دونالد ترامپ رئیس جمهوری امریکا در جریان مبارزات انتخاباتی خود در سال 2016، موضوع از سرگیری مذاکرات صلح خاورمیانه را که از سال 2014 به بن‌بست خورده بود، جزو برنامه‌های خود اعلام کرد. او پس از نشستن بر کرسی ریاست جمهوری امریکا با به رسمیت شناختن بیت المقدس به‌عنوان پایتخت اسرائیل و انتقال سفارت امریکا به این شهر، قطع کمک های خود به آژانس سازمان ملل برای پناهندگان فلسطینی و به رسمیت شناختن بلندیهای اشغالی جولان به‌عنوان بخشی از خاک اسرائیل، عملاً تمام تلاشهای انجام شده قبلی برای ایجاد صلح میان فلسطینی‌ها و اسرائیل را نابود کرد و درتکمیل اقدامات خود، سال 2017 از طرح خود برای فلسطین تحت عنوان «معامله قرن» پرده برداشت.
در ماههای گذشته، گمانه زنی‌های زیادی در خصوص جزئیات طرح «معامله قرن» وجود داشت که در نهایت جارد کوشنر، داماد رئیس جمهوری و نماینده امریکا در مذاکرات یاد شده در یک مصاحبه، برخی از جزئیات این طرح با عنوان «فلسطین جدید» را بیان کرد. در این طرح، خبری از تداوم راه حل قبلی (دو دولت) حاصل توافق‌های مربوط به مذاکرات صلح اسلو، نیست و آرمان دولت مستقل فلسطین تا حد خود مختاری برای فلسطینی‌ها تنزل داده شده است. در واقع، فلسطینی‌ها تحت الحمایه اسرائیل قرار گرفته و نیروی نظامی فلسطینی‌ها، تنها می‌توانند سلاح های سبک داشته باشند. منطقه سی (C) که شامل حدود 60 درصد بخش کرانه باختری رود اردن است، به اسرائیل واگذار می‌شود؛ موضوع بازگشت پناهندگان فلسطینی به سرزمین اجدادی نادیده گرفته می‌شود؛ نواز غزه در اختیار مصر قرار می‌گیرد؛ اردن، رهبری سیاسی بخش‌های اشغالی کرانه باختری رود اردن را بر عهده می‌گیرد و کنترل اسرائیل بر بخش‌های باقی مانده کرانه باختری، گسترش یافته و به فلسطینی‌های ساکن در این مناطق، شهروندی اسرائیل داده می‌شود. چنانچه این طرح عملی شود، اسرائیل منطقه‌ای میان رود اردن تا کنار دریای مدیترانه را در کنترل خود خواهد داشت.
در این طرح دو وجه سیاسی و اقتصادی دیده می‌شود که کشورهای منطقه خاورمیانه به اضافه اسرائیل را درگیر می‌کند و به نظر می‌رسد، همزمان نوعی تلاش برای جذب و همگرایی اسرائیل با کشورهای خاورمیانه است. در زمینه اقتصادی یک مشوق 50 میلیارد دلاری کمک برای شکوفایی اقتصاد فلسطین در نظر گرفته شده که 60 درصد منابع مالی آن از سوی کشورهای حوزه خلیج فارس تأمین خواهد شد. برگزاری نشست اقتصادی منامه که امروز آغاز شد، در راستای جا انداختن این طرح ارزیابی است. در واقع، نخستین مرحله از برنامه صلح اسرائیل – فلسطین در کنفرانس اقتصادی منامه رونمایی خواهد شد. می‌توان این گونه فرض کرد که از دیدگاه مقامات امریکایی، امتیازات اقتصادی به شیرین شدن معامله کمک می‌کند. دولت ترامپ که در سیاست خارجی خود سیاست درخواست حداکثری را مد نظر قرار داده و از سیاست چماق و هویج پیروی می‌کند، برای قبول نکردن این طرح از سوی فلسطینی‌ها نیز تنبیه هایی مانند تحریم اقتصادی در نظر گرفته است.
چنانچه جزئیات واقعی این طرح با آنچه به مطبوعات درز کرده، همخوانی داشته باشد، پایانی بر ایده‌های تاکنون مطرح برای تشکیل یک فلسطینی در سرزمین‌های اشغالی خواهد بود. بدون شک در طرحی که واژه دولت فلسطین به پایتختی بخش شرقی بیت المقدس برای فلسطینی‌ها وجود ندارد، نه تنها امیدوار‌کننده نیست، بلکه باعث ادامه درگیری‌ها خواهد بود. تأسف زمانی دو چندان می‌شود که کشورهای عرب خلیج فارس و در رأس آنها عربستان و امارات که روزی چه به‌صورت فردی و چه در قالب سازمان کنفرانس اسلامی داعیه تقابل با اسرائیل و آزادی فلسطین را داشتند، امروز با رژیم صهیونیستی هم پیمان شده و نه تنها آرمان فلسطین را فراموش کرده‌اند، بلکه برای مقابله با تنها حامی اصلی مردم ستمدیده فلسطین یعنی ایران، در کنار امریکا و رژیم صهیونیستی صف آرایی کرده‌اند.
منبع : ایران ، مرتضی محمدی ، 04/04/1398
