از پروژهآشتي فلسطيني‌ها که بگذريم، متوقف‌شدن تصويب «قانون قدس بزرگ» و واداشتن اسرائيلبه «تعامل با دولت خودگردان» را بايد از جمله تازه‌ترين فشارهاي دونالد ترامپ رئيس‌جمهورآمريکا بر بنيامين نتانياهو نخست‌وزير اسرائيل دانست. مجموع اين سياست‌ها نشان مي‌دهددونالد ترامپ به مسئله صلح اسرائيل و فلسطيني‌ها بسيار جدي‌تر از دولت باراکاوباما مي‌نگرد و به صورت آشکار و پنهان تلاش مي‌کند تا آنجا که قادر است، اينروند را به سرانجام مطلوبي برساند.
پيش از اين ديديم که هرچندترامپ در دوران رقابت‌هاي انتخاباتي خود وعده انتقال سفارت آمريکا از تل‌آويو بهبيت‌المقدس را داده بود اما اين وعده را صرفا به دليل خوشايند فلسطيني‌ها اجرائينکرد و مانند اسلاف خود با آوردن بهانه‌هايي آن را به تعويق انداخت. درست است کهتبليغات ظاهري اسرائيل اين‌گونه وانمود مي‌کند که رئيس‌جمهور آمريکا صددرصد موافقسياست‌هاي نتانياهو بوده و از آنها پشتيباني مي‌کند اما به نظر مي‌رسد دونالدترامپ راه ديگري را مي‌رود و حداقل اينکه تصميم گرفته است همه تخم‌مرغ‌هاي خود رادر سبد نتانياهو نگذارد.
پروژه قدس بزرگ، يکي از پروژه‌هاياستعماري – شهرک‌سازي و در راستاي حاکميت کامل اسرائيل بر تمام قدس و شهرک‌هايتابعه آن بود. بنيامين نتانياهو بسيار اميد داشت اين پروژه را بتواند در کنست بهتصويب برساند اما در آخرين دقايق اعلام شد به دليل فقدان «بستر مناسب ديپلماتيک»به تعويق افتاده است. مسئولان اسرائيلي در سال جاري ميلادي وعده گسترش شهرک‌سازي‌هارا داده و اعلام کردند ۱۲هزار واحد مسکوني جديد در سال ۲۰۱۷ خواهند ساخت. اينرقم چهار برابر تعداد واحدهاي مسکوني‌اي است که در سال ۲۰۱۶ ساخته شد. پيش‌ترنتانياهو در سفر خود به واشنگتن به اندازه کافي درباره اين پروژه بازارگرمي کردهبود. او در حضور ترامپ بر قدس به عنوان «پايتخت يکپارچه و ابدي» اسرائيل پافشاريكرد و گفت ساخت‌وسازها در سراسر اين شهر ادامه خواهد يافت. او در اولين نشست پس ازسفر خود نيز به سرعت ١٤ ميليون دلار براي توسعه حوزه منطقه قديم و احداث تونليتازه زير مسجدالاقصي اختصاص داد.وزارت آموزش‌وپرورش اسرائيل نيز اعلامکرد اگر مدارس بيت‌المقدس منابع آموزشي اسرائيل را اجرا کنند، از مشوق‌هاي ماليبرخوردار خواهند شد. طرح قدس بزرگ مناطق واقع در خارج از اراضي اشغالي سال ١٩٤٨ راتحت حاکميت اسرائيل و شهرداري بيت‌المقدس قرار مي‌دهد.
فشار ترامپ بر نتانياهو تنها به تعويقپروژه قدس بزرگ ختم نمي‌شود.چندي‌پيش راديو ارتش اسرائيل در خبرياعلام کرد موشه کحلون وزير دارايي اسرائيل با رامي حمدالله نخست‌وزير تشکيلاتخودگردان فلسطيني و هيئت همراهش ديدار داشته است. بنا بر گزارش‌هاي موجود در اينديدار از سوي هيئت فلسطيني وزير حسين الشيخ و سرلشکر ماجد فرج و شکري بشاره وزيراقتصاد حضور داشتند. در اين ديدار مسائل مهمي از جمله توقف شهرک‌سازي‌ها به‌خصوصدر بيت‌المقدس، توقف حملات شهرک‌نشينان به مزارع فلسطيني خصوصا در مقطع کنوني کهفصل برداشت زيتون است، توقف هتک‌حرمت‌هاي متعدد به مسجدالاقصي و اماکن مقدس از سويشهرک‌نشينان، ضرورت انجام مسئوليت‌هاي اسرائيل درخصوص رفع محاصره غزه و ضرورت تسهيلعبور و مرور افراد، تجارت و جابه‌جايي کالا ميان کرانه باختري و نوار غزه و از همهاينها مهم‌تر پرداخت بدهي‌هاي مالي اسرائيل به تشکيلات خودگردان و سازوکار حسابرسيالکترونيکي، دادوستد تجاري و تنظيم روابط بانکي مورد بحث و بررسي قرار گرفته است.بعضي از گروه‌هاي فلسطيني مخالف دولت خودگردان از اين ديدار به عنوان يک ديدارپنهاني و مشکوک ياد کردند و به نوعي درصدد تخطئه آن برآمدند. در مقابل، منابعاسرائيلي گفتند اين ديدار به دنبال فشارهاي مستقيم آمريکا براي تقويت همکاري‌هاياقتصادي بين اسرائيل و فلسطين صورت گرفته است.
شايد همين فشارها و اقدامات بود کهگروه حماس را نيز تشويق به آن کرد که اين بار به صورتي جدي‌تر وارد پروژه آشتي مليبا دولت خودگردان شود. موسي ابومرزوق در گفت‌وگو با روزنامه العربي‌الجديد بااشاره به همين موضوع از برداشته‌شدن يک نوع «وتوي آمريکايي- اسرائيلي» بر سر راهآشتي فلسطيني‌ها پرده برداشت و گفت مقامات آمريکايي به اين تحليل رسيده‌‌اند که «يکپارچه‌شدنحاکميت فلسطيني» به نفع حل بحران‌هاي منطقه‌اي خواهد بود. به عبارت ديگر فشارهايمستقيم دونالد ترامپ بر اسرائيل تأثيري غيرمستقيم بر همکاري گروه‌هاي فلسطيني نيزداشته است. طبيعي است که تأکيد دولت‌هاي غربي به‌ويژه آمريکا و انگلستان بر اجرايطرح دو دولت مي‌تواند به اين روند شتاب تازه‌اي دهد.
منبع : شرق ، محمدعلي عسگري ، 29/08/1396
