مسئول روابط خارجی جنبش مقاومت اسلامی “حماس” تاکید کرد کهانتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا تاثیری بر روی حماس نخواهد داشت؛چرا که «آمریکا جزء مقدرات غیر قابل تغییر نیست و انتخاب ترامپ بر روی کسانی تاثیرخواهد گذاشت که به آمریکا چشم امید داشتند و ما جزء این دسته نیستیم.»
به گزارش مرکز اطلاع رسانی فلسطین، اسامه حمدان در گفتگو با پایگاهاینترنتی شبکه ماهواره ای الجزیره قطر خواستار احیای وحدت ملی فلسطین و تقویتمقاومت شد و روابط خارجی حماس با مصر، لبنان و ایران در سایه تحولات کنونی راتشریح کرد. در زیر متن کامل این گفتگو از نظر خوانندگان محترم می گذرد.
ـ وضعیت مساله فلسطین در سایه تحولات کنونی جهان عرب را چطور ارزیابیمی کنید؟
مساله فلسطین امروزه با سه چالش اساسی مواجه است که نخستین چالشپروژه رژیم صهیونیستی برای سیطره بر شهر قدس و حذف هویت آن است و این پروژه اززمان اشغال فلسطین تا الان ادامه داشته است، اما امروزه گام های بزرگتر و خطرناکتری در زمینه یهودی سازی این شهر برداشته می شود.
رژیم صهیونیستی در حال حاضر قصد سیطره بر مسجد مبارک الاقصی و تبدیلآن به آنچه که خودشان ادعا دارند؛ یعنی معبد موهوم منسوب به حضرت سلیمان (ع) رادارد. اما دومین چالش، بحران داخلی فلسطین است که پس از اضافه شدن اختلافات داخلیجنبش فتح میان ابو مازن (محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین) و محمد دحلان(رهبر برکنار شده جنبش فتح) به اختلافات قبلی این جنبش با حماس طی سال های گذشته، پیچیدهتر شده است.
سومین چالش پیش روی مساله فلسطین به تبعات و پیامدهای اوضاع جهان عربو تحولات و انقلاب های جاری در آن مربوط است که باعث شده است مساله فلسطین جزءآخرین اولویت های سیاسی آنها باشد.
رژیم صهیونیستی سعی دارد با استفاده از این چالش های سه گانه، طرحخود مبنی بر نابودی مساله فلسطین را اجرایی کند و از همین رو، ما نیازمند دو مسالههستیم؛ نخست: احیای وحدت ملی فلسطین و دوم: فعال تر کردن مقاومت فلسطین که ضامنمقابله با طرح های صهیونیستی است.
ـ مساله آشتی ملی به ویژه پس از دیدار محمود عباس و خالد مشعل (رئیسدفتر سیاسی جنبش حماس) در دوحه به کجا رسیده است؟
آشتی ملی فلسطین به بن بست رسیده است و این روند چیزی نیست که ما پساز امضای توافقنامه آشتی در قاهره انتظار داشتیم. البته، با وجود تاثیر منفی عواملخارجی بر روی آشتی ملی، یک عامل داخلی هم بر این مساله تاثیر منفی می گذارد و آنموضع ابو مازن است که توافقات صورت گرفته را اجرا نمی کند، بلکه در برخی موارد برسر راه آنها مانع تراشی می کند.
از جمله مواردی که در توافقنامه آشتی ملی قاهره به آن اشاره شده بود،تشکیل دولت وحدت ملی، احیای پارلمان، فعال سازی کمیته اصلاح ساختار سازمان آزادیبخش فلسطین “ساف” و تشکیل شورای ملی منتخب فلسطین بود؛ چرا که ایستگاهانتخابات چه در داخل و چه در خارج از فلسطین مساله مهمی است و همه این اقداماتباید با صدور دستورات ریاستی صورت گیرد، اما ابومازن از صدور این دستورات خودداریمی کند.
آشتی ملی به بن بست رسیده است، اما نشست اخیر دوحه نتیجه ای داشت کهامیدواریم تاثیر مثبتی داشته باشد؛ چرا که در این نشست با طرف قطری توافق شد کهتلاش ها برای پیشبرد آشتی ملی با کمک طرف هایی که قبلا در این زمینه تلاش کرده اندو به ویژه مصر، ادامه پیدا کند.
ـ به نظر می رسد انتخابات شهرداری ها در اراضیفلسطین از جمله مسائل مورد اختلاف میان دو جنبش فتح و حماس است و دولت تشکیلاتخودگردان فلسطین تصمیم به تعویق برگزاری آن گرفته و مدعی شده است که با این کارقصد حفظ وحدت ملی فلسطین را دارد. چرا جنبش حماس با تصمیم تعویق برگزاری اینانتخابات مختلف کرد؟
بر اساس توافق صورت گرفته قرار بود، انتخابات شهرداری ها، ریاستتشکیلات خودگردان و انتخابات شورای ملی در فلسطین برگزار شود و اصل بر این بود کهاین انتخابات بلافاصله پس از تشکیل دولت وفاق ملی برگزار شود و این دولت یک سال پساز تشکیل خود، پیشنهاد برگزاری انتخابات شهرداری ها را داد که اقدامی کمتر از حدانتظار ما بود، اما با این وجود، ما آنرا قبول کردیم.
وقتی دولت احساس کرد که باد انتخابات بر خلاف میل آن می وزد و امکاندارد گروهی غیر از گروه مورد دلخواه آن در انتخابات پیروز شود، با بهانه های واهیمانع از برگزاری انتخابات شد و از همین رو، ما با آن مخالفت کردیم و آنرا بازیسیاسی با مساله انتخابات دانستیم که با سوء استفاده از دستگاه قضایی صورت گرفتهاست. این مسائل تاسف آور است و ما دوست نداشتیم که آنها را بیان کنیم، اما مجبوربه این کار هستیم.
حماس وقتی تصمیم به مشارکت در انتخابات و رعایت فرآیند دموکراسی درعرصه داخلی فلسطین گرفت، یک تصمیم راهبردی غیر قابل بازگشت اتخاذ کرد و از همینرو، ما همچنان به دفاع از حق ملت فلسطین در انتخاب نمایندگان و رهبران خود ادامهخواهید داد و به رعایت نتایج رای گیری ها پایبند خواهیم ماند.
ـ آیا حماس، دحلان را به عنوان رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین قبولدارد؟
فکر نمی کنم که چنین مساله ای مطرح باشد و فکر نمی کنم که او نامزدشود و به نظر من، خود وی هم حاضر به نامزدی نیست؛ چرا که می داند فضای فلسطیننیازمند روی کار آمدن رهبری مقبول تمامی اقشار ملت فلسطین است که اوضاع فلسطین راپس از تجربه چندین ساله روند سازش بداند و به راهکار ایستادگی و مقاومت در برابررژیم صهیونیستی اعتقاد داشته باشد.
ـ پس از خالی ماندن طولانی مدت پست ریاست جمهوری در لبنان، بالاخرهژنرال میشل عون به عنوان رئیس جمهور این کشور انتخاب شد. این مساله چه تاثیری میتواند بر روابط حماس با لبنان و اوضاع آوارگان فلسطینی در این کشور داشته باشد؟
حماس از گذشته های دور با جریان ملی آزاد به رهبری میشل عون ارتباطداشت و دارد و ما اولین طرفی بودیم که انتخاب وی به ریاست جمهوری لبنان را تبریکگفتیم.
ژنرال میشل عون هم در سخنرانی خود در مراسم ادای سوگند قانون اساسیاعلام کرد که از حق بازگشت آوارگان فلسطینی حمایت خواهد کرد و ما امیدواریم کهتاثیر این اظهارات وی را در اقدامات دولت وی ببینیم و عون از پایداری ملت فلسطیندر لبنان دفاع کند و روند حل مشکلات اجتماعی و اقتصادی آنها را تسهیل بخشیده و ازتلاش های سیاسی فلسطینیان برای احقاق حقوق ملی خودشان حمایت کند.
ـ روابط حماس و مصر چندان مطلوب به نظر نمی رسد و این کشور از زمانکودتا (علیه دولت محمد مرسی رئیس جمهور سابق مصر) باریکه غزه را که ساکنان آن دردو رنج ناشی از بسته بودن تقریبا دائمی گذرگاه رفح را تحمل می کنند، تحت فشار قرارداده است. تاثیر این مساله بر روی نوار غزه و پایداری اهالی آن چیست؟
برخی طرف ها سعی دارند پای فلسطین و نوار غزه را به حوادث جاری وبحران داخلی مصر بکشانند، اما ما به صراحت اعلام کرده ایم که هیچ دخالتی در اینمساله نداریم و از هیچ طرفی در برابر طرف دیگر حمایت نمی کنیم.
ما امیدواریم که مصر بتواند ثبات و امنیت خود را باز یابد و ملت آنبه اهداف خودشان دست یابند و آرامش و امنیت گذشته را دوباره تجربه کند و بتواندبار دیگر نقش فعالی در زمینه مساله فلسطین و دیگر مسائل امت ایفا کند.
شکی نیست که حوادث و تحولات جاری در مصر بر روی مساله فلسطین و اوضاعنوار غزه تاثیر می گذارد و ما همواره بر این مساله تاکید کرده ایم که بسته ماندنطولانی مدت و تقریبا دائمی گذرگاه رفح به نفع آرمان فلسطین و امنیت ملی مصر نیست؛چرا که غزه با ایستادگی خود در برابر رژیم صهیونیستی به خط مقدم دفاع از امت و مصر تبدیل شده است.
البته تماس های ما با مصر همچنان ادامه دارد و اخیرا گشایش هایی درمساله بازگشایی گذرگاه رفح حاصل شده است. علاوه بر این، حماس طرحی سه ماده ایدرباره گذرگاه رفح ارائه کرده است که اولین ماده آن قائل به این است که گذرگاه رفحباید یک گذرگاه عربی ـ عربی در نظر گرفته شود و باید همیشه باز باشد تا دو ملتفلسطینی و ایرانی از آن استفاده کنند.
حماس در قالب این طرح خواستار احداث منطقه آزاد تجاری در گذرگاه رفحبه منظور تسهیل مبادلات تجاری میان باریکه غزه و مصر شده است که می تواند باعثافزایش سطح مبادلات تجاری فلسطینی ها با برادران عرب شان از طریق مصر و دست کشیدنتدریجی آنها از مبادلات اقتصادی با رژیم صهیونیستی شود. اما سومین نقطه تفاهمامنیتی برای در امان ماندن از آثار منفی هر گونه روابط گسترده میان طرفین است کهمی تواند به امنیت فلسطین یا مصر ضربه بزند.
ـ آیا از سر گیری روابط ترکیه و رژیم صهیونیستی تاثیری بر روابط حماسو ترکیه داشت؟
حماس قبل از تیرگی روابط ترکیه با رژیم صهیونیستی در پی وقوع حادثهکشتی ماوی مرمره با آنکارا ارتباط داشت و ما اقدام ترکیه در آن زمان را واکنشیطبیعی به جنایت رژیم صهیونیستی علیه کشتی ترکیه ای و اتباع این کشور دانستیم.
ما اهتمام زیادی به برقراری روابط با تمامی طرف های عربی و اسلامیداریم و خواهان برقراری روابط مثبت و همسنگ با تمامی طرف ها هستیم. از همین رو،روابط ما با ترکیه به قوت خود باقی است و به صورت مداوم بهبود پیدا می کند و ازسوی دیگر، ترکیه امروز در مقایسه با گذشته بیشتر وضعیت ملت فلسطین را در نظر گرفتهو موضعی نزدیک تر به وضعیت این ملت و درد و رنج های آن اتخاذ کرده است.
با این وجود، اصل ثابت در روابط ما، درخواست مان از برادران عرب ومسلمان برای قطع رابطه با رژیم صهیونیستی است و نباید این طرف ها به هیچ وجه اقدامبه عادی سازی روابط با این رژیم کنند؛ چرا که طبیعی است رژیم صهیونیستی خود را درجهان عرب و اسلام در انزوا ببیند.
تحریم سلاحی کارآمد است و تجربه این را ثابت کرده است. به نظر منمهمترین اقداماتی که باعث تسلیم رژیم آپارتاید آفریقای جنوبی شد و آنرا در آستانهفروپاشی و سپس تسلیم سیاسی قرار داد، تحریم اعمال شده علیه آن بود. اعمال تحریمعلیه رژیم صهیونیستی نیز می تواند آنرا؛ هر چند در دراز مدت، به تسلیم وادار کند.
ـ روابط حماس و ایران در سایه صف بندی های کنونی منطقه چگونه است؟
حماس و ایران روابط نزدیک به 25 ساله دارند و این رابطه نیز مانندروابط ما دیگر برادران عرب و مسلمان مان بر اساس صف بندی های منطقه ای نبوده است وما هرگز همراه یک کشور علیه کشور دیگر موضع نگرفته ایم، بلکه موضوع ثابت در روابطما این است که مبتنی بر مقابله با رژیم صهیونیستی و حمایت از مقاومت فلسطین وپایداری ملت آن باشد.
اما درباره حوادث جاری در منطقه باید بگویم که ما معتقدیم که طرف هایمنطقه ای باید میان خود به تفاهم دست پیدا کنند و بر اساس منطق برتری جویی واستفاده از سلاح با هم تعامل نکنند، بلکه مانند طرف های منطقه ای برخوردار ازعقیده واحد با هم به تفاهم دست یابند.
ما حتی اتباع ادیان دیگر غیر از اسلام را هم که در جوامع ما زندگی میکنند، بخشی از فرهنگ و تمدن خود و عنصری طبیعی در منطقه می دانیم و به آنها به چشمیک موجود غریب و بیگانه نگاه نمی کنیم. تنها جسم غیر طبیعی در منطقه ما رژیمصهیونیستی است که یک عنصر عادی به شمار نمی رود، بلکه جسمی غیر عادی است که بایداز بین برود.
توسل به زور برای تحمیل نظر یا موضع یا سلطه طلبی و سیطره بر طرفدیگر نه تنها باعث ثبات و آرامش نمی شود، بلکه باعث تنش بیشتر خواهد شد و هر کسفکر می کند که می تواند به قیمت ضربه زدن به طرف های دیگر منطقه ای، دامنه نفوذخود را گسترش دهد، اشتباه می کند و همین طور اگر فکر می کند که دامن زدن به جنگهای نژادی، طائفه ای یا مذهبی می تواند باعث موفقیت و پیروزی آن شود، خیال باطلیدارد.
ـ شکست بهار عربی در برخی کشورهای محل وقوع این تحولات، اوضاع منطقهرا پیچیده کرده است. این مساله چه تاثیری بر روی مساله فلسطین دارد؟
بی شک، حوادث منطقه بر رویمساله فلسطین تاثیر می گذارد و اگر در ب رابر این وضعیت تسلیم شویم، اینتاثیرگذاری بیشتر خواهد شد، اما اگر برآورد درستی از این حوادث داشته باشیم، فکرمی کنم که آثار آنها محدود و موقتی خواهد بود.
وقتی درباره برآورد درست صحبت می کنم، منظورم منطق مشخصی است کهنتیجه آن این است که تغییرات در منطقه آغاز شده است و این روند باید تکمیل شود،اما این مساله به زمان نیاز دارد.
اگر این مساله را قبول کنیم، منطقه به وضعیت طبیعی می رسد از مرحلهوابستگی و تحت سلطه بودن به استقلال در تصمیم گیری می رسد و این به نفع مسالهفلسطین خواهد بود.
ـ انتخاب ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا چه تاثیری بر روی وضعیتفلسطین خواهد داشت؟
انتخاب ترامپ بر روی کسانی تاثیر خواهد گذاشت که به آمریکا چشم امیدداشتند و ما جزء این دسته نیستیم. ما این واقعیت را قبول داریم که آمریکا کشوربزرگی است و بر نیمی از اقتصاد جهان سلطه دارد و با قدرت نظامی خود بر بسیاری ازمناطق جهان سلطه دارد. اما جزء مقدرات غیر قابل تقدیر نیست و استعمار قدیم که درزمان خود ابرقدرتی بود، سعی کرد کشورها و اراضی ما را اشغال کند و در برهه ای ازتاریخ موفق هم شد، اما طولی نکشید که مجبور به ترک اراضی ما شد و وقتی آمریکااحساس کند که طرف های منطقه خودشان برای خودشان تصمیم می گیرند، سیاست ها و نحوهتعاملش با مسائل ما را تغییر خواهد داد.