باوجود اظهارات ضد و نقیضی که از سوی دونالد ترامپ مطرح شده است، موضوعی که آشکاراست اینکه وی نشان داده است در درک سیاست بین الملل فردی عمل گرا است و به همیندلیل مباحثی مثل حق،عدالت و برابری، ارزش چندانی برای او ندارند. ضمن اینکهترکیب مشاوران رئیس جمهور جدید نیز نشان می دهد که نمی‌توان نسبت به وقوعتغییری در موضع امریکا در قبال قضیه فلسطین امیدوار بود.
دونالد ترامپرئیس جمهور جدید ایالات متحده امریکا در حالی قدرت را به دست گرفته است که ازاشغال کرانه باختری توسط رژیم صهیونیستی 50 سال می‌گذرد و در این مدت ده رئیسجمهور در امریکا به قدرت رسیده اند که چهار نفر آنها دموکرات و شش نفر هم جمهوری‌خواهبوده‌اند. اما آنچه درخصوص مساله فلسطین درسیاست‌های این افراد دیده می‌شود ایناست که تفاوت چندانی بین افراد وجود ندارد و حمایت از رژیم صهیونیستی ویژگی همهآنها بوده است. براین اساس آیا در دوره ریاست جمهوری ترامپ تغییری استراتژیک و یاتاکتیکی در سیاست‌های امریکا در قبال قضیه فلسطین رخ خواهد داد؟ برای پاسخ به اینسوال سه سناریو را می‌توان برای آینده قضیه فلسطین متصوربود:
اول؛ سناریویایده‌آل برای فلسطینیان؛ این سناریو مبتنی بر چند فرضیه خواهد بود که مهم‌ترینآنها عبارت است از:
– اینکهترامپ به آنچه پیش تر و در جریان یک گفتگوی مطبوعاتی درباره اعمال نقش یک میانجیبی‌طرف در قبال فلسطینیان و اسرائیل گفته بود وفادار باقی بماند و این نکته را درککند که چنانچه رژیم صهیونیستی امتیازی ندهد، صلحی در منطقه به دست نخواهد آمد.
– هماهنگبودن سیاست‌های روسیه و امریکا در خاورمیانه؛ به ویژه اینکه ترامپ نشان داده استکه به رئیس جمهور روسیه احترام می‌گذارد. هماهنگی دو طرف در اعمال فشار بهاسرائیل و از طریق کیمته چهارجانبه و شورای امنیت و نیز گفتگوهای بین امریکاو اسرائیل می‌تواند در این زمینه کمک کند.
– کشورهایاروپایی که از موج جدید مهاجرت ضربه خورده‌اند بتوانند دولت جدید امریکا را قانعکنند که بدون سازش در مساله فلسطین، خاورمیانه به ثبات نخواهد رسید.
– کاهش کمکهای اقتصادی امریکا به خارج؛ به گونه‌ای که اسرائیل را هم دربر گیرد. این موضوعزمانی اهمیت پیدا می‌کند که بدانیم ترامپ تاکید ویژه‌ای روی اولویت‌های اقتصادی ومالی داخلی داشته است.
دوم؛ سناریویواقع‌بینانه؛ براساس این سناریو امریکا به سیاست کنونی خود ادامه خواهد داد. اینسناریو مبتنی بر موارد زیر است:
– تاکید برحمایت علنی از اسرائیل؛ موضوعی که بررسی اظهارات پیشین ترامپ موید آن است. بهعنوان مثال ترامپ در مارس 2016 و درخصوص موضوع شهرک‌سازی اظهار داشت که نمی‌تواندر این خصوص بی‌طرف ماند و اسرائیل باید در مسیر ساخت شهرک‌ها در کرانه باختریحرکت کند. این درحالی است که ترامپ از حامیان نخست وزیری نتانیاهو دراسرائیل بوده و بالطبع در آینده هم این سیاست را دنبال خواهد کرد.
– کنگره امریکاکه در اختیار جمهوری خواهان می‌باشد نقش زیادی در سیاست خارجی ایالات متحدهدارد و مواضع این حزب حاکی از این است که تغییری در خصوص مساله فلسطین نداشته استو از همین رو قدرت رئیس جمهور آینده برای ایجاد تغییری راهبردی – البته با این فرضکه تمایل دست زدن به چنین تغییری وجود داشته باشد – محدود خواهد بود.
سوم؛ سناریویایده‌آل برای اسرائیل؛ این سناریو مبتنی بر فرضیه‌های زیر است:
– ترامپ درجهت ایجاد تغییراتی راهبردی در تعامل با قضیه فلسطین حرکت کرده و اقدامات زیر راانجام دهد: انتقال سفارت امریکا به قدس به عنوان پایتخت اسرائیل به عنوان اجرایوعده انتخاباتی که روسای جمهوری قبلی نتوانستند انجام دهند. کنار گذاشتن راه حل دوکشوری؛ در این خصوص لازم به توضیح است که دیوید فریدمن مشاور ترامپ گفته است کهتشکیل کشور فلسطین به هیچ وجه امری قطعی نیست.
– کاستن ازکمک های دولت امریکا به تشکیلات خود گردان که مورد حمایت کنگره نیز می‌باشد.
– بهرهبرداری از مخالفت ترامپ با توافق هسته‌ای برای مقابله با نیروهای مقاومت –که مورد حمایت ایران هستند – و ضربه زندن به آنها.
علی رغم آنچهکه در قالب سناریوهای فوق گفته شد، واقعیت این است که قضیه فلسطین دیگر به عنوانیک پرونده تاریخی جایگاه سابق را ندارد. همچنانکه روسیه نیز توجه زیادی به اینموضوع ندارد. به همین دلیل نمی‌توان انتظار داشت تغییر راهبردی خاصی در رویکردهایایالات متحده امریکا در قبال موضوع فلسطین رخ دهد. این درحالی است که امریکا نشانداده است قصد دارد از تمرکز خود روی خاورمیانه بکاهد و بیشتر به سمت جنوب شرق آسیاورود کند. در چنین شرایطی و با توجه به وضعیتی که کشورهای عرب منطقه پیدا کرده‌اند،زمینه برای نفوذ بیش از پیش رژیم صهیونیستی در این کشورها فراهم خواهد شد. از سویدیگر، باوجوداظهارات ضد و نقیضی که از سوی دونالد ترامپ مطرح شده است، موضوعی کهآشکار است اینکه وی نشان داده است در درک سیاست بین الملل فردی عمل گرا است و بههمین دلیل مباحثی مثل حق،عدالت و برابری، ارزش چندانی برای او ندارند. ضمن اینکهترکیب مشاوران رئیست جمهور جدید نیز نشان می دهد که نمی‌توان نسبت به وقوع تغییریدر موضع امریکا در قبال قضیه فلسطین امیدوار بود.
منبع :الوقت ، 06/11/1395
