حمایت بی قید و شرط آمریکا از سیاست شهرک‌سازی رژیم صهیونیستی برخلاف رویه‌های چند دهه‌ای کاخ سفید و قوانین بین‌المللی صورت گرفت. بسیاری از تحلیلگران می‌گویند «دونالد ترامپ» می‌خواهد از تمام توان خود برای حمایت از «بنیامین نتانیاهو» استفاده کند.
به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، «مایک پومپئو» وزیرامور خارجه آمریکا دوشنبه شب (۲۷ آبان) موضع جدید دولت این کشور در زمینهسیاست شهرک سازی رژیم صهیونیستی را اعلام کرد. کاخ سفید با تغییر سیاستچنددهه ای آمریکا عنوان داشت که ایالات متحده اعتقاد پیدا کرده است کهبرنامه های شهرک سازی تل آویو در کرانه باختری و بیت المقدس شرقی هیچتناقضی با حقوق بین الملل ندارد.
وزیر امور خارجه آمریکا افزود: ایجاد شهرک های غیرنظامی اسرائیل به خودی خود تناقضی با قوانین بین‌المللی ندارد.
به بیان دیگر، واشنگتن به صورت غیرمستقیم اعلام کرد دیگر مخالفتی باسیاست شهرک‌سازی اسرائیل ندارد و از این تلاش های رژیم صهیونیستی حمایت میکند.
این درحالی است که به مدت نزدیک به چهار دهه همه دولت‌های آمریکا،فعالیت‌های ساخت و ساز منازل مسکونی در کرانه باختری را غیرقانونی عنوان میکردند. اوج این سیاست های معارض با خواست اسرائیل در پایان دوره ریاستجمهوری «باراک اوباما» با تصویب قطعنامه شورای امنیت در محکومیت شهرکسازیهای رژیم صهیونیستی دیده شد.
با آغاز دوره ریاست جمهوری «دونالد ترامپ» چرخش کاملی در سیاست های کاخسفید در منازعه اعراب و اسرائیل با حمایت کامل از اشغالگران صورتگرفت. تغییر محل سفارت آمریکا و شناسایی بیت المقدس به عنوان پایتخت درکنار موضع‌گیری ها در مورد به رسمیت شناختن اشغالگری صهیونیست ها در جولاننمونه هایی از سیاست های حمایتگرایانه واشنگتن از این رژیم بوده است.
این تغییر رویکرد درحالی صورت می گیرد که بسیاری از تحلیلگران،سیاستمداران و حتی برخی قطعنامه‌های سازمان ملل هم عامل اصلی تشدید منازعهدر خاورمیانه را ادامه تشدید سیاست های شهرک‌سازی رژیم صهیونیستی می دانند.
شهرک‌سازی برای تعمیق اشغالگری
رژیم صهیونیستی پس از جنگ سال ۱۹۶۷، کرانه باختری رود اردن و بخش هایوسیعی از اراضی فلسطینیان در شرق بیت المقدس را به اشغال درآورد و از آنزمان بر سیطره خود بر این مناطق افزوده است. کمیتهچهارجانبه صلح خاورمیانه (متشکل از سازمان ملل متحد، روسیه، آمریکا واتحادیه اروپا) دو مانع اصلی برای صلح در منطقه را ادامه خشونت‌ها و تشدیدسیاست شهرک‌سازی رژیم صهیونیستی عنوان کرده‌اند.
اگرچه این رژیم پیش از آن تاریخ هم به مصادره اموال، منازل و مزارعفلسطینی ها می پرداخت اما پس از جنگ دگرگون سازی چهره عربی سرزمینفلسطینیان با شدّت و حدّت بیشتری دنبال شد. تا یک سال بعد از جنگ هم سیاستشهرک سازی در بیت المقدس شرقی با انتقال و اسکان تعداد بیشتری از یهودیانمهاجر دنبال شد که در نهایت همان سال صدور قطعنامه شورای امنیت در محکومیتاقدامات اسرائیل از جمله ساخت شهرک های مسکونی جدید در اراضی اشغالی را بهدنبال آورد.
با این حال سیاست شهرک‌سازی رژیم صهیونیستی در دهه ۱۹۷۰ تشدید شد تااینکه در پایان این دهه شورای امنیت ساخت و ساز در اراضی فلسطینیان رامحکوم کرد. استدلال شورای امنیت آن بود که این رژیم باید به کنوانسیونچهارم ژنو پایبند باشد. این معاهده از کشورهای اشغالگر می خواهد تا به حقوقمردم سرزمین های تحت اشغال احترام بگذارند؛ معاهده ژنو بر حمایت از حقوقغیرنظامیان و حفاظت از اموال افراد و مجازات شهروندان و انجام امور مختلفاین مناطق تصریح دارد.
اما شاید بتوان اوج محکومیت سیاست های رژیم صهیونیستی را تصویب قطعنامه۲۳۳۴ شورای امنیت در دسامبر سال ۲۰۱۶ دانست که ضمن محکومیت ساخت و سازهایرژیم صهیونیستی در اراضی اشغالی، این سیاست ها را مانع اصلی صلح عنوان کرد.قطعنامه فوق که حتی واشنگتن آن را وتو نکرد شهرک سازی ها در اراضی اشغالشده در جنگ ۱۹۶۷ را نقض فاحش قوانین بین المللی توصیف کرد.
چند سال قبل کمیته چهار جانبه صلح خاورمیانه (متشکل از سازمان ملل متحد،روسیه، آمریکا و اتحادیه اروپا) هم دو مانع اصلی برای صلح در منطقه راادامه خشونت ها و تشدید سیاست شهرک سازی رژیم صهیونیستی عنوان کرد.
به نوشته روزنامه «دیلی میل»، «جیمی کارتر» رئیس جمهوری آمریکا در سال۱۹۷۸ شهرک سازی ها را برخلاف قوانین بین المللی دانست اما «رونالد ریگان»چند سال بعد با این نظر مخالفت کرد اما موضع تندی علیه آن نگرفت. اکنونترامپ خود هم نظر با ریگان نشان داد و تغییر رویکرد کاخ سفید را پس از ۴۱سال اعلام کرد.
این در حالی است که جامعه بین المللی به صوت یکپارچه شهرک‌سازی ها راغیرقانونی می داند و آن را بر اساس کنوانسیون ۴ ژنو تفسیر می کند که هرگونه جابجایی شهروندان مناطق اشغال شده را ممنوع کرده است. حتی اوباما همدر آخرین روزهای ریاست جمهوری خود این سیاست های تل‌اویو را نقش فاحش وآشکار قوانین بین المللی خواند.
اکنون گفته می شود در مناطق فلسطینی بیش از ۱۰۰ شهرک صهیونیستی با حدود۷۰۰ هزار نفر ساکن ساخته شده است. در سال های اخیر سرعت ساخت و وسعت شهرکها افزایش یافته است. برخی از این شهرک ها ۳۰ هزار نفر جمعیت دارند کهنسبت به شهرک های قدیمی در اطراف تل‌اویو یا بیت المقدس بسیار بزرگ به شمارمی روند.
مرگ صلح در خاورمیانه
رژیم صهیونیستی با استقبال از خط مشی های تازه واشنگتن، آن را گامدیگری در اصلاح سیاست های ضداسرائیلی دولت های ایالات متحده به ویژه «باراکاوباما» دانست که یک اشتباه تاریخی را اصلاح می کند.
با این حال «بنی گانتس» رقیب نتانیاهو واکنش متعادل تری به این موضوعنشان داد و اعلام کرد سرنوشت شهرک ها در کرانه باختری باید از طریق توافقهایی تعیین شود که در راستای برقراری صلح به مسائل امنیتی هم توجه دارد.
به اعتقاد برخی تحلیلگران، موضع‌گیری اخیر آمریکا همچون تصمیم های پیشینترامپ در زمینه انتقال سفارت یا تغییر وضعییت بیت المقدس، اندک امیدباقیمانده برای پیشبرد پروژه سازش در منطقه از طریق تشکیل دو دولت را ازبین می برد زیرا به طور قطع هیچ یک از گروه های فلسطینی چنین سیاستی را نمیپذیرند. تشکیلات فلسطینی تصمیم آمریکا را به طور کامل بر خلاف قوانینبین‌المللی اعلام کرد.
«صائب عریقات» از دیپلمات های فلسطینی هم اقدام دولت ترامپ را نمونه بارز جایگزینی قوانین بین المللی با قواعد جنگل توصیف کرد.
«حنان اشواری» از مقام های ارشد فلسطینی در کرانه باختری این اقدامواشنگتن را ضربه مهلک دیگری بر قوانین بین المللی، عدالت و صلح از سوی مطلقگرایان برای مشروع کردن شهرک سازی اسرائیل عنوان کرد.
گروه «پیس ناو» (Peace Now) که به انجام تلاش های ضدشهرک‌سازی معروف استتاکید می کند از زمان ریاست جمهوری ترامپ، افزایش شدید در روند ساخت و سازاسرائیل صورت گرفته است. روزنامه دیلی میل اقدام تازه آمریکا را مانعدیگری بر سرراه تلاش فلسطینیان و هم‌راستا با اعلامیه های پیشین دولت ترامپو در مقابل تشکیل دولت ارزیابی کرد. برخی ناظران اگرچه اظهارات پومپئو رانمادین توصیف می‌کنند اما هدف آن را کمک به بقای سیاسی بنیامین نتانیاهو میدانند تا در نهایت وی بتواند دولت ائتلافی را تشکیل دهد.
هدیه انتخاباتی کاخ سفید
بنیامین نتانیاهو در یکی از ضعیف ترین و شکننده ترین موقعیت های سیاسیخود قرار دارد. رقبای داخلی فراوان و محبوبیت اندک موجب شکست وی در دوانتخابات پارلمانی در سال ۲۰۱۹ شد. وی چند هفته قبل قادر به تشکیل دولت نشدو اکنون امیدوار است پس از ناکامی رقیب، یک بار دیگر به او فرصت ائتلافداده شود. نتانیاهو امیدوار است اقدام حمایتگرایانه کاخ سفید باعث شود پساز انتخابات پارلمانی سوم، ضمن انحراف مسیر دادگاه پرونده فساد، وی قادر بهتشکیل دولتی ائتلاف گردد. روزنامه «نیویورک تایمز»اظهارات پومپئو را آخرین هدیه سیاسی دولت ترامپ به نتانیاهو ارزیابی کردکه دو انتخابات را با شکست پشت سر گذاشته است.
روزنامه «نیویورک تایمز» اظهارات پومپئو را آخرین هدیه سیاسی دولت ترامپبه نتانیاهو ارزیابی کرد که دو انتخابات را با شکست پشت سر گذاشته است.تحلیل این روزنامه هدف همه سیاست های دولت ترامپ را حمایت از نتانیاهو وبهبود جایگاه سیاسی وی در اسرائیل عنوان کرد. در همین راستا، کاخ سفید حتیبه خاطر نتانیاهو دیدگاه سال ۱۹۷۸ وزارت امور خارجه آمریکا را تغییر داد کهشهرک سازی را مغایر با قوانین بین المللی اعلام کرده بود. همین موضوع بودکه تاکنون چندین بار باعث شکست مذاکرات صلح هم شده است.
در این زمینه تحلیلگر نشریه «ویک» (The Week) اعتقاد دارد اینتصمیم‌گیری ممکن است بیشتر به ضرر ترامپ تمام شود زیرا در تضاد با رویکرددیگر قدرت های خارجی مخصوصا کشورهای اروپایی قرار دارد، ضمن اینکه می تواندادامه و اجرای برنامه صلحی را که کاخ سفید برای خاورمیانه اندیشیده است،دشوار سازد.
منبع : ایرنا ، 29/08/1398
