شکست جنگ ژوئیه 1967 و اقدام رژیم صهیونیستی به مصادره املاک موقوفه اسلامی و همچنین خودکامگی این رژیم در زمینه حق تعیین روحانیون در شکل گیری بیداری دینی در داخل سرزمین های اشغالی 1948 سهم بسزایی داشت.
به گزارش مرکز اطلاع رسانی فلسطین، طیفی از جوانان فلسطینی در سرزمین های اشغالی 48 به تحصیل در محیط های علمی و دانشگاه های اسلامی در کرانه باختری و نوار غزه روی آوردند، وقتی فارغ التحصیل شدند به زادگاه خود برگشتند حامل تفکرات اسلامی و جنبشی و تشکیلاتی در حوزه های اجتماعی و فرهنگی و سیاسی بودند.
عبدالله نمر درویش یکی از این جوانان بود که در شکل گیری و تاسیس جنبش اسلامی در سرزمین های اشغالی 48 در اوائل دهه 70 قرن بیستم نقش عمده ای داشتند، این جوانان در عرصه های اجتماعی از طریق تشکیل انجمن های خیریه و نهادهای ارائه خدمات پزشکی و ورزشی و گشودن دفاترو تالارهای مطالعه نقش عمده ای داشتند.
ریشه های جنبش اسلامی
ریشه های نخستین و هسته های اولین تشکیل جنبش اسلامی در سرزمین های اشغالی 1948 به اوائل دهه 70 بر می گردد، چندین فاکتور در اوج گیری جریان اسلام گرایی در اراضی اشغالی 48 نقش عمده داشت که عمده ترین آنها به شرح زیر است:
ـ جنگ 1967 منجر به بی اعتمادی به رژیم های سیاسی عربی وقت شد.
ــ ازسرگیری ارتباط مستقیم با فلسطینیان و روحانیون در کرانه باختری و نوار غزه به دنبال این جنگ، انگیزه ای برای بازگشت به دین شد، این امر به گسترش فعالیت های جنبش های اسلامی در کرانه باختری و نوار غزه نظیر جماعت اخوان المسلمین، حزب آزادی اسلامی و جهاد اسلامی کمک کرد. تعدادی از جوانان عربی به تحصیل در دانشکده های اسلامی در کرانه باختری از جمله الهیات در الخلیل، پژوهشکده دینی در نابلس روی آورد؛ به نحوی که شیخ عبدالله نمر درویش یکی از رهبران جنبش اسلامی یکی از فارغ التحصیلان این پژوهشکده می باشد.
ـ سیر قهقرایی تفکرات چپگرایی در کشورهای عربی به نفع جریان اسلام گرایی و تقویت نقش جنبش های اسلامی در جهان عرب
هسته های نخستین جنبش اسلامی در فلسطین اشغالی 1948 در منطقه المثلث در سال 1971 پا گرفت. بخش اعظم جمعیت این منطقه را عرب ها و مسلمانان تشکیل می دهند.پس از آن این جنبش توسعه پیدا کرد و چندین مرکز در مناطق الجلیل و النقب دایر کرد، شیخ عبدالله نمر درویش جزء اولین دست اندرکاران تاسیس جنبش اسلامی بود.
پس از اینکه “اسرائیل” و سازمان آزادی بخش فلسطین “ساف” توافقنامه اسلو را امضا کردند و یکدیگر را به رسمیت شناختند، رهبران جنبش اسلامی در مورد این توافقنامه دچار اختلاف شدند. در سال 1996 این اختلافات تشدید یافت و این جنبش دو شاخه شد. شاخه شمالی به رهبری رائدد صلاح و شاخه جنوبی به رهبری ابراهیم صرصور.
ایدئولوژی جنبش اسلامی
جنبش اسلامی شکل گرفت، اساس اندیشه های این جنبش مبتنی بر تز و تفکرات اخوان المسلمین بود، این جنبش به ایجاد زیرساخت هایی نظیر موسسه های دینی ، کانون ها ، باشگاه ها و مراکز درمانی در کودکستان و غیره همت گمارد.
این نهادها و موسسه ها و کانون ها به مراکز دعوتگری و تبلیغ دین و آموزش و تعلیم آموزه های دینی و نهادینه کردن این آموزه ها در دل های جوانان عرب از بدو تولدشان مبدل شد، نسلی از جوانان پایبند به جنبش اسلامی پا به عرصه گذاشت، این نسل حل و فصل مساله فلسطین را در این اصل جنبش اسلامی خلاصه می کند و آن اینکه اسلام تنها راهکار است.
ـ انقلاب اسلامی در ایران و نقش آن در شکل گیری ایده تشکیل دولت اسلامی
یکی از رهبران ارشد این جنبش که شیخ عاطف الخطیب نام دارد در این باره می گوید: جنبش اسلامی قائل به اولویت راهکار اسلامی برای مساله فلسطین از طریق ایجاد دولت اسلامی در سرزمین فلسطین است؛ به نحوی که در سایه این دولت یهودیان و مسیحیان و مسلمانان در آرامش و امنیت و در یک جو گرم و صمیمی زندگی کنند.
این راه حل واقعی به نظر نمی رسید و رهبران جنبش اسلامی به خوبی به این مساله واقف بودند؛ به نحوی شیخ خطیب پیش از امضای اسلو گفت که وجود یک راهکار میانه در کنار فعالیت سازمان آزادی بخش فلسطین بلا مانع است؛ به نحوی که در سایه آن هر بخش سرزمین فلسطین از چنگال اشغالگران صهیونیست آزاد شود و یک دولت کاملا فلسطینی بر روی آن تشکیل شود.
نهادهای وابسته به جنبش اسلامی در سرزمین های اشغالی 1948
از آنجائیکه جنبش اسلامی در سرزمین های اشغالی 1948 ایده جامعه خودساخته را در پیش گرفته است، جامعه که می کوشد نهادها و ارگان های اجتماعی واقتصادی ویژه ای در آن پی ریزی کند، این جنبش 17 موسسه فعال در زمینه های مختلف تاسیس کرد که تمامی آنها در ام الفحم، یافا، الناصره، کفرکنا، النقب، حیفا و غیره پراکنده است.
موسسه وقف و میراث “الاقصی”
این موسسه بارزترین موسسه وابسته جنبش اسلامی است که دست اندرکاران و فعالان و اعضای آن هرگونه تجاوز و تعرض دشمن صهیونیستی به مسجد الاقصی را فاش می سازند. این موسسه با طرح های اسرائیل در زمینه نشانه رفتن مسجد مبارک الاقصی و تمامی مقدسات مقابله می کند، تمام هم و غم آن حراست و پاسداری از مقدسات اسلامی از جمله مساجد و قبرستان ها و نمازخانه ها در داخل سرزمین های اشغالی و تلاش برای مرمت آنها است. دشمن صهیونیستی این موسسه را به خاطر نقش پویایش بست.
موسسه حمایت از آموزش در جامعه عربی “اقرا”
این موسسه شاخه دانشجویی جنبش اسلامی به شمار می رود که دو دهه پیش تاسیس شد، هدف از تاسیس آن تثبیت مفاهیم قدس و مسجد الاقصی در اعماق وجود دانشجویان عربی و فلسطینی است، با توجه به سیاست های خصمانه دستگاه آموزش اسرائیل علیه آموزش و پرورش جامعه عربی فلسطین، این موسسه از تمامی اقدامات در راستای تسهیل امر دانشجویان عربی برای عبور از موانع فرا روی آنان حمایت می کند.
موسسه بیارق
این موسسه در سال 2001 تاسیس شد و در زمینه به راه انداختن اتوبوس های حامل نمازگزاران به مسجد مبارک الاقصی فعالیت می کند و یکی از برجسته موسسه هایی است که در زمینه حمایت و رونق بخشیدن به به مسجد مبارک الاقصی و بخش قدیمی قدس از رهگذر انتقال هزاران نمازگزار فلسطینی ساکن سرزمین های اشغالی 1948 به مسجد الاقصی است.
موسسه حفظ قرآن مجید “حراء”
این موسسه نتیجه تلاش های بی سابقه در راستای نشر و ترویج پروژه و طرح حفظ قرآن مجید؛ به ویژه در شهر بیت المقدس و اطراف و اکناف آن در جهت تعمیق ارتباط و پیوند فلسطینیان با سرزمینشان در سایه تداوم چالش های فرا رویشان از جمله کمبود حافظ قرآن و نبود یک نهاد متخصص در امور قرآن مجید است.
صندوق امداد رسانی و توسعه “اسراء”
این صندوق در راستای حمایت مالی از طرح ها و برنامه های خدمات رسانی به فلسطینیان عازم مسجد الاقصی از جمله تامین اتوبوس برای انتقال آنان به این مسجد و مرمت مسجد تاریخی الزیتونه در شهر عکا فعالیت می کند.
روزنامه “صدای حق و آزادی”
این روزنامه در حوزه تبلیغ، پژوهش های مطبوعاتی، ادبیات، خانواده فعالیت می کند و مقاله های علمای طراز اول، اندیشمندان مسلمان را منتشر می کند و در راستای مبارزه و مقابله با طرح ها و توطئه های رژیم اشغالگر قدس از جمله زمینه اسرائیلی کردن و ادغام فلسطینیان ساکن سرزمین های اشغالی 1948 در جامعه اسرائیلی کاملا متفاوت با باورها و اعتقادات و آداب و سنن و رسوم با جامعه فلسطینی فعالیت می کند.
موسسه النقب برای سرزمین و انسان
13 سال پیش این جنبش با هدف رسیدگی به امور فلسطینیان و اعراب ساکن النقب و تلاش برای تقویت پایداری و ایستادگی آنان تاسیس شد، این موسسه در جهت اجرای طرح ها و پروژه های متنوع که شامل تمامی بخش های زندگی مردم النقب می شود از جمله طرح ها و پروژه های انسانی و بهداشتی و درمانی و آموزشی و فرهنگی تلاش و فعالیت می کند.
دو دستگی جنبش
جنبش اسلامی یکپارچه در تصدی ریاست تعدادی از شهرداری های عربی در ده ها های 80 و 90 از طریق برگزاری انتخابات محلی به منظور بهبود وضعیت فلسطینیان ساکن سرزمین های اشغالی 48 موفق عمل کرد، از جمله این شهرداری ها ام الفحم، کفر قاسم، کفر برا، جلجولیه، رهط. دیگر شوراهای شهرداری میان دیگر لیست های عربی رقیب تقسیم شد.
یک طیف وسیع در جنبش اسلامی با شرکت در انتخابات کنست رژیم صهیونیستی به خاطر عدم مشروعیت بخشیدن به این رژیم به شدت مخالفت کرد.
شاخه شمالی جنبش اسلامی
شاخه شمالی جنبش اسلامی که شیخ رائد صلاح و شیخ کمال الخطیب آن را رهبری می کنند با مشارکت در انتخابات کنست مخالف است، زیرا این شاخه مشارکت در این انتخابات را یک نوع به رسمیت شناختن اسرائیل تلقی می کند.
دولت های صهیونیستی درصدد سرکوب شاخه شمالی برآمدند و در حال حاضر کار به حد بازجویی از رهبران و شیوخ این جنبش و حبس آنان و تبعیدشان از قدس رسیده است و به تازگی دولت اسرائیل این جنبش را به غیر قانونی خواندن و تعقیب اعضای آن تهدید کرده است.
خشم اسرائیلی از جنبش اسلامی پس از پیوستن این جنبش به خیل نهادها و جریان های حامیا انتفاضه در کرانه باختری در سال 1987 افزایش یافت و آن هنگامی بود که این جنبش کمیته اسلامی امداد رسانی را به منظور کمک به یتیمان و زنان بی سرپرست تشکیل داد و این امر به تشدید خصومت دولت اسرائیل با این جنبش انجامید.
شاخه جنوبی جنبش اسلامی
این شاخه شامل نمر درویش بنیانگذار جنبش اسلامی است و هم اکنون شیخ حماد ابودعابس رهبری این شاخه را برعهده دارد و قبل از آن شیخ ابراهیم صرصور آن را رهبری می کرد، وی از 8 سال پیش نماینده این جنبش در کنست “اسرائیل” بود، این جنبش از زمان تقسیم شدن به دو شاخه شمالی و جنوبی در سال 1996 نمایندگی در کنست دارد.)
این شاخه بسیار پراگماتیز عمل می کند و رژیم صهیونیستی را به عنوان یک کشور یهودی به رسمیت نمی شناسد، این شاخه قائل به حضور و نقش آفرینی خود در نهادهای حاکمیتی رژیم صهیونیستی به منظور تاثیر گذاری در داخل سرزمین های اشغالی 48 است.
به دنبال امضای توافقنامه اسلو در سال 1993، اختلافات میان رهبران این جنبش تعمیق یافت. شاخه جنوبی به رهبری نمر درویش از این توافقنامه حمایت کرد، حال آنکه شاخه شمالی به رهبری شیخ رائد صلاح با آن مخالفت کرد، اما پاره ای تحرکات در راستای خدمت رسانی به فلسطینیان ساکن سرزمین های اشغالی 1948 موجب وحدت این دو شاخه شد.
تحریم شاخه شمالی
دولت صهیونیستی روز سه شنبه مورخه 17 نوامبر سال 2015 دستور تحریم شاخه شمالی جنبش اسلامی در داخل کمربند سبز را صادر و برخی از رهبران آن را برای بازجویی احضار کرد.
دولت صهیونیستی در توجیه تصمیم مربوط به تحریم این جنبش گفت که دلیل این مساله به نقش آفرینی این جنبش در راه اندازی تظاهرات اعتراض آمیز و خشونت آمیز در مسجد مبارک الاقصی بر می گردد.
به دنبال صدور این تصمیم، ماموران پلیس اسرائیل به تعدادی از نهادهای وابسته به این جنبش یورش برده و احضاریه هایی را به تعدادی از رهبران این جنبش از جمله شیخ رائد صلاح رهبر این جنبش و شیخ کمال خطیب نائب رئیس آن تحویل دادند.
اهداف تحریم جنبش اسلامی از سوی رژیم صهیونیستی
ـ هدف دولت عبری از تحریم جنبش اسلامی، حدف موجودیت بزرگ ترین نهاد اسلامی فعال در مسجد الاقصی
ـ کم رنگ کردن نقش پویای جنبش اسلامی در مقابله با تمامی تجاوزات اشغالگران صهیونیست علیه قدس و مسجد مبارک الاقصی، اعم از تعرضات روزمره شهرک نشینان، تغییر بافت و یهودی سازی اماکن مقدس، مصادره اراضی این شهر، تقسیم حرم میان یهودیان و مسلمانان
تحریم جنبش اسلامی تلاشی آشکار برای یکه تازی اشغالگران صهیونیست در مسجد مبارک الاقصی است که این مساله نشانگر تداوم طرح ها و توطئه های تصمیم سازان و دولتمردان صهیونیستی در زمینه تقسیم این مسجد به لحاظ زمانی و مکانی میان مسلمانا و یهودیان است.
تداوم تعرضات شهرک نشینان صهیونیست و گروه های یهودی فعال در زمینه تخریب مسجد الاقصی و ساخت معبد کذایی به این مسجد، ایجاد چتر حمایتی امنیتی و نظامی گسترده از این شهرک نشینان. (طبق گزارش بنیاد بین المللی قدس)
