طرح دولت دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا برای حذف مساله فلسطین که از آن به عنوان “معامله قرن” یاد می شود و نخستین مرحله آن “صلح برای شکوفایی” (اقتصادی) است که قرار است در جریان آن در نشست بحرین، از سرمایه گذاری هایی به ارزش 50 میلیارد دلار در فلسطین و برخی کشورهای عرب همسایه آن رونمایی خواهد شد، با مخالفت گسترده طرف های فلسطینی و عربی مواجه شده است.
به گزارش مرکز اطلاع رسانی فلسطین، رهبران فلسطینی و بازرگانان و کارشناسان اقتصادی در واکنش به جزئیات این طرح آمریکایی مربوط به بعد اقتصادی “معامله قرن” اعلام کردند که این یک فریب بزرگ برای سرپوش گذاشتن بر حذف کل مساله فلسطین است و قرار نیست باعث بهبود اوضاع زندگی فلسطینیان شود و از همین رو، آنها مخالفت خود با این طرح را اعلام کرده اند.
در همین راستا، “محمود عالول” نایب رئیس جنبش فتح در حاشیه یک برنامه فلسطینی در واکنش به آنچه که کاخ سفید درباره بخش اقتصادی معامله قرن مبنی بر سرمایه گذاری 50 میلیارد دلاری در اقتصاد فلسطین، اردن و مصر منتشر کرده است، خاطر نشان کرد که همه این ها به وضوح نشان می دهد که کل دنیا در یک مسیر حرکت می کند و ملت فلسطین با تمامی اقشار خود در مقابل آن ایستاده است، اما ما با این معامله ننگین مخالفیم و ضمن پافشاری بر روی حق مان، در برابر چالش ها یکپارچه هستیم.
عالول تصریح کرد که این طرح ها خیالی بیش نیستند و «درباره چیزی صحبت می کنند که هیچ ارزشی ندارد و از پیش شکست خورده است و ما با وحدت و همبستگی و توانمندی مان برای ایستادگی که همگان را به شگفتی واداشته است، آنرا به شکست خواهیم کشاند.»
وی همچنین تاکید کرد که مقامات فلسطینی نشانه های زیادی از شکست پیش از موعد نشست منامه دارند که آمریکا خواستار برگزاری آن طی روزهای 25 و 26 ماه ژوئن جاری شده است و به بخش اقتصادی معامله قرن مربوط می شود.
این رهبر جنبش فتح خاطر نشان کرد که «اطلاعات رسیده به مقامات فلسطینی مبنی بر اینکه سطح مشارکت کشورهای عربی و به ویژه اردن و مصر در کنار اکثر کشورهای عربی، در سطح بسیار بالایی نخواهد بود و به عبارت دیگر، روسای آنها شرکت نخواهند کرد، بلکه حتی در سطح نخست وزیران این کشورها هم نخواهد بود، نشان می دهد که کشورهای عربی حامی موضع طرف فلسطینی هستند که مخالف برگزاری این نشست و نتایج آن است.»
عالول همچنین اعلام کرد که «ما از برخی کشورهای دوست به خاطر فشارهای سنگینی که در معرض آن قرار گرفته اند، قدردانی می کنیم، اما با این وجود، امیدواریم که این نشست را تحریم کنند؛ چرا که نتایج چندان مهمی به دنبال نخواهد داشت و از مشروعیت مورد نظر برخوردار نیست.»
این در حالی است که مصر به صورت رسمی مشارکت خود در کنفرانس بحرین را اعلام کرده و هیاتی را به ریاست معاون وزیر اقتصاد به این نشست اعزام خواهد کرد. اما وزارت خارجه اردن خاطر نشان کرده است که «معاون وزیر اقتصاد این کشور ریاست هیات رسمی شرکت کننده در نشست بحرین را بر عهده خواهد داشت.»
مصطفی بر غوثی دبیر کل جنبش ابتکار ملی فلسطین هم به نوبه خود اظهار داشت که آنچه درباره طرح اقتصادی که قرار است در نشست بحرین ارائه شود، منتشر شده است و از آن به عنوان ابزاری برای بهبود وضعیت معیشتی فلسطینیان یاد می شود، نشان می دهد که این طرح صرفا فریبی بزرگ برای سرپوش گذاشتن بر روی روند حذف مساله فلسطین است و همه می دانند که هیچ گزینه اقتصادی یا غیر اقتصادی نمی تواند جایگزین حق ملت فلسطین در زمینه آزادی و استقلال شود. در همین راستا، لازم است حقیقت آمار و ارقام ارائه شده که سعی می شود به شدت بزرگنمایی شود، مورد بررسی قرار گیرد و به محتوای سیاسی واقعی پروژه های اعلام شده نیز دقت شود.
معامله قرن: سرمایه گذاری های 50 میلیارد دلاری برای حذف مساله فلسطین
برغوثی تصریح کرد که هدف این طرح بهبود زندگی فلسطینیان یا سطح معیشت آنها و یا حل مشکلات اقتصادی شان نیست، بلکه طرحی برای نابودی آینده ملی و قدرت آنها برای بقا در وطن شان است و این مساله به منافع فلسطینی ها و ملت های عربی ضربه می زند و سعی در اختلاف افکنی میان فلسطینی ها و عرب ها دارد. از همین رو، فلسطینی ها و عرب ها همگی باید با کلیت و تمامی مفاد این طرح مخالفت کنند.
وی همچنین اعلام کرد که 6 نکته درباره این طرح وجود دارد که بیانگر واقعیت های اصلی مربوط به اصل فریبکاری در قالب این طرح است؛ عدد 50 میلیارد دلاری که ذکر شده است، برای 10 سال است که به صورت میانگین برای هر سال تنها 5 میلیارد دلار می رسد. رقم 50 میلارد دلاری که کوشنر به آن اشاره کرده است، دارای دام های خطرناکی است؛ چرا که نیمی از این مبلغ؛ یعنی 25 میلیارد دلار به صورت وام همراه با بهره ارائه می شود و کمک بلاعوض نیست. این وام ها در صورت اجرای طرح مذکور باعث افزایش بدهی های طرف فلسطینی خواهد شد.
این رهبر فلسطینی خاطر نشان کرد که 11 میلیارد دلار از این مبلغ نیز سرمایه بخش خصوصی خواهد بود که با هدف سود آوری سرمایه گذاری می شود و نه برای حمایت از اقتصاد فلسطین و البته شک و تردیدهای زیادی هم درباره امکان پذیر بودن جمع آوری این مبلغ وجود دارد و این در حالی است که 44 درصد از این مبلغ؛ یعنی نزدیک به 28 میلیارد دلار به فلسطینی ها داده نخواهد شد؛ بلکه در کشورهای همسایه عرب (مصر، اردن و لبنان) هزینه خواهد شد و هدف از آن اسکان آوارگان و حذف حقوق ملی آنها در زمینه بازگشت به وطن شان و نیز پایان دادن به موجودیت آژانس امداد رسانی و کاریابی سازمان ملل برای آوارگان فلسطینی است و در واقع تلاشی برای مصادره کمک هایی است که آنروا در حال حاضر برای حمایت از آوارگان ارائه می دهد و قرار است در قالب طرح کوشنر، پس از نابودی آنروا و تعطیلی فعالیت های بهداشتی و آموزشی آن، برای حذف حقوق آوارگان مورد استفاده قرار گیرد.
وی تاکید کرد که بدین ترتیب، کمک های اعطائی به فلسطینیان از 8 میلیارد دلار در بازه زمانی 10 ساله فراتر نمی رود و به عبارت دیگر، هر سال تنها 800 میلیون دلار کمک ارائه خواهد شد و این چیزی است که کشورهای عربی و اروپایی در حال حاضر هم به تشکیلات خودگردان فلسطین ارائه می دهند و می توان گفت که کمک های وعده داده شده در قالب این طرح، همان کمک های موجود است، اما قرار است محدود و مشروط به چشم پوشی فلسطینیان از قدس و حق خودشان برای تشکیل کشور، چشم پوشی از سرزمین تاریخی فلسطین، موافقت با الحاق بخش های بزرگی از کرانه باختری به اراضی تحت اشغال رژیم صهیونیستی شود.
دبیر کل کمیته ابتکار ملی فلسطین در ادامه سخنان خود تصریح کرد که پروژه های پیشنهادی کوشنر برای غزه با هدف جداسازی کامل غزه از فلسطین و متصل کردن کامل این منطقه به شبه جزیره سینای مصر ارائه شده است و این مستلزم هشیاری فلسطینیان و طرف مصری در قبال تلاش ها برای تبدیل باریکه غزه به یک مشکل برای مصر و جداسازی کامل آن از فلسطین است.
وی خاطر نشان کرد که منبع اکثر این اموال وعده داده شده، کشورهای عربی هستند، اما سوال این است که اگر کشورهای عربی قصد کمک به فلسطینیان را دارند؛ چه نیازی به مشروط کردن کمک هایشان به چشم پوشی فلسطینیان از حقوق ملی خود؛ از جمله حق شان در قدس و تشکیل کشور و حق بازگشت آوارگان به وطن شان دارند؟ چرا باید کشورهای عربی کمک هایشان را از طریق آمریکا و رژیم صهیونیستی ارائه دهند؟
“جعفر صدقه” نویسنده و کارشناس مسائل اقتصادی نیز در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی فیسبوک، در واکنش به طرح آمریکا اعلام کرد که «تنها وجه مشترک میان طرح اقتصادی ارائه شده برای توسعه اقتصاد فلسطین با طرح های قبلی که 2 دهه گذشته ارائه شده اند، این است که فاقد محتای سیاسی است و اصل را بر این گذاشته است که تنها کار مورد نیاز برای توسعه اقتصاد فلسطین، ارائه کمک های مالی و عملکرد مختلف از سوی تشکیلات خودگردان فلسطین است، اما هیچ اشاره ای به مساله اصلی منازعه که همان پایان اشغالگری رژیم صهیونیستی است، نکرده است. بدین ترتیب، این طرح جدید آمریکا نیز مانند طرح های قبلی که آخرین مورد از آنها طرح جان کری بود، نتیجه ای جز شکست نخواهند داشت.»
وی تصریح کرد که «مهمترین مساله در طر اقتصادی آمریکا که خواستار ایجاد صندوقی با سرمایه 50 میلیارد دلاری شده است، این است که آمریکا مساله مشارکت در این صندوق را بررسی می کند. برادر من، تو مدت هاست که به سینه ات می زنی و می گویی برایتان دلارها نگه داشته ام. ما هم این مساله را کمی جدی گرفته بودیم. دو سه سال است که گوش دنیا را کر کرده ای و حالا می گویی “بررسی می کنیم”؟»
در همین راستا، یک بازرگان زن فلسطینی به نام “نانسی صادق” در صفحه شخصی خود در فیسبوک اظهار داشت که «مرحله آتی، متعلق به بخش خصوصی است! صلح اقتصادی، رشد اقتصادی و صندوق های سرمایه گذاری؛ همگی عنوان های رنگینی برای بعد اقتصادی معامله قرن هستند و تفاوت زیادی با طرح ها و پروژه های قبلی که اسامی متفاوت، اما همان محتوا و مضمون را داشتند، ندارند و به عنوان مثال می توان به طرح “راند” و طرح های کمیته چهارجانبه بین المللی و کنفرانس های صلح اقتصادی مشترک در بحر المیت اشاره کرد.»
وی افزود:«بخش خصوصی (نوپای) فلسطین، ابزاری برای تقویت سیطره بخش خصوصی (پیشرفته) رژیم صهیونیستی و اجرای سیاست های اشغالگرانه است و ارائه وام به تشکیلات خودگردان از سوی برخی نمایندگان بخش خصوصی که اسامی شان در طرح های قبلی هم مطرح شده بود، جای هیچ تعجبی ندارد.»
مخالفت روز افزون طرف های عربی
بر اساس آنچه خبرگزاری رویترز روز شنبه گذشته به نقل از مسئولان آمریکایی و اسناد خود اعلام کرد که طرح حذف مساله فلسطین سرمایه گذاری هایی به ارزش 50 میلیارد دلار به فلسطینی ها و کشورهای عرب همسایه فلسطین ارائه خواهد کرد.
به گفته این خبرگزاری، طرح “نخست اقتصاد” خواهان ایجاد صندوق سرمایه گذاری بین المللی به منظور حمایت از اقتصاد فلسطین و کشورهای عرب همسایه آن و نیز ایجاد گذرگاه میان کرانه باختری و باریکه غزه است.
بر اساس این اسناد، طرح مذکور شامل 179 پروژه زیرساختی اساسی و پیمانکاری است و مرحله اول آن پیشنهاد سرمایه گذاری هایی به ارزش 50 میلیارد دلار در اراضی فلسطینی و مصر، اردن و لبنان را داده است.
قرار است جارد کوشنر مشاور و داماد دونالد ترامپ این طرح را در جریان کنفرانس “صلح برای شکوفایی” که قرار است طی روزهای سه شنبه و چهارشنبه آینده در بحرین برگزار شود، ارائه دهد. این در حالی است که طرف فلسطینی آنرا تحریم کرده است و تعدادی از کشورهای عربی هم از مشارکت در آن خودداری کرده اند.
فقدان راه حل سیاسی عادلانه برای مساله فلسطین با وجود تاکید واشنگتن بر این مساله که “طرح سیاسی” بعدا ارائه خواهد شد، باعث شده است که فلسطینی ها و حتی برخی کشورهای عربی که رژیم صهیونیستی سعی در برقراری روابط عادی با آنها را دارد، این نشست را تحریم کنند.
مخالفت فلسطینیان سراسر جهان با نشست منامه: معامله قرن اجرایی نخواهد شد
در همین راستا، ملت های عربی؛ از سودان تا کویت پا عبارت های مشابه پیشنهادات کوشنر را به شکل چشمگیری محکوم کردند و از آن به عنوان “اتلاف وقت”، “طرح شکست خورده” و “سرنوشت این طرح از آغاز شکست است”، یاد می کنند.
این در حالی است که کلیات این طرح سیاسی کاملا مخفی مانده است، اما مسئولانی که در جریان آن قرار دارند، تاکید می کنند که کوشنر از راهکار تشکیل دو کشور که به موجب آن قرار بود کشور مستقل فلسطین در کرانه باختری، قدس شرقی و باریکه غزه تشکیل شود، چشم پوشی کرده است.
سازمان آزادی بخش فلسطین “ساف” ضمن اعلام مخالفت با این طرح های کوشنر، اعلام کرده است که این طرح ها صرفا یک سری وعده های نظری هستند و راه حل سیاسی تنها راه حل این منازعه است و در واقع، طرف آمریکایی سعی در اعطای رشوه به فلسطینیان به منظور پذیرش اشغالگری رژیم صهیونیستی است.
با آغاز شمارش معکوس برای برگزاری نشست بحرین، فلسطینی ها در دو سطح رسمی و مردمی مخالفت خود با این نشست را اعلام کرده اند؛ به طوری که محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین بر مخالفت خود با مشارکت در این کنفرانس تاکید نموده است و گروه های فلسطینی هم ضمن برگزاری تظاهرات های اعتراضی، از تشدید تحرکات میدانی خود در مناطق درگیری با دشمن صهیونیستی خبر داده اند.
در مصر نیز احزاب و گروه های سیاسی این کشور، روز جمعه گذشته خواستار تحریم نشست کوشنر در منامه شدند.
ایده های پروژه های آمریکایی که قرار است در نشست منامه ارائه شوند
در همین راستا، 11 حزب و 4 جریان و گروه سیاسی در بیانیه ای با عنوان “نشست بحرین را تحریم کنید” به دولت مصر نسبت به تبعات ناگوار به چالش کشیدن اصول و منافع ملی و هر نوع مشارکت در “معامله قرن” هشدار داده و از آن خواستند ادعای دولت آمریکا مبنی بر مشارکت قاهره در نشست بحرین را تکذیب کند و به صراحت عدم مشارکت مصر در نشست مذکور در هر سطحی و با هر نماینده ای را اعلام کند.
این در حالی است که اردن رسما روز شنبه مشارکت خود در نشست بحرین را اعلام کرد؛ هر چند که مسئولان این کشور نسبت به عواقب این طرح آمریکایی برای کشور خود نگران هستند؛ به ویژه که این طرح با مشارکت گسترده افکار عمومی اردن مواجه شده است و راهپیمایی های مردمی گسترده ای در شهرهای مختلف این کشور طی روزهای گذشته برگزار شده است.
از سوی دیگر، “موسی هنطش” عضو پارلمان اردن اعلام کرد که مشارکت دولت اردن در نشست بحرین که زمینه ساز اعلام معامله قرن است، شوک آور و مغایر اظهارات اخیر مراجع رسمی است.
وی افزود:«مشارکت در این نشست در نوع خود اقدامی در راستای عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی است؛ حتی اگر در سطح پایینی باشد، اما این مساله برای عمر مساله فلسطین سرنوشت ساز است. به نظر می رسد که مشارکت اردن در این نشست صوری است و کل این طرح از آغاز محکوم به شکست است؛ هر چند که برخی کشورهای عربی موافقت خود با این پروژه آمریکایی را که در خدمت منافع رژیم صهیونیستی است و به نتانیاهو هم در انتخابات آتی کمک می کند، اعلام کرده اند.
آمریکا بزرگترین کشور اعطا کننده کمک های مالی به اردن است؛ به طوری که هر ساله نزدیک به 1.5 میلیارد دلار به دولت اردن کمک مالی ارائه می دهد که به کمک های اقتصادی مستقیم به بودجه دولتی و کمک های نظامی و حمایت مالی از پروژه ها تقسیم می شود.
“حسام عایش” کارشناس مسائل اقتصادی هم تصریح کرد که شرایط اقتصادی از شیوه های اعمال فشار آمریکا برای تضمین همکاری با معامله قرن است و جهان عرب به تدریج در حال همراهی با پروژه آمریکایی و تاثیرپذیری از نتایج اقتصادی آن است.
وی افزود: هدف از مشوق های مالی آمریکا، مجبور کردن طرف های مقابل به اتخاذ مواضع سیاسی زمینه ساز اجرای معامله قرن و حذف مساله فلسطین است. این کارشناس مسائل اقتصادی خاطر نشان کرد که «مشارکت هیات اردنی در نشست بحرین در هر سطحی که باشد؛ با توجه به مخالفت افکار عمومی، دولت اجازه اجرایی شدن هر گونه طرح صلحی درباره مساله فلسطین را که خواسته های ملت فلسطین را برآورد نکرده و زمینه تشکیل کشور فلسطین را فراهم نکند و یا منافع اردن را مد نظر قرار ندهد، نخواهد داد.»
در همین راستا، “دیمه طهبوب” از نمایندگان پارلمان اردن اعلام کرد که تصمیم دولت برای مشارکت در نشست بحرین نشانه جدیدی از جدایی میان دولت و ملت اردن است که تمامی اقشار آن مخالفت شان با مشارکت دولت در نشست بحرین را که بخش اقتصادی معامله قرن است، اعلام کرده اند.
وی افزود: دولت به ملت و پارلمان پشت کرده است و حتی نخست وزیر هم خودش را موظف به پاسخ دادن به سوالات نمایندگان درباره نشست بحرین نمی داند.
این نماینده پارلمان اردن تاکید کرد که دولت با این تصمیم خود، اردن را به سمت ناکجا آباد می کشاند و کسی که با نهادهای ملی با شفافیت صحبت نمی کند و از طریق رسانه ها با آنها حرف می زند و به نقش خود که در قانون اساسی تعریف شده است، بی توجهی می کند، شایستگی مدیریت نهادهای دولتی را ندارد.
“عزام هنیدی” معاون دبیر کل جماعت اخوان المسلمین در اردن هم به نوبه خود اعلام کرد که طرح اقتصادی آمریکا به منزله چوب حراج زدن به مساله فلسطین به بهانه شکوفایی در قبال صلح است؛ بدون اینکه اراضی فلسطینیان به آنها بازگردانده شود و کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس مسئولیت تامین بخش زیادی از این اموال را بر عهده دارند و در واقع، این طرح با اموال طرف های عربی اجرا می شود.
در میان کشورهای عربی، عراق و لبنان با مشارکت در نشست منامه را اعلام کرده اند و وزیر خارجه لبنان تصریح کرده است که کشورش «در جریان طرح نبوده است» و این در حالی است که طی چندین دهه گذشته میزبان آوارگان فلسطینی بوده است.
از سوی دیگر، قطر در واکنش به دعوت آمریکا برای شرکت در نشست منامه اعلام کرد که رسیدگی کارآمد به چالش های منطقه نیازمند فراهم شدن شرایط سیاسی مناسب برای تحقق شکوفایی است.
وزارت خارجه لبنان با صدور بیانیه ای تاکید کرد که «این شرایط بدون وجود راه حل های سیاسی عادلانه برای مسائل ملت های منطقه و در راس آنها مساله فلسطین محقق نخواهد شد و ملت فلسطین باید با این طرح که لازم است مبتنی بر پایان اشغالگری رژیم صهیونیستی، تشکیل کشور فلسطین در مرزهای سال 1967 به پایتختی قدس شرقی و تحقق حق بازگشت آوارگان فلسطینی بر اساس قطعنامه های سازمان ملل باشد، موافقت کند.
در مراکش نیز که هنوز موضع رسمی خود در قبال نشست بحرین را اعلام نکرده است، 8 سازمان مراکشی قصد برگزاری راهپیمایی اعتراضی در رباط برای اعلام مخالفت با معامله قرن و نشست اقتصادی مرتبط با آنرا دارند و تونس هم شاهد برگزاری نشست های حمایت از مساله فلسطین است.
بنابراین، حمایت عربستان از برگزاری این نشست و مشارکت امارات در آن، عجیب به نظر می رسد و خطر توطئه اطرافیان ترامپ برای فلسطینیان همچنان احساس می شود. این دو کشور در راستای همان سیاست عادی سازی روابط، سعی در جلب رضایت آمریکا از طریق عادی سازی علنی و غیر علنی را دارند و به حذف تدریجی و شوم مساله فلسطین کمک می کنند.
