نشست اقتصادی منامه که در راستای خصلت تاجر بودن دونالد ترامپ، «معامله قرن» نامیده شده، یکی از خطرناکترین طرحهای امریکا در دهههای اخیر برای منطقه است.
رئیس جمهوری امریکا در طرح اقتصادی خود برای معامله قرن سه هدف عمده را دنبال میکند. در درجه نخست او برای ارائه این طرح، بازه زمانی کنونی را به گونهای انتخاب کرد که بتواند بیشترین بهره را از طرح خود برای انتخابات ریاست جمهوری 2020 امریکا ببرد و نظر لابی یهودی امریکا را که میتوانند در تأمین هزینههای مالی کمپین او نقشی مهم داشتهباشند، به جانب خود جلب کند.
اما هدف بعدی او، سنگاندازی در راه تشکیل کشوری با عنوان فلسطین است. تفاوت برجسته طرح او با همه طرحهایی که تاکنون رؤسای جمهوری مختلف امریکا ارائه کردهاند نیز در همین نکته نهفته است. رؤسای جمهوری امریکا به طور معمول در ارائه طرحهای خود برای حل بحران فلسطین، در راستای قطعنامههای سازمان ملل حرکت میکردند و از جمله پایبندی قابل توجهی به مرزهای 1967 که تقریباً شامل یک سوم اراضی اشغالی است، داشتند. اما در طرح ترامپ این پایبندی دیده نمیشود که این مسأله باعث واکنش تند گروه‌های مختلف فلسطینی حتی دسته سازشکاری که در راستای پیمان اسلو، مرزهای 1967 را پذیرفته بود، در کنار گروه‌های مقاومت شدهاست. در طرح کوشنر برای خاورمیانه اسمی تحت عنوان کشور فلسطین دیده نمیشود و تنها از چیزی به عنوان «فلسطین نو» نام برده میشود که شامل غزه و قسمتهایی از صحرای سینای مصر و بخشهایی از کرانه باختری و اردن، به عنوان یک منطقه آزاد با حفاظت و حمایت ارتش اسرائیل و هزینه اعراب است. کارگاه منامه با این منظور که هزینه 50 میلیاردی این کار در بازهای 10 ساله از سوی اعراب تهیه شود، برگزار شد. قرار است این 50 میلیارد دلار صرف نیازهای سه کشور مصر، لبنان و اردن شود تا اجازه بازگشت به پناهندگان فلسطینی که در اردوگاههایی در کشورهای آنان به سر میبرند، ندهند. بخش کوچکی از این پول نیز در اختیار فلسطینیها قرار میگیرد تا در جهت رفع مشکل بیکاری و زیرساختها و مسائل اقتصادی خود هزینه کنند و البته شرط امریکا برای اینکه این مبلغ را به فلسطینیها بدهد این است که گروه‌های مقاومت فلسطینی سلاحهای خود را کنار بگذارند.
هدف دیگری که امریکا در برپایی نشست منامه دنبال میکرد، عادی‌سازی روابط اعراب و اسرائیل بود. ما شاهد پخش و انتشار عکسهای مختلف خبرنگاران اسرائیلی در کنار اعراب بودیم که قصد داشتند این پیام را مخابره کنند که ما اسرائیلیها و اعراب مشکلی با هم نداریم و اگر مشکلی هست، تنها در دشمن مشترک ما یعنی ایران است.
اما آنچه که همزمان با این کارگاه رخ داد و دستاورد خوبی برای فلسطینیها به شمار میرود، وحدتی است که بین فلسطینیها ایجاد کرد. گروه‌های مختلف فلسطینی اعم از آنها که معتقد به مقاومت هستند و گروه‌های سازشکاری که در رأس آنها محمود عباس و تشکیلات خودگردان است، به طور متفق القول اعلام کردند که این کارگاه از نظر آنها رد است و حاضر به مشارکت در آن نیستند. این پیامی روشن برای امریکا، اسرائیل و برخی کشورهای عربی در تشکیل نشست منامه است که در شکل‌گیری این نشست در قالب 6 نفر دیده شدند: جارد کوشنر داماد ترامپ، جیسون گرینبلات فرستاده ویژه امریکا در امور منطقه، دیوید فریدمن سفیر امریکا در اسرائیل و همچنین محمد بن سلمان ولیعهد عربستان، محمد بن زاید ولیعهد ابوظبی و محمد دحلان رئیس سابق امنیت تشکیلات خودگردان فلسطین. وحدت گروه‌های فلسطینی همچنین باعث دمیده شدن روحیه انقلابی در بین آنها شده و آنها را به این باور رسانده که امریکا قابل اعتماد نیست و هرکشور عربی که در اجلاسی با چنین مشخصاتی شرکت میکند، خائن به آرمانهای فلسطین است. این موضعگیریها نه تنها تحول بزرگی در خود فلسطین است که میتواند منجر به شکست نشست منامه و تلاشهای کشورهای مرتجع عرب شود که عادی سازی روابط خود با اسرائیل را دنبال میکنند.
منبع : ایران ، سید امیر موسوی ، 06/04/1398
