محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان که به مصر سفر کرده است در دیدار با جمعی از خبرنگاران این کشور گفت: به زعم او معامله قرن پایان یافته است و بعد از انتقال پایتخت امریکا به قدس دیگر چیزی برای مذاکره باقی نمانده است.
تحلیل سخنان محمود عباس ایجاب می‌کند که مروری هرچند گذرا به روندی داشت که مذاکرات سازش از آغاز اسلو تا قبل از ارائه طرح موسوم به معامله قرن از سوی دولت ترامپ طی کرده بود. این مذاکرات با این امید از سوی گروهی از فلسطینی‌ها پیگیری شد که در نهایت طبق قطعنامه‌های ۲۴۲ و ۳۳۸ شورای امنیت سازمان ملل به تشکیل دولت فلسطینی در اراضی اشغالی سال ۱۹۶۷ شامل نوار غزه و کرانه باختری منتهی شود. اما رژیم صهیونیستی مذاکراتی را که می‌بایست ظرف پنج سال تمام می‌شد به بیش از ۲۰ سال کش داد و به موازات مذاکرات استراتژی اشغال خزنده را با محوریت شهرک‌سازی در کرانه باختری به اجرا گذاشت و گام به گام به تغییر بافت جمعیتی و جغرافیایی این اراضی دست زد و در عین حال شهرک‌سازی‌ها را به گونه‌ای طراحی کرده که به جدایی شهر قدس از دیگر مناطق کرانه باختری بینجامد. با به قدرت رسیدن ترامپ، رژیم صهیونیستی در چارچوب آنچه که معامله قرن نامیده شد تلاش کرد به حداقل امید‌های باقیمانده درباره تشکیل دولت محدود فلسطینی نیز پایان بدهد و لذا طرح دو دولت را که آغاز مذاکرات سازش به طور سریح و ضمنی دنبال می‌شد به یکباره کنار گذاشت و کوشید طرح مورد نظر راستگرایان صهیونیستی مبنی بر طرح یک دولت با دو ملت را در دستور کار قرار بدهد، به گونه‌ای که حاکمیت فلسطینی‌ها برای همیشه بر کرانه باختری و بیت‌المقدس از بین برود و دولت فلسطینی در خوشبینانه‌ترین حالت از کرانه باختری به نوار غزه منتقل شود، در عین حال در پی مبادلات ارضی بخش‌هایی از صحرای سنای مصر را نیز شامل شود. تحقق این مسئله مستلزم وجود توافقات و بده‌وبستان‌های میان رژیم صهیونیستی و مصر و عربستان بود که در این راستا طی چند سال گذشته در مواردی از جمله واگذاری جزایر صنافیر و تیران به عربستان اقداماتی صورت گرفت که در همه این موارد تشکیلات خودگران سکوت کرد و هیچ اعتراضی ولو لفظی نکرد. محمود عباس حداقل می‌توانست همکار‌های امنیتی و اطلاعاتی خود را با رژیم صهیونیستی در کرانه باختری به حالت تعلیق در آورد که این کار را نیز انجام نداد. همچنین محمود عباس می‌توانست ساکنان کرانه باختری را با اعتراضاتی که در نواز غزه علیه معامله قرن صورت می‌گیرد همراه و همگام سازد که باز خبری نشد. با وجود اینکه تهدید‌های اصلی معامله قرن متوجه کرانه باختری است، اما ساکنان غزه به‌رغم اینکه تحت محاصره هستند، ماه‌ها تظاهراتی را با عنوان حق بازگشت به راه انداختند و در مرز‌های غزه تحصن و تجمع کردند و علتش این بود که در معامله قرن برخلاف قطعنامه‌های سازمان ملل حق بازگشت آوارگان فلسطینی برای همیشه رد شده است. با در نظرگرفتن این موارد اظهارات اخیر محمود عباس در جمع خبرنگاران مصری اگر بیانگر اراده و تلاش تشکیلات خودگردان برای مقابله با ابعاد خطرناک معامله قرن می‌بود، می‌توانست امیدوار‌کننده باشد، اما عملکرد این تشکیلات حاکی از انفعال این تشکیلات در قبال این طرح است و این تشکیلات نتوانسته یا نخواسته است از ظرفیت‌های مردم کرانه باختری برای مقابله با آن استفاده کند.
منبع: روزنامه جوان ، احمد کاظم زاده ، 16/10/1397
