مغازهالکتریکی عماد شلایل در شهر غزه پر از مشتریانی است که به دو کالا علاقه دارند:لامپ‌های ال‌ای‌دی و باتری برای شارژ آنها. در نوار غزه که پیش‌تر به فقر و فلاکتکشیده شده، مردم یاد گرفته‌اند با این واقعیت کنار بیایند که در طول روز فقط بیندو تا چهار ساعت برق دارند. با این همه، عصبانیت‌ها وقتی بیشتر شد که به دستورمحمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی و در نتیجه افزایش درگیری‌هایش با حماسکه ١٠ سال پیش کنترل نوار غزه را از نیروهای وفادار به عباس گرفت، دسترسی به برقاز ماه گذشته کمتر از قبل شد. این کمبود چند و چون زندگی مردم راتعیین می‌کند: بیدارشدن در نیمه شب اگر برق وصل باشد، برای روشن‌کردن ماشینلباسشویی یا پمپ آب. تنها تعداد کمی از ثروتمندان دسترسی مدام و طولانی‌مدت به برقدارند تا در گرمای خفقان‌آور تابستان غزه بتوانند چراغ و پنکه و یخچال، تلویزیون ودستگاه وای‌فای داشته باشند. شلایل می‌گوید: «قبلا همه‌چیز می‌فروختیم. اما اینروزها فرق کرده است. فقط باتری و شارژر می‌فروشیم. از آنجا که بحران خیلی عمیقاست، روزانه صد عدد باتری می‌فروشیم درحالی‌که در روزهای عادی ٢٠ عدد می‌فروختیم».غزه برای پاسخ‌گویی به نیازهای روزانه به ٤٣٠ مگاوات برق نیاز دارد اما فقط نیمیاز آن را دریافت می‌کند. ٦٠ مگاوات را نیروگاه انحصاری غزه تأمین می‌کند که درحال‌حاضربه خاطر سوخت کمتر شده، بقیه این مقدار هم از سوی اسرائیل تأمین می‌شود و هزینه آنرا حکومت خودگردان فلسطین مستقر در کرانه باختری پرداخت می‌کند.
اقدام عباس در کاهش منابع غزه که همینحالا هم در محاصره مشترک اسرائیل و مصر است (از ١١ سال پیش)، او را به سرعت بهچهره‌ای منفور در میان بسیاری از مردم غزه تبدیل کرد و آنها می‌پرسند چرا او دو‌میلیون فلسطینی را به خاطر این تنبیه می‌کند که ظاهرا می‌خواهد حماس را به لغو کنترلمنطقه مجبور کند.
گرچه کاروبار شلایل خوب است، اما بهخاطر کمبودهای جدیدی که غزه با آن روبه‌رو شده، عصبانی است؛ کمبودهایی که همه سطوحزندگی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، از بخش اورژانس بیمارستان گرفته تا دستگاه‌هایتصفیه آب. حکومت خودگردان فلسطین علاوه بر قطع‌کردن برق، دستمزد کارمندانشدر غزه را هم بیش از ٣٠ درصد کاهش داده که موجب اعتراض صدها نفر در خیابان‌های غزهشده است. ساکنان غزه همچنین عباس را بهخاطر به‌تعویق‌انداختن فرایند انتقالپزشکی افرادی که برای درمان باید از غزه خارج شوند، سرزنش می‌کنند، هرچند در اینمورد مقصر ماجرا دقیقا مشخص نیست. مشکلات غزه که سطح بالایی از بی‌کاری در آن همه‌گیراست، در مناطق فقیر‌نشین بیشتر مشهود است. در اردوگاه پناهندگان الشاطی در غزه کهدفتر اسماعیل هنیه، رهبر حماس در آن قرار دارد، کل ساختمان‌های مسکونی تاریکهستند، اما در سایر نقاط تعداد کمی از پنجره‌ها کمی روشن‌اند. ایمن ناصر٣٢ساله که در کیوسک تک‌اتاقی‌اش درست بیرون بازار اصلی اردوگاه، مرغ و کبوتر می‌فروشد،با دوستانش در خیابان نشسته تا بلکه نسیم دریا خنکش کند. چهره‌اش با نور تلفن‌همراهشروشن شده است. در مغازه‌اش یک چراغ باتری‌دار دارد. او می‌گوید: «بخشی از مشکل ایناست که ما هیچ خبری نداریم. نمی‌دانیم چه کسی را باید بهخاطر این وضعیت سرزنشکنیم؟ حماس، اسرائیل، عباس؟». اشرف کشکین، دوست ایمن حرف او را قطع می‌کند و می‌گوید:«همه‌چیز به سیاست ربط دارد، اما این ما هستیم که از دو طرف بازی می‌خوریم». اگرسؤالی برای همه فلسطینی‌ها به وجود آمده باشد، این است که عباس پیر و دورافتاده ازاینجا امیدوار است چه‌چیزی به دست آورد، آیا پس از اعتراض‌ها به مشکل برق در ماهژانویه، او امیدوار است این قطعی‌های برق به قیامی علیه حماس منجر شود؟ درحالی‌که یکی از مقامات ارشد دولت فتح در کرانه باختری ماه گذشته گفت هدف ایناقدام حکومت خودگردان –که ١٢ میلیون دلار در ماه برای تأمینبرق از اسرائیل به غزه می‌پردازد–تمام‌کردن منابع مالی حماس بوده،دیگران درباره زمان‌بندی، انگیزه و تأثیر واقعی این اقدام شک و تردید دارند. در میان این دسته، گروه‌های حقوق‌بشری مثل سازمان عفو بین‌الملل قرار دارد کههشدار داده اقدام عباس می‌تواند بحران دیرینه غزه را به فاجعه‌ای بزرگ بدل کند،فاجعه‌ای که همین حالا هم به بیمارستان‌ها و تأسیسات تصفیه پساب آسیب رساندهاست. مسئله زمان‌بندی هم در میان است. محمیر ابوسعده، تحلیلگر و استاد علومسیاسی دانشگاه الازهر در این زمینه می‌گوید: «عباس احتمالا تنها کسی است که می‌داندچرا در غزه چنین می‌کند». او می‌افزاید: صادقانه بگویم که هیچ‌کدام از حرف‌های سهماه گذشته عباس را قبول ندارم: اینکه اقدامی استثنایی علیه حماس انجام می‌دهد تااین گروه را برای دست‌کشیدن از کنترل نوار غزه تحت فشار قرار دهد. این ادعا راباور ندارم چراکه توضیح نمی‌دهد چرا او ١٠ سال صبر کرده و حالا این‌چنین حماس راتحت فشار قرار داده است». این تحلیلگر بر این باور است که اگر عباس در ماه‌هایابتدایی حکومت حماس چنین کاری می‌کرد، شکاف‌ها برطرف می‌شد: «حالا عباس، نه حماسبلکه دو میلیون فلسطینی را تنبیه می‌کند.منظورم این است که رهبران حماسژنراتورهای عظیمی دارند و این مردم فقیر هستند که رنج می‌کشند».
به گفته ابوسعده یک مسئله دیگر همقابل درک نیست: «قطع‌کردن دستمزدهای کسانی که قرار بوده بیش از هرکس دیگری بهمقامات فلسطینی و عباس وفادار باشند، چه دلیلی می‌تواند داشته باشد. همان کسانی کهاز سوی حماس بازداشت و شکنجه شده‌اند».
ابوسعده درباره این هم شک دارد کهاقدام افراطی عباس علیه غزه کارآمد باشد و برای اثبات این ادعای خود به دوام‌آوردنحماس در برابر یک دهه محاصره و سه جنگ با اسرائیل اشاره می‌کند. او می‌گوید:«هرگاه حماس تحت فشار قرار می‌گیرد، می‌تواند راه‌های جدیدی برای دورزدن محاصرهخلق کند. این راه سازنده‌ای علیه حماس نیست. اگر عباس فکر می‌کند فلسطینی‌های غزهعلیه حماس شورش می‌کنند، قطعا در اشتباه است».
طاهر النوری، یکی از مشاوران هنیه،گفته است بحران برق برای این طراحی شده که توجه‌ها را از نقصان‌های عباس دور کند:«عباس می‌خواهد محیطی خصمانه علیه حماس در غزه ایجاد کند، اما در این زمینه شکستخورده است. [اولین انگیزه او] شکست در مسیر سیاسی ١١ سال گذشته‌اش است زیرا هیچ‌کساز او نپرسیده در این ١١ سال چه چیزی برای مردم فلسطین به‌دست آورده است». به باوراو اقدام اخیر عباس فقط فلاکت بیشتری برای هم‌وطنان فلسطینی‌اش به‌بار می‌آورد:«اگر در گذشته از مردم عادی اینجا می‌پرسیدید چه کسی مسئول مصائب غزه است، مردم می‌گفتنداسرائیل یا حماس یا شاید عباس. حالا اگر بپرسید، پاسخ همه عباس است».
منبع : شرق ، 28/04/1396
