داستان اسرای فلسطینی که برای آزادی از زندان‌های اسرائیل فرارکردند

6 اسیر فلسطینی موفق شدند با حفر چند ماهه یک تونل از زندان جلبوع در نزدیکی منطقه بیسان که یکی از زندان‌های بسیار پیشرفته اسرائیل است فرار کنند.

اسرائیل صبح روز دوشنبه 6 سپتامبر سال 2021 با خبر فرار 6 اسیر فلسطینی (5 نفر از آنها وابسته به جنبش جهاد اسلامی و یکی از آنها وابسته به جنبش فتح بوده است) از خواب بیدار شد. این اسرا از طریق تونلی که در زندان جلبوع در نزدیکی منطقه بیسان حفر کرده بودند موفق به فرار شدند. جلبوع یکی از پیشرفته‌ترین زندان‌های اسرائیل به لحاظ پروتکل‌های امنیتی است.

این اولین عملیات فرار از زندان‌های اسرائیلی نبود بلکه پیش از آن هم عملیات‌های دیگری نیز انجام شده که بیشتر آنها موفقیت آمیز بوده است. البته برخی از این عملیات‌ها نیز به سرانجام نرسیده و مجریان آن مجدداً به اسارت اشغالگران درآمده‌اند که ما در این گزارش با جزئیات این عملیات‌ها آشنا خواهیم شد.

عملیات‌های موفقیت آمیز

1- زندان عتلیت – سال 1938: فلسطینیان اولین عملیات فرار خود از زندان را در دوران اشغالگری انگلیس به ثبت رسانده‌اند. قهرمان این عملیات اسیر فلسطینی عیسی الحاج سلیمان البطاط یکی از رهبران «انقلاب قسام» در سال 1936 بوده است که خود وی نیز در سال 1938 به شهادت رسید. البطاط یکی از فعالان عرصه مبارزه علیه انگلیس بوده و مقامات انگلیسی وی را به دست داشتن در قتل جیمز لیزلی استارکی دانشمند انگلیسی در ژانویه 1938 متهم کردند.

2- زندان شطه – 31 ژوئن 1958: زندان شطه در شمال منطقه الاغوار شاهد بزرگترین عملیات فرار از زندان‌های اسرائیلی بوده است. 190 نفر از اسرای فلسطینی این زندان با نگهبانان درگیر شده و تعدادی از آنها را گروگان گرفتند. در این حادثه 11 اسیر فلسطینی شهید شده و دو زندانبان اسرائیلی نیز به هلاکت رسیدند و در نهایت 77 اسیر موفق شدند از زندان فرار کنند.

3- زندان عسقلان – سال 1964: حمزه یونس ملقب به «الزئبق» متولد روستای عاره در منطقه المثلث (جنوب حیفا) موفق شد 3 بار به صورت فردی از زندان‌های اسرائیل فرار کند. وی اولین بار در 17 آوریل 1964 از زندان عسقلان، دومین بار در سال 1967 از بیمارستان و سومین بار در سال 1971 از زندان الرمله فرار کرده و به مقاومت فلسطین در لبنان پیوست.

4- زندان رام الله – نوامبر سال 1969: محمود عبدالله حماد متولد روستای سلواد در شمال شرق رام الله توانست هنگام انتقال به یک زندان دیگر فرار کند. وی 9 ماه تحت تعقیب بوده و در نهایت به اردن فرار کرد.

5- 27 ژانویه 1983: اسیر فلسطینی ناصر عیسی حامد موفق شد از ساختمان دادگاه اشغالگران در رام الله فرار کند اما پس از آنکه صهیونیست‌ها پدر وی را بازداشت کردند مجبور شد خود را تسلیم آنان کند.

فرارهای بزرگ

6- زندان مرکزی غزه – 17 می سال 1987: 6 اسیر فلسطینی موفق شدند به صورت گروهی از زندان مرکزی غزه فرار کنند. بیشتر این اسرا که محکوم به حبس ابد بودند این عملیات را به رهبری شهید مصباح الصوری از فرماندهان جنبش جهاد اسلامی انجام دادند.

7- زندان نفحه – سال 1987: خلیل مسعود الراعی از محله الزیتون غزه به همراه شوقی ابو نصیره و کمال عبدالنبی از این زندان فرار کرده اما 8 روز بعد در حالی که تلاش می‌کردند از گذرگاه مرزی رفح وارد مصر شوند مجدداً بازداشت شدند.

8- سال 1990: اسیر فلسطینی عمر النایف پس از گذراندن 4 سال از دوران محکومیت خود توانست از بیمارستانی در بیت لحم که برای معالجه عوارض ناشی از اعتصاب غذا به آنجا منتقل شده بود فرار کرد. وی کمی بعد موفق شد به اردن گریخته و در سال 1994 از آنجا به بلغارستان فرار کند. النایف 26 فوریه سال 2016 در سفارت فلسطین در بلغارستان ترور شد.

9- زندان النقب – سال 1996: صالح طحاینه در حالی که خود را به جای اسیری که قرار بود آزاد شود جا زد توانست از زندان النقب فرار کند.

10- زندان رام الله – سال 1996: محمود حماد اسیر فلسطینی موفق شد از زندان رام الله فرار کرده و در حالی که تحت تعقیب بود به اردن گریخت.

11- زندان کفر یونا – 4 آگوست سال 1996: غسان مهداوی به همراه دوستش توفیق الزبن توانستند با حفر یک تونل 11 متری از زندان کفر یونا فرار کنند. این اولین فرار اسرای فلسطینی از زندان با استفاده از تونل و پس از برداشتن سنگ فرش زندان بود. اشغالگران مهداوی را در همان سال مجدداً بازداشت کرده و الزبن نیز سال 2000 بار دیگر به زندان اسرائیلی‌ها بازگشت.

قاشق‌ ابزاری برای فرار

12- زندان عوفر – سال 2003: 3 اسیر فلسطینی با حفر یک تونل 15 متری در 17 روز توانستند از زندان عوفر فرار کنند. این 3 جوان فلسطین (امجد الدیک، ریاض خلیفه، خالد شنایطه) با استفاده از قاشق این تونل را حفر کرده و طبیعت غیر صخره‌ای آن منطقه نیز در این عملیات به آنها کمک کرد..

شب 22 می سال 2003 الدیک و دوستانش تصمیم به فرار گرفته و پس از گذشت 5 ساعت از فرار آنها زندانبانان پس از شمارش صبحگاهی زندانیان متوجه فرار آنها شدند. این 3 جوان فلسطینی موفق شدند 7 ماه مخفی شده و از تعقیب اشغالگران بگریزند. اما این آزادی موقت در شب 12 دسامبر سال 2003 پایان یافت. اشغالگران در نزدیکی روستای کفر نعمه با آنان درگیر شده که به شهادت ریاض الخلیفه از فرماندهان وقت گروهان‌های قدس در منطقه رام الله و بازداشت مجدد امجد الدیک منتهی شد. اما خالد شنایطه چندی بعد مجدداً بازداشت شده و چند سال بعد آزاد شد و در یک درگیری مسلحانه در سال 2006 در شمال بیت لحم به شهادت رسید.

13- زندان جلبوع – 6 دسامبر 2021: 6 اسیر فلسطین موفق شدند از زندان جلبوع واقع در اراضی خط سبز فرار کنند. آنها طی چند ماه تونلی از داخل سلول خود به خارج از زندان حفر کردند.

فرارهای ناموفق

1- زندان عسقلان – سال 1996: 16 اسیر فلسطینی تلاش کردند تا از طریق حفر یک تونل از زندان فرار کنند. آنان توانستند 17 متر در زیر زمین این تونل را حفر کنند اما مسدود شدن شبکه فاضلاب زندان شک مسئولان زندان در مورد انجام عملیات حفر تونل را برانگیخته و بازرسی‌های مربوط به این مسئله منجر به شکست این عملیات شد.

2- زندان شطه – سال 1998: تعدادی از اسرای فلسطینی که مشهورترین آنها عبدالحکیم حنینی، عباس شبانه و ابراهیم شلش بودند برای فرار از زندان با حفر تونلی از داخل سلول به خارج از زندان تلاش کردند. آنان موفق به حفر کامل تونل شدند اما پس از خروج از تونل در خارج از زندان ناگهان توسط سگ‌های پلیس شناسایی شده و مجدداً بازداشت شدند.

3- زندان جلبوع – 4 آگوست سال 2014: اداره امور زندان‌های اسرائیل از شکست عملیات فرار گروهی اسرای زندان جلبوع خبر داد. در این عملیات اسرای فلسطینی اقداماتی برای حفر تونل از سرویس بهداشتی یکی از سلول‌ها انجام داده بودند.

4- زندان ایشل – 10 اکتبر سال 2016: اداره امور زندان‌های اسرائیل اعلام کرد تلاش یک اسیر فلسطینی برای فرار از زندان از طریق دریچه تهویه زندان ایشل واقع در شهر بئر السبع در جنوب اراضی اشغالی را خنثی کرده است.