شاخصه های ژئوپلیتیکی ویژه رژیم صهیونیستی، نشان دهنده این واقعیت است که عنصر ژئوپلیتیک بر امنیت رژیم بسیار تاثیرگذار است به طوری که نقش بارزی در مباحث و تدابیر امنیتی این رژیم دارد.
ژئوپلیتیک به تأثیر عوامل جغرافیایی بر سیاست می‌پردازد. با توجه به عدم تغییر و یا تغییر بسیار کم عوامل ژئوپلیتیکی در گذر زمان، بررسی این عوامل و تأثیر آنها بر سیاست و به تبع آن بر امنیت، اهمیت دارد. بر این اساس می‌توان گفت که ویژگی‌های ژئوپلیتیکی خاص رژیم صهیونیستی، نشان دهنده این واقعیت است که عنصر ژئوپلیتیک بر امنیت این رژیم بسیار تأثیر گذار است؛ به طوری که مهمترین نقش را در تدابیر امنیتی رژیم صهیونیستی دارد و به دلیل اهمیت آن می‌توان اینگونه استنباط کرد، مؤلفه اثر بخش بر امنیت و به تبع آن سیاست، رفتار و روابط این رژیم با طرف‌های دیگر، ژئوپلیتیک است. در واقع ویژگی‌های ژئوپلیتیک اعم از ثابت و متغیر، عواملی هستند که به شکل مستقیم یا غیرمستقیم بر امنیت رژیم صهیونیستی تأثیرگذار بوده و باید مورد توجه قرار گیرند.
موقعیت
بدون شک موقعیت را باید یکی از مهمترین عوامل ژئوپلیتیکی رژیم صهیونیستی دانست. قرار گرفتن این رژیم غاصب در منطقه‌ای که تمام آن‌را مسلمانان تشکیل داده‌اند و اینکه به این رژیم به عنوان یک وصله ناهمگون می‌نگرند، این رژیم را به شدت در تنگنا قرار داده است و این رژیم همواره نسبت به امنیت خود احساس خطر می‌کند. تحرکات تل آویو و توافقات آن با برخی کشورهای منطقه (فارغ از ملت‌های آنها) هم کمکی به این رژیم نکرده است و موقعیت نامناسبت این رژیم ضعف همیشگی برای آن بوده است.
جمعیت
همچنین جمعیت به عنوان یکی از عوامل متغیر ژئوپلیتیک باید از دو منظر کمی و کیفی مورد بحث قرار گیرد و بررسی این عامل ژئوپلیتیکی رژیم صهیونیستی، از ابعاد مختلف می‌توان به آن پرداخت.این ضعفی است که با وجود تلاش‌های رژیم صهیونیستی و اجرای سیاست‌هایی مانند مهاجرت و تشویق به فرزند آوری هنوز وجود دارد.
ناظران امور سرزمین‌های اشغالی، به برخی تهدیدات ضد صهیونیست‌ها اشاره کرده‌اند که از جمله آنها به مسائل ترکیب جمعیتی پرداخته و اعلام کرده‌اند که واقعیت دموگرافی و جمعیت شناختی به نفع اعراب در فلسطین اشغالی است. براساس آمار سال ۲۰۱۲، فلسطینی‌ها در قدس ۳۹۷ هزار نفر و شهرک نشینان ۲۶۲ هزار نفر بوده‌اند. برخی گزارش‌های سازمان ملل حاکی از آن است که در سال ۲۰۵۰ آمار اعراب در فلسطین به ۱۱.۸ میلیون نفر در برابر ۱۰.۱ اسرائیلی برسد.
مسئولان رژیم صهیونیستی از ابتدا به مهاجرت یهودیانی که در سراسر دنیا حضور دارند حساب ویژه ای باز کردند و یهودیان را از مناطق مختلف دنیا به فلسطین اشغالی کشاندند اما این روند نیز دچار کاهش شده و در مواردی روند معکوس به خود گرفته است و آنچه سرزمین موعود خوانده می‌شود در میان نسل کنونی صهیونیست‌ها کم فروغ شده است.
محدودیت منابع طبیعی
رژیم صهیونیستی از لحاظ منابع طبیعی با محدودیت و کمبود روبرو است. منابع طبیعی به دو دسته منابع غذایی و معدنی تقسیم می‌گردد. درخصوص منابع غذایی باید اشاره کرد که این رژیم به دلیل واقع شدن در منطقه خشک خاورمیانه و کمبود آب و داشتن آب و هوایی گرم و خشک و بیابانی، با مشکل روبرو است. در زمینه منابع معدنی نیز به هر حال ضعف رژیم صهیونیستی در حوزه انرژی و نیاز آن به منابع انرژی، واقعیتی ژئوپلیتیکی است که این رژیم بدان اذعان داشته است. به طور کلی می‌توان گفت که رژیم صهیونیستی با ضعف عوامل ژئوپلیتیکی روبرو است.
رژیم صهیونیستی میراث شوم استعمارگران
رژیم صهیونیستی میراث شوم استعمارگران در خاورمیانه است. این رژیم از بدو شکل گیری با کمک غرب، همواره برای حفاظت از خود، سیاست‌های امنیتی و نظامی را در پیش گرفته تا بتواند در برابر تغییرات محیط اطراف دوام بیاورد.
از سال ۱۹۴۸ سیاست مقامات رژیم صهیونیستی بر پایه اصل نظامی استوار بوده و کابینه‌های مختلف این رژیم در طی تقریباً بیش از هفتاد سال از پیدایش این رژیم این اصل را بسیار مورد توجه قرار داده‌اند و از حمایت نظامی، اقتصادی و سیاسی غرب به ویژه آمریکا برخوردار بوده و هستند.
مسئولان رژیم صهیونیستی به دنبال نظامی کردن جامعه این رژیم بوده‌اند. مسئولان این رژیم معمولاً هر پنج سال یکبار جنگی نابرابر را به راه انداخته‌اند اما نتوانسته‌اند به اهداف توسعه طلبانه خود برسند و مقاومت فلسطینی‌ها ضد اشغال را از بین ببرند.
مرحله اول اعلان موجودیت این رژیم با چالشهای امنیتی روبرو بود که اساس این رژیم جعلی را نشانه رفته بود و همه محیط اطراف بر ضرورت نابودی رژیم صهیونیستی به عنوان راهکار حل بحران عربی-صهیونیستی اصرار داشتند. این مرحله تا پس از جنگ سال ۱۹۷۳ ادامه یافت تا اینکه مصر این گزینه را رها کرد و به سراغ گزینه دیگری که پذیرفتن این رژیم بود، رفت. این روند ادامه یافت تا اینکه مقاومت لبنان و جنبش‌های آزادی بخش در داخل اراضی از جمله حماس و جهاد اسلامی شکل گرفتند.
رژیم اسرائیل گرچه توانست منابع تهدید نخست یعنی کشورهای عربی را از بین ببرد اما در مقابل موج تهدید دوم یعنی حزب الله و مقاومت اسلامی فلسطین ناکام مانده است و همواره از مقاومت فلسطین و لبنان احساس خطر می‌کند. از همین رو است که دیوار آهنین در اطراف فلسطینی اشغالی کشیده است رژیم اسرائیل گرچه توانست منابع تهدید نخست یعنی کشورهای عربی را از بین ببرد اما در مقابل موج تهدید دوم یعنی حزب الله و مقاومت اسلامی فلسطین ناکام مانده است و همواره از مقاومت فلسطین و لبنان احساس خطر می‌کند. از همین رو است که دیوار آهنین در اطراف فلسطینی اشغالی کشیده است.
از سویی در غزه دیوار بتنی کشیده است تا هم موشک‌های مقاومت فلسطین به داخل اراضی اشغال شلیک نشود و هم رزمندگان نتوانند از راه تونل و از روی زمین به فلسطین اشغالی نفوذ کنند. گنبد آهنین و هزینه‌های نظامی هنگفتی نیز با هدف حفاظت این رژیم از مقاومت لبنان و فلسطین است. صهیونیست‌ها احساس امنیت ندارند و همواره در ترس و نگرانی به سر می‌برند.
همانطور که گفته شد؛ رژیم صهیونیستی از بدو شکل گیری همواره برای بقا به سراغ ابزار نظامی رفته است. در واقع کمک‌های نظامی آمریکا به این رژیم و قرار دادن پیشرفته‌ترین سلاح‌ها در اختیار تل آویو نیز ناشی از ترسی است که این رژیم دارد.
از دیگر چالشهای پیش روی رژیم صهیونیستی می‌توان به مقاومت مردمی در داخل اراضی فلسطین به شکل مردمی و به شکل اقدام نظامی از سوی فلسطینی‌ها، اشاره کرد. تهدید مقاومت فلسطین و لبنان نیز در این راستا تعریف می‌شود. شکست رژیم صهیونیستی در جنگ ۳۳ روزه در واقع اسطوره شکست ناپذیری این رژیم را خط بطلانی کشید.
از سویی چالش دیگر رژیم صهیونیستی در فقدان مقامات آن است به طوری که نسلی از مسئولان رژیم که در شکل گیری این رژیم نقش ایفا کرده‌اند، دیگر حضور ندارند و به عبارت دیگر این رژیم از نظر سیاسی نیز متزلزل‌تر از قبل شده است.
بازگشت رژیم صهیونیستی به نظریه امنیت قابل دفاع
صهیونیست‌ها با عقب نشینی از غزه و برخی شهرک‌ها در کرانه باختری به همان نظریه سابق یعنی مناطق امن که قابل دفاع باشد، بازگشته‌اند. این رژیم هنوز ناتوان در برقراری امنیت برای شهرک نشینان و صهیونیستهاست.
مسئولان رژیم صهیونیستی حساب ویژه ای از ابتدای پیدایش روی استراتژی نظامی باز کردند اما به نظر می‌رسد که این اصل اساسی نیز در معرض خطر قرار گرفته است. اخیراً پایگاه اسرائیل دیفنس، پرده از راز تلخی برای صهیونیست‌ها برداشت؛ فرار افسران ارشد و ورزیده از خدمت و بازگشت به زندگی غیرنظامی و اینکه بسیاری از پست‌های حساس و کلیدی ارتش رژیم صهیونیستی خالی مانده است.
ارتش رژیم صهیونیستی با بزرگترین بحران از زمان شکل گیری روبرو است. حتی افسرانی با درجه سروان هم کم در ارتش پیدا می‌شوند. افسران صهیونیست به دلایل مالی و برخی شرایط اجتماعی حاضر به خدمت نیستند. دیگر صهیونیست‌ها تمایلی برای خدمت نظامی ندارند و خانواده‌های اسرائیلی ترجیح می‌دهند که فرزندانشان در ارتش خدمت نکنند. دیگر جامعه صهیونیست علاقه به خدمت نظامی فرزندانشان ندارند.
رژیم صهیونیستی با بحران فزاینده ای در استراتژی متکی بر جنگ‌ها روبرو است که نتایج آن در سالهای آتی آشکارتر خواهد شد. از نشانه‌های آن از بین رفتن نظریه اصل بازدارندگی این رژیم است. تلاش‌های کابینه‌های مختلف رژیم صهیونیستی برای از بین بردن مقاومت ملت فلسطین بی نتیجه بوده است.
منبع : مهر ، 02/04/1401
