بنیامیننتانیاهو نخست وزیر اسراییل روز سه شنبه 23 آذرماه به جمهوری آذربایجان سفر کرد؛دیداری که از مدت ها پیش، بسیار روی آن تبلیغات و از سوی رسانه‌های دو طرف نیز بهآن پرداخته شده بود. به گزارش رسانه‌ها، سفر نتانیاهو به آذربایجان در خلال سفر یکروزه او به جمهوری قزاقستان برنامه ریزی شده بود و چند ساعت بیشتر به طول نخواهدانجامید. نخست‌وزیر اسرائیل امروز برای دومین‌بار به جمهوری آذربایجان میرود.گفتنی است بنیامین نتانیاهو برای اولین‌بار در سال ١٩٩٧ میلادی شبانه و پنهانی بهباکو سفر کرد و هیچ تبلیغی از سوی مقامات تل‌آویو و باکو صورت نگرفت اما پس از اینسفر بود که مناسبات آذربایجان -اسرائیل شروع به پیشرفت کرد. اما سفر اخیر نتانیاهوبا تبلیغات گسترده و به‌گونه‌ای اعلام شد که همگان بدانند این سفر آشکارا و در روزروشن صورت خواهد گرفت تا عمق روابط تاکتیکی میان باکو و تل‌آویو به‌خوبی روشن شود.از آنجایی که نخست وزیر رژیم صهیونیستی پیش از انجام این سفر صحبت‌هایی ضد ایرانیبه زبان رانده و گفته بود که با دونالد ترامپ، رئیس جمهور منتخب آمریکا در موردلغو برجام حرف خواهد زد، این سفر از جنبه‌هایی برای جمهوری اسلامی ایران نیز حائزاهمیت است. زیرا به نظر می‌رسد که نخست وزیر اسرائیل که هنوز از شکل گیری توافقبرجام خشمگین است از هیچ تلاشی برای تحت فشار گذاشتن ایران در سطح منطقه فروگذارنخواهد کرد.
برهانحشمتی، کارشناس مسائل جمهوری آذربایجان در گفتگو با پایگاه خبری الوقت به بررسیاهداف سفر نتانیاهو به آذربایجان پرداخت و گفت:« در مورد اهداف سفر بنیامیننتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی به جمهوری آذربایجان باید تاکید داشت که اینسفر را باید در چارچوب مناسبات رژیم اسرائیل با جمهوری آذربایجان در کل ارزیابیکرد و صرفا به دنبال اهداف مقطعی سفر نباشیم. جمهوری آذربایجان با اسرائیل در چندحوزه مناسبات خاصی دارد به خصوص اینکه رژیم صهیونیستی استفاده امنیتی گسترده‌ای ازآذربایجان علیه برخی کشورهای منطقه دارد.» این کارشناس معتقد است که محور اصلیمناسبات اسرائیل با آذربایجان بر مبنای استفاده امنیتی، تحریک قومی و استفاده برایاعمال نفوذ فرهنگی در آذربایجان با هدف حرکات ایذایی علیه ایران شکل گرفته است.
در این بیننباید از اهداف فرهنگی این سفر نیز غافل شد؛ اعلام سال چندفرهنگ گرایی در جمهوریآذربایجان و تدارک برنامه‌های گسترده برای تجلیل و بزرگداشت یهود و صهیونیسم تحتپوشش این نام نیز در واقع طرحی بود که از طرف مراکز یهودی – صهیونیست به دولتجمهوری آذربایجان ارایه و در سال ۲۰۱۶ اجرا و در چارچوب آن، به تمامی دنیا اعلامشد که مظهر و نمود اصلی «چندفرهنگ گرایی» جمهوری آذربایجان توجه و عنایتی است کهدولت جمهوری آذربایجان به یهودی‌های صهیونیست و فرقه‌های مرتبط با آن دارد.
برهانحشمتی در این رابطه توضیح داد:« رژیم اسرائیل یک سری طرح‌های فرهنگی در آذربایجاناجرا می‌کند و سال 2016 به عنوان سال چند فرهنگ گرایی در جمهوری آذربایجان اعلامشده است. چندفرهنگ گرایی درواقع یک کلید واژه برای شیعه زدایی در جمهوری آذربایجاناست. در این میان یک سری سازمان‌های اسرائیلی در طراحی این سیاست نقش گسترده‌ایایفا می‌کنند. لذا اسرائیل طراح و به نوعی مجری این برنامه‌های چند فرهنگ گرایی درآذربایجان به شمار میرود. به نظر می‌آید این مسئله که نتانیاهو در اواخر سال2016 به باکو سفر کرده، به این دلیل است که می‌خواهد در اختتامیه سال چندفرهنگگرایی در آذربایجان حضور داشته باشد.»
عنصر دیگردر شکل دادن به مناسبات و روابط رژیم اسرائیل و جمهوری آذربایجان، مسائل اقتصادیاست؛ زیرا همچنانکه این کارشناس نیز اشاره دارد اساسا بخش اعظم یعنی 65 درصد ازنیازهای نفتی اسرائیل از طریق آذربایجان تامین می‌شود. لذا تضمین جایگاه رژیمصهیونیستی به عنوان خریدار انحصاری نفت جمهوری آذربایجان و ورود به شاهراه انتقالگاز این جمهوری به اروپا می‌تواند یکی از اهداف اصلی سفر نتانیاهو به باکو باشد.
همچنینرژیم صهیونیستی در دو دهه و نیم گذشته تلاش مستمر و جدی و نظام مندی را برای نفوذدر ساختار نظامی و نظام امنیتی قفقاز جنوبی داشته است که یک بخش مهم از راهبردرژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان اجرا شده است. برهان حشمتی در این خصوص می‌گوید:«از نظر نظامی نیز روابط دو طرف خیلی گسترده است و اسرائیل در سال‌های گذشته جمهوریآذربایجان را به انبار تسلیحاتی خود در منطقه قفقاز تبدیل کرده است. طبق آماری کهاعلام شده نزدیک به 6 میلیارد دلار تسلیحات از سوی اسرائیل به آذربایجان فروختهشده است. بهانه این فروش تسلیحاتی نیز بحران قره باغ است منتها به نظر نمی‌آیدصرفا این تسلیحات برای کاربرد در بحران قره باغ فروخته شده باشد؛ زیرا اساساآذربایجان هم به لحاظ ملاحظات جغرافیایی و هم به لحاظ وابستگی این کشور به ساختاراروپای غربی و تعهداتش نسبت به ناتو و سازمان امنیت همکاری اروپا، بنای استفاده ازاین تسلیحات نظامی برای بحران قره باغ را ندارد. لذا این انبار تسلیحاتی عملا برایایجاد یک نوع فضای روانی ضدایرانی به آذربایجان فروخته شده است. »
او ادامهداد:« روابط تل‌آویو-باکو به لحاظ امنیتی نیز قابل بررسی است و سازمان موساداسرائیل از همکاران بسیار مهم ساختارهای امنیتی جمهوری آذربایجان محسوب می‌شود.»این کارشناس مسائل آذربایجان با اشاره به استفاده‌های گسترده‌ای رژیمصهیونیستی از باکو برای عملیات‌های ایذایی ضد امنیتی علیه ایران، تاکید کرد:« شاهدبودیم تل‌آویو در ترور دانشمندان هسته‌ای ایران از موقعیت جغرافیایی جمهوریآذربایجان و امکانات فرودگاهی این کشور استفاده کرد. حتی اعترافات علي جمالي فشي،به عنوان عامل ترور شهيد علي محمدي موجود است که گفته بود از طریق فرودگاه باکو بهاسرائیل منتقل شده است بدون آنکه مهر فرودگاه در پاسپورتش ثبت شود.»
به گفتهحشمتی، علاوه بر این پایگاه‌های شنود که اسرائیل در مناطق مرزی جمهوری آذربایجانبرای جاسوسی علیه ایران مستقر کرده و اعزام پهپادهای جاسوسی داخل ایران برای بدستآوردن اطلاعات قابل ذکر است.
از سویدیگر یک روز پیش از سفر نتانیاهو به باکو، حسین امیرعبداللهیان دستیار ویژه رییسمجلس شورای اسلامی در امور بین الملل نسبت به این سفر و اظهارات نتانیاهو واکنشنشان داد و در کانال تلگرامی خود نوشت: «اظهارات مداخله جویانه نتانیاهو در آستانهسفرش به باکو تحریک کننده و با هدف بر افروختن آتش فتنه از حوزه آسیای میانه وقفقاز به شمار میرود.»
اما اینکارشناس معتقد است حد و اندازه آذربایجان آن قدر نیست که به عنوان یک بازیگر بینالمللی از آن یاد شود و بگوییم در مقطعی که دونالد ترامپ روی کار آمده، این کشورمی‌تواند مهره خوبی برای اسرائیل و آمریکا باشد. البته نباید فراموش کرد که درزمان تحریم‌های آمریکایی علیه ایران، باکو همکاری‌های گسترده‌ای با این کشور داشتو عملا تحریم‌هایی فراتر از تحریم‌های آمریکایی در مورد روابط بانکی با ایران وبلوکه کردن سرمایه‌های بانکی کشور اعمال کرد.
منبع :الوقت ، 24/09/1395
