کدام لابی در آمریکا بیشترین حمایت را از اسرائیل انجام می‌دهد؟
نفتالی بنت نخست وزیر رژیم صهیونیستی در سفر خود به آمریکا در کنار سخنرانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد ماموریت حساس دیگری را پیگیری نمود. این ماموریت از سویی بازسازی روابط اسرائیل و حزب دموکرات آمریکا و از سوی دیگر بهبود روابط این حزب آمریکایی با سازمان یهودی آیپک بود.
آیپک همان کمیته روابط عمومی آمریکا – اسرائیل است که بزرگترین لابی مورد استفاده یهودیان در آمریکا برای تاثیر گذاری بر سیاست‌های کلی این کشور با هدف حمایت از منافع اسرائیل به شمار می‌رود. در دوره بنیامین نتانیاهو آیپک مورد انتقاد شخصیت‌های برجسته حزب دمکرات آمریکا مانند برنی سندرز و سناتور الیزابت برنر قرار گرفت و این انتقادات جایگاه این لابی یهودی در آمریکا را تحت تاثیر قرار داد. دلیل این انتقادات درگیری این لابی با پشت پرده اقدامات نتانیاهو به عنوان یک راستگرای افراطی و ائتلاف کورکورانه آن با جمهوریخواهان به ویژه در سایه حضور دولت دونالد ترامپ در کاخ سفید بود.
ما در اینجا به دنبال ارائه نقشه‌ای از لابی‌های حامی اسرائیل در آمریکا در سال 2021 هستیم، همچنانکه بر شکاف‌های روابط آیپک و حزب دموکرات، که هم اکنون هدایت دولت آمریکا را بر عهده دارد تمرکز می‌نماییم، شکاف‌هایی که به دلیل سیاست‌های نتانیاهو در دهه گذشته به وجود آمده است.
آیپک از ابتدای تاسیس آن در دهه 50 قرن گذشته میلادی به بزرگترین لابی سازمان یافته حامی اسرائیل تبدیل شد چرا که در واقع خود را سخنگوی تمام گروه‌های یهودی در آمریکا اعم از سیاسیون، سازمان‌ها، گروه‌های فشار، مراکز پژوهشی و دانشجویان می‌دانست. آیپک یک سازمان یهودی محسوب نمی‌شود اما بیشتر اعضای آن از اقلیت یهودیان ساکن در آمریکا بوده و دارای شبکه‌ای از روابط است که شامل صدها موسسه و نهاد قانونی و ارتشی بزرگ از ثروتمندان یهودی و غیر یهودی است که به آن کمک می‌کنند. آیپک حدود 100 هزار عضو و 17 دفتر در نقاط مختلف آمریکا داشته و از قدرت زیادی برای جذب کمک‌های مالی و استفاده از آنها در عرصه سیاست داخلی آمریکا برخوردار است. به همین دلیل هر کدام از نامزدهای ریاست جمهوری آمریکا برای سخنرانی در اجلاس سالانه آیپک تلاش زیادی می‌کنند تا با نزدیک شدن به این سازمان از حمایت آنان از کمپین انتخاباتی خود برخوردار شوند و در برابر چنین حمایت‌هایی وعده‌هایی برای تامین منافع اسرائیل در خاورمیانه می‌دهند. بهترین نمونه برای ارتباط آیپک با نخبگان سیاسی رده بالای آمریکا، توانایی این سازمان برای جمع آوری امضا از 464 عضو کنگره آمریکا در سال 2011 بوده که دولت آمریکا را به مانع تراشی برای تصویب جهانی عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل متحد ترغیب می‌نمود.
آیپک خود را یک لابی بی طرف در خصوص روابط با دولت‌های مختلف اسرائیل و آمریکا معرفی می‌کند. این سازمان در خصوص روابط با اسرائیل خود را پایبند به حمایت و کمک رسانی به آن صرف نظر از رویکردهای دولت‌های مختلف اسرائیل می‌داند و در این مورد تفاوتی میان دولت چپگرا، راستگرا و ائتلافی وجود ندارد. اما در مورد آمریکا سازمان آیپک موفق شده در دهه‌های طولانی پیشین خود را به عنوان یک لابی که توانسته فاصله ایمن خود با دو حزب بزرگ دموکرات و جمهوریخواه را حفظ کند معرفی نموده به طوری که تلاش کرده خود را طرفدار هیچکدام از آنها نشان ندهد. شاید همین دلیل است که آیپک از سیاست‌های اسرائیل حمایت کرده اما همیشه نسبت به راه حل دو دلتی اعلام پایبندی کرده است و این را حداقل در بیانیه‌های خود نه عملاً نشان داده است. این رویه آیپک برای آن است که اعضای دموکرات کنگره آمریکا که بخشی اساسی از شبکه روابط این سازمان در میان نخبگان سیاسی آمریکا را تشکیل می‌دهد آزرده خاطر نشوند.
آنچه در مدت زمان نسبتاً طولانی نخست وزیری نتانیاهو اتفاق افتاد آن بود که برنامه‌های راستگرایانه افراطی وی به تخاصم با حزب دموکرات آمریکا منتهی شد. نتانیاهو جریان حمایت از ترامپ را رهبری کرد و همین مسئله باعث شد آیپک که از تمام دولت‌های اسرائیل صرف نظر از رویکردهای آنان حمایت می‌کند در این روند درگیر شود. هنگامی که جو بایدن معاون باراک اوباما رئیس جمهور اسبق آمریکا بود نتانیاهو حملات شدیدی را علیه توافق هسته‌ای ایران که توسط اوباما امضا شده بود رهبری کرد. این جریان همچنین شامل تهاجم راستگرایان متمایل به نتانیاهو علیه دموکرات‌ها نیز گردید و از سوی دیگر آیپک نیز خود را ملزم به حمایت از سیاست دولت‌های اسرائیل می‌دانست و در این جریان تهاجمی از نتانیاهو پشتیبانی کرد. اتخاذ چنین رویکردی موجب خشم بسیاری از دموکرات‌هایی شد که آیپک را به لحاظ سیاسی مدافع جمهوریخواهان تلقی می‌کردند. در سال‌های اخیر تصوری میان نخبگان سیاسی آمریکایی به وجود آمده که آیپک از سویی به لابی یهودی حامی لیکود در اسرائیل و از سوی دیگر حامی جمهوریخواهان و محافظه کاران در آمریکا تبدیل شده است. اما هم اکنون و پس از خروج نتانیاهو و ترامپ از عرصه سیاسی آیپک تلاش می‌کند – و شاید با استفاده از اقدامات بنت – این شکاف‌ها را ترمیم نماید.
اما به نظر می‌رسد بنت که برای بهبود روابط آیپک با دموکرات‌ها به ویژه در زمان دولت بایدن تلاش زیادی خواهد کرد اما در عین حال هرگز از این سازمان دفاع جانانه‌ای انجام ندهد. آیپک مقصد اول اسرائیل در عصر بروز راستگرایی، پوپولیسم و افراط گرایی حاد که به شکل محافظه کاری و مذهبی نمود پیدا کرده نخواهد بود. درست است که آیپک به لحاظ تاریخی به نوعی اسب تروای صهیونیسم در تمام دولت‌های آمریکا بوده و سیاست‌های داخلی و خارجی آمریکا را به نحوی ترتیب داده که به نفع برنامه‌های اسرائیل باشد اما امروز بزرگترین لابی پشتیبان اسرائیل در داخل آمریکا به شمار نمی‌رود. این عدم اتکا از زمانی آغاز شد که تقریباً از یک دهه گذشته در کنار آیپک آنچه «اتحادیه مسیحیان حامی اسرائیل» نامیده می‌شود (که نام کوفی یا CUFI نیز بر آن اطلاق می‌شود) به وجود آمد. این اتحادیه شامل طیف گسترده‌ای از انجلیکان‌ها و مشخصاً مسیحیان صهیونیست است. انجلیکان‌ها بر اساس آنکه مسیحیت بشارت دهنده یا تبلیغی محسوب شده و پیام مسیح را در میان مردم نشر می‌دهند در آن یک جریان مسیحی صهیونیستی وجود دارد که در آمریکا از تمرکز بیشتری برخوردار هستند. این جریان اعتقاد دارند که تاسیس اسرائیل در سال 1948 و بازگشت یهودیان به «سرزمین موعود» مرحله‌ای اساسی برای آمدن مسیح نجات بخش و مقدمه‌ای برای آغاز روند پایان روزگار است. لذا مسیحیت صهیونیست که اتحادیه مسیحی حامی اسرائیل را به وجود آورد پیشتیبان اسرائیل وطن گزین به شمار رفته که به شدت از شهرک سازی در کرانه باختری و ساخت هیکل در قدس حمایت می‌کند. در سال 2006 جان هیگی که از مبلغان انجلیکان صهیونیسم است مجدداً این اتحادیه را تاسیس نمود که برای اولین بار در سال 1975 اعلام موجودیت کرده بود و آن را به بزرگترین لابی پشتیبان اسرائیل مبدل ساخت. در سال 2012 نیز اتحادیه مسیحیان حامی اسرائیل اعلام کرد اعضای آن از یک میلیون نفر فراتر رفته و به بزرگترین لابی حامی اسرائیل در آمریکا تبدیل شده است. امروز این اتحادیه حدود 7 میلیون عضو داشته و بر اساس اظهارات نتانیاهو «اولین دوست اسرائیل در آمریکا» به شمار می‌رود.
بر خلاف آیپک که یک لابی یهودی به شمار می‌رود اتحادیه مسیحیان حامی اسرائیل شامل انجلیکان‌های وابسته به مسیحیت صهیونیست است. بر اساس اظهارات رون دریمر سفیر سابق اسرائیل در آمریکا که یکی از حامیان جدی نتانیاهو است اسرائیل باید بر انجلیکان‌ها بیش از یهودیانی که گاه و بیگاه از سیاست‌های بین المللی افراطی و بی‌شرمانه اسرائیل انتقاد می‌کنند تمرکز نماید. اما نتانیاهو که دیدگاهی دور اندیشانه دارد از آیپک در بسیاری از مناسبات خود استفاده کرده و آن را به حاشیه نراند و این سازمان را به عنوان گزینه دوم خود فرض نکرد. دلیل این مسئله آن است که آیپک یک سازمان متکی به لابی یهودی است که حدود یک هشتم کرسی‌های انتخاباتی آمریکا را به خود اختصاص می‌دهند اما در عین حال انجلیکان‌ها بیش از یک چهارم رای دهندگان را تشکیل می‌دهند. علاوه بر آن حدود 75 درصد از یهودیان آمریکایی فعال در سازمان آیپک به دموکرات‌ها رای می‌دهند اما در مقابل 80 درصد از انجلیکان‌ها به نفع جمهوریخواهان رای می‌دهند و این مسئله‌ای بود که نتانیاهو و ترامپ به آن توجه داشتند. مسیحیت صهیونیست تنها از سیاست‌های راستگرایانه و محافظه کارانه اسرائیل حمایت نمی‌کند بلکه موضع روشنی در خصوص کرانه باختری داشته و با تاسیس کشور فلسطین مخالف است و برای پروژه شهرک سازی و پوشش دادن جنایات جنگی اسرائیل سرمایه گذاری می‌کند. اینها همه ناشی از این اعتقاد است که حمایت از اسرائیل باید به صورت بی قید شرط انجام شده و آن را یک واجب دینی مسیحی می‌دانند. همچنین مسیحیت صهیونیست تنها از سیاست‌های دولت اسرائیل حمایت نمی‌کند بلکه نقشی محوری در تغییر ساختار داخلی اسرائیل دارد و این هدف را با حمایت از سازمان‌های مدنی صهیونیست محافظه کار، نهادها، مراکز پژوهشی و انجمن‌های حامی شهرک سازی داخل اسرائیل و اراضی اشغالی دنبال می‌کند. لازم به ذکر است شیلدون ادلسون که از بزرگترین امپراطوری‌های مالی آمریکا محسوب می‌شد یکی از حامیان سخاوتمند اتحادیه مسیحیان حامی اسرائیل بوده است، وی مالک شبکه‌ای از کازینوهای بزرگ در آمریکا، متحد انجلیکان‌ها و یکی از حامیان مالی موسسات راستگرای جدید در اسرائیل به شمار می‌رفت.
هنگامی که مسئله به اسرائیل راستگرا مربوط می‌شود اتحادیه مسیحیان حامی اسرائیل مهمترین لابی محسوب می‌شود و نه آیپک. این تحول و پیشرفتی ملموس در روابط اسرائیل و آمریکا به شمار می‌رود که هنوز به دلیل عدم تحقیقات کامل در این زمینه حق آن به طور کامل ادا نشده است و مرکز «مدار» در آینده نزدیک، کتابی در این خصوص منتشر خواهد کرد. اما اگر اسرائیل علاقه داشته باشد به صورت استراتژیک به مسیحیت صهیونیست اتکا داشته باشد این به معنای آن است که موضع خود در نقشه سیاسی آمریکا را به نفع جمهوریخواهان تغییر خواهد داد و در این وضعیت چنانچه نتانیاهو چنین عملکردی داشت تمام نامزدهای دموکرات آمریکا با اسرائیل به تخاصم می‌پردازند. بنت اهمیت لابی مسیحیت صهیونیست را دریافته اما از سوی دیگر رضایت جو بایدن از دولت وی مسئله‌ای حیاتی برای ادامه ائتلاف دولتی شکننده کنونی است. از این جهت بنت هم اکنون در برابر ماموریت سختی قرار دارد چرا که از یک طرف باید حمایت‌های اتحادیه مسیحیان حامی اسرائیل را حفظ کرده و از طرف دیگر لازم است از روابط مستحکم با آیپک که تمایل بیشتری به دموکرات‌ها دارد حفاظت نماید.
نکته قابل توجه آن است که به نظر می‌رسد نسل جوان مسیحیان صهیونیست انتقادات بیشتری به سیاست‌های اسرائیل دارند. اگر چه لابی مسیحیت صهیونیست امروز نیرویی قوی در عرصه سیاست داخلی آمریکا به شمار می‌رود اما نظرسنجی انجام شده توسط دانشگاه کارولینای شمالی در چند ماه گذشته نشان داد آگاهی و هوشیاری جوانان وابسته به مسیحیت صهیونیست در زمینه لیبرالیسم، حقوق بشر و برابری در حال افزایش است. لذا مسیحیت صهیونیست شاهد کاهش تعصب نسل کنونی خود است. این نظرسنجی که میان جوانان انجلیکان 18 تا 29 سال انجام شده بیانگر آن است که حدود 33 درصد از آنها حامی اسرائیل و سیاست‌های آن هستند اما در مقابل 24 درصد از فلسطین حمایت کرده و 42 درصد دیگر موضعی بیطرفانه اتخاذ کرده‌‌اند. این نسبت‌ها به طور کلی حاکی از بروز تحولات ریشه‌ای در داخل انجلیکان‌ها بوده که بر جریان مسیحیت صهیونیست یعنی دوست اول اسرائیل بنا بر تصریح نتانیاهو سایه انداخته است. لذا اگر افزایش این گرایشات در جوانان ادامه پیدا کند قدرت آیپک و اتحادیه مسیحیان حامی اسرائیل در برابر خطرات ناشی از بروز تحول در نسل جوان کاهش می‌یابد.
در کنار آیپک و اتحادیه مسیحیان حامی اسرائیل لابی دیگری نیز وجود دارد که از اسرائیل حمایت می‌کند و بسیار دوستدار اسرائیل بوده اما در عین حال از سیاست‌های راستگرایانه آن انتقاد می‌نماید. این لابی که با نام «J-street» شناخته می‌شود در مقایسه با آیپک و اتحادیه مسیحیان حامی اسرائیل کوچکتر است. این لابی نسبت به اسرائیل بسیار وفادار بوده اما معتقد است حمایت از اسرائیل و دفاع از آن با اجرای راه حل دو دولتی و پایان دادن به دشمنی‌ها در خاورمیانه محقق می‌شود، علاوه بر آنکه این لابی با شهرک سازی در کرانه باختری مخالف بوده و به شدت طرح «معامله قرن» را رد می‌کند. سازمان «J-street» یک سازمان نوظهور و رو به پیشرفت است که اخیراً توانسته بسیاری از جوانان یهودی آمریکا را به خود جذب کند و شاید بتواند جایگاهی برای رجوع جوانان انجلیکانی باشد که امروز هیجانات و تعصبات کمتری نسبت به ایده اسرائیل راستگرا دارند. اما این تصور که «J-street» می‌تواند وارث آیپک یا انجلیکان‌های بوده و به بزرگترین لابی حامی اسرائیل در آمریکا تبدیل شود بر اساس شرایط افراط گرایی راستگرایانه حاکم بر آمریکا و اسرائیل و ادامه آن فرضیه‌ای شکننده است که نمی‌توان به آن اتکا نمود..
