ریاضالمالکی، وزیر خارجه دولت خودگردان فلسطین، نسبت به تلاش‌های آمریکا و احیای روندصلح خوش‌بین نیست. او درعین‌حال می‌گوید فرصت جدیدی برای همکاری با دولت آمریکا بهوجود آمده است و باید از آن استفاده کرد. به اعتقاد او صلح تنها زمانی اتفاق می‌افتدکه راه‌حل دو دولت پذیرفته شده و به روند شهرک‌سازی‌ها پایان داده شود. او می‌گویداسرائیل به‌شدت تلاش می‌کند برنامه‌های جدید آمریکا را برهم زده و نگذارد گفت‌وگوهااز سرگرفته شود. او همچنین حوادث اخیر در بیت‌المقدس را شروعی برای پایان اشغالگریاسرائیل می‌داند. متن مصاحبه او را با روزنامه البیان امارات می‌خوانید:
هیئتی ازسوی دولت آمریکا از منطقه دیدار کرد. به نظر شما این تلاش‌ها می‌تواند راه را براییک صلح واقعی باز کند؟
بدون تردید هدف از این تلاش‌هاازسرگیری مذاکرات فلسطین و اسرائیل است.دولت جدید آمریکا هنوز فرصت‌هایی برایاحیای این مذاکرات دارد. به شرط اینکه بتواند اعتماد طرفین را به دست آورد. ایناعتماد فقط از طریق پذیرش راه‌حل دو دولت و توقف شهرک‌سازی‌های استعماری حاصل می‌شود.اینجاست که آمریکا باید موضع روشنی داشته باشد. برای اینکه در این راه موفق شودباید در مقابل اقدامات اسرائیل بایستد. آمریکا برای اینکه موفق شود تا به گفتهترامپ در سفری که به خاورمیانه داشت به آن «معامله بزرگ» دست یابد، باید اهدافمشخصی داشته باشد. ما می‌دانیم که اسرائیلی‌ها با این کار موافق نیستند و دائم دراین کار اخلال ايجاد می‌کنند. اسرائیل پیوسته سعی می‌کند وضعیت میدانی را متشنجکند تا تلاش‌های آمریکا برای صلح به شکست بینجامد چون اسرائیل می‌خواهد مذاکراتبدون نتایج باقی بماند. یعنی فقط مذاکره برای مذاکره باشد.
شما یک‌بار گفتید اسرائیل می‌خواهدراه‌حل‌های خودش را تحمیل کند. این راه‌حل‌ها چیست؟
گروه‌های راست حاکم بر اسرائیل به صورتیواضح دنبال یهودی‌کردن بیت‌المقدس هستند. آنها می‌خواهند عملیات سرکوب و آشوب رادامن بزنند تا به صورتی یک‌جانبه بتوانند قضایا را در آنجا به نفع خود ختم کنند.اسرائیل پیوسته سعی می‌کند منطقه را به آشوب بکشاند. از طریق ایجاد واقعیت‌هایجدید بر بیت‌المقدس اشغالی و حمایت از شهرک‌سازی‌ها، سعی می‌کند فضایی مغشوش را بهوجود آورد تا نمایندگان دولت آمریکا همان سیاست‌های اسرائیل را بپذیرند.
شما در برابر این‌گونه اقداماتاسرائیل چه می‌کنید یا برنامه و واکنش‌تان به اینها چیست؟
رهبری فلسطین در برابر اقدامات تحریک‌آمیزاسرائیل یک سیاست روشنی دارد و طبق شرایط آن را اعلام و اجرا می‌کند. وقتی حوادثداشت به‌شدت وخیم می‌شد ما موضوع را به کمیته پیگیری روند صلح اعراب اطلاع دادیم.به آنها گفتیم شرایط چگونه است و ما با چه چالش‌هایی مواجه شده‌ایم. در آینده نیزما قصد داریم بر حمایت‌های بیشتر بین‌المللی از ملت فلسطین تمرکز کنیم. هرچهتجاوزات اسرائیل بیشتر شود ما بیشتر به سمت مجامع بین‌المللی می‌رویم. با اصرارتلاش می‌کنیم تا ما را به صورت یک عضو کامل در سازمان ملل به رسمیت بشناسند. چوناین ما را قدرتمند‌تر می‌کند و به ما اجازه می‌دهد بهتر نهادهای دولت‌مان را ساماندهیم.
موضع کشورهای عرب را در حمایت ازمسئله فلسطین چگونه می‌بینید؟
با وجود تغییرات شتاب‌زده‌ای که منطقهما با آن مواجه است، مسئله فلسطین همواره جزء مسائل اصلی دوستان عرب ما بوده است.ما از این بابت خوشحالیم و تلاش می‌کنیم با همه دولت‌های عرب رابطه حسنه داشتهباشیم؛ به ویژه در رابطه با موضوع قدس و تجاوزات حقوقی و تاریخی‌ای که به این مکانمقدس می‌شود. حمایت دولت‌های عرب موجب تقویت پایداری مردم ساکن بیت‌المقدس می‌شود. ما سعی می‌کنیم مواضع سیاسی اعراب در طرفداری از حقوق فلسطینی‌ها را ترجمه کنیم وراهکار‌های مناسبی را پیشنهاد دهیم تا به صورت گام‌هایی عملی در‌آید و بتواند منجربه پایداری بیشتر ملت فلسطین و مقابله با اقدامات اشغالگران شود. اسرائیل با یهودی‌سازیبیت‌المقدس در اصل مسجدالاقصی را هدف گرفته است و می‌خواهد آن را به لحاظ زمانی ومکانی تقسیم کند. مقابله با سیاست‌های اسرائیل نیازمند حمایت‌های مسلمانان از ملتفلسطین است. مسلمانان و اعراب باید نسبت به یهودی‌سازی بیت‌المقدس حساسیت بیشتریداشته باشند. ما تلاش می‌کنیم با همه کشورهای عرب و مسلمان ارتباط خوب و سازنده‌ایداشته باشیم و این روابط را تا بالاترین سطوح تقویت کنیم.
شما اشاره کردید اسرائیل همین‌طور سعیمی‌کند تنش‌ها را بیشتر کند. آیا این به آن معنی است که جبهه قدس روی آرامش نخواهددید. شما خودتان را چطور برای آینده آماده کرده‌اید؟
اگر بخواهیم وارد عمق موضوع شویم بایدبگویم بیت‌المقدس در معرض گسترده‌ترین روند یهودی‌سازی توراتی سازمان‌یافته قرارگرفته و این مسئله‌ای بسیار خطرناک است. بسیاری از خانه‌های قدیمی ویران شده است.بعضی مصادره شده و ساکنانش از آنجا اخراج شده‌اند. به جای آن دارد شهرک‌های جدیدساخته می‌شود. هر روزه به مسجدالاقصی تعرض می‌شود. می‌خواهند این مسجد را خراب وبه جایش همان هیکل سلیمان را برپا کنند. سعی می‌کنند هر روزه بخشی از آن را جداکنند یا برنامه خاصی برای آن مکان به اجرا درآورند. باید کشورهای عرب و مسلمان درسطوحی بالا با هم در ارتباط باشند تا بتوانیم با این وضعیت مقابله کنیم. برای همینما بعد از سفر ملک‌عبدالله به رام‌الله یک کمیته بحران مشترک اردنی – فلسطینیتشکیل دادیم.
شما پرونده شهرک‌سازی‌ها را به کجارساندید. آیا در سطح بین‌المللی تلاشی برای محکومیت اینها شده است؟
بعد از تصمیم تاریخی شورای امنیت وصدور قطع‌نامه (٢٣٣٤) که شهرک‌سازی‌ها را غیرقانونی معرفی کرده و خواستار توقفآنها شد، اسرائیل به این قطع‌نامه پایبند نماند. ما حالا قصد داریم دوباره اینپرونده را باز کنیم، ولی این بار در سطحی بالاتر. چون شهرک‌سازی‌های استعماریاسرائیل از اساس خلاف قوانین و معیارهای بین‌المللی است. ما فقط به مارک‌دارشدنکالاهای شهرک‌سازی‌ها اکتفا نمی‌کنیم، بلکه خواستار تحریم کامل آنها هستیم. حتیباید ساکنان شهرک‌ها تحریم شوند. برای این کار، ما داریم یک «لیست سیاه» از اسامیشهرک‌نشینان تهیه می‌کنیم؛ کسانی که با اقداماتی تروریستی به اینجا آمده‌اند. ماسعی می‌کنیم تحریم‌هایی علیه اینها به اجرا در‌آید و برای مثال، از ورود به کشورهایخارجی منع شوند.
ما در کل به شهرک‌سازی‌ها به صورت یکمجموعه غیرقانونی نگاه می‌کنیم.اقداماتی قانونی دراین‌باره هست کهسعی می‌کنیم دنبال کنیم؛ به‌ویژه اینکه اسرائیل درباره شهرک‌سازی‌ها دارد همه دنیارا فریب می‌دهد.
دولت فلسطین اعلام کرد سال ٢٠١٧ سالپایان اشغالگری است. ما الان در نیمه این سال قرار داریم بدون اینکه هیچ چشم‌اندازیبرای پایان اشغالگری دیده شود. منظور شما از این حرف چه بود؟
ما نباید خودمان را فریب دهیم. وقتیگفته می‌شود سال ٢٠١٧ سال پایان اشغالگری است، معنایش این نیست اشغالی که ٧٠ سالاست شروع شده تا پایان ماه دسامبر خاتمه پیدا خواهد کرد. چون بعد کسی می‌آید و ازما می‌پرسد خب، سال ٢٠١٧تمام شد اما اشغالگری تمام نشد!! قطعاسال ٢٠١٧ خیلی مهم است. این سال ویژگی‌هایی دارد چون با چند مناسبت ملی همراه است.اما اشغالگری با یک چشم‌برهم‌زدن از بین نمی‌رود. اگر ما اقدام به انجام مجموعه‌ایاز فعالیت‌ها بکنیم، حوادث به شکلی مطلوب شتاب پیدا می‌کند و به پایان آن ختمخواهد شد. رهبری فلسطین برای این سال ٢٠١٧ را مهم دانست که تقریبا یک قرن از وعدهبالفور بریتانیا می‌گذرد. صد سال با صدها پیشنهاد، ابتکار عمل، تلاش‌هایمیانجیگرانه، سفرهای مکرر، کنفرانس‌ها و قطع‌نامه‌ها.
ازاین‌رو سال ٢٠١٧ می‌تواند یک نقطهشروع برای پایان اشغالگری باشد. ما در وزارت خارجه فلسطین یک کمیته خاص برای اینسال تشکیل دادیم تا مسئله را پیگیری کند. ما فعالیت‌هایی در سراسر جهان داریم کههمه آنها مرتبط با این موضوع است. وقتی دامنه گسترده‌ای داشته باشیم با این هدفمتناسب‌تر خواهد بود. بنابراین خواهیم توانست به تصمیم‌سازان در جهان فشار بیشتریوارد کنیم. ما می‌دانیم به‌تنهایی قادر به کاری نیستیم و باید از همه شرایطلازم بهره‌برداری کنیم. حتی به نظر من باید از اشتباهات اسرائیل استفاده کنیم؛یعنی از همان اقداماتی که در عمل انجام می‌دهد و برخلاف قوانین بین‌المللی است.
وضعیت داخلی فلسطین در بدترین شرایطاست. اگر اتفاقات قدس نبود که کمی فضا را عوض کند، از این هم بدتر نشان داده می‌شد.آیا هنوز فرصت برای یکپارچه‌شدن صفوف فلسطینی‌ها وجود دارد؟
به‌صراحت بگویم دیگر ملت فلسطین ازمسئله آشتی ملی و احیای دوباره وحدت ملی خسته شده است. دلیل آن هم این است کهتاکنون اقداماتی عملی صورت نگرفته تا به این شکاف ١٠ساله خاتمه دهد. با این حالچشم‌انداز روشن است. فقط از طریق برگزاری انتخابات آزاد و دموکراتیک است که ملت می‌تواندبه این شکاف خاتمه دهد. همه باید به برنامه ملی فلسطین متعهد باشند. ما قبل از هرچیز دیگر باید بدانیم فلسطینی هستیم.
پس از متوقف‌شدن همکاری‌های امنیتی وقطع تماس‌ها، آینده رابطه با اسرائیل چگونه خواهد بود؟
از زمان کنفرانس بیروت در سال ٢٠٠٢ وطرح صلح اعراب، اسرائیل از تعهدات و مسئولیت‌هایش شانه خالی می‌کند. ما معتقدیماسرائیل اگر بخواهد همین‌طور به حقوق فلسطینی‌ها بی‌اعتنا باشد و راه‌حل دو دولترا نپذیرد و به یهودی‌سازی شهرهای فلسطین ادامه دهد، هیچ راهی برای ارتباط با آنوجود ندارد. نمی‌توان با اسرائیل به‌عنوان یک رژیم اشغالگر ارتباط داشت؛ کسی کهدولت فلسطینی را نمی‌پذیرد و قبول ندارد. طبعا ارتباط با اسرائیل تابع آن چیزی استکه اسرائیل دنبال می‌کند. اگر بخواهد همین‌طور به ستم علیه ملت فلسطین ادامه دهد وسرزمین‌هایش را اشغال کند، باید پیامدهای این امر را هم بپذیرد.
شما به تلاش‌های جدید آمریکا برایمیانجیگری تا چه حد خوش‌بین هستید؟
این حق فلسطینی‌هاست که نسبت به اینتلاش‌ها خوش‌بین نباشند. اگر هدف از سفر هیئت‌های آمریکایی احیای روند صلح وازسرگیری مذاکرات باشد، باید موضع خودشان را درباره این مسائل روشن کنند. هیچ‌کسنمی‌تواند در سایه سرکوب‌های اسرائیل خوش‌بین باشد. این برای آمریکا مهم است کهبداند در صورتی موفق خواهد بود جانب یکی از طرفین یعنی اسرائیل را نگیرد. هنوزقضاوت‌کردن درباره تلاش‌های آمریکا زود است. باید صبر کرد و دید. امیدواریم براسرائیل فشار آورده شود تا دست‌کم حداقل‌ها را بپذیرد؛ ازجمله متوقف‌کردن شهرک‌سازی‌هاو توقف اقداماتش در بیت‌المقدس و خدشه‌دارکردن حرمت مقدسات.برای ما موضوع روشن است. اصل روند صلحبر پذیرش راه‌حل دو دولت استوار است.
برنامه آمریکا برای ازسرگیری مذاکراتچیست؟ شما از رفت‌وآمد هیئت‌های آمریکایی چه چیزی دستگیرتان شده است؟
راستش ما هم نمی‌دانیم. نمایندگانآمریکا می‌آیند و می‌روند. تعداد هیئت‌های آمریکایی‌ای که تاکنون به فلسطین سفرکرده‌اند غیرقابل شمارش است.بعضی مواقع به صورت بی‌وقفه هیئت‌هایآمریکایی می‌آمدند و می‌رفتند؛ یعنی هفته‌ای نبود که کسی از دولت آمریکا به منطقهسفر نکند. اما همه این تلاش‌ها در برابر بلدوزر اسرائیل که شهرک‌سازی‌ها را به پیشمی‌برد و منازل فلسطینی‌ها را منهدم می‌کند، شکست خورد. چرا؟ چون هیچ تلاشی برایمتوقف‌کردن آن بلدوزر نشد. حال آیا ورود یک یا چند هیئت جدید آمریکایی می‌تواندواقعیت‌هایی را تغییر دهد که از مدت‌ها پیش تاکنون پابرجاست؟
منبع :شرق ، 26/06/1396
