اگر اکنون دولت‌های اسلامی با کشورهای کوچکتری نسبت به آمریکا که تصمیم به حمایت از تجاوزگری رژیم صهیونیستی گرفته‌اند، همچون پاراگوئه و گواتمالا، برخورد قاطع صورت ندهند به طور حتم در آینده دولت‌های کوچک بیشتری تحت فشار آمریکا و اسرائیل چنین عملی را تکرار خواهند کرد.
به طور حتم مسئله فلسطین پس از اجرایی شدن وعده ترامپ در انجام اقدام غیرقانونی انتقال سفارت آمریکا از تلاویو به بیت‌المقدس، مهمترین موضوع کنونی منطقه خاورمیانه و جهان اسلام می‌باشد. این موضوع را می‌توان با مشاهده کم سابقه واکنش مشترک و متحدالقول کشورهای اسلامی در مخالفت با تصمیم دولت آمریکا مشاهده کرد. اما با وجود این یکصدایی در اعتراض، وجود سوابق تاریخی از عدم تناسب میان دو حوزه نظر و عمل، مقطعی و گذرا بودن رویکرد و سیاست اعتراضی و همچنین ناکارآمدی ابزارهای بکارگرفته شده برای پیشبرد هدف؛ منجر شده‌اند که کشورهای اسلامی دستاورد چندانی برای احقاق حقوق فلسطینیان و جلوگیری از تجاوزات اسرائیل کسب نکنند. مع الوصف در مقطع تاریخی و حساس کنونی که نقشه همیشگی صهیونیسم بین‌المللی برای تصرف کامل سرزمین فلسطین و مسجد الاقصی (به عنوان میراث تاریخی و مذهبی مشترک مسلمانان) در حال عملیاتی شدن است، دولت‌های اسلامی بار دیگر مشترکاً تصمیم به حمایت از فلسطینیان گرفته‌اند و بنا بر اعلام مقامات ترکیه (به عنوان رئیس دوره‌ای سازمان همکاری اسلامی) در جلسه اضطراری سران کشورهای عضو سازمان همکاری درباره فلسطین، سازوکارهای مختلفی برای مقابله عملی با موضوع انتقال سفارت گرفته شده است.
طبیعتاً پرسش نخست آن است که این کشورها چه پتانسیل‌هایی برای بکارگیری دارند؟ حدود 25 درصد از جمعیت بشری با بیش از 2 میلیارد نفر در سراسر جهان، سهم 12 درصدی از تجارت جهانی، حضور قابل ملاحظه در سازمان‌های بین‌المللی با وجود 57 کشور، در دست داشتن مناطق استراتژیک در جهان بویژه در خاورمیانه، بهره‌گیری از منابع غنی معدنی و زیرزمینی، پتانسیل و قدرت نظامی گسترده و … تنها بخشی از ملموس‌ترین و عیان‌ترین ظرفیت‌های کشورهای مسلمان است که در صورت هرگونه اتحاد سیاسی قادر خواهند بود نه تنها سخت‌ترین چالش‌ها و مخاطرات سیاسی، اقتصادی و نظامی را از پیش رو بردارند بلکه منافع ملی خود را در یک روند همگرایانه با قدرت بیشتری به پیش برند.
با وجود این اما با در نظر گرفتن واقعیات جهان عینی باید اذعان کرد این مسیر با موانع مختلفی رو به رو می‌باشد که چالش دولت‌های وابسته و سلطه آمریکایی از عمده‌ترین آنها محسوب می‌شوند. در وهله نخست وجود عنصر پشتیبان ایالات متحده به عنوان بزرگترین قدرت اقتصادی و نظامی جهان که در دوره ترامپ به صورت آشکار ردای بی‌طرفی در آنچه مذاکرات به اصطلاح صلح گفته می‌شد را کنار زده است، طبیعتاً مانع مهمی برای کارایی سریع سیاست‌های تنبیهی کشورهای مسلمان برای جلوگیری از روند اجرایی شدن انتقال سفارت به نظر می‌رسد. برخورداری از حق وتو امکان تصویب قطعنامه های ضد اسرائیلی و مدافع فلسطینیان در شورای امنیت را نامیسر می‌کند و بنیه اقتصادی قوی نیز امکان جبران خسارت‌های مالی و تحریمی برعلیه کشورهای همراه شونده در روند انتقال سفارت را می‌دهد.
از بعدی دیگر وجود دولت‌های دیکتاتوری وابسته به غرب و آمریکا که صرفاً اوامر و سیاست‌های واشنگتن در حمایت از اسرائیل را در منطقه پیگیری می‌کنند نیز می‌تواند مانع مهمی برای کارایی اتحاد اعلامی کشورهای مسلمان برای اتخاذ سیاست‌های تنبیهی و مقابله‌جویانه علیه اجرای طرح انتقال سفارت باشد. در این مورد می‌توان به عربستان سعودی، امارت، بحرین و حتی مصر اشاره کرد.
اما علی رغم این موانع می‌توان ادعا کرد که در صورت عملیاتی شدن اقدامات تنبیهی کشورهای مسلمان علیه دولت‌های خاطی و همراه شونده با عمل غیرقانونی و نامشروع دولت آمریکا برای انتقال سفارت به بیت المقدس، ضربه سنگینی بر طرح مذکور وارد خواهد آمد.
در وهله نخست باید اذعان کرد که ترامپ با وعده بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم با شعار اول آمریکا و کاهش مخارج و کمک های سالیانه واشنگتن به کشورها و سازمان بین المللی توانست کلید ورود به کاخ سفید را به دست آورد. بنابراین کشورهایی همانند پاراگوئه و گواتمالا که از سوی کشورهای مسلمان مورد مجازات‌هایی همچون تحریم اقتصادی قرار گیرند می‌دانند که نمی‌توانند بر روی وعده کمک اقتصادی آمریکا حساب باز کنند. از طرف دیگر آمریکا اگرچه در شورای امنیت امتیاز ویژه حق وتو را داراست اما اولاً وتوهای مکرر علیه قطعنامه‌هایی که از حمایت قاطع اعضا سازمان ملل متحد برخوردار است برای واشنگتن هزینه سیاسی دارد و ثانیاً با کشاندن موضوع به دیوان بین المللی داوری لاهه و صدرو حکم بر علیه انتقال سفارت، اقدام غیرقانونی آمریکا به طور رسمی محکوم خواهد شد و این توان دولت‌های کوچک برای تبعیت از اقدام آمریکا را کاهش می‌دهد.
از بعدی دیگر باید در نظر داشت که اگر اکنون دولت‌های اسلامی با کشورهای کوچکتری نسبت به آمریکا که تصمیم به حمایت از تجاوزگری رژیم صهیونیستی گرفته‌اند، همچون پاراگوئه و گواتمالا، برخورد قاطع صورت ندهند به طور حتم در آینده دولت‌های کوچک بیشتری تحت فشار آمریکا و اسرائیل چنین عملی را تکرار خواهند کرد.
منبع : ، 05/03/1397
