چکیده:
جنبش بین المللی تحریم رژیم صهیونیستی، خارجکردن سرمایه ها و اعمال مجازات علیه آن موسوم به “بی دی إس” که اواسطسال 2005 آغاز به کار کرد، توانسته است طی چند سال گذشته دستاوردهای خوبی را محققسازد که کمترین حد آنها تحریم آکادمیک تعدادی از دانشگاه ها و موسسات علمی دراروپا، آفریقا و آمریکای شمالی و جنوبی علیه این رژیم است که به خاطر تاثیر آنهابر خدشه دار شدن وجهه این رژیم در میان شخصیت های فرهنگی جهان، باعث خشم و ناراحتیشدید مقامات صهیونیستی شده است. علاوه بر این، این جنبش دستاوردهای متعددی در عرصهخروج سرمایه ها و تحریم شرکت های فعال در شهرک های صهیونیست نشین کرانه باختریداشته است و همین مساله رژیم صهیونیستی را بر آن داشته است که در مقابل ایناقدامات جنبش مذکور، سعی کند نام آنرا در لیست سازمان های غیر قانونی قرار دهد ودر این راه از برخی همپیمانان غربی خود مانند فرانسه، انگلیس و آمریکا هم کمکبگیرد؛ هر چند که این تلاش های تل آویو گوش شنوایی در کشورهایی مانند سوئد، هلند وایرلند نداشت و دولت های آنها دست رد به سینه این رژیم زدند.
به نظر می رسد که رژیم صهیونیستی به تلاش هایخود برای تخریب وجهه جنبش بین المللی تحریم و غیر قانونی جلوه دادن آن ادامه میدهد و در همین راستا، آنرا به “سامی ستیزی” متهم کرده و قصد دارد ازقدرت نرم خود در کشورهایی مانند آفریقایی ها که قبلا حامی مساله فلسطین بودند،استفاده کند. تل آویو همچنین سعی دارد از فرصت تصدی سمت ریاست کمیته حقوقی سازمانملل متحد برای بهبود وضعیت حقوقی خود در برابر جنبش “بی دی إس” بهرهبرداری کند.
نخست: جنبش بین المللی تحریم رژیمصهیونیستی:
جنبش بین المللی تحریم رژیم صهیونیستی، خارجکردن سرمایه ها و اعمال مجازات علیه این رژیم موسوم به “بی دی إس” (Boycott Divestment and Sanctions (BDS)campaign در تاریخ 9/7/2005 ویک سال پس از صدور حکم دادگاه عدالت بین المللی درباره غیر قانونی بودن احداثدیوار حائل توسط اسرائیل در کرانه باختری آغاز به کار کرد. در آن زمان، بیش از 100سندیکای کارگری فلسطینی، جمعیت های سیاسی و سازمان های غیر دولتی در فلسطین و خارجاز آن از همتایان بین المللی خود خواستند که راهبرد تحریم، خروج سرمایه ها و اعمالمجازات ها را به عنوان بخشی از مبارزات خود علیه نظام تبعیض نژادی (آپارتاید)اسرائیل در دستور کار خود قرار دهند. اما امروزه این جنبش گسترش یافته و به جنبشیبین المللی تبدیل شده است که تا حد زیادی به جنبش بین المللی که باعث سرنگونی نظامآپارتاید آفریقای جنوبی شد، شباهت دارد.
از لحاظ تاریخی می توان جنبش تحریم “بی دی إس” را شاخه جنبشهای تحریم قبلی در دهه 80 قرن 19 و دهه 30 قرن 20 دانست. در اواخر قرن 19، فلسطینیها حاضر به همکاری با شهرک های تازه تاسیس برای شهرک نشینان یهودی که باعث مصادرهبیشتر اراضی آنها می شدند، نشدند. اما در دهه 30 قرن 20 مخالفت ها با پروژهاستعماری رژیم صهیونیستی افزایش یافت و این مخالفت ها بیشتر در قالب اعتصاب ها وتحریم ها نمود پیدا کرد. در ادامه و در مرحله پس از (اشغال فلسطین در ) سال 1948،اتحادیه عرب، سازمان کنفرانس اسلامی (سازمان همکاری اسلامی امروز) جنبش عدم تعهد وپویش های بین المللی اقدام به تحریم روابط تجاری و مالی خود با رژیم صهیونیستیکردند.
کنفرانس سازمان ملل متحد برای مبارزه با نژاد پرستی، تبعیض نژادی وتعصبات قومی که در دوربان آفریقای جنوبی برگزار شد، از مهمترین تحولات اساسی بودکه راه را برای شکل گیری جنبش تحریم، خارج کردن سرمایه ها و اعمال مجازات در سال2005 هموار کرد. در کنفرانس مذکور بیش از 3 هزار سازمان مدنی حضور داشتند و ضمنمحکومیت شدید سیاست های رژیم صهیونیستی، این اقدامات را یکی از اشکال تبعیض نژادیبرشمردند. در همان زمان، انتفاضه دوم فلسطین موسوم به انتفاضه الاقصی که در سال2000 آغاز شده بود، روزهای اوج خود را پشت سر می گذاشت و با حمایت های گسترده بینالمللی از ملت فلسطین همراه شده بود.
در آن زمان آگاهی نسبت به مساله فلسطین و لزومهمکاری و همبستگی گسترده و حداکثری با آن افزایش یافته بود و حمایت افکار عمومی ازتحرکات سازمان های مدنی پشتوانه اصلی جنبش تحریم “بی دی إس” بود وجهانیان کاملا به این مساله پی برده بودند که نمی توانند به دولت ها و جریان هایانحرافی که شعارهای پر زرق و برق شان هیچ پشتوانه عملی نداشت، اعتماد کنند.
جنبش بین المللی تحریم رژیم صهیونیستی سه راهبرداساسی در پیش گرفته است: تحریم، اعمال مجازات و خروج سرمایه ها. هدف این جنبش ازسویی تحریم کالاها و شرکت هایی است که با رژیم صهیونیستی همکاری می کنند و نمودعینی و واقعی آنرا می توان در خودداری از خرید کالاهای تولیدی رژیم صهیونیستی یاتعامل با رژیم های مجری سیاست های تبعیض نژادی مشاهده کرد. از سوی دیگر، راهبرددوم که خروج سرمایه هاست، مستلزم قطع همکاری و سرمایه گذاری در موسسات یا شرکت هایا بانک هایی است که در اراضی اشغالی سال 1967 (و به ویژه کرانه باختری) فعالیت میکنند، یا از آنجا استفاده می کنند. اما بعد سوم که اعمال مجازات است، از شدیدترینو قاطعانه ترین راهبردها به شمار می رود، به طوری که در قالب آن تدابیر سختی ازسوی دولت ها اتخاذ می شود که می تواند جنبه مجازات های اقتصادی، نظامی یادیپلماتیک داشته باشد و یا منجر به لغو توافقنامه های تجاری امضا شده میان اتحادیهاروپا و رژیم صهیونیستی و یا لغو قراردادهای همکاری نظامی شود.
دوم: دستاوردها:
جنبش تحریم “بی دی إس” از زمان آغازبه کار خود موفق به اعمال تحریم علیه رژیم صهیونیستی در زمینه های مختلف مانندمحافل آکادمیک، فرهنگی، ورزشی، شرکت های تجاری و مصرفی شد. حجم حمایت ها از جنبشتحریم آکادمیک رژیم اشغالگر قدس در حدی بود که امکان متوقف کردن آن وجود نداشت. بهعنوان مثال، در آفریقای جنوبی، تعدادی از دانشگاه های شهرهای بزرگ؛ مانند کیپتاون، ژوهانسبورگ و کوازولو تحریم هایی را علیه این رژیم اعمال کردند. در سپتامبرسال 2010 بیش از 250 شخصیت دانشگاهی از آفریقای جنوبی طوماری را امضا کردند که درآن از دانشگاه ژوهانسبورگ خواسته شده بود که روابط خود با دانشگاه صهیونیستی بنگوریون را قطع کند. این طومار به امضای فعالان با سابقه ای رسید که در پویش هایمخالفت با نظام آپارتاید هم مشارکت داشتند و از جمله آنها می توان به اسقف”دیزموند توتو” و “آلان بویساک” اشاره کرد.
در همان سال، اتحادیه دانشگاه ها و دانشکده هایانگلیس رای به قطع روابط با سندیکای کارگری رژیم صهیونیستی “هستدروت”داد و در سال 2011 نیز بیش از 250 شخصیت دانشگاهی اروپایی از 14 کشور نامه ای راامضا کردند که خواستار کنار گذاشته شدن شرکت های صهیونیستی شرکت کننده در نقضقوانین بین المللی در اراضی اشغالی سال 1967 فلسطین از برنامه های پژوهشی تحتحمایت اتحادیه اروپا شده بود.
در دوره اخیر و به ویژه در سال 2015 هم اتحادیهملی دانشجویان و دانش آموزان سیاه پوست در انگلیس از جنبش تحریم “بی دیإس” حمایت کردند. اتحادیه های دانشجویی دانشگاه های ادنبره، لندن، لیورپول،ساسکس و ایست انجلیا هم از این جنبش حمایت کردند.
در آمریکا نیز شوراهای دانشجویی دانشگاه های کالیفورنیا،سن خوزه، برنستون، اوهایو و استانفورد از تصمیمات در زمینه خارج کردن سرمایه ها ازشرکت هایی که از اشغالگری رژیم صهیونیستی بهره می برند، حمایت کردند.
سوم: تحریم شرکت ها:
شاید مهمترین موفقیت جنبش بین المللی تحریم رژیمصهیونیستی، تحریم شرکت های چند ملیتی و شرکت های تجاری بود که با رژیم آپارتایداسرائیل در ارتباط بودند. در ادامه این راه، تعداد بیشتری از سازمان های نیمهدولتی و نهادهای رسمی بین المللی به این کمپین پیوستند. در انگلیس، شاخه پویشهمبستگی با فلسطین “تاور هاملتس” سال گذشته توانست شورای محلی را بهلزوم لغو قراردادهای خود با شرکت هایی که با رژیم صهیونیستی همکاری می کنند،متقاعد کند. از جمله این شرکت ها می توان به ائتلاف شرکت های امنیتی”ویولیا” و “جی فور اس” اشاره کرد.
از سوی دیگر، دفتر خدمات سازمان ملل متحد بهپروژه ها در اردن، تحت تاثیر فعالیت های جنبش بین المللی تحریم رژیم صهیونیستی، درماه مارس سال 2016 تصمیم به قطع همکاری با شرکت “جی فور اس” گرفت و اینشرکت به خاطر حجم بالای خسارت های وارده به خود در نتیجه فعالیت های جنبش “بیدی إس” اعلام کرد که از بازار رژیم صهیونیستی خارج می شود. علاوه بر این،کمیساریای امور پناهندگان و برنامه حمایت از کودکان سازمان ملل “یونیسف”در اردن تصمیم به قطع ارتباط با این شرکت گرفتند. از سوی دیگر، بزرگترین شرکتتولید لوازم آرایشی اسرائیل “آهاوا” که طی سال های اخیر در معرض حملاتجنبش “بی دی اس” قرار گرفته بود، تصمیم به انتقال کارخانه خود از شهرکصهیونیستی “متسپیه شالیم” در کرانه باختری به داخل کمربند سبز امنیتی(مرزهای فلسطین اشغالی) گرفت.
اما این روند تحریم به تنها به قطع ارتباط وتحریم شرکت های فعال در شهرک های صهیونیست نشین یا شرکت هایی که از اشغالگری رژیمصهیونیستی بهره می بردند، ختم نشد، بلکه در سپتامبر سال 2015،شهرداری شهر”ریکیاویک” ایسلند یادداشتی را به امضا رساند که به موجب آن بایدکالاهای صهیونیستی تا زمان تداوم اشغالگری اسرائیل در اراضی فلسطینی تحریم شوند.این اقدام مورد استقبال کمیته ملی فلسطینی تحریم، خروج سرمایه ها و اعمال مجازاتعلیه رژیم صهیونیستی در اروپا قرار گرفت و “ریا حسن” مسئول این پویش هایبین المللی اعلام کرد که «ما از به کار گیری عبارت “تبعیض نژادی”(آپارتاید) برای توصیف رژیم صهیونیستی استقبال می کنیم. وی افزود:« امروز اینمساله بیش از پیش پذیرفته شده است که رژیم سرکوبگر اسرائیلی تمامی ویژگی های ذکرشده در تعریف نظام آپارتاید را که در قوانین بین المللی به آن اشاره شده است،دارد.»
چهارم: موانع:
یک دهه قبل، مسئولان اسرائیلی جنبش تحریم بینالمللی این رژیم را بی اهمیت دانسته و هر گونه احتمال موفقیت آنرا بعید دانستند.آنها مدعی بودند که “اسرائیل” تنها “کشور دموکراتیک” در منطقهخاورمیانه است و از همین رو، ملت های سراسر جهان باید از آن حمایت کنند. اما آنهاکاملا اشتباه می کردند؛ چرا که این جنبش تاثیر بسیار عمیقی داشت و دارد؛ تا جاییکه رژیم صهیونیستی را مجبور به درخواست از کشورهای غربی برای غیر قانونی اعلامکردن فراخوان ها برای عضویت در این جنبش کرده است. در اکتبر سال 2015 دادگاه عالیاستیناف فرانسه محکومیت 12 نفر از فعالان جنبش همبستگی با فلسطینیان به خاطر دعوتبه تحریم کالاهای صهیونیستی را تایید کرد و امروز در فرانسه صرف پوشیدن لباسی کهبر روی آن آرم جنبش “بی دی اس” نقش بسته باشد، یک تخلف قانونی (که شایدبا مجازات جرم کیفری برابری کند) به شمار می رود. مراجع فرانسوی مانند گذشته بااستفاده از قوانین مربوط به “سامی ستیزی” سعی در ایجاد رعب و وحشت درمیان فعالان صلح حامی مساله فلسطین و بازداشتن آنها از اقدامات شان را دارد.
در انگلیس، دولت محافظه کار این کشور که طرفداررژیم صهیونیستی است، از برخی طرح ها برای ممانعت از هر گونه اقدام شوراهای محلی،نهادهای دولتی و حتی برخی اتحادیه دانشجویی در زمینه تحریم شرکت های فعال در شهرکهای صهیونیست نشین غیر قانونی استفاده می کند که سخنگوی “جرمی کوربین”رئیس حزب کارگر این کشور آنرا نوعی “حمله به دموکراسی” در انگلیس توصیفکرده است.
این مساله هیچ جای تعجب نداشت که گروه هایطرفدار رژیم صهیونیستی در انگلیس دست به تحرکات گسترده ای برای سرکوب جنبش بینالمللی “بی دی إس” بزنند. در ژوئن گذشته (2016) دادگاه عالی لندنادعاهای سازمان دیده بان حقوق بشر یهودی علیه شوراهای شهرهای لستر، سوانسی و جویندرا که تصمیماتی در حمایت از فلسطینی ها اتخاذ کرده بودند، رد کرد. این سازمانیهودی مدعی شده بود که تصمیمات شوراهای شهرهای مذکور که در حمایت از فلسطینیان ودر راستای تحریم کالاهای صهیونیستی اتخاذ شده بود، با قانون برابری و مقابله با هرگونه تبعیض علیه یهودیان و نیز پایان دادن به محدودیت ها علیه آنها، مغایرت دارد.
قاضی لورد جاستیس سایمون که ریاست این جلسهدادگاه را بر عهده داشت، اظهار داشت که شوراهای شهرهای مذکور هیچ کار غیر قانونیانجام نداده اند. وکلای مدافع این شوراها هم اعلام کردند که شوراهای این سه شهر ازحق قانونی خود در زمینه آزادی بیان استفاده کرده اند و قانون انگلیس و ولز و ماده10 کنوانسیون اروپایی حقوق بشر این حق را برای همه به رسمیت شناخته است.
اما نکته جالب توجه این بود که با وجود تسلیمبرخی قدرت های بزرگ غربی مانند انگلیس، فرانسه، کاندا و آمریکا در برابر فشارهایاسرائیل، کشورهای کوچکی مانند سوئد، هلند و ایرلند با تمامی تلاش ها برای سرکوبجنبش “بی دی اس” مقابله کردند. وزارت خارجه سوئد در ماه مارس سال 2016بر اصول و مبانی اساسی دموکراسی در این کشور تاکید کرد و گفت جنبش بین المللیتحریم اسرائیل یکی از جنبش های جامعه مدنی است و دولت ها نباید در گرایش ها ورویکردهای سازمان های مدنی دخالت کنند.
از سوی دیگر، دولت های هلند و ایرلند هم باقاطعیت مشابهی با این تلاش ها برخورد کردند. در هلند، “برت کوندرز” وزیرامور خارجه این کشور تاکید کرد که مقامات صهیونیستی همچنان در دیدارهای دو جانبهخود با مقامات هلندی مساله جنبش بین المللی تحریم این رژیم “بی دی إس”را مطح می کنند. وی با وجود تاکید بر اینکه دولت هلند از جنبش مذکور حمایت نمیکند، اما تصریح کرد که حمایت از جنبش “بی دی إس” اقدامی در راستای آزادیبیان است. وزیر خارجه هلند خاطر نشان کرد که بیانیه ها و نشست های جنبش “بیدی إس” به خاطر حق آزادی بیان و آزادی تجمعات که در قانون اساسی هلند وکنوانسیون اروپایی حقوق بشر به آن اشاره شده است، مورد حمایت هستند.
شکی نیست که مساله “سوزانده شدنیهودیان” یا همان “هلوکاست” نوعی احساس گناه در میان کشورهای عضواتحادیه اروپا را ایجاد کرده است و رژیم صهیونیستی نیز از همین مساله برای باجگیریو سوء استفاده از این اتحادیه استفاده می کند. این رژیم اکثرا انتقادات قانونیمطرح شده علیه خود را در ردیف اقدامات “سامی ستیزی” قرار می دهد و همینمساله باعث می شود که کشورهای اروپایی از هر گونه اعمال مجازات علیه آن خودداریکنند. اما وضعیت محافل مدنی تا حد زیادی فرق می کند. در واقع، این سازمان ها مواضعسفت و سختی در قبال سیاست های تبعیض نژادی اسرائیل اتخاذ می کنند که درخواست ماهمه گذشته (2016) بیش از 300 سازمان حقوق بشری و سازمان های امداد رسانی وابسته بهکلیساها، اتحادیه های کارگری و احزاب سیاسی 19 کشور در سراسر اروپا از اتحادیهاروپا برای دفاع از حقوق افراد و موسسات در زمینه مشارکت در پویش های تحریم، خروجسرمایه ها و اعمال مجازات که فلسطینی ها به راه انداخته اند از جمله آنها بود.
پنجم: سناریوهای احتمالی:
بدیهی است که اسرائیل گزینه های زیادی برایسرکوب جنبش بین المللی تحریم خود ندارد و به عبارت دیگر، در آینده نزدیک به اعمالفشارهای دیپلماتیک علیه دولت ها؛ در هر زمان و مکانی ادامه خواهد داد. در همینراستا، تل آویو تلاش های خود برای برقراری روابط دوستی و جلب رضایت کشورهای قارهآفریقا را که اتفاقا جنوب این قاره خاطره تلخی از نظام آپارتاید دارد، آغاز کردهاست.
شکی نیست که رژیم صهیونیستی از قدرت نرم خود دراین زمینه استفاده خواهد کرد و به کشورهای آفریقایی، آسیایی و آمریکای لاتین وعدهانتقال کمک های فنی و علمی را خواهد داد. این رژیم همچنین در سایه سامانه هایپیشرفته صنایع تسلیحاتی خود به کشورهای ضعیف و در معرض خطر وعده ارائه کمک هاینظامی را خواهد داد تا نواقص امنیتی خود را برطرف کنند. اگر بخواهیم درباره مسائلمهندسی، آبیاری یا علوم رایانه ای صحبت کنیم، به جز ترکیه تقریبا هیچ کشور عربی یااسلامی قدرت یا تمایل مقابله با این تهاجم دیپلماتیک رژیم صهیونیستی در قارهآفریقا را ندارد. لذا، جای تعجب ندارد که تل آویو این حجم از کمک های دولتی رافدای دستیابی به یک کرسی در داخل اتحادیه آفریقا می کند.
در آسیا نیز رژیم صهیونیستی به تلاش های خودبرای متوقف کردن کمک های رایج به فلسطین ادامه می دهد و شاید کمترین حجم تلاش هایآن، اقداماتی باشد که در قبال کشورهای عدم تعهد اتخاذ کرده است. به عنوان مثال،هند که از بنیانگذاران این جنبش به شمار می رود، امروز به یکی از شرکای اصلیاسرائیل در زمینه های علمی و نظامی تبدیل شده است و امیدی به اعمال مجازات و تحریماز سوی این کشور علیه تل آویو نیست.
از سوی دیگر، پس از دستیابی رژیم صهیونیستی بهکرسی ریاست کمیته حقوقی سازمان ملل، این رژیم فرصت زیادی برای مقابله ریشه ای بامساله ای دارد که از مدت ها قبل به چالشی اساسی برای این رژیم تبدیل شده و خوابراحت را از چشمان آن ربوده است؛ و آن چیزی نیست جز پویش هایی که فعالان حامی مسالهفلسطین از آن با عنوان پویش “سلب مشروعیت” یاد می کنند. واقعیت این استکه پایه و اساس این راهبرد رژیم صهیونیستی، سلب مشروعیت از طرف هایی است که ازسیاست های این رژیم انتقاد می کنند. لذا، بحث ها درباره نحوه بهبود وجهه رژیمصهیونیستی و بازتعریف اصطلاح صهیونیسم متوقف نخواهد شد و هر گونه انتقادی از آن بهمنزله اقدامی “ضدیهودی” تلقی خواهد شد.
ششم: راهبرد مطلوب:
با وجود اینکه جنبش بین المللی تحریم در طولتاریخ خود شرایط و وضعیت های خاصی را تجربه کرده است، اما همچنان از جنبش مخالفتبا نظام آپارتاید آفریقای جنوبی که توانست به حاکمیت چندین ساله نظام تبعیض نژادیپایان دهد، الگو می گیرد. از جمله دلایل موفقیت جنبش تحریم مخالف نظام آپارتایدآفریقای جنوبی می توان به این مساله اشاره کرد که این جنبش توانست ائتلاف خوبی بامشارکت دولت ها و شخصیت های وفاداری که توانسته بودند به صورت مساوی بر روی سیاستهای داخلی و بین المللی در نهادهایی مانند سازمان ملل متحد تاثیر بگذارند، تشکیلدهد. لذا، جنبش بین المللی تحریم رژیم صهیونیستی “بی دی إس” هم که علیهرژیم آپارتاید اسرائیل شکل گرفته است باید ائتلاف های مشابهی تشکیل دهد و حمایتکشورهای مختلف در شمال و جنوب کره خاکی را تضمین کند.
جنبش بین المللی تحریم رژیم صهیونیستی “بیدی إس” پس از گذشت 15 سال از آغاز فعالیت خود کارآیی خود در زمینه حمایت ازمساله فلسطین را نشان داده است، اما اگر این جنبش سعی در استفاده تمام توان خود رادارد، باید حمایت سیاسی بی حد و حصر و بی قید و شرط تمامی گروه های فلسطینی را جلبکند. در حال حاضر، سوالات و شک و تردیدهای زیادی درباره حمایت کامل تشکیلاتخودگردان فلسطین از این جنبش مطرح است و از همین رو، فلسطینی ها باید ابتکار عملرا در دست بگیرند؛ چرا که با وجود پافشاری تشکیلات خودگردان بر تلاش های خود برایپایان دادن به اشغالگری رژیم صهیونیستی با استفاده از راهکارهای مسالمت آمیز سنتی،این تشکیلات همچنان با ابزارهای کارآمدتری مانند پویش تحریم بین المللی “بیدی إس” فاصله دارد و با آن ارتباط برقرار نکرده است.
محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین همچنانبه صراحت بر مخالفت خود با درخواست ها برای توسعه دامنه مخالفت های مسالمت آمیزشبا رژیم صهیونیستی و انتقال به مرحله تحریم کامل این رژیم در راستای همسویی بافعالیت های پویش بین المللی تحریم اسرائیل “بی دی إس” تاکید دارد. عباسدر سال 2013 طی سفری به آفریقای جنوبی از مخالفت خود با تلاش های جنبش بین المللیتحریم “بی دی إس” در این کشور خبر داد و گفت:« ما از پویش های تحریماسرائیل حمایت نمی کنیم.» وی افزود:«ما در عین حال، از تمامی طرف ها می خواهیم کهکالاهای تولیدی شهرک های صهیونیستی را که در اراضی اشغالی فلسطین بنا شده اند و غیرقانونی هستند، تحریم کنند.» این اظهارات خشم فلسطینیان و حامیان مساله فلسطین رابه دنبال داشت؛ هر چند که سفارت فلسطین در آفریقای جنوبی با ارائه توضیح دربارهاین اظهارات درصدد فرونشاندن آتش خشم فلسطینیان و حامیان مساله فلسطین برآمد.
هفتم: پیشنهادات و توصیه ها:
1 – فلسطینیان باید سطح فعالیت های خود درراستای تحریم، خارج کردن سرمایه ها و اعمال مجازات علیه رژیم صهیونیستی و نیزحمایت و فعال سازی کمیته ها و موسسات فعال در این زمینه ها در جهان را افزایشدهند.
2 – تلاش جدی برای جداسازی اقتصاد فلسطین ازاقتصاد رژیم صهیونیستی و پایان دادن به وابستگی به اقتصاد این رژیم و تحریمکالاهای صهیونیستی توسط فلسطینی های ساکن اراضی اشغالی سال 1948 فلسطین.
3 – جلب بیشترین میزان ممکن از حامیان جنبش بینالمللی تحریم در سطوح رسمی و مردمی.
4 – فعال سازی مجدد کمیته های مقابله با پویشهای عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی در اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی.
منبع:مرکز مطالعاتی الزیتونه ـ بیروت
