لیست متحد عربی در ائتلاف اخیر دولت رژیم صهیونیستی که در چارچوبی جدید تشکیل شد مشارکت نموده و هدف خود از این اقدام را بهبود شرایط فلسطینیان ساکن اراضی اشغالی 1948 اعلام کرده است. علاوه بر آنکه این اقدام با موانعی مواجه خواهد شد این حزب عربی احتمالاً نتواند اهداف خود و یا برخی از آنها را محقق نماید، همین مسئله مناقشاتی را در محافل عربی برانگیخته که به نظر می‌رسد به زودی پایان نخواهد یافت.
هدف این مقاله تحلیل مشارکت لیست متحد عربی به ریاست منصور عباس از نمایندگان کنونی کنست در ائتلاف دولتی جدید اسرائیل است که ریاست آن را نفتالی بنت رئیس حزب راستگرای یمینا و یاییر لاپید رئیس حزب میانه‌رو آینده آنجاست بر عهده دارند و دولت برآمده از این ائتلاف دولت تغییر نامگذاری شده است. این مقاله دلایلی را که منجر به ورود لیست متحد عربی به ائتلاف دولتی شده است را مورد بررسی قرار داده که اقدامی بی سابقه در تاریخ سیاست‌های اتخاذی جامعه عرب اراضی اشغالی 1948 در قبال اسرائیل محسوب می‌شود. همچنین چالش‌های مشارکت این حزب عربی در دولت، عوامل موفقیت و ناکامی آن، آینده این اقدام و پیامدهای این مشارکت که در آینده بر جنبه‌های مختلف عملکرد سیاسی عربی تاثیر گذار خواهد بود مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
لیست متحد عربی
لیست متحد عربی در واقع بازوی سیاسی جنبش اسلامی است که در انتخابات اسرائیل مشارکت نمود و به نام جنبش اسلامی (شاخه جنوب) شناخته می‌شود. لیست متحد عربی در سال 1996 پس از ایجاد انشقاق در جنبش اسلامی اراضی 1948 وارد رقابت‌های انتخاباتی شد. این اختلاف میان دو جریان حامی ورود به کنست رژیم صهیونیستی به رهبری شیخ عبدالله نمر درویش (متوفی سال 2017) و جریان مخالف با حضور در کنست به رهبری شیخ رائد صلاح به وجود آمد. جریان مخالف به نام جنبش اسلامی (شاخه شمال) شناخته می‌شود و دولت رژیم صهیونیستی آن را در 17 نوامبر سال 2015 غیر قانونی اعلام کرده و شیخ رائد صلاح رئیس این جریان را به دلیل مواضع حمایتی وی از مسجد الاقصی در انتفاضه سال 2000 تحت پیگرد قرار داد.
لیست متحد عربی از سال 1996 وارد کنست رژیم صهیونیستی شد و در سال 2015 لیست مشترک عربی شامل احزاب فعال و تاثیر گذار در جامعه عربی فلسطین در اراضی اشغالی تشکیل شد. احزاب سیاسی 4 گانه حاضر در لیست مشترک عربی جبهه دموکراتیک برای صلح و برابری وابسته به حزب کمونیست اسرائیل، جمعیت ملی دموکراتیک، جنبش عربی برای تغییر و لیست متحد عربی هستند. در آستانه برگزاری انتخابات رژیم صهیونیستی در آوریل سال 2019 لیست مشترک عربی به دو لیست جداگانه تبدیل شد که یکی از آنها با ائتلاف جبهه دموکراتیک و جنبش عربی برای تغییر به وجود آمد و 6 کرسی کنست را تصاحب نمود و لیست دوم از ائتلاف جمعیت ملی دموکراتیک و لیست متحد عربی تشکیل شده و توانست 4 کرسی کنست را به خود اختصاص دهد. در جریان دو انتخابات سپتامبر 2019 و مارس 2020 لیست مشترک عربی مجدداً اتحاد گذشته خود را به دست آورده و توانست در انتخابات 2020 با 4 حزب خود مجموعاً 15 کرسی کنست را از آن خود نماید که موفقیتی بزرگ به شمار می‌رفت و این لیست عربی را به سومین قدرت سیاسی در کنست سابق رژیم صهیونیستی تبدیل کرد.
پس از انتخابات 2020 لیست مشترک عربی تصمیم گرفت از بنی گانتز رئیس ائتلاف آبی – سفید و رئیس سابق ستاد ارتش رژیم صهیونیستی حمایت کند که در آن زمان مکلف به تشکیل دولت این رژیم شده بود. اما گانتز از تشکیل دولت با استفاده از ظرفیت‌های لیست مشترک عربی امتناع ورزیده و برای این منظور با بنیامین نتانیاهو رئیس حزب لیکود ائتلاف کرد. در پی این اتفاق نشانه‌های اختلاف یک بار دیگر در لیست مشترک عربی نمایان شده و در آستانه انتخابات اخیر در مارس 2021 لیست متحد عربی تصمیم گرفت از لیست مشترک عربی خارج شده و به طور مستقل وارد رقابت‌های انتخاباتی شود و در نهایت توانست 4 کرسی کنست را تصاحب کند. این در حالی است که لیست مشترک عربی با 3 حزب باقی مانده خود تنها توانست 6 کرسی کنست را به خود اختصاص دهد.
برنامه مشارکت
منصور عباس رئیس لیست متحد عربی استراتژی خود را «برنامه مشارکت» نامگذاری نموده و معتقد است با وجود آنکه این یک استراتژی هزینه بردار است اما ثابت کرده روشی تاثیرگذار بوده و توانسته مسائل جامعه عربی را روی میز و در معرض افکار عمومی اسرائیلی قرار دهد و این را تنها آغاز تغییر می‌داند. این استراتژی چنانچه عباس و دیگر رهبران لیست متحد عربی و جنبش اسلامی (شاخه جنوب) تاکید دارند مبتنی بر ائتلاف با هر حزب اسرائیلی است که برای همکاری در خصوص نیازهای مدنی و شهروندی جامعه عربی ساکن در اراضی اشغالی آمادگی داشته باشد. همچنین اولویت ندادن به مسئله ملی عربی نیز از دیگر اصول این استراتژی است چرا که آن را مانعی در برابر ائتلاف با احزاب اسرائیلی و مشارکت در دولت می‌داند. از دیگر محورهای این برنامه عدم توجه به تفاوت جریان‌های سایسی اسرائیلی برای ائتلاف با آنهاست بر خلاف عملکرد دیگر احزاب عربی که بدون توجه این تفاوت‌ها همه احزاب اسرائیلی را یکسان فرض کرده و با هیچ یک از آنها ائتلاف نکرده‌اند. عباس معتقد است روایت‌های تاریخی بخشی از مسائل داخلی است که هیچ ارتباطی با نزاع عربی – اسرائیلی ندارد. همچنین بر اساس این استراتژی جدید سیاست‌های اتخاذی نظام اسرائیل در قبال عرب‌ها تنها نتایج ائتلافات مصلحتی است که می‌توان آنها را متوقف کرده و یا تغییر داد و ایجاد ائتلافات جدید تعامل نظامی سیاسی با مطالبات جامعه عربی را تغییر خواهد داد.
در چارچوب همین برنامه و در پی ماموریت یافتن بنیامین نتانیاهو برای تشکیل دولت پس از برگزاری انتخابات اخیر مارس 2021 لیست متحد عربی از آمادگی خود برای پیوستن به دولت رژیم صهیونیستی به ریاست نتانیاهو خبر داد اما مخالفت حزب صهیونیسم دینی با این ائتلاف باعث عدم تشکیل چنین دولتی شد. پس از آنکه یاییر لاپید رئیس حزب میانه‌رو آینده آنجاست در 5 می 2021 مامور تشکیل کابینه گردید اعلام کرد برای تشکیل دولت وحدت و عدم برگزاری انتخابات پنجم در کمتر از دو سال تلاش می‌کند. لاپید در این خصوص گفت: اسرائیل به دولتی نیاز دارد که منعکس کننده این حققت باشد که ما از یکدیگر متنفر نیستیم، دولتی که در آن چپگرا، راستگرا و میانه‌رو در کنار هم برای مقابله با چالش‌های اقتصادی و امنیتی که با آن روبرو هستیم تلاش می‌کنند، دولتی که به همگان نشان خواهد داد که اختلافات ما نقطه قوت ماست و نه نقطه ضعف ما.
یاییر لاپید با منصور عباس توافقی برای پیوستن لیست متحد عربی به دولت رژیم صهیونیستی امضا کرد. این توافق دو جانبه شامل تفاهماتی است که به عنوان پیوست در برنامه دولت و به عنوان بخشی از توافق میان طرفین مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما مهمترین بندهای وارد شده در این توافق به شرح ذیل است:
1- لیست متحد عربی از تشکیل دولت حمایت کرده، بخشی از ائتلاف دولتی است، به تصمیمات دولت و مدیریت ائتلاف پایبنده بوده و از اقدامات کنست پشتیبانی می‌نماید.
2- لیست متحد عربی از تمام تغییرات ایجاد شده در قانون گذاری توسط کنست پس از امضای این توافق حمایت می‌کند.
3- لیست متحد عربی به حمایت از اقدامات ائتلاف در کنست و اعطای رای اعتماد به نامزدهای ائتلاف برای مناصب مختلف در کنست و کمیته‌های وابسته به آن پایبند است.
4- لیست متحد عربی برای بقای دولت تا پایان دوره آن تلاش کرده و در این راستا از بودجه ارائه شده توسط دولت حمایت نموده و با پیشنهادات مطرح برای اعلام بی کفایتی دولت و سلب رای اعتماد از آن یا پیشنهادات انحلال کنست مخالفت خواهد کرد.
5- کمیته‌های داخلی و محیط زیست به دو کمیته تقسیم می‌شود: 1- کمیته داخلی و حمایت از محیط زیست 2- کمیته امنیت داخلی.
6- لیست متحد عربی به مناصب ذیل دست خواهد یافت: معاون وزیر در دفتر نخست وزیر، ریاست کمیته داخلی، نایب رئیس کنست و رئیس کمیته امور جامعه عربی.
7- طرفین توافق می‌کنند تا برای تدوین طرحی 5 ساله جهت کاهش شکاف‌های به وجود آمده در جامعه عربی، دروزی، چرکس و تجمعات بدوی همکاری نمایند و تا پایان سال 2026 بودجه‌ای 30 میلیارد شِکلی (حدود 9.2 میلیارد دلار) برای آن تامین شود، البته این طرح علاوه بر تصمیماتی است که دولت گذشته در این خصوص اتخاذ کرده و طرح جدید افزایش 50 درصدی بودجه برای اهداف مورد نظر را به دنبال خواهد داشت. این طرح 5 ساله با همکاری کمیته توسعه اقتصادی جامعه عربی و بخش بودجه وزارت دارایی و مشاروه با کمیته امور جامعه عربی کنست تنظیم خواهد شد.
8- دولت یک طرح 5 ساله برای مبارزه با خشونت و جرائم جامعه عربی بر اساس مصوبه دولتی شماره 852 با بودجه 2.5 میلیارد شِکل برای 5 سال تصویب خواهد کرد. از این میزان یک میلیارد شِکل برای مبارزه با جرائم و خشونت است که ارتباطی با وزارت امنیت داخلی ندارد.
9- دولت اجرای طرح استراتژیک «نتیفی ایالون» با بودجه 20 میلیارد شِکل (تا سال 2030) را تضمین می‌کند که برای توسعه حمل و نقل در جامعه عربی اجرایی می‌شود. این طرح با 2 میلیارد شِکل در سال‌های 2022 و 2023 تامین مالی خواهد شد.
10- دولت علاوه بر بودجه سالانه کشور هر سال مبلغ 100 میلیون شِکل برای یک دوره 5 ساله اختصاص خواهد داد تا برای اصلاح ایرادات و کاستی پروژه‌های مناطق عربی هزینه شود.
11- دولت برای بکارگیری منصفانه جامعه عربی در ساختار خدمات کشوری، شرکت‌ها و تعاونی‌های دولتی برای اساس نسبت جمعیتی با تصویب قوانین مربوطه دولتی اقدام خواهد کرد.
12- بهبود برنامه‌های دولتی مربوط به برنامه ریزی و مسکن جامعه عربی و تفویض صلاحیت‌های بیشتر در این خصوص به مقامات محلی مناطق عربی.
13- دولت برای افزایش ساخت سالانه 10 هزار واحد مسکونی برای جامعه عربی اقدام خواهد کرد.
14- ایجاد کمیته وزارتی برای رسیدگی به امور جامعه عربی به ریاست نخست وزیر.
15- حذف موانع مربوط به مسائل برنامه ریزی و بروکراتیک اداری برای دریافت مجوز ساخت و ساز در جامعه عربی و بازنگری مشاور حقوقی دولت برای لغو احکام مربوط به تخلفات ساخت و سازهای بدون مجوز در جامعه عربی.
16- دولت تعهد می‌کند 45 روز پس از تشکیل در مصوبه‌ای سه روستای بدوی در منطقه النقب را به رسمیت شناخته و 9 ماه پس از تشکیل دولت نیز طرحی برای سازمان دهی اسکان روستاهای بدوی در النقب بر اساس منافع عمومی این منطقه ارائه شود.
پس از امضای این توافق منصور عباس گفت: هم اکنون با یک واقعیت جدید سیاسی مواجه هستیم که می‌گوید دستیابی به حقوق و خواسته‌های تو تنها با مشارکت فعال در بازی سیاسی اسرائیل ممکن است، ما نیازمند آن هستیم که مشکلات مهم و خطرناک خود را حل کنیم، مشکلاتی مانند شیوع جرم و جنایت علیه جامعه عربی که با یک برنامه واقعی در سطح دولت با آن مقابله خواهیم کرد که چنین چیزی بدون مشارکت ما در دولت امکان پذیر نبود. بدون توجه به حقوق شهروندی، فلسطینیان داخل اراضی 1948 از مبارزه سیاسی خسته و رویگردان می شوند و شاید بدون توجه کافی به هویت ملی وارد یک بازی تمام عیار سیاسی در اسرائیل شوند. ما باید میان شعار سیاسی و نیازهای جامعه خود توازن ایجاد کنیم.
همچنین عباس نسبت به بهبود اوضاع هموطنان عرب خود که از تبعیض و بی توجهی دولت به آنها شکایت دارند امیدوار است. وی در پیامی به حامیان خود پس از امضای این توافق گفت: لیست متحد عربی تصمیم دارد وارد ائتلاف دولتی شود تا موازنه نیروی‌های سیاسی و کشور را تغییر دهد. لیست متحد عربی نیز اعلام کرد این توافق موفق شد بیش از 53 میلیارد شِکل (حدود 16 میلیارد دلار) برای بهبود زیر ساخت‌ها و مبارزه با خشونت در شهرهای عربی تخصیص دهد. این حزب سیاسی افزود این توافق شامل بندهایی است که تخریب خانه‌هایی که در روستاهای عربی بدون مجوز ساخته شده را متوقف کرده و به مناطق بدوی صحرای النقب که همیشه از حمایت‌های اسلامی برخوردار بوده رسمیت می‌بخشد.
عباس تاکید کرد: وقتی دولت با حمایت یک حزب عربی تشکیل شود این حزب می‌تواند در دولت تاثیر گذار بوده و موفقیت‌هایی را برای جامعه عربی به ارمغان بیاورد.
موانع و چالش‌ها
لیست متحد عربی با موانع و چالش‌هایی مواجه است که تجربه آن برای حضور در دولت را دچار مشکلاتی می‌نماید که در ذیل به برخی از این موانع اشاره می‌شود.
1- موانع بنیادین: وضعیت بحرانی کنونی نظام اسرائیل به دلیل نزاع داخلی بر سر شخصیت بنیامین نتانیاهو و رهبری راستگرایان اسرائیلی است. این درگیری همان عامل ائتلاف با لیست متحد عربی است که آمادگی خود را برای ائتلاف با هر دولتی در اسرائیل در برابر تحقق مطالبات مشخص حقوق شهروندی عرب‌ها اعلام کرد. این مانع زمانی برای لیست متحد عربی جدی می‌شود که نظامی سیاسی اسرائیل از شرایط بحران خارج شود. رفع این بحران نیز در گرو کناره گیری نتانیاهو یا حذف آن از عرصه سیاسی محقق می‌شود که در این صورت به اخراج این حزب عربی از هر گونه دولتی در آینده منتهی خواهد شد. اخیراً کنست با تصویب قانونی جدید به هر 4 عضو این نهاد قانوگذاری اجازه می‌دهد از احزاب پارلمانی خود خارج شده و یک لیست مستقل در داخل کنست تشکیل دهند. برخی اعتقاد دارند هدف از تصویب این قانون که تغییر در قانون کنست به شمار می‌رود آن است که به اعضای حزب لیکود اجازه دهد از حزب خود در کنست خارج شده و با تشکیل یک لیست مستقل به دولت ملحق شوند. عدد 4 کمترین تعداد برای جدایی از حزب پارلمانی و تشکیل حزب جدید است که مطابق تعداد اعضای کنونی لیست متحد عربی در کنست است. چنین مانعی می‌تواند محرومیت یا اخراج لیست متحد عربی از دولت و جایگزینی آن با یک لیست دیگر یا یک لیست جدا شده از لیست‌های موجود کنست را در پی داشته باشد. این اتفاق تمام گفتمان سیاسی لیست متحد عربی در خصوص بهره برداری از فرصت‌ها و خلأهای به وجود آمده در نظام اسرائیل برای تاثیر گذاری را نابود خواهد کرد. با تغییرات جدید به وجود آمده در قانون کنست یک مجموعه کوچک 4 تایی از اعضای کنست می‌توانند از احزاب خود در پارلمان جدا شده و در معرض هیچ مجازاتی نیز قرار نگیرند. قانون پیشین بر این مسئله تصریح داشت که اعضای جدا شده از حزب پارلمانی در صورتی مشمول مجازت نمی‌شوند که تعداد آنها حداقل یک سوم مجموع اعضای آن حزب در کنست باشد.
2- موانع سیاسی: این مانع در میزان آمادگی لیست متحد عربی برای حمایت از تصمیمات ضد فلسطینی دولت اسرائیل مشخص می‌شود. تا کنون لیست متحد عربی با مواضع سیاسی اتخاذی دولت همراهی کرده است مانند حمایت دو نماینده این حزب در کنست از قانون شهروندی (منع اتحاد خانواده‌ها) که البته در نهایت کنست با تمدید آن موافقت نکرد. تمام اینها میزان آمادگی جنبش اسلامی برای رها کردن کامل لیست متحد عربی در تمام مسائل مرتبط با تصمیم گیری برای حمایت از دولت در اقدامات و سیاست‌های ضد فلسطینی را معین می‌کند، همچنانکه میزان پذیرش این مواضع از سوی پایگاه اجتماعی و انتخاباتی حزب نیز مشخص می‌شود که می‌تواند انسجام آن را تهدید نماید. به عنوان مثال در خصوص تشکیل دولت یکی از نمایندگان لیست متحد عربی از رای دادن به دولت امتناع ورزیده و در تصویب قانون شهروندی نیز دو نماینده از رای دادن به آن امتناع کردند. درست است که آنان در هر کدام از این دو موضوع از رای دادن به مسئله مطروحه امتناع کرده‌اند اما نشان دهنده نوعی اختلاف در لیست متحد عربی در مورد حمایت از دولت است.
3- موانع مرتبط با ائتلاف دولتی: مهمترین این موانع به میزان قدرت لیست متحد عربی برای تحقق بندهای توافق با ائتلاف دولتی امضا شده میان یاییر لاپید و منصور عباس مربوط می‌شود. در این زمینه می‌توان به برخی ابهامات در مورد قدرت لیست متحد عربی برای تحقق مطالبات خود اشاره کرده که از جمله آنها عبارتند از:
– این توافق به منزله توافقی دو جانبه میان لیست متحد عربی و حزب آینده آنجاست بوده و نه توافقی در چارچوب خطوط کلی و اساسی دولت.
– از جمله محورهایی که در تشکیل این دولت مورد توجه قرار دارد حق وتو نفتالی بنت نخست وزیر کنونی و یاییر لاپید نخست وزیر تناوبی و جایگزین با تصمیمات یکدیگر است و همین مسئله می‌تواند از اجرای بندهای این توافق جلوگیری نماید.
– نفتالی بنت نخست وزیر کنونی اسرائیل اعلام کرده توافقات امضا شده توسط لاپید به عنوان فرد مکلف به تشکیل کابینه توافقاتی است که ارتباطی به وی ندارد. درست است که بنت به این توافقات اعتراضی نداشته و یا حتی بخشی از آنها بپذیرد اما در نهایت به آنها پایبندی ندارد.
– برخی بندهای توافق به صورت کلی تنظیم شده و نسبت به سازوکار اجرای آن مسکوت است. در این توافق بندهای اقتصادی زیادی وجود دارد که در گرو تصمیمات آویگدور لیبرمن رئیس حزب اسرائیل بیتنا و وزیر دارایی است.
مجموعه موانع مذکور ناشی از چالش‌های موجود در برابر قدرت لیست متحد عربی برای دستیابی به دستاوردهای ویژه برای جامعه عربی فلسطینی ساکن در اراضی 1948 است. لذا شکست این حزب عربی در تحقق وعده‌های خود به مردم بدون شک منجر به تضعیف ایده مشارکت در دولت منتهی شده یا هزینه فراوان پرداختی از سوی این را زیر سوال خواهد برد، هزینه‌ای که با مسئله اساسی و جوهری ملیت در ارتباط کامل قرار دارد.
نتیجه
می‌توان گفت لیست متحد عربی ظاهراً خود را یک حزب اسرائیلی سنتی می‌داند که قادر است دستاوردهایی مدنی برای جامعه عربی ساکن در اراضی 1948 محقق نماید که البته اتخاذ چنین رویکردی احتمالاً ناشی از عدم توجه به ماهیت نظام سیاسی اسرائیل یا ارزیابی نامناسب از آن است. مبالغه آمیز نیست اگر بگوییم لیست متحد عربی در حال تقلید یا الهام گرفتن از تجربه احزاب دینی یهودی در دهه‌های قبل است که اساساً به منظور تامین منافع اقتصادی موسسات آموزشی خود و منافع پایگاه اجتماعی خود در امور اقتصادی و اجتماعی در دولت‌ها مشارکت می‌کردند. در عین حال بیشتر انتقاداتی که به لیست متحد عربی به ویژه از سوی نیروهای سیاسی وارد می‌شود آن است که اسرائیل اساساً با جامعه عربی به عنوان یک گروه مهاجر برخورد می‌کند و نه جمعیتی اصیل در میهن خود. در حالی که معمولاً خواسته‌های اصلی گروه‌های مهاجر (مانند عرب‌هایی که از کشورهای عربی به اروپا و آمریکا یا هر نقطه دیگری از جهان مهاجرت می‌کنند) پذیرش آنان به عنوان بخشی از جامعه و برخورداری از برابری اقتصادی و اجتماعی است، درخواست گروه‌های مختلف فلسطینی مانند فلسطینیان ساکن اراضی 1948 نیز به رسمیت شناخته شدن حقوق ملی و قومیتی آنها و برخورداری از برابری کامل حقوق شهروندی است، علاوه بر آنکه تغییر جوهره نظام حاکم برای سازگاری با این مطالبات نیز خواسته دیگر آنان است و این به معنای پایان دادن به هر گونه قومیت گرایی و استعمار زدگی نظام است.
این به معنای آن است که لیست متحد عربی از سویی دچار نوعی بی توجهی به ماهیت نظام اسرائیل شده و از سوی دیگر از خواسته‌های جامعه فلسطینی ساکن در اراضی 1948 غافل گردیده است. علاوه بر آنکه دولت کنونی اسرائیل نیز با چالش‌های فراوانی برای ادامه کار خود مواجه شده و تلاش زیادی می‌کند تا خود را دولتی راستگرا اما دارای برخی تفاوت‌ها نشان دهد. این رویکرد دولت اسرائیل را می‌توان در برخی تصمیمات آن در مدت زمان کوتاهی که اداره امور را به دست گرفته مشاهده کرد. از جمله این تصمیمات عبارتند از:
– بمباران نوار غزه در برابر هر بالن آتش زایی که از این منطقه به سوی اراضی اسرائیلی پرتاب می‌شود.
– موافقت با برگزاری راهپیمایی پرچم در شهر قدس به مناسبت سالگرد موسوم به یکپارچه سازی این شهر تحت حاکمیت اسرائیل.
– اقدام برای تمدید قانون شهروندی که از به هم پیوستن خانواده‌هایی که یکی از زوجین فلسطینی و دارای تابعیت اسرائیلی است و دیگری فلسطینی و دارای تابعیت فلسطینی در کرانه باختری یا نوار غزه است جلوگیری می‌نماید تا از این طریق آنها نتوانند با یکدیگر در مناطق داخل خط سبز و قدس زندگی کنند.
– حل و فصل مسئله مربوط به شهرک بدون برنامه ریزی و خودسرانه آویتار در کوه صبیح در نزدیکی نابلس که حتی چپگرایان دولت نیز آن را به منزله تسلیم در برابر شهرک نشینان تلقی کردند.
تمام اینها نشان می‌دهد این دولت همچنان رویکردهای راستگرایانه دولت قبل را ادامه می‌دهد چرا که بیشتر اجزای آن راستگرا هستند و مشکل این اجزا سیاست‌های راستگرا نبوده بلکه مشکل به ادامه حضور نتانیاهو در عرصه سیاسی اسرائیل بازمی‌گردد. این به معنای آن است که تنها تغییری که «دولت تغییر» موفق شده آن را محقق نماید پایان دادن به حکمرانی نتانیاهو بوده که از سال 2009 آغاز شده و تا روز ادای قسم قانون اساسی توسط دولت جدید در 13 ژوئن 2021 ادامه یافت.
دو عامل سبب شد تا احزاب راستگرا با لیست متحد عربی ائتلاف نمایند، اول آنکه این حزب عربی تنها برنامه‌هایی خدماتی برای جامعه عرب در دستور کار داشته و دیگر آنکه احزاب راستگرا برای تشکیل آنچه دولت تغییر می‌نامند مجبور به ائتلاف با این حزب عربی شدند. چنانچه این ائتلاف پیش از آنکه محقق شود توسط نتانیاهو نیز امری مشروع قلمداد شد چرا که نخست وزیر سابق نیز برای ائتلاف با آنها پیش قدم گردید. این مسئله در سخنرانی نفتالی بنت نخست وزیر کنونی اسرائیل در 13 ژوئن 2021 در کنست که به تشریح ماهیت دولت خود و برنامه‌های آن پرداخت مورد اشاره قرار گرفت. بنت در این سخنرانی هنگامی که به مسئله مشارکت لیست متحد عربی به ریاست منصور عباس در دولت پرداخت گفت: صفحه جدیدی در روابط کشور اسرائیل با هموطنان عرب گشوده شده است و من باید اینجا به این نکته اشاره کنم که مشروعیت این اقدام به بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل باز می‌گردد که پس از انجام یک سلسله ملاقات‌ها با منصور عباس و دست دراز کردن به سوی وی برای ائتلاف راه را برای ما نیز باز کرد، من اعتقاد دارم این اقدامی صحیح بود که توسط نتانیاهو انجام شد. البته این نکته لازم به ذکر است طرح چنین مواضعی توسط بنت برای دفاع از خود و کاهش انتقادات ناشی از ائتلاف با عرب‌های اراضی 1948 نیز بوده است.
می‌توان گفت پیوستن لیست متحد عربی به دولت اسرائیل همچنان محل اختلاف میان این حزب و بخش قابل توجهی از اعضای کمیته عالی پیگیری امور فلسطینیان اراضی 1948 باقی خواهد ماند. چنانچه محمد برکه رئیس این کمیته به این اختلاف اشاره کرده و حمایت لیست متحد عربی از دولت و پیوستن به آن را خطایی بزرگ توصیف کرد و نسبت به خطرات این اقدام هشدار داد. این اختلاف تا جایی است که برخی اعضای کمیته پیگیری پیشنهاد اخراج لیست متحد عربی از این کمیته را مطرح نمودند که البته این مسئله با مخالفت محمد برکه مواجه شد. برکه در این خصوص گفت: اخراج لیست متحد عربی از کمیته ما را وارد مناقشاتی بی پایان خواهد کرد و بر عملکرد کمیته‌های منطقه‌ای و نمایندگان محلی ما تاثیر گذار بوده و در راستای خدمت به سیاست تفکیک جامعه فلسطینی اراضی 1948 خواهد بود که اسرائیل آن را پیگیری می‌کند. به نظر برکه خطرات خروج لیست متحد عربی از کیمته پیگیری بسیار بیشتر از مشکلات ادامه وضعیت جاری و باقی ماندن این حزب عربی در دولت اسرائیل است.
اما در مقابل منصور عباس تاکید دارد قضاوت در مورد مشارکت در ائتلاف دولتی اسرائیل باید به صورت کلی انجام شده نه به صورت بخشی و با توجه به مسائل جزئی. عباس گفت: اگر این ائتلاف در مسیر صحیح قرار گیرد ما به آن فرصت می‌دهیم تا به اهداف مورد نظر دست یابیم اما اگر چنین نشد ما به همکاری با دولت پایان می‌دهیم. عباس در پاسخ به سوالی در مورد مدت زمان مشخص شدن جهت گیری دولت و دستیابی به اهداف این حزب گفت: این مسئله نیازمند یک یا دو سال زمان است تا جهت گیری‌ها مشخص شود.
* پژوهشگر امور اسرائیل، منتقد ادبی که مجموعه کتاب‌هایی در زمینه نقد ادبی منتشر نموده همچنانکه کتاب‌های متعددی از زبان عبری ترجمه کرده که در میان آنها کتب نویسندگان و ادبای اسرائیلی نیز وجود دارد.
منبع: مرکز مطالعاتی الجزیره
