است و به او در رسیدن به ریاست کمک خواهد کرد.علاوه بر این، وی تهدید کرد که با کمک ماشین های نظامی ارتش، نوار غزه را به استادیومفوتبال تبدیل خواهد کرد.
بسیاری، افزایش قدرت سیاسی اخیرلیبرمن را به مساله انتفاضه فلسطین بازمی گردانند که سبب شد اسراییلی ها نگرانامنیت شخصی خود شوند و به دنبال راه حل‌های افراطی می گردند و به همین دلیل یعالونرا اعتقاد به حل و فصل مسالمت آمیز امور منطقه ای و به خصوص فسلطین را داشت مجبوربه استعفا کنند. اما سوال این است آیا لیبرمن به عنوان وزیر امنیت با مسئولیتپذیری و پختگی رفتار خواهد کرد یا وی برای اجرای یک سیاست بحث برانگیز به این سمتدست یافت؟

2- چرایی استعفای موشه یعلون از منصبوزارت دفاع اسرائیل

يعلون كه از هم حزبي‌ هاي بنياميننتانياهو است، به دنبال استعفای خود، گفت به‌دليل نحوه رفتار نخست وزیر در تحولاتاخير و به‌خاطر عدم ‌اعتماد به او، از سمت خود در دولت و همچنين نمايندگي كنستاستعفا مي‌دهم و براي مدتي از زندگي سياسي دوري مي‌كنم. او ساعتي بعد از اعلاماستعفا در سخناني در مقر ارتش رژيم صهيونيستي در تل‌آويو گفت: افراطي‌ها كنترلاسرائيل را به‌دست گرفته‌اند. او گفت كه قصد ندارد براي هميشه از سياست كناره‌گيريكند و در آينده براي به‌دست گرفتن رهبري اسرائيل به صحنه رقابت سياسي برمي‌گردد. استعفايوزيرجنگ رژيم صهيونيستي بعد از آن صورت مي‌گيرد كه در روزهاي اخير اخباري دربارهائتلاف نتانياهو با حزب تندروي «اسرائيل خانه ما» منتشر شد.رسانه‌هاي اين رژيم نوشتند كه قراراست آويگدور ليبرمن رهبر اين حزب تندرو به وزارت جنگ منصوب شود. اين حزب درپارلمان 120نفره رژيم صهيونيستي 6كرسي دارد. ائتلاف نتانياهو 61كرسي دارد و وروداين حزب ائتلاف نتانياهو را تقويت مي‌كند. دولت ائتلافي نتانياهو از 5حزب تشكيلشده و حالا با پيوستن ليبرمن، راستگراترين دولت رژيم صهيونيستي شكل خواهد گرفت.جناح راست صهيونيست‌ها به نسبت حزب كارگر عليه فلسطيني‌ها سختگيري بيشتر و سياست‌هايافراطي‌تري را اتخاذ مي‌كند. از سوي ديگر حذف يعلون از كابينه نتانياهو روابط دولتاو با متحدان آمريكايي و اروپايي‌اش را سردتر از گذشته خواهد كرد. به نوشتهنیویورک تایمز، چندی پیش ژنرال «یائیر گولان» – جانشین رئیس ستاد ارتش رژیمصهیونیستی – رفتار این رژیم در اراضی اشغالی فلسطین را با دوره حکومت نازی‌ها درآلمان مقایسه کرد و همین اظهارنظر موجی از انتقادها را علیه او از سوی محافل سیاسیرژیم صهیونیستی به همراه داشت. یعلون در حمایت از او عنوان کرد فرماندهان نظامیارشد رژیم صهیونیستی باید در بیان عقاید خود آزاد باشند؛ اما این اعلام حمایت اواز گولان مورد انتقاد تند نتانیاهو قرار گرفت. نتانیاهو معتقد است فرماندهان نظامینباید علنا در مورد مسائل سیاسی این رژیم اظهارنظر کنند. پس از این ماجرا، يكي ازموارد اختلاف ميان نتانياهو و وزير جنگش كه اكنون استعفا كرده، نحوه برخورد بانظامياني بوده كه به سمت فلسطيني‌ها شليك مستقيم به قصد كشتن انجام مي‌دهند. دوماه پیش وقتی تیر خلاص سرباز رژیم صهیونیستی، یک فلسطینی زخمی را از پای درآورد،ارتش اسرائیل او را روانه دادگاه نظامی کرد. حمایت یعلون از فرآیند دادرسی،اختلافات او با تندروان کابینه و در رأی آنها نتانیاهو را افزایش داد.(همشهری،1395)

با این نکته که يعلون بر وارد كردناتهام جنايي عليه اين نظاميان تأكيد داشت اما نتانياهو خواستار برخورد آسان با ايننظاميان بوده‌است نشان از اختلاف بسیار زیاد در نحوه عملکرد در سیستم نظامی دردرون اسرائیل است که در نوع برخورد این دو نفر می توان فهمید یعلون به دنبالدموکراسی و اجرای عدالت است ولی نتانیاهو به دنبال دفاع از خشونت علیه فلسطینی هاو سرنگون کردن حکومت تحت امر آنهاست و به نظر می‌رسد تا زمانی که بنیامین نتواندچتر ائتلاف پشتیبان دولتش را گسترده‌تر کند، باید پیه این بی‌ثباتی‌ها را به تنشبمالد. شاید او قصد کرده با یک تیر دو نشان زده و با آوردن لیبرمن، حزب او یعنی«اسرائیل خانه ما» را برای ائتلاف با دولت قانع کند.

یعلون به دنبال استعفای خود، به ایمانو اعتقاد ضعیف در نتانیاهو اشاره کرد پس از آنکه نتانیاهو جایگزین شدن/تعویض وی رابه عنوان بخشی از یک حرکت برای گسترش دولت ائتلافی پیشنهاد داد. اما خروج یعلون میتواند فرورفتگی های محسوس در اعتماد به نفس داخلی و غربی را در دولت نتانیاهوایجاد کند. یعلون، رئیس سابق ارتش اسرائیل، روابط عمیقی و مناسبی با پنتاگون داشتکه همچون یک اهرم(وزنه ی تعادل) میان خصومت های سیاسی نتانیاهو با باراک اوباماریاست جهموری آمریکا بر سر مذاکرات صلح با فلسطینی ها و برنامه ی هسته ای ایران،قرار می گرفت. در مقابل، لیبرمن، یک نظامی بی تجربه و شناخته شده برای بحثهای گذشته ی جنگ طلبانه ی خود بر علیه فلسطینی ها، اقلیت عرب های ساکن اسرائیل ومصر(شریک کلیدی امنیتی در منطقه برای اسرائیل) بوده است. گنجاندن حزب اسرائیلبیتنیو ( YisraelBeiteinu )لیبرمن، به لیکود، کنترل بر بیش از 67کرسی از 120 کرسی پالمان را می دهد. و از طرفی نیز مقامات ایالات متحده اظهارات ودیدگاه های خود را در رابطه با چشم انداز رابطه با لیبرمن به عنوان وزیر دفاعاسرائیل کاهش دادند(از اظهار نظر خود داری کردند) اما یک دیپلمات مصری رویترز گفتکه قاهره از این اتفاق”شوکه” شده بود .(2016 Benovadia).

یعلون با انتقاد از نتانیاهو و وضعیتحزب راست‌گرای لیکود، گفت: «خود را در کشمکش شدید با نتانیاهو بر سر ارزش‌ها می‌دیدمو اینکه امنیت اسرائیل و شهروندانش در هر موضوعی از پایین ترین سطح اهمیت برخورداراست.او تأکید کرد: «عناصر تندرو، حکومت و حزب لیکود راقبضه کرده‌اند.»

نتانیاهو در حالی تصمیم به جایگزینییعلون با لیبرمن گرفته است که طبق یک نظرسنجی که روز گذشته (پنجشنبه) از شبکه 10تلویزیون رژیم صهیونیستی پخش شد، 51 درصد صهیونیست‌های ساکن سرزمین های اشغالیهمچنان یعلون را بهترین گزینه برای پست وزارت جنگ این رژیم می‌دانند؛ درحالیکهلیبرمن در این نظرسنجی تنها از حمایت 27 درصد صهیونیست ها برخوردار شد.

3- واکنش بنیامین نتانیاهو به استعفایموشه یعلون چه بود؟

بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیماسرائیل نیز در واکنش به استعفای موشه یعلون از وزارت جنگ این اقدام را ناراحتکننده توصیف کرد. در بیانیه منتشر شده از سوی نتانیاهو آمده است: «از تصمیم یعلونناراحت هستم. گمان می‌کنم که او باید بعنوان وزیر خارجه بعنوان یک همکار کامل درحکومت اسرائیل به انجام وظیفه ادامه می‌داد.» بنظر می‌رسد در جلسه چند روز پیش میاناین دو، نتانیاهو به یعلون پیشنهاد داده که وزارت جنگ را ترک کرده و مسئولیت وزارتخارجه را دریافت کند. این در حالی است که یعلون یک نظامی بوده و از دنیای سیاست ودیپلماسی چندان سررشته‌ای نداشت. نخست وزیر رژیم صهیونیستی با تشکر از زحمات یعلوندر ارتش اسرائیل بعنوان فرمانده، تاکید کرد که تغییرات در وزارتخانه‌ها بدلیلبحران عدم اعتماد میان آن دو نبوده بلکه منشا آن نیاز به گسترش کابینه و پایدارکردن رژیم صهیونیستی در مواجه با خطر بزرگ پیش‌روی آن است. وی البته توضیح نداد کهخطر بزرگ پیش رو چه چیزی است و افزود: «گمان می‌کنم اگر از یعلون خواسته نشده بودوزارت دفاع را به مقصد وزارت خارجه ترک کند، او استعفا نمی‌داد.»(فارس نیوز،1395)

4- واکنش داخلی و خارجی به انتصاب لیبرمنبه عنوان وزیر دفاع

1) رييس انجمن بين المللي رژیم صهیونستی-جمهوري آذربايجان گفت که انتصاب آويگدور ليبرمن به سمت وزير جنگ رژیم صهیونستی بهنفع جمهوري آذربايجان خواهد بود. به گزارش آران نیوز ،”لو اسپيواک” درمصاحبه با خبرگزاري «ترند» افزود ليبرمن تجربه بزرگي در زمينه سياست استراتژيک و خارجي وبه ويژه در روابط دوجانبه اسراييل با کشورهاي منطقه دارد. به گفته وي، با تلاشآويگدور ليبرمن در حال حاضر همکاري بين جمهوري آذربايجان و رژیم صهیونیستی درزمينه هاي مختلف، به ويژه در زمينه هاي دفاعي و امنيتي در سطح بالا قرار گرفتهاست(خبرگزاری آران،1395).

2) به نوشته وبگاه آروتز شوا (Arutz Sheva) ایهود باراک که دو سال (1999 تا 2001) عهده دار نخست وزیریرژیم صهیونیستی نیز بوده است، با بیان اینکه کابینه نشانه‌هایی از فاشیسم را بروزمی‌دهد، گفت خلع شدن یعلون باید چراغ قرمزی برای همه باشد درباره اینکه چهاتفاقاتی در کابینه رخ می‌دهد.

باراک ضمن مرتبط دانستن آنچه که برسریعلون آمد با اقدام چند روز قبل سرباز کادر پزشکی ارتش صهیونیستی در شلیک به سرفلسطینی زخمی که روی زمین افتاده بود، اضافه کرد:«این حوادث نشان می‌دهد عناصر خطرناکیبر کابینه تسلط متخاصمانه‌ای پیدا کرده‌اند و این تازه شروع کار است».

وی با بیان اینکه کابینه فعلی اسرائیلسقوط خواهد کرد، درباره انتصاب «آویگدور لیبرمن» وزیر سابق خارجه به سمت وزارت جنگافزود: «انتصاب وزیران دفاع نامناسب قبلا هم اتفاق افتاده که به نتایج خطرناکیمنجر شد. لیبرمن در ماه اول، خود را میانه‌رو نشان خواهد داد اما دیر یا زود مابهای آن را پرداخت خواهیم کرد. بیایید دعا کنیم که این بها گزاف نباشد.

نخست وزیر سابق اسرائیل با بیان اینکهصهیونیسم و فاشیسم نمی‌توانند همزمان وجود داشته باشند، اعتراف کرد: « این کابینهباید به زیر کشیده شود، قبل از اینکه همه ما را به زیر بکشد. من سفرهای زیادی در سراسردنیا داشته‌ام و هیچ رهبری در دنیا به جدیت دولت اسرائیل را قبول ندارد».(جامنیوز،1395).

3) در داخل کشور اسرائیل هم صدهااسرائیلی در تل‌آویو تظاهرات کردند و با سردادن شعار «لیبرمن فاشیست» تعیین وی بهعنوان وزیر جنگ را «خطرناک» دانستند.

تظاهرکنندگان در حالی که شعار می‌دادند«لیبرمن فاشیست است. لیبرمن فاسد نژادپرست است»دست‌نوشته‌هایی را حمل می‌کردندکه  روی آنها نوشته شده بود «این کابینه یک فاجعه است»، «ما قربانیان بیشترنمی‌خواهیم» یا لیبرمن باعث سقوط اسرائيل خواهد شد.» صهیونیست‌ها تصمیم «بنیامیننتانیاهو» برای تعیین «آویگدور لیبرمن» به عنوان وزیر جنگ را محکوم و علیهنتانیاهو شعار دادند(کیهان،1395).

شهرک‌نشینان اسرائيلی می‌گویند انتخابوی آن اندک امنیتی را هم که دارند، از آنها خواهد گرفت. فساد اخلاقی و بی‌بند وباری لیبرمن هم زبانزد است. لیبرمن بارها نتانیاهو را به دروغگویی، شیادی،کلاهبرداری و فریبکاری متهم کرده است. البته بسیاری نیز انتخاب لیبرمن را به مسئلهانتفاضه فلسطین مرتبط می‌دانند که سبب شد اسرائیلی‌ها به جد نگران امنیت خود شوند.اما جنبش حماس در واکنش به تهدیدات لیبرمن نسبت به فلسطینی‌ها اعلام کرد که ازتهدیدات او نمی‌ترسند، و ترور سران سیاسی و نظامی حماس هیچ تاثیری بر این جنبشنخواهد گذاشت.

4) یک مقام ارشد مصر ضمن انتقاد شدید ازانتخاب لیبرمن به عنوان وزیر جنگ اسرائیل اعلام کردند که از این تصمیم نتانیاهوشوکه شده وآمادگی لازم برای آن را نداشته‌اند.

در پی تصمیم بنیامین نتانیاهو نخستوزیر رژیم صهیونیستی در برکناری وزیر جنگ این رژیم و انتصاب “آویگدورلیبرمن” به این سمت، قاهره از این تصمیم به شدت خشمگین و ناامید شده است بهطوریکه مقامات نزدیک به عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر این شرایط را یک “بازارسیاسی” نامید و این تصمیم را خطری برای مذاکرات سازش عنوان کرده است.

در همین راستا یکی از مقامات ارشددیپلماتیک مصری اظهار کرده است: “البته ما در سیاست داخلی اسرائیل دخالت نمیکنیم، ولی به هر حال با توجه به شرایط  باید گام های  بعدی خود رامحاسبه کنیم. ما باید تاکید کنیم که از این موضوع شوکه شده ایم، ما با هرزوگ کارخود را شروع کردیم اکنون به لیبرمن ختم شده است“.
این مقام مسئول مصری افزود:”نتانیاهو تصمیم گرفت تا در لحظه آخر ما را متعجب کند، البته عادت کرده ایمکه از طرف اسرائیل سورپرایز شویم ولی این سورپرایز خوبی نبود و ما برای آن آمادگینداشتیم“.
 نتانیاهو درحالی این تصمیم را گرفت کهپیش از آن، گزارش هایی مبنی بر پیوستن “اسحاق هرزوگ” رهبر حزب مخالفپارلمان اسرائیل به ائتلاف نتانیاهو شنیده می شد، در حالی که این مذکرات برگزار میشد، السیسی در یک سخنرانی از طرح صلح فرانسه حمایت کرد، اقدامی که هرزوگ نیز از آنبه سرعت استقبال کرده بود.
هرزوگ در واکنش به سخنرانی السیسیمدعی شده بود: “صحبت های السیسی، با اهمیت بودند، مقامات ارشد منطقه ای ازفرصت مهم برای احیای مذاکرات سازش صحبت می کنند و این فرصت نباید از دست برود” (قدسنا،1395).
این نکته قابل ذکر است که لیبرمندرحالی به عنوان وزیر جنگ اسرائیل انتخاب شده است که از زمان “حسنی مبارک” رئیس جمهور اسبق مصر به دلیل اظهاراتش، جزو”خطوط قرمز” مصر محسوب می شود و مبارک اعلام کرده بود لیبرمن در مصرشخصیت قابل قبولی محسوب نمی شود.

5) در ادمه اعتراضات به انتصاب لیبرمن بهپست وزیر جنگ، رئیس حزب اپوزیسیون رژیم صهیونیستی، نخست‌وزیر این رژیم را بهانتخاب کردن تندروی به جای شرکت در تحقق یک صلح تاریخی که می‌توانست چهره منطقه راتغییر دهد، متهم کرد.

اسحاق هرتزوگ، رهبر اپوزیسیون رژیمصهیونیستی گفت: روند سیاسی که طی مذاکرات با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیلمطرح شد برای نخستین بار با برخی اصول طرح صلح عربی همخوانی داشت و شامل مذاکراتبا کشورهای ذیربط بود. برخلاف چیزی که درباره متوسل شدن من برای ورود به دولتنتانیاهو منتشر شده من به خواسته‌هایم از جمله پست وزارت دفاع و خارجه دست یافتم واز حق وتو علیه شهرک‌سازی‌ها برخوردار شد. وی گفت که قصد ندارد برای ارضای طرف‌هایچپ‌گرا و تندرویی که پشت هر خشونت و اقدام تحریک آمیزی هستند، استعفا بدهد.

هرتزوگ خاطر نشان کرد که رهبران جهانبه نتانیاهو گفته‌اند که آن‌ها به وی درباره مسائل مربوط به صلح اسرائیل و فلسطیناعتماد ندارند و باید فضای مناسب‌تری را برای صلح ایجاد کند. وی تأکید کرد: ماشاهد لحظه سرنوشت‌سازی بودیم. گروهی از رهبران میانه‌رو عرب آمادگی خود را برایاجرای یک گام دراماتیک اعلام کرده و ایجاد یک تغییر تاریخی در منطقه ممکن بود امانتانیاهو به دلیل فشارها از سوی حزبش (لیکود) از صحنه فرار کرد. هرتزوگ گفت کهبیشتر جزئیات توافق برای پیوستن به ائتلاف نتانیاهو مکتوب بود اما در لحظه آخر وزمانی که باید بندهای دیپلماتیک در توافق درج می‌شد نتانیاهو به سمت آویگدورلیبرمن، (وزیرجنگ جدید اسرائیل) رفت( ایسنا، خرداد 1395).

با توجه به گفته های هرتزوگ می تواناین برداشت را به ذهن متبادر کرد که اسرائیل و شخص نتانیاهو به تنگنای منطقه ایرسیده است و ناچار بوده است برای خروج از بحران موجود، یعالون را که فردی صلح طلباست و به اقدامات تدریجی برای حل بحران فلسطین و منطقه خاورمیانه اعتقاد داشت رامجبور به استعفا کند و شخصی مثل لیبرمن را وارد کابینه خود کند تا شاید بتواند شأنو مقام از دست رفته خود را از طریق خشونت و افراط گرایی بازگرداند. خروج یعالون کهدر جامعه اسرائیل هم محبوبیت قابل توجهی را داراست تبعاتی را برای نتانیاهو واسرائیل خواهد داشت. این بحث را بایستی مطرح کرد که نتانیاهو و حزب لیکود در تصمیمگیری منطقه ای به لیبرمن خشونت طلب متکی خواهد بود یا آمریکا با اقدامات او مخالفتخواهد کرد.

5) استعفای موشه یعلون چه معنایی برایآینده اسرائیل در بر خواهد داشت؟

در یک چرخش تکان دهنده از وقایع حتیتوسط استانداردهای سیاسی اسرائیل، وزیر دفاع اسرائیل موشه یعلون، بر سر آنچه وی”عدم اعتماد به نفس” در بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل نامید، ازدولت استعفا داد. گزارش شده است که نتانیاهو در آستانه ی جایگزین شدن(تعویض) یعلونبا آویگدور لیبرمن، در تلاش برای آوردنِ حزب اسرائیل بیتنا لیبرمن به ائتلاف خوداست(یک حزب سیاسی ملی‌گرا و سکولار دست راستی اسرائیلی است.) بر خلاف یعلون که یکافسر کهنه کار و رئیس دفتر سابق ارتش اسرائیل بود، کسی که از عناصر نژاد پرستانه وضد دموکراتیک در جامعه اسرائیل انتقاد کرده بود، اما لیبرمن به جای آن، دارایتجربه ی نظامی کمی بود و دارای یک چشم انداز فوق العاده جنگ طلب و عجول و بی پرواشناخته شده است. در یک کنفرانس مطبوعاتی ، یعلون دولت و لیکود را مورد انتقاد قرارداد و آن را(حزب لیکود) متهم کرد که توسط افراط گرایان گرفته شده، کسانی کهنماینده ی مردم اسرائیل نیستند.(وی به عروج افراط‌گرایی در حزب حاکم لیکود و کلکشور هشدار داد) وی گفت، ” به طور کلی جامعه ی اسرائیل یک جامعه ی سالم است واکثریت عاقل بوده و به دنبال یک دولت یهودی، دموکراتیک و لیبرال هستند، دولتی کههر فرد را به عنوان یک انسان بپذیرد، بدون تمایز از مذهب، نژاد، جنسیت، قومیت یاگرایش جنسیتی، کشوری اهل مدارا و قابل پذیرش برای ضعیف ترین ها و اقلیت ها”.وی ادامه داد” اما افسوس بزرگ من این است”: نیروهای افراطی و خطرناکاسرائیل را احاطه کرده و جنبش حزب لیکود کشور ما را بی ثبات کرده و ساکنان آن راتهدید به آسیب رساندن می کند.” ” من امیدوارم که مردم، در (احزاب طرف)چپ و راست، عواقب جدی از تصرف مرکزیت را توسط یک عده ی اقلیت افراطی درک کرده و بااین پدیده مبارزه کنند. اما این حرکت یعلون چه معنایی برای سیاست اسرائیل هم امروزو هم فردا در بر دارد؟ در کوتاه مدت، لیبرمن به ائتلاف آورده می شود و منصب یعلونرا می گیرد، این حرکت، نشانه ی بدی برای انسجام داخلی اسرائیل و جایگاه بین المللیآن کشور است. چراکه لیبرمن زمانی که به عنوان وزیر امور خارجه ی اسرائیل خدمت میکرد، به عنوان شخصی غیر قابل قبول و پذیرفته نشده بوده ، و بعید از همان روابطکاری مطلوب با همتایان خود در ایالات متحده بهره مند و برخوردار گردد (چنان) کهیعلون از آن ها برخوردار بود. این امر به ویژه در زمانی که آمریکا و اسرائیل درحال مذاکره بر سر تفاهم نامه ی جدیدی از درک کمک های امنیتی به دولت یهودی بودهاست، میتواند خطرناک باشد. اما در داخل کشور، تمایل شدید لیبرمن بر اظهارات جنگطلبانه و خصمانه – به طور مثال: خواستار سرنگونی حماس در غزه- بعید است ترکیبمطلوبی با رهبریِ میانه روی حرفه ای و سنتی از ارتش اسرائیل که وی بر آن نظارتخواهد داشت، ایجاد گردد. به عبارت دیگر، مانند بسیاری از حرکت های اخیر نتانیاهو،قرار دادن لیبرمن در وزارت دفاع، یک مشکل سیاسی شخصی را برای نخست وزیر حل کرد امامشکلات دیگری را برای ملت به عنوان یک کل ، تشدید کرد. با این حال، در بلند مدتاما، ممکن است نتانیاهو یک قمار بزرگ در آینده ی سیاسی خود اتخاذ کند. در ترکنتانیاهو، یعلون به یک صف طولانی از سیاستمداران برجسته ی جناح راست می پیوندد،کسانی که خود را از حزب لیکود تبعید کردند(خارج شدند). اما به نظر می رسد آگهیدرگذشت سیاسی نتانیاهو چندین بار در گذشته نوشته شده بود اما بسیاری ممکن است درخروج آتشینِ یعلون به عنوان جرقه ای که در نهایت آتش برافروخته از ضد بنیامیننتانیاهو(anti-Bibi) را مشتعل خواهد کرد، نگاه کنند.(Rosenberg 2016)

6- از استعفای یعلون تا تنش های احتمالیدر رابطه ی اسرائیل و فلسطین

در نشستی (که دو روز پیش از استعفاییعلون) برگزار شد، نتانیاهو، بنا به گزارش ها، به تعدادی از مطالبی که لیبرمن دریک کنفرانس مطبوعاتی پیش از آن روز مشخص کرده بود، موافقت کرد. در میان اولویت هایخود، مجازات مرگ را برای فلسطینی ها، کسانی که متهم به انجام حملات علیه اسرائیلبودند، را معرفی کرد. و روز پس از آن، فلسطین، این انتصاب برنامه ریزی شده رامحکوم کرد و بیان داشت که این تصمیم، نشان می دهد که اسرائیل قصد گسترش افراطگرایی و همچنین گسترش شهرک های غیر قانونی را دارد. وزارت امور خارجه ی فلسطیناعلام داشت که: گنجاندن لیبرمن؛ که برای افراطی های موضع جناج راست خود نسبت بهفلسطینی ها شناخته شده است، نشان دهنده ی شواهد جدیدی است که نتانیاهو مثل همیشهترویج افراط گرایی را ترجیح داده است. در نتیجه نتانیاهو، در حال حاضر، تشکلی ازافراطی ترین اعضای کابینه را در تاریخ اسرائیل تنظیم می کند، و این امر نگرانی هایبین المللی را در مورد سیاست های وی به ویژه در درگیری با فلسطینی ها بالا می برد.به عنوان وزیر امور دفاعی (نظامی) لیبرمن عملیات نظامی در سرزمین های فلسطینی رانظارت خواهد کرد و می گوید عمده سیاست به سمت شهرک ها می باشد. لیبرمن مدت مدیدیاست که نسبت به محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین اظهار بی اعتمادی کرده وخواستار برکناری وی است. وی همچنین درخواست می کند از رژیم اسرائیل، با جنبش مقاومتفلسطین، حماس، به همان شیوه ای که ایالات متحده رفتار کردند با ژاپنی ها در جنگجهانی دوم، برخورد کند.( Presstv 2016)

این اظهارات و واکنش‌ها بیش از پیشنشان می‌دهد که استعفای یعلون یک استعفای سیاسی بوده و از بحران سیاسی در رژیمصهیونیستی حکایت دارد. از روز چهارشنبه که نتانیاهو در پی استعفای موشه یعلون پستوزارت جنگ را به آویگدور لیبرمن تندرو پیشنهاد داد، شرایط سیاسی رژیم صهیونیستیآشفته و متشنج شده است. رئیس تندروی حزب راستگری “اسرائیل خانه ما” ووزیر خارجه سابق رژیم صهیونیستی با پذیرش پیشنهاد نخست وزیر این رژیم، مسئولیتوزارت جنگ را بر عهده گرفته تا جانشین موشه یعلون شود.

به اعتقاد تحلیل‌گران، پیشنهاد«آویگدور لیبرمن» برای وزارت جنگ فقط خنجری نیست که نتانیاهو در پشت موشه یعلونوزیر جنگش فرو کرد و به تندترین رقیب کنونی‌اش در عرصه سیاسی نزدیک شد، بلکه اینامر شوک بزرگی به ارتش رژیم صهیونیستی وارد ساخت چراکه هیچ چیزی مانع نتانیاهو نمی‌شودکه برای کوچک‌سازی ارتش تا آنجا که می‌خواهد پیش برود تا بر کرسی قدرت بماند حتیاگر در قبال آن به اسرائیل زیان برسد.

در این باره “عاموس هارئیل”تحلیل‌گر امور نظامی در روزنامه صهیونیستی هاآرتص گفت: «تعیین لیبرمن به عنوانوزیر جنگ برای ستاد ارتش غافلگیر کننده بود. ژنرال‌ها چنین اقدامی را پیش بینینکرده بودند. به نظر می‌رسد نتانیاهو با این اقدام تز حمله آمریکایی شوک و ترس راعلیه فرماندهی ارتش اجراء کرد». در این راستا ناظران، تصمیم نتانیاهو را در موردپیشنهاد سمت وزارت جنگ به لیبرمن علاوه بر تقویت ائتلاف دولتی، مانوری با هدفتنبیه یعلون، یعنی دور کردن یک رقیب بالقوه در حزب لیکود تعبیر و تفسیر می‌کنند.

همچنین در خصوص پیامدها و تبعات کناررفتن موشه یعلون از کابینه نتانیاهو و روی کار آمدن آویگدور لیبرمن سیاستمدارتندرو صهیونیست شواهد و قرائن از افزایش فشارها علیه فلسطینی‌ها حکایت دارد. بههرحال استعفای یعلون و تصمیم نتانیاهو برای ائتلاف با لیبرمن که تا چندی پیش دشمناو محسوب می شد نشان از تشکیل کابینه تندروتر از گذشته دارد. در این باره روزنامهصهیونیستی هاآرتص نوشت که بازگشت قدرتمندانه لیبرمن به عرصه سیاست به معنای وقوعخشونت‌های بیشتر و کشتار شمار بیشتری از فلسطینی‌ها خواهد بود.

برخی روزنامه‌های دیگر صهیونیستی نیزاعلام کرده‌اند که لیبرمن همواره برای پیوستن به کابینه نتانیاهو شروطی را مطرحکرده که مهمترین آن پایان دادن به مقاومت در غزه است. این سیاستمدار تندروصهیونیستی که خود درشهرک‌های صهیونیستی در کرانه باختری اشغالی زندگی می‌کند بر ازسرگیری شهرک‌سازی در این منطقه تاکید کرده است. از همین‌رو جنبش مردمی حماس،استعفای موشه یعلون را بخشی از تبعات جنگ غزه خوانده است.(عبدلی، 1395).

نتیجه گیری

این سوال مطرح می شود که پیامد هایاحتمالی این انتصاب چیست؟ آیا لیبرمن که از لحاظ شخصیتی بسیار آدم جنگ طلبی است ومورد غضب محافل سیاسی و فلسطینی ها است برای رسیدن به خواسته های خود و حزب خود بههر کاری دست می زند می تواند اوضاع نابسامان کابینه ائتلافی را تقویت کند. همانطورکه بارها به مخالفت با نتانیاهو برخاست و با شدیدترین جملات او را زیر سوال بردهاست. به نظر می رسد اقدام بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل ازانتخاب آویگدور لیبرمن به عنوان جانشین موشه یعالون در پست وزارت جنگ اشتباهی بزرگاست که پیامدهای منفی متعددی برای تل‎آویو خواهد داشت. به دلیل اینکه لیبرمن هیچ تجربه‎ایدر مسائل نظامی ندارد و معضلی جدید برای اسرائیل در مسائل امنیتی خواهد شد و برایامنیت ملی اسرائیل تهدید و خطر محسوب می‎شود، البته برای نتانیاهو فقط جایگاه خودش مهم است نه میزاناطمینان شهروندان اسرائیلی به امنیت.

با توجه به اقداماتی که در گذشته بهدنبال آن بود، لیبرمن سیاست‎های جدیدی را در زمینه امنیتی به اجرا خواهد گذاشت که شاملتهدید رهبران حماس، از سرگیری ترور‎ها و تلاش برای اجرای حکم اعدام علیه اسرای فلسطین می‎شودکه این موضوعات می تواند مشکلات بسیار بزرگتری را برای جامعه اسرائیل و حتی خودشخص نتانیاهو به وجود آورد و این خود نشان از همسویی نتانیاهو با اقدامات لیبرمندارد که باعث کاهش محبوبیت او در بین مردم اسرائیل خواهد شد. با توجه به گرایشرئیس حزب “اسرائیل خانه ما” که از راستگرایان افراطی محسوب می‏‎شود،وی در جریان جنگ از عملکرد ارتش اسرائیل انتقاد کرده بود و خواستار اشغال غزه و ازبین بردن کامل حماس شده بود.

این نکته مهم را بایستی گفت که پیش ازاین، وزیرانی با گرایش های شهروند مداری یا مدنی، همچون عمیر پیرتس و موشه آرنز کهدر امور نظامی تجربه ای نداشتند اداره وزارت امنیت اسرائیل را بر عهده داشتند و هریک از آنها موفقیت ها و شکست هایی داشته اند، اما لیبرمن حتی گرایش های مدنی ندارداز این رو به دست گرفتن این سِمَت از سوی لیبرمن بازتاب های گسترده ای بر ارتشاسرائیل و حتی دکترین نظامی اسرائیل خواهد داشت. به گفته یکی از تحلیلگراناسرائیلی، هم اکنون این وزارتخانه (وزارت جنگ اسرائیل) در اختیار دیوانه ترینسیاستمدار اسرائیلی قرار دارد.

در آخر باید این نکته را مد نظر قرارداد که تصمیم اصلی در سیاست خارجی اسرائیل با شخص نخست وزیر است و لیبرمن با هرعقیده خشنی که دارد بایستی همسو با نتانیاهو باشد و در مقابل نیز نتانیاهو برایاقدامات منطقه ای و بین المللی خود بایستی از آمریکا چراغ سبز بگیرد. در شرایطکنونی که آمریکا به دنبال ثبات در منطقه است و به خصوص در قبال فلسطین احتیاطبیشتر را پیش می گیرد به نظر می رسد تنش و اختلاف نظر را در سطح منطقه ای به وجودآورد. پیش بینی برای اقدامات اسرائیل با انتصاب لیبرمن به پست وزیر دفاع به اعتقادنویسنده این خواهد بود که، با توجه به اینکه لیبرمن به عنوان یک شخصیت افراطی وخشونت طلب در اذهان منطقه ای و بین المللی شناخته شده است پیوستن لیبرمن به ائتلافحاکم در اسرائیل باعث تغییرات گسترده در کابینه و سیاست های اسرائیل خواهد شد. بهگفته یک مسئول در حزب لیکود، دور جدید و گسترده انتخاب افراد در سِمَت های مختلف آغازخواهد شد. لیبرمن تصویب قانون اعدام را خواستار است که بر اساس آن دادگاه هاینظامی اسرائیل صلاحیت اجرای حکم اعدام را ضد فلسطینیانی دارند که بر اساس قانوننظامی اسرائیل عامل اجرای عملیات مرگبار ضد اسرائیلی ها بوده اند. با وجود آن کهنتانیاهو پیشتر با این قانون مخالفت کرده بود، اما برخی وزیران حزب لیکود آن راتایید می کنند.که این امر مشکلات بسیار زیادی چه در داخل خود اسرائیل و چه در سطحمنطقه ای و بین المللی را به وجود خواهد آورد. نمونه این امر را  می توان درطرح سیاسی جسورانه ای از نقطه نظر اسراییل مطرح کرد که شامل برپایی دولت فلسطین وقرار دادن برخی محله ها در قدس شرقی در حیطه حاکمیت دولت فلسطین می شود. اما آنچهکه در این طرح بحث برانگیزتر بود، انتقال شهرهایی در رژیم اشغالگر اسراییل بااکثریت فلسطینی نشین به “فلسطین” در مقابل ملحق کردن شهرک های صهیونیستیبه اسراییل است. لیبرمن شهر ام الفحم، در داخل آنچه که موسوم به خط سبز است، برایملحق شدن به کشور فلسطین تعیین کرد که این امر خشم اهالی این شهر و فلسطینی هایداخل اسراییل را برانگیخت.

منبع : ندا ، عارف بیژن ، 05/03/1395