سقوط کابینه نتانیاهو؛ شکست سیاست‌‌های تندروانه

سخنگوی دولت رژیم صهیونیستی روز گذشته اعلام کرد در ماه آوریل سال آینده (فروردین ماه) انتخابات زود هنگام برگزار خواهد  شد.این خبر بعد از جلسه رهبران احزاب ائتلاف اعلام شد که در این جلسه رهبران احزاب ،در مورد انحلال پارلمان و انتخابات زود هنگام به توافق رسیدند.

دلیلی که  برای این تصمیم اعلام کردند اختلاف نظر بر سر لایحه خدمت سربازی یهودیان راست افراطی موسوم به حریدی ها که تاکنون از خدمت سربازی معاف بودند.اما اتفاقات قبل و بعد  از سال 2015و تحولات کنونی اسرائیل نشان از دلایل عمیق تری دارد.

ائتلاف احزاب در انتخابات اسرائیل  

پس از انتخابات زود هنگام قبلی که دلیل آن اختلاف بر سر بودجه اعلام شد،احزاب مختلف برای بدست آوردن کرسی های پارلمان دست به ائتلاف جدیدی زدند فرض نتانیاهو وحزب لیکود این بود که با یک ائتلاف متنوع از احزاب مختلف می‌توانند بیشترین حامی را در بدنه اجتماعی اسرائیل و در کنست نیز بیشترین کرسی را بدست آورند به این ترتیب اسرائیل می‌تواند بر مشکلات عمیق امنیتی و اقتصادی که با آن روبروست غلبه کند. برای دستیابی به این هدف حزب ناسیونالیست افراطی لیکود(با 30کرسی) که نتانیاهو یکی از چهره های برجسته آن است با برخی احزاب مثل حزب کولانو(10کرسی) یهود(8کرسی)شاس(7کرسی)تورات متحد(6کرسی)او اسرئیل خانه ما(5کرسی) توانستند 66کرسی از 120کرسی را بدست بیاورند. ائتلاف رقیب که رویه ای میانه‌روتر داشت نتوانست اکثریت را بدست بیاورد. پس از آن حزب لیکود و نتانیاهو امیدوار بودند با برجسته‌سازی ناسیونالیسم افراطی وتوسعه  شهرک سازی  و تهاجمی کردن سیاست خارجی اسرائیل ،در داخل ایم رژیم اتحادی ایجاد کنند که نارسایی های اقتصادی راپوشش دهد به همین منظور فرافکنی علیه سوریه و برنامه هسته ای ایران وارد مرحله جدیدی شد وسفارت آمریکا نیز به بیت المقدس منتقل شد، اما این اقدامات نتوانست مشکلات ریشه ای که کابینه نتانیاهو با آن مواجه بود  را حل کند یا افکار عمومی داخل اسرائیل را ازآنها منحرف سازد.

مشکلات داخلی کابینه نتانیاهو

اواخر آبان ماه «اویگدورلیبرمن» در اعتراض به آتش بس غزه از سمت خود استعفا داد. نتانیاهو تلاش بسیاری کرد که سیاست تهاجمی شکست خورده علیه فلسطینیان و حماس که با حزب اسرائیل خانه ما بر آن متمرکز بودند را توجیه کند اما اعلام کرد به دلایل محرمانه نمی‌خواهد دلایل آتش‌بس را در رسانه‌ها اعلام کند. استعفای لیبرمن و ناتوانی نتانیاهو در توجیه شکست خود دلیلی بر ناکارآمدی و به سرآمدن مواضع احزاب تندرو در اسرائیل است.

لیبرمن سعی کرد با استعفای خود این ناکارآمدی را فقط متوجه حزب لیکود کند.پس از لیبرمن، «سوفا لندور »وزیر مهاجرت اسرائیل نیز استعفا داد ،او هم دلایل لیبرمن را عنوان کرد. استعفای او به دلیل ناتوانی در عملی کردن سیاستهای مهاجرتی نیز بود که با سیاستهای جنگ طلبانه اسرائیل در این سالها و بالا رفتن هزینه زندگی دراسرائیل نتایج مطلوب را بدست نیاورده بود.

فساد مالی نتانیاهو در جریان معامله سه زیر دریایی با شرکت« تیس کروپ »آلمان باعث شد تا او در پرونده موسوم به 3000 مورد بازجویی قرار بگیرد. همچنین فاش شد که او یک میلیون دلار از«آرناوارد میمران » مفسد اقتصادی فرانسوی برای تبلیغات نخست وزیری دریافت کرده بود در پرونده های فساد مالی نتانیاهو همسرش نیز متهم به فساد 99هزار دلاری از منابع عمومی دولت شد. فاش شدن فساد مالی نتانیاهو باعث تظاهرات مردم اسرائیل علیه او و کاهش شدید محبوبیتش شد .این سوابق باعث کاهش اعتبار  نتانیاهو دربرابر احزاب ائتلاف شود و نتواند آنها را برای برگزاری انتخابات در موعد مقرر که ماه نوامبر بود قانع کند.

موج جدید مشکلات در اسرائیل

شاید در یک برهه های زمانی احزاب اسرائیل می‌توانستند برای  جلب اعتماد حامیان خود به ایجاد هراس عمومی دامن بزنند و با سیاستهای نظامی و حملات گزینشی به نوار غزه افکار عمومی را منحرف کنند اما افراط در این سیاستها و ایران هراسی و دخالت نظامی در سوریه ،هزینه های اقتصادی اسرائیل را بالا برد از طرف دیگر دولت نتوانست بر مسائل اقتصادی متمرکز شود و در کمال ناباوری اولین تاثیر را از جلیقه زردهای فرانسوی بگیرد. جلیقه زردها از 24آذر در اعتراض به هزینه‌های معیشت و وضعیت اقتصادی شروع به تظاهرات کردند. سازمان خیریه« لاتت» در تازه ترین گزارش خود اعلام کرد حدود سه ملیون و دویست هزار نفر در اسرائیل در فقر به سر میبرند که یک میلیون آنها کودک هستند. بهای برق ،آب و مواد غذایی از دو تا هشت درصد افزایش یافت.به طوری که پس از تظاهرات قبلی،شنبه جمعیت بیشتری از جلیقه زردها وارد خیابانهای تل آویو شدند.این مساله در فشار حداکثری بر نتانیاهو برای استعفا یا موافقت با برگزاری انتخابات زود هنگام تاثیر داشت

جنگ قدرت بین احزاب

احزاب تندرویی که با حزب لیکود و نتانیاهو متحد شده بودند، او را وادار به اتخاذ سیاستهای عجولانه و نامعقولی می‌کردند که هم کاهش محبوبیت نتانیاهو در افکار عمومی آمریکا را در پی داشت و هم باعث شد اتحادیه اروپا نسبت به این سیاستها ابراز نگرانی کند. در بیانیه شهریور ماه پارلمان اروپا از اسرائیل خواسته شد به سیاست کوچ اجباری پایان دهد، همچنین «فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اروپا بیانیه ای در 23 آذر در واکنش به شهرک سازی و تخریب20 مغازه توسط این رژیم در اردوگاه شعظاط هشدار داد و خواستار توقف این اقدامات شد. سیاستهای رژیم صهیونیستی در این چندسال در منطقه ،منافع اروپا را به خطرانداخته ست و باعث شده این اتحادیه به دنبال راهی برای ایجاد ثبات و حفظ منافع اعضای خود در قبال این سیاستهای اسرائیل باشد بنابراین تمایل این اتحادیه  برای همسویی و همراهی با نتانیاهو بسیار کاهش یافت که یک نمونه از آن عدم همراهی اتحادیه اروپا با سیاستهای نتانیاهو در برابر پرونده هسته ای ایران پس از سال 2015بود.

بحران در کابینه نتانیاهو زمانی به اوج که 23آبان  «موشه کاهلون» وزیر امور مالی از «حزب کولانو» استعفا داد این حزب 10کرسی در پارلمان دارد. چند ساعت پس از او وزیر کشور از حزب شاس که 7کرسی در پارلمان داشت استعفا داد و با  این شرایط عملا  تعداد کرسی های حامی ناتانیاهو به زیر 50کرسی در پارلمان کاهش پیدا کرد که معنی آن شکست قطعی نتانیاهو بود .در نظام سیاسی اسرائیل ،احزاب نقش تعیین کننده در جهت گیری سیاستها دارند، لذا استعفای وزرای دفاع ،مالی،مهاجرت و وزیر کشور و طمع وزیر آموزش برای پست وزارت دفاع نشان از عمق مشکلات داخلی و جنگ قدرت در لایحه های پنهان کابینه نتانیاهو و ائتلاف حزبی دارد. احزابی که با حزب لیکود اتحاد بستند با مشاهده آثار شکست در سیاستهایی که برای کابینه فعلی اسرائیل ترسیم کرده بودند، ترجیح دادند به بهانه های ظاهری از ائتلاف با لیکود خارج شوند تا بدنامی این سیاستها برای این حزب و نتانیاهو باقی بمانند و این احزاب بتوانند در رقابتهای آتی خود را از این شکستها تبرئه کنند و در نهایت فشار آنها برای انتخابات زود هنگام بر نتانیاهو که اکنون دیگر حامی ای جز 30کرسی از 120کرسی در پارلمان  نداشت، موثر واقع شد. اگر چه این احزاب به خیال خود با شعارهای جدید وارد کارزار انتخابات فروردین ماه می‌شوند ولی شکست کابینه نتانیاهو شکست یک شخص و نخست‌وزیر نیست، شکست سیاستهای تندروانه و افراطی در اسرائیل است.

منبع : الوقت ، 06/10/1397