عضو دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی “حماس” تاکید کرد که ما درآستانه مرحله بسیار حساسی قرار داریم و در مسیر تاریخی برای تصحیح فرآیند سیاسیفلسطین گام برمی داریم.
به گزارش مرکز اطلاع رسانی فلسطین، موسی ابو مرزوق در گفتگو با “سی انان” تصریح کرد که حماس مرحله بی اعتمادی در روابط خود با جنبش فتح را پشت سرگذاشته است و «هر چقدر در توان داشته و حتی فراتر از آن به این روند کمک کردهاست.»
وی از جنبش فتح خواست که جلوی فرصت طلبی طرف های منطقه ای یا بین المللی را که«خیرخواه ملت فلسطین نیستند» بگیرد و ضمن لغو مجازات ها علیه نوار غزه، بر اساسمشارکت ملی در مسیر آشتی ملی گام بردارد و مشارکت داخلی و وحدت ملی را برتوافقنامه های دیگر اولویت دهد.
در زیر متن کامل این گفتگو از نظر خوانندگان محترم می گذرد:
چه عواملی منجر به موافقت جنبش حماس با آشتی ملی شد؟
جنبش حماس منافع ملی، درد و رنج ملت فلسطین و تامین مقتضیات پایداری این ملترا در راس اولویت های خود قرار می دهد و از همین رو، ما از طریق این آشتی سعی دردستیابی به آشتی ملی فراگیر به منظور یکپارچه سازی نظام سیاسی فلسطین و نهادهایملی بر اساس مشارکت و بدون حذف هر کدام از طرف ها یا نهادها و نیز توافق بر رویپروژه ملی به منظور پایان دادن به اشغالگری رژیم صهیونیستی و تحقق آرمان ها وخواسته های ملت فلسطین را داریم و در عین حال، برای تامین مقتضیات ایستادگی دربرابر این دشمن، تامین زندگی شرافتمندانه در تمامی سطوح، اصلاح مسیر قطب نما بهسمت (مقابله) با رژیم صهیونیستی و از سوی دیگر، هم افزایی تلاش های عربی و اسلامیبرای خدمت به مساله فلسطین و قراردادن مساله فلسطین در کانون توجه امت و عبور ازتوطئه های طراحی شده برای حذف مساله فلسطین تلاش می کنیم و شکاف داخلی بزرگترینمانع بر سر تحقق این اهداف بود. موافقت ما با آشتی ملی و امضای طرح آشتی مصر درواقع در تاریخ 4 مه سال 2011 صورت گرفت و نه الان. از آن تاریخ ما با جدیت برایتحقق آشتی ملی و پایان دادن به شکاف داخلی تلاش می کنیم و الان ما به تنهایی ازاین وضعیت خارج شدیم و خبری از دو طرف شکاف داخلی نبود و تشکیلات خودگردان بایدمنافع ملت فلسطین در غزه را محقق سازد.
تفاوت آشتی ملی اخیر با توافقنامه های آشتی قبلی در چه بود؟
جنبش حماس دست خود را برای آشتی ملی دراز کرد و منافع ملی را بر منافع حزبیبرتری می دهد. ما تمامی موانع آشتی ملی را از سر راه برداشتیم و همگان از جملهجنبش فتح گواهی می دهند که اقدامات میدانی حماس با موضع اعلام شده از سوی این جنبشهماهنگ است و حتی مقامات مصری هم که تلاش های زیادی در طول دوره گذشته برای رسیدنبه توافق اخیر انجام دادند، به این مساله شهادت می دهند. گفتگوهای قاهره شاهدمباحثات عمیق میان ما و جنبش حماس درباره مسائل متعدد بود و مقامات مصری نقش مهمیدر نزدیک کردن دیدگاه های طرفین به یکدیگر داشتند و همه این مسائل بر اساس توافققاهره امضا شده در سال 2011 به وقوع پیوست و این بدین معناست که توافق کنونی بهتازگی به دست نیامده است، بلکه نتیجه تلاش های سال های قبل است و برتری این توافقبر توافقات، اقدامات میدانی متعاقب آن است که شهروندان فلسطینی آنها را به عینهلمس می کنند و پاسخ این سوال را باید شهروندان فلسطینی و به ویژه ساکنان غزه بدهندکه از مدت ها قبل منتظر لغو مجازات ها و حل بحران انسانی شدید بودند. مساله تازهدر این میان، فضای مثبتی است که حماس سعی می کند در تعامل با مفاد توافقنامه ایجادکند و طرف های مصری و گروه های فلسطینی و حتی افکار عمومی فلسطین هم به آن شهادتمی دهند و نباید این مساله را هم نادیده گرفت که شرایط منطقه ای فرق کرده است.
واکنش رژیم صهیونیستی به توافق آشتی ملی چه بود؟
آشتی ملی گزینه راهبردی حماس برای پایان دادن به شکاف داخلی فلسطین و یکپارچهسازی جبهه داخلی و اصلاح مسیر قطب نمای فلسطین و جهان عرب در مسیر مقابله بااشغالگران صهیونیست بود و رژیم صهیونیستی به نوبه خود همواره سعی در دامن زدن بهدو دستگی در فلسطین و بهره برداری از این وضعیت با یکه و تنها گیر آوردن طرف هایفلسطینی و نیز تثبیت واقعیت ها بر روی زمین؛ از جمله گسترش شهرک سازی و مشروعیتبخشی به آن در مناطق فلسطینی، یهودی سازی قدس، تغییر هویت آن و جایگزین کردن هویتیهودی وارداتی با آن را دارد، اما ما همیشه مخالف دیکته های رژیم صهیونیستی هستیمو در مقابل موضع آن ساکت نمی نشینیم و می توانیم جلوی تلاش ها و فرصت طلبی هایآنرا گرفته و اجازه به شکست کشیده شدن آشتی ملی را ندهیم که این مساله از طریقوحدت و مشارکت ملی امکانپذیر است. از سوی دیگر، بر کسی پوشیده نیست که مصر نقشزیادی در مقابله با موضع رژیم صهیونیستی و جامعه بین المللی داشت.
آیا آشتی ملی بخشی از توافق صلح بزرگ در منطقه است؟
آشتی ملی در دجه اول مساله داخلی فلسطینی است و منفعتی است که حماس آنرا برمسائل دیگر برتری می دهد. این مساله ارتباطی به تحقق توافق صلح و سازش با رژیمصهیونیستی ندارد و دولت جدید آمرکیا هم هیچ طرح سیاسی برای حل منازعه در منطقهندارد و هر توافقی هم که ضامن تحقق آرمان ها و حقوق فلسطینیان نباشد، نباید امضاشود. ما نمی خواهیم نقش منفی ایفا کنیم، اما اراده و مشروعیت و حضور میدانی و درعین حال، پشتوانه مردمی و رسمی از سوی ملت های آزاده داریم. اگر آشتی ملی مصلحتفلسطینی مطلق باشد، صلح مبتنی بر حق و عدالت نیز مصلحت فلسطینی کامل است و صلح باقدرت نظامی یا به زور وضعیت موجود یا ظلم و توطئه محقق شدنی نیست و ملت فلسطیناجازه تحقق هیچ توافق صلحی را که مبتنی بر غصب سرزمین آن و اخراج ساکنان و توزیعآنها در کشورهای منطقه باشد، قبول نخواهد کرد.
آیا شما انتظار دارید که رژیم صهیونیستی اکنون در مسیر صلح گام بردارد؟
تمامی توافقنامه های صلح امضا شده با رژیم صهیونیستی؛ چه توسط کشورهای عربی وچه سازمان آزادی بخش فلسطین در عرصه عمل و واقع به شکست انجامیده است و رفتار اینرژیم از زمان اشغال فلسطین، رفتاری تند و همراه با فرصت طلبی بوده است و این رژیمهیچ وقت به توافقات امضا شده پایبند نبوده است و واقعیت های میدانی نشان می دهد کهاین رژیم توافقات امضا شده را در عمل نقض می کند و به قطعنامه های سازمان ملل همپایبند نیست؛ به طوری که بیش از 25 قطعنامه از شورای امنیت در محکومیت این رژیمصادر شده است، اما تل آویو به هیچ کدام از آنها پایبند نبوده است. حال این دربارهشورای امنیت است که از نفوذ زیادی برخوردار است و علاوه بر این، دهها قطعنامه وحکم دیگر هم از سوی مجمع عمومی سازمان ملل، یونسکو، دادگاه لاهه و غیره صادر شدهاست که رژیم صهیونیستی با خیره سری با همه آنها برخورد کرده است و خودش را فراتراز قانون می داند. لذا، تا زمانی که ملت فلسطین از کل حقوق مشروع خود که در قوانینبین المللی به آن اشاره شده است، برخوردار نگردد، امکان صحبت کردن با چنین رژیمیدرباره صلح وجود ندارد و آنچه که فلسطینیان سعی در دستیابی به آن در زمینه حقوقخود را دارند، با آنچه که رژیم صهیونیستی ارائه می دهد، تفاوت زیادی دارد و اینتناقض ها فرصتی برای همزیستی باقی نمی گذارند و قدس بهترین دلیل برای اثبات اینمدعاست؛ چرا که حتی مسلمانان هم حاضر به چشم پوشی از مسجد مبارک الاقصی نیستند؛ چهبرسد به فلسطینیان.
آیا در این توافق به این مساله اشاره شده است که حماس باید سلاح خود را بهتشکیلات خودگردان تحویل دهد؟
سلاح مقاومت هرگز مورد بحث قرار نگرفته است و موضع ما در این زمینه ثابت است وما مخالف حتی بررسی این مساله هستیم. مقاومت حق ملت فلسطین است و تا زمانی کهاشغالگری ادامه دارد، مقاومت هم ادامه خواهد داشت.
گفته می شود که حماس به خاطر بحران اقتصادی حاکم بر باریکه غزه، با آشتی ملیموافقت کرد. واقعیت چیست؟
جنبش حماس بخشی از ملت فلسطین است و تپش های نبض آنرا احساس کرده و درد و رنجشرا چه در عرصه معیشتی و چه مشکلات بزرگ ملی لمس می کند. مساله فلسطین در حال حاضردر معرض تلاش ها و حملات برای حذف و به حاشیه راندن آن در حاشیه تحولات منطقه ای وکشمکش هایی قرار دارد که شاید به نفع مساله فلسطین نباشد. از همین رو، ما قدم درراه آشتی ملی گذاشتیم تا مساله فلسطین را از کشمکش ها دور کرده و بار دیگر آنرا بهعنوان مساله اصلی امت عربی و اسلامی به عرصه بازگردانیم. حل بحران انسانی درباریکه غزه برای جنبش حماس مهم است و این بحران پیچیده و با مسائل مختلف مرتبط استو ما می خواهیم شهروندان فلسطینی با کرامت و در شرایط انسانی زندگی کنند و شرایط لازمبرای پایداری آنها فراهم شود؛ چرا که بحران انسانی کنونی شهروندان را از ترددآزادانه از باریکه غزه به خارج و یا از خارج به داخل محروم کرده و اجازه دسترسیآنها به خدمات پزشکی لازم را نمی دهد؛ به ویژه که مردم توان تصفیه فاضلاب ها و آبهای آلوده را ندارند و مشکلات اجتماعی به خاطر افزایش نرخ فقر و بیکاری به ویژه درمیان جوانان افزایش یافته است و نرخ فقر به 65 درصد و بیکاری به 41 درصد رسیده استو این در حالی است که آمار بیکاری در کرانه باختری 18 درصد است و بی توجهی دولتوفاق ملی به مسئولیت های خود در نوار غزه به شکل گیری این آمار بی سابقه کمک کردهاست.
آیا حماس از نقش آفرینی سیاسی دست برداشته و همه چیز را به تشکیلات خودگردانفلسطین واگذار می کند؟
ما تمام فداکاری های لازم را به خاطر ملت فلسطین انجام داده ایم و بخشی از اینملت هستیم و هرگز از این ملت جدا نشده و پشت آنها را خالی نکرده ایم. این ملتفلسطین بود که حماس را به این مقام جایگاه رسانده است، اما شرایط منطقه ای و بینالمللی باعث قرار گرفتن برخی موانع پیش روی حماس شده است، اما با این وجود، اینجنبش از عمل به مسئولیت های خود شانه خالی نکرده و هر چه در توان داشته است برایانجام مسئولیت هایی که مردم بر عهده حماس گذاشته اند، انجام داده است. حماس درجایگاهی نبوده که این وضعیت را برای مردم ایجاد کرده باشد، بلکه از ملت فلسطین وگزینه ها و برنامه های آن حمایت کرده است. حماس این تاوان را به خاطر برنامه ای میپردازد که ملت فلسطین آنرا انتخاب کرده است. ما وقتی از ایفای نقش در عرصه اداریباریکه غزه چشم پوشی کردیم، از نقش آفرینی در عرصه سیاسی صرفنظر نکردیم، بلکه درانجام مسئولیت ها در این عرصه شریک هستیم و خودمان را در جریان انتخابات در معرضانتخاب ملت قرار خواهیم داد و در عین حال، برنامه مقاومت را تا تحقق آرمان ها وخواسته های ملت فلسطین ادامه می دهیم.
آیا هنوز هم مسائل مورد اختلافی میان تشکیلات خودگردان فلسطین و جنبش حماسوجود دارد؟
موضع ما مشخص است و حامی مشارکت درعرصه ملی فلسطین و مخالف سهم خواهی و یکجانبه گرایی و حذف طرف دیگر هستیم و برایتحقق این هدف هر چیزی در توان داشتیم انجام داده ایم و به خاطر ملت فلسطین و بهمنظور فراهم کردن راه برای عمل دولت به مسئولیت ها و وظایف خود در غزه، جایگاه هایتشریفاتی و مسئولیت اداره باریکه غزه را رها کرده ایم تا تجربه اجرای توافقنامهالشاطئ در سال 2014 تکرار نشود. ما در جنبش حماس هر کاری از دستمان بر می آمدانجام داده ایم و الان توپ در زمین محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین استتا گام های لازم را به سمت مشارکت ملی بردارد و کل ملت فلسطین منتظر این امر هستندو برنامه های گسترده ای هم در این زمینه طراحی شده است. ما هیچ گفتگوی دوجانبه ایبا جنبش فتح جز در مساله فراهم شدن زمینه برای عمل دولت وفاق ملی به مسئولیت ها ووظایفش نداشتیم و بقیه مسائل مربوط به نظام سیاسی فلسطین، سازمان آزادی بخش فلسطین”ساف”، شورای ملی، پارلمان، کادر رهبری یکپارچه، تشکیل دولت وحدت ملی وانتخابات آتی قرار است در قالب تفاهمات کلی با گروه های امضا کننده توافقنامهقاهره در سال 2011 حل و فصل شود و شاید مسائل مورد توافق بیشتر از مسائل مورداختلاف باشند و اگر هم مسائل مورد اختلافی هم باشد، زمینه های مشترکی وجود دارد کهمی توان از طریق آنها به تفاهم رسید و اگر هم نقاط اختلافی وجود داشته باشد، بایدبر سر حل و فصل اختلافات توافق کرد و همه این ها از طریق برنامه ملی مورد اجماعتمامی طرف ها امکانپذیر است.
مهمترین چالش های پیش روی توافق آشتی ملی چیست؟
ما در آستانه مرحله بسیار حساسی قرار داریم و در سایه تحولات منطقه ای و بینالمللی و بحران های داخلی فلسطین در راه تاریخی برای تصحیح مسیر سیاسی فلسطین قدمبرمی داریم. وضعیت منطقه بی ثبات است و خیلی زود مواضع و ائتلاف ها دچار دگرگونیمی شوند. ما مرحله بی اعتمادی میان خود و جنبش فتح را تا حد زیادی پشت سر گذاشتهایم و هر کاری از دستمان برمی آمد انجام داده و هر آنچه را که می خواستند و حتیبیشتر از آنرا تقدیم کرده ایم و در این زمینه انعطاف زیادی از خود نشان داده ایم ومی ترسیم که بی اعتمادی موجود نزد برادران مان در جنبش فتح به قوت خود باقی بماندو طرف های منطقه ای و بین المللی که خیرخواه ملت فلسطین نیستند، از این وضعیت سوءاستفاده کرده و از آن برای به شکست کشاندن دستاورد تاریخی ملت فلسطین استفاده کنند.ما امیدواریم که جنبش فتح دست به اقدامات متقابلی به منظور ابراز حسن نیت خود بزندتا جلوی برخی طرف ها را که در کمین نشسته اند، بگیرد. اولین گام در این زمینه لغومجازات های اعمال شده علیه باریکه غزه و حرکت در مسیر آشتی ملی بر اساس مشارکت ملیو اولویت دهی به مشارکت ملی و وحدت در برابر توافقات دیگر است؛ چرا که این امرمساله ای اساسی در تحقق اهداف ملت فلسطین و احقاق حقوق آن است و ما با چالش هایمتعددی مواجه هستیم که از جمله آنها می توان به شرط و شروط طرف های خارجی، مشکلاتمالی، سیاسی، امنیتی و ساختاری اشاره کرد که باید آنها را پشت سر گذاشت.
موضع مصر در قبال مسائل کیفری که برخی اعضای حماس متهم به دست داشتن در آنهاهستند، چیست؟
ما از مدت ها قبل دوران تنش در روابط با کشور دوست و برادر مصر را پشت سرگذاشته ایم و دست داشتن این جنبش یا هیچ کدام از اعضای آن در اقداماتی که به امنیتملی مصر ضربه می زند و حتی مسائل کیفری ثابت نشده است. روابط مصر و حماس بسیاربهتر از دوران گذشته است و ما سعی در برقراری روابطی راهبردی داریم که به نفعمنافع دو ملت فلسطینی و مصری باشد. برای اطلاع شما عرض می کنم که هیچ فلسطینیوابسته به حماس در دادگاه های مصر محاکمه نشده است و اتهامات و شایعاتی که برخیاوقات در رسانه ها مطرح می شوند، حرف های بیهوده هستند که نمی توانند جلوی واقعیتها را بگیرند و اگر هم اتهاماتی در این سطح مطرح باشد، غیرممکن است که مقاماتسازمان اطلاعات مصر درصدد برخورد با حماس باشند و شاید مساله سخت این باشد که چطورمی توان جوسازی منفی رسانه ها علیه روابط حماس و مصر را پشت سر گذاشت و این هم وغم اصلی ماست.
