ایجادیک BDS فراگیر در جهان اسلام و توجه ویژه بهاقدامات سیاسی و حقوقی، روش‌هایی هستند که می‌تواند در مبارزه متنوع با رژیمصهیونیستی مدنظر باشند.
«از خدای متعال توفیق جمع شما را مسئلتمی‌کنم و تداوم مبارزه‌ی متنوّع با رژیم متجاوز صهیونیست را به همه‌ی کسانی که اینمسئولیّت بزرگ را احساس می‌کنند، توصیه می‌کنم.[1]»
جملات بالابخشی از پیام کوتاه امام خامنه‌ای به دومین همایش جهانی علمای مقاومت در لبنان وخطاب به رئیس این اتحادیه یعنی شیخ ماهر حمود است. تأکید ایشان بر «تداوم مبارزهمتنوع» ما را بر آن داشت تا به این بهانه به بررسی روش‌های مبارزاتی کشورهایاسلامی بالأخص در حوزه عمومی و غیررسمی با رژیم صهیونیستی بپردازیم.
اتحادیهجهانی علمای مقاومت و نشست بیروت
جرقه آغازتشکیل اتحادیه جهانی علمای مقاومت در حاشیه نشستی با موضوع فلسطین در تهران در سال2014 زده شد. طرح اولیه این نشست در اجلاس بین‌المللی «علمای اسلام در حمایت ازفلسطین» در تهران مطرح گردید. این اجلاس در واکنش به حوادث غزه و جنگ 51 روزه باحضور بیش از 200 نفر از اندیشمندان و مقامات و شخصیت‌ها از 54 کشور جهان برگزارشد. در بندهای بیانیه اختتامیه این اجلاس موضوع تشکیل اتحادیه علمای مقاومت مطرح وبر لزوم تقویت و حمایت از آن اتحادیه و پیوستن علما و شخصیت‌های اسلامی بر آنتأکید شد. شیخ ماهر حمود از علمای برجسته لبنان به ریاست اتحادیه و آیت‌الله محسناراکی برای نائب رئیسی این اتحادیه انتخاب شدند. پس از این تصمیم، نخستین کنفرانسجهانی علمای مقاومت جولای 2015 در بیروت برگزار شد.
دومین نشستاجلاس علمای مقاومت یکم و دوم نوامبر 2017، هم‌زمان با صدمین سالروز اعلامیه بالفورتشکیل شد. اعلامیه بالفور دوم نوامبر 1917 توسط «آرتور جیمز بالفور»، وزیر خارجهوقت بریتانیا خطاب به «والتر روتشیلد»، سیاست مدار یهودی‌تبار و عضو مجلس عوامبریتانیا نوشته شده بود. موضوعات این اجلاس عبارت بودند از: «نقش مقاومت در مقابلهبا رژیم صهیونیستی»، «مقاومت در برابر عادی‌سازی روابط با اسرائیل»، «آخرین تحولاتفلسطین»، «گزارش کمیته‌های شرکت‌کننده» و «اسرائیل رو به نابودی».[2]
شیخ نعیمقاسم معاون دبیر کل حزب‌الله لبنان، «اسماعیل هنیه» رئیس دفتر سیاسی جنبشحماس، «شیخ عبداللطیف الهمیم» نماینده عراق و رئیس سازمان اوقاف اهل سنت این کشور،«عطالله حنا» اسقف لبنانی، «محمد توفیق رمضان البوطی» نمایندهوزیر اوقاف سوریه، «صادق المهدی»سیاستمدار سودانی، انس عبدالنور دبیرکل علمای مقاومت در اوگاندا و عبدالغنی شمس الدین عضو هیات علمای مسلمان در مالزیبرخی از سخنرانان اتحادیه اخیر بودند[3].
فراوانیسخنرانان از جریان‌ها و طیف‌های گوناگون سیاسی مذاهب جهان اسلام (با توجه به وضعیتکنونی جهان اسلام) در کنار زمان و مکان اجلاس نشان می‌دهد که این اتحادیه در صورتیکه برنامه‌ای هوشمندانه و منسجم را دنبال نماید می‌تواند نقش پررنگی در مبارزه بارژیم صهیونیستی داشته باشد.
«تنوع» در مبارزه با رژیم صهیونیستی
اکنون جهاناسلام و جهان عرب در وضعیت بسیار مهم و سرنوشت سازی قرارگرفته است. این وضعیت وعاقبت پیچ تاریخی در مسئله فلسطین، به سرنوشت فرآیند عادی‌سازی روابط اعراب و رژیمصهیونیستی با مرکزیت سعودی‌ها بسیار وابسته خواهد بود. عادی‌سازی روابط میان ریاضو تل‌آویو به اخباری تکراری در رسانه‌های منطقه‌ای همراه با اعترافات مقاماتصهیونیست تبدیل شده است.
عادی‌سازیروابط اعراب و رژیم صهیونیستی، همواره طرفداران و مخالفان زیادی میان نخبگان منطقه‌ایو بین‌المللی داشته است.فرآیند عادی‌سازی روابط رژیمصهیونیستی و اعراب را می‌توان در قالب سه مرحله ساده‌سازی نمود: مرحله نخست، پذیرشو ایجاد روابط امنیتی و سیاسی پنهان، مرحله دوم، پذیرش عادی‌سازی روابط در فضاینخبگانی و تبیین لزوم آن برای جامعه و نهایتاً مرحله سوم که مهم‌ترین بخش فرآیندعادی‌سازی است، حساسیت‌زدایی اجتماعی است. امروز رسانه‌ها و نخبگان حامی عادی‌سازیو پذیرش رژیم صهیونیستی در منطقه، وارد مرحله حساسیت‌زدایی از داشتن رابطه وشناسایی رژیم صهیونیستی برای افکار عمومی بالأخص ملت‌های عربی شده‌اند؛ زیرا درصورتی که حتی این ملت‌ها، مقاومت و جمهوری اسلامی را دشمن بپندارند و از احساسدشمنی آن‌ها نسبت به رژیم صهیونیستی کاسته شود، اما به دلیل سال‌ها خیانت، جنگ ورفتارهای نژادپرستانه و جنایت‌آمیز رژیم صهیونیستی، همچنان ارتباط با رژیمصهیونیستی با حساسیت و مقاومت مواجه خواهد شد. لذا باید تدابیر و رفتارهایی برایحساسیت‌زدایی اجتماعی اتخاذ شود. باید توجه داشت که حساسیت‌زدایی اجتماعی تصمیم وعملی متفاوت از پذیرش عادی‌سازی روابط در فضای نخبگانی است.
در مرحلهسوم عادی‌سازی روابط میان اعراب و رژیم صهیونیستی یعنی حساسیت‌زدایی اجتماعی، دومحور علنی کردن روابط سران و صراحت بیان در عادی‌سازی روابط و القای پیروزی اعرابدر صورت عادی‌سازی و اجرای طرح صلح عربی بهطور جدی دنبال می‌شود.[4] تحولات منطقه‌ایدر کنار فشارهای سیاسی علیه حزب‌الله و حماس، اهمیت و لزوم توجه به روش‌های متنوعمبارزه با عادی سازی و مشروعیت سازی برای رژیم صهیونیستی در جهان اسلام را دوچندان می‌کند.
حال با نیم‌نگاهیبه اتحادیه علمای مقاومت و دیگر اقدامات جریان‌ها، جنبش‌ها و حتی دولت‌ها علیهرژیم صهیونیستی به بررسی مختصر مبارزات متنوع و لزوم «تنوع» در تقابل با رژیمصهیونیستی خواهیم پرداخت.
1-ابتکارBDS در مقیاس جهان اسلام در حوزه‌هایاقتصادی، اجتماعی و ورزشی
رژیمصهیونیستی در دهه‌های اخیر تلاش‌های وسیعی در راستای کسب پرستیژ و مشروعیت در جهاناسلام و کشورهای عربی از طریق دیپلماسی‌های غیررسمی چون دیپلماسی پزشکی[5]،دیپلماسی فرهنگی، دیپلماسی ورزشی[6]، دیپلماسی دیجیتال[7] و دیپلماسی علمی[8]دنبال نموده است.
در اینراستا تل‌آویو تلاش‌های گوناگونی را انجام داده است. بهطور نمونه می‌توان بهبرگزاری همایش‌های علمی و تعریف پروژه‌های مشترک با اعراب و برخی فلسطینیان، شرکتدر مسابقات ورزشی کشورهای عربی، برجسته‌سازی فیلم‌ها و هنرمندان سرزمین‌های اشغالیدر مناطق عربی و … همگی بخشی از تلاش‌ها به‌منظور کاستنحساسیت‌ها و عادی سازی روابط میان جامعه عربی-اسلامی با جامعه صهیونیستی و ساکنانسرزمین‌های اشغالی است. این فرآیند اگر کنترل نشود، باعث چالش‌هایی برای محورمقاومت و مخالفین رژیم اشغالگر خواهد شد. دیپلماسی عمومی یک ابراز برای همبستگیملی، کسب پرستیژ یا منزلت، پیشبرد اهداف سیاسی و القای تصویر و شناخت از خود بهافکار عمومی جهانیان است.
به طورنمونه می‌توان به مسئله دیدارهای ورزشی و تلاش‌های اخیر رژیم صهیونیستی برای شرکتدر مسابقات در کشورهای عربی پرداخت. با نگاهی دقیق‌تر می‌توان دریافت که دیپلماسیورزشی بیش از آنکه برای رژیم صهیونیستی فرصت باشد، ابزاری جهانی برای مخالفان اینرژیم اشغالگر در عرصه جهانی و عمومی برای تحت فشار قرار دادن و هجمه به مشروعیتشاست. امری که باید در جمهوری اسلامی به خوبی درک شود و با اتخاذ یک راهبرد کلان وجامع ضمن استفاده از این فرصت، بر چالش‌های احتمالی آن مانند حضور فوتبالیست‌هایایرانی در تیم‌های اروپایی و مواجهه با تیم‌های صهیونیستی و …غلبه نمود.
راه حل اینچالش، تعریف یک BDS جدید، خلاقانه و فراگیر در درون جهاناسلام است. BDS یک جنبش مردمی در اروپاست که درراستای تحریم کالاهای صهیونیستی که به اروپا صادر می‌شود فعالیت‌های گوناگونیانجام داده و در این راستا بسیار موفق هم بوده است. وجود یک نهاد غیردولتی فراگیر،به منظور تحریم اقتصادی، فرهنگی، ورزشی و علمی آثار صهیونیستی، اقدامی است که جایآن در جهان اسلام بسیار خالی است.
2-اقدامات حقوقی و سیاسی علیه رژیمصهیونیستی
یکی دیگراز راه‌های مبارزه با رژیم صهیونیستی که شاید به آن جدی پرداخته نشده است، تقابلحقوقی و سیاسی است. شاید برخی گمان کنند به دلیل سلطه و نفوذ قدرت‌های جهانی درساختار بسیاری از سازمان‌ها و نهادهای حقوقی، سیاسی و حقوق بشری بین‌المللی،مبارزه با رژیم صهیونیستی از این روش معقول و نتیجه بخش نخواهد بود، اما باید گفتعلی‌رغم سختی‌ها و دشواری‌های این روش، با توجه به اهمیت موضوعات حقوقی و انسانیدر میان افکار عمومی جهان، این روش از مبارزه می‌تواند طیف زیادی از جهانیان را بهسوی مبارزه به رژیم صهیونیستی سوق دهد.
به طورنمونه می‌توان به برخی اقدامات موفق در سال اخیر اشاره کرد. یکی از اقدامات موفقسیاسی در مبارزه با رژیم صهیونیستی خنثی کردن تلاش‌های آمریکا برای تغییر مأموریتنیروی‌های یونیفل در مرز لبنان و سرزمین‌های اشغالی بود. سید حسن نصرالله درسخنرانی‌ای در این خصوص گفت: «…مثلاً نماینده‌ی تازه‌ی ایالات‌متحده در شورایامنیت از خود اسرائیلی‌ها اسرائیلی‌تر است! آمریکا و انگلیس اخیراً تلاش کردندقطعنامه‌ی 1701 [قطعنامه آتش‌بس جنگ 33 روزه] را تعدیلکنند و نقش نیروهای یونیفل را به نفع اسرائیل تغییر دهند. دولت لبنان مخصوصاً وزیرخارجه با کشورهای عضو دائم شورای امنیت تماس گرفت و موضع لبنان و عدم پذیرش اینتعدیل را اعلام کرد. همچنین باید از برادران وزارت امور خارجه‌ی ایران در اینزمینه تشکر کنیم. در پایان، این طرح آمریکا و انگلیس شکست خورد…[9]»
همچنین بهطور مثال می‌توان به خروج آمریکا از سازمان یونسکو اشاره کرد. در اواخر مهرماه 96آمریکا در اقدامی غافل‌گیرانه از یونسکو خارج شد. آمریکا دلیل این کار را اقداماتضد صهیونیستی یونسکو اعلام کرد. داستان از این قرار بود که کمیته میراث جهانییونسکو چندی پیش نام شهر باستانی الخلیل را دارای ارزش جهانی فوق‌العاده خواند وآن را در فهرست میراث جهانی گنجاند. این کمیته ضمناً این شهر را که در سرزمین‌هایاشغالی فلسطین قرار دارد در فهرست «میراث باستانی در معرض خطر» هم قرار داد.[10]
اگر جهاناسلام بتواند یک تشکل قوی به صورت غیردولتی یا دولتی، در راستای هماهنگ سازیاقدامات حقوقی در مجامع بین‌المللی تشکیل داده و این روش را با جدیت بیشتری دنبالنماید، با توجه به عدم پیشینه مثبت صهیونیست‌ها در افکار عمومی و مجامع دنیا وبالأخص در نظر اروپایی‌ها، می‌تواند ضربات مهمی را به اشغالگران فلسطین واردنماید. همچنین این روش از مبارزه، می‌تواند هزینه حمایت از اقدامات تل‌آویو رابرای حامیانش در جهان در نزد افکار عمومی ملت‌ها بالا ببرد.
جمع‌بندی
تنوع درروش های مبارزه با رژیم صهیونیستی، خواسته امام خامنه ای در پیام خود به رئیساتحادیه علمای مقاومت بود. ابتکار و ایجاد یکBDS فراگیر در جهان اسلام و توجه ویژه به اقداماتسیاسی و حقوقی با تشکیل یک جنبش دولتی یا غیر دولتی، روش های مبارزاتی ای است کهشاید جدی گرفته نشده اما تاثیرگذاری آن بسیار واضح و مسبوق به سابقه است.
منبع : فارس ، محمدمحسن فایضی ، 04/09/1396
