1967- قطع‌نامه 242 شورای امنیت: پس از جنگ شش‌روزه، قطع‌نامه 242 شورای امنیت سازمان ملل متحد خواستار «عقب‌نشینی نیروهای مسلح اسرائیل از سرزمین‌های اشغالی در درگیری‌های اخیر» در ازای احترام تمام کشورهای منطقه به حاکمیت، تمامیت ارضی و استقلال یکدیگر شد. این قطع‌نامه پایه و اساس بسیاری از ابتکارات صلح است اما عبارت «همه مناطق است یا فقط برخی»، چندین دهه تلاش برای صلح را با شرایطی پیچیده روبه‌رو کرده است.
1978- توافق‌نامه کمپ‌دیوید: مناخیم بگین رئیس‌جمهور اسرائیل و انورسادات رئیس‌جمهور مصر در مورد چارچوبی برای صلح منطقه‌ای توافق می‌کنند که خواستار عقب‌نشینی اسرائیل در چند مرحله از سینای مصر و تشکیل یک دولت انتقالی فلسطین در کرانه باختری و غزه است.
1979- پیمان صلح اسرائیل و مصر: اولین پیمان صلح بین اسرائیل و یک کشور عربی برنامه‌هایی را برای خروج کامل اسرائیل از سینا طی سه سال تعیین کرده است. در سال 1981، انورسادات از سوی انقلابیون مخالف این توافق ترور شد.
1991- اجلاس مادرید: نمایندگان اسرائیل و سازمان آزادی‌بخش فلسطین در یک کنفرانس صلح شرکت کردند. توافقی حاصل نمی‌شود اما تماس‌های مستقیم ادامه می‌یابد.
1994- توافق اسرائیل و اردن: اردن دومین کشور عربی است که با اسرائیل پیمان صلح امضا می‌کند. اما این پیمان هم با مخالفت حامیان فلسطین در اردن روبه‌رو می‌شود.
1993 تا 1995 – توافق‌نامه اسلو: اسرائیل و سازمان آزادی‌بخش فلسطینی مذاکرات محرمانه‌ای را در نروژ انجام می‌دهند که منجر به توافق‌های صلح موقت می‌شود که خواستار ایجاد دولت خودگردان موقت فلسطین و یک شورای منتخب در کرانه باختری و غزه برای یک دوره انتقالی پنج‌ساله، عقب‌نشینی نیروهای اسرائیلی و مذاکرات در مورد یک شهرک
دائمی می‌شود.
2000 – اجلاس کمپ‌دیوید: بیل کلینتون رئیس‌جمهور ایالات متحده، یاسر عرفات رهبر فلسطین و ایهود باراک نخست‌وزیر اسرائیل را به کمپ‌دیوید دعوت می‌کند اما آنها توافق نمی‌کنند و یک انتفاضه دیگر در فلسطین رقم می‌خورد.
2002 ،2003 – اعلامیه بوش / ابتکار صلح عرب / نقشه راه: جورج دبلیو بوش اولین رئیس‌جمهور ایالات متحده است که خواستار ایجاد یک کشور فلسطین در کنار اسرائیل می‌شود.
عربستان سعودی طرح صلح مورد تأیید اتحادیه عرب را برای عقب‌نشینی کامل اسرائیل از سرزمین‌های اشغالی و پذیرش اسرائیل در ازای تشکیل یک کشور فلسطین و عادی‌سازی رابطه با اعراب ارائه داد. ایالات متحده، اتحادیه اروپا، سازمان ملل و روسیه نقشه راه خود را برای دستیابی به یک راه‌حل دائمی دو کشور برای درگیری ارائه دادند.
2007- اجلاس آناپولیس: محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان و ایهود اولمرت، نخست‌وزیر اسرائیل در اجلاسی به میزبانی ایالات متحده شرکت می‌کنند اما تحقیقات علیه اولمرت در اسرائیل و سپس جنگ غزه در سال 2008 مانع هرگونه توافقی شد.
2009- سخنرانی نتانیاهو: نخست‌وزیر اسرائیل می‌گوید برای یک توافق صلح که شامل ایجاد «یک کشور فلسطین فاقد ارتش» باشد آمادگی دارد اما شرط اساسی او «به‌رسمیت‌شناختن اسرائیل از سوی فلسطین به‌عنوان کشور یهود» است.
2013،2014 – شکست مذاکرات صلح واشنگتن: تلاش‌های جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده برای ازسرگیری گفت‌وگوها میان اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها شکست می‌خورد و این مذاکرات در آوریل 2014 متوقف می‌شود.
ژوئن 2019 – اعلام برنامه اقتصادی ترامپ: کلید وردن مرحله مقدماتی طرح خاورمیانه ترامپ از سوی جرد کوشنر داماد ترامپ در بحرین. او با تأکید بر رویکرد «ابتدا اقتصاد»، خواستار صندوق سرمایه‌گذاری 50میلیارددلاری برای تقویت اقتصاد فلسطین و کشورهای همسایه شد. رهبران فلسطین این طرح را هم رد کردند.
2019 – طرح الحاق: نتانیاهو می‌گوید در صورت انتخاب مجدد به‌عنوان نخست‌وزیر اسرائیل قصد دارد شهرک‌های کرانه باختری و بخش بزرگی از دره اردن را به خاک اسرائیل الحاق کند. ایالات متحده ابتدا با این طرح موافقت می‌کند اما اکثریت کشورها با چنین اقدامی مخالفت کردند.
ژانویه 2020 – رونمایی از طرح ترامپ: ترامپ در کنار نتانیاهو از برنامه خاورمیانه‌ای کامل خود در واشنگتن رونمایی کرد. به‌رسمیت‌شناختن حاکمیت اسرائیل بر شهرک‌های کرانه باختری و مسیر دشوار فلسطینی‌ها برای داشتن یک کشور مستقل از ویژگی‌های این طرح است.
13 آگوست 2020 – امارات و بحرین در مسیر عادی‌سازی رابطه با اسرائیل: ترامپ از توافق اسرائیل و امارات برای عادی‌سازی رابطه خبر داد. قبل از آن تنها دو کشور اردن و مصر از جهان عرب، اسرائیل را به رسمیت شناخته بودند. مقامات اماراتی می‌گویند این توافق به الحاق کرانه باختری پایان می‌دهد. اما نتانیاهو می‌گوید توقف طرح الحاق «موقت» است. در 11 سپتامبر 2020 بحرین هم اعلام کرد رابطه خود با اسرائیل را عادی‌سازی می‌کند.
اکتبر و دسامبر 2020- معامله با سودان و مراکش: سودان در 23 اکتبر اعلام کرد که برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل به توافق دست یافته است. ایالات متحده در ازای موافقت سودان با برقراری رابطه با اسرائیل، نام این کشور را از لیست کشورهای حامی تروریسم حذف کرد. این اقدام پس از آن صورت گرفت که سودان بیش از 300 میلیون دلار به قربانیان تروریسم و خانواده‌های آنها اختصاص داد.
در دهم دسامبر هم دونالد ترامپ از موافقت مراکش دیگر کشور آفریقایی با عادی‌سازی روابط با اسرائیل خبر داد. آمریکا در قبال این چراغ سبز مراکش، سرزمین مورد مناقشه «صحرای غربی» را به عنوان بخشی از خاک مراکش به رسمیت می‌شناسد.
منبع : شرق ، 22/09/1399
