جنبش مقاومت اسلامی «حماس» اعلام کرد که «یحیی سنوار» به عنوان جانشین شهید «اسماعیل هنیه» که هفته قبل در تهران ترور شد، رئیس دفتر سیاسی این جنبش شد.
حماس طی بیانیه ای کوتاه که شامگاه امروز سه شنبه منتشر کرد و نسخه ای از آن در اختیار مرکز اطلاع رسانی فلسطین قرار گرفت، خاطر نشان کرد که «جنبش مقاومت اسلامی «حماس» اعلام می کند که یحیی سنوار رئیس دفتر سیاسی این جنبش و جانشین شهید اسماعیل هنیه (رحمه الله) شده است.»
زندگینامه
یحیی سنوار رئیس جنبش حماس در نوار غزه و رئیس دفتر سیاسی آن متولد سال 1962 است که رژیم صهیونیستی بارها او را بازداشت کرده است و به 4 بار حبس ابد محکوم شده بود تا اینکه در جریان مبادله اسرای سال 2011 آزاد شد و فعالیت هایش را در فرماندهی گردان های شهید عزالدین قسام شاخه نظامی جنبش حماس از سر گرفت و در ادامه در سال 2017 به عنوان رئیس این جنبش در نوار غزه انتخاب شد و در سال 2021 نیز در سمت خود ابقا شد.
رژیم صهیونیستی سنوار را طراح عملیات طوفان الاقصی می داند که در تاریخ 7 اکتبر 2023 اجرا شد و ضمن وارد کردن تلفات جانی و خسارت نظامی سنگین به این رژیم، وجهه سازمان های اطلاعاتی و امنیتی آنرا در برابر جهانیان تخریب کرد و از همین رو، ترور وی را به عنوان یکی از اهداف عملیات «شمشیرهای پولادی» علیه نوار غزه اعلام کرد که در واکنش به عملیات طوفان الاقصی صورت می گیرد.
تولد و رشد
یحیی ابراهیم حسن سنوار در تاریخ 7 اکتبر 1962 در اردوگاه آوارگان خان یونس واقع در جنوب نوار غزه به دنیا آمد. خانواده سنوار که اهل شهر مجدل در شمال شرق نوار غزه بودند، پس از اشغال آن توسط رژیم صهیونیستی در سال 1948 و تغییر نام آن به «عسقلان» (أشکلون) به اردوگاه خان یونس مهاجرت کرده بودند.
سنوار پس از گذراندن تحصیلات دوران دبیرستان در مدرسه پسرانه خان یونس، وارد دانشگاه اسلامی غزه شد و مدرک کارشناسی مطالعات عربی را دریافت کرد. وی در شرایط سختی بزرگ شد و کودکی اش تحت تأثیر تجاوزات و فشارهای مکرر رژیم صهیونیستی علیه ساکنان اردوگاه های فلسطینی قرار گرفت.
وی در تاریخ 21 نوامبر 2011 با «سمر محمد ابو زمر» اهل غزه و دارای مدرک کارشناسی ارشد اصول دین از دانشگاه اسلامی غزه ازدواج کرد که نتیجه آن تولد یک پسر به نام «ابراهیم» بود.
فعالیت سیاسی
یحیی سنوار فعالیت های دانشجویی چشمگیری در دوران تحصیل در دانشگاه داشت و عضو فعال انجمن اسلامی بود که شاخه دانشجویی جماعت اخوان المسلمین در فلسطین به شمار می رود. وی دبیر کل کمیته فنی و سپس کمیته ورزشی انجمن دانشجویی دانشگاه اسلامی غزه بود و سپس نائب رئیس و در ادامه رئیس این انجمن شد.
فعالیت های دانشجویی به سنوار برای کسب تجربه و مهارت به منظور تصدی سمت های رهبری در جنبش حماس پس از تأسیس آن در سال 1987 کمک کرد. وی به دستور شیخ «احمد یاسین» بنیانگذار و رهبر حماس و به همراه «خالد الهندی» و «روحی مشتهی» دستگاه امنیتی را در سال 1986 بنیانگذاری کرد که «سازمان جهاد و دعوت» نامیده شد و به اختصار از آن با عنوان «مجد» یاد می شود.
مأموریت این سازمان شناسایی مزدوران و جاسوسان رژیم صهیونیستی و تعقیب آنها و نیز رصد افسران اطلاعاتی و سرویس های امنیتی این رژیم بود و طولی نکشید که سازمان مذکور هسته اولیه دستگاه امنیتی داخلی جنبش حماس شد.
بازداشت ها و زندگی در زندان
یحیی سنوار اولین بار در سال 1982 که تنها 20 سال سن داشت، به خاطر فعالیت های دانشجویی بازداشت شد و 4 ماه در بازداشت اداری ماند. وی یک هفته پس از آزادی بار دیگر بازداشت شد و این بار 6 ماه بدون محاکمه در زندان ماند. سنوار در سال 1985 برای بار سوم بازداشت و به 8 ماه حبس محکوم شد.
این رهبر حماس بار دیگر در تاریخ 20 ژانویه 1988 بازداشت و به اتهام رهبری عملیات گروگان گیری و قتل 2 نظامی صهیونیستی و نیز قتل 4 فلسطینی مشکوک به همکاری با رژیم صهیونیستی محاکمه شد و به 4 بار حبس ابد (در کل 426 سال زندان) محکوم شد.
یحیی سنوار در مدت اسارتش در زندان های صهیونیستی رهبری هیأت رهبری عالی اسرای حماس در زندان های رژیم صهیونیستی را طی دو دوره بر عهده گرفت و به مدیریت رویارویی با اداره زندان های صهیونیستی در چندین کارزار اعتصاب غذای طولانی مدت کمک کرد که از جمله آنها می توان به اعتصاب غذاهای سال های 1992، 1996، 2000 و 2004 اشاره کرد.
وی تجربه تلخ اسارت در زندان های مختلف؛ از جمله مجدل، هداریم، سبع و نفحه را دارد و 4 سال حبس در سلول انفرادی را تحمل کرده است و در این مدت به بیماری های مختلف گوارشی دچار شد که حتی گاهی اوقات خون بالا می آورد. سنوار دو بار برای فرار از زندان تلاش کرد که بار اولش در زمان اسارت در زندان مجدل در عسقلان و بار دومش در دوره اسارت در زندان رمله بود، اما هر دو تلاشش ناکام ماند.
وی در زندان مجدل توانست دیوار سلول انفرادی اش را به وسیله یک سیم و اره فلزی کوچک سوراخ کند، ولی در حالی که تنها لایه خارجی دیوار باقی مانده بود، فرو ریخت و نقشه وی لو رفت و به دنبال آن به حبس در سلول انفرادی محکوم شد.
این رهبر حماس در تلاش دوم نیز در زندان رمله توانست میله های فلزی پنجره زندان را ببرد و طناب بلندی برای فرار به آن آویزان کند، اما در لحظه اخیر نقشه اش لو رفت.
وی در دوره اسارتش با مشکلات بهداشتی متعددی؛ از جمله سردرد مزمن و بالا رفتن شدید تب مواجه شد و پس از فشارهای گسترده اسرا، آزمایش های پزشکی بر روی او انجام شد که وجود لخته خونی کوچک در مغزش را نشان داد و تحت عمل جراحی مغز 7 ساعته قرار گرفت. سنوار در زمان اسارت از دیدار با اعضای خانواده اش محروم بود و برادرش یک روز پس از آزادیش اعلام کرد که رژیم صهیونیستی 18 سال او را از دیدار با یحیی محروم کرده است و پدرش نیز در مدت 13 سال اسارت تنها 2 بار او را ملاقات کرده بود.
تألیفات در زندان
سنوار در سال های اسارت که 23 سال به طول انجامید، به مطالعه و یادگیری و نویسندگی ادامه داد و حتی زبان عبری را هم یاد گرفت و درصدد فهم تفکر صهیونیستی برآمد و چندین کتاب را در زمینه های سیاسی، امنیتی و ادبی به رشته تحریر یا ترجمه درآورد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
ترجمه کتاب «شاباک میان بریده ها» اثر «کارمی گیلون» درباره سازمان امنیت داخلی رژیم صهیونیستی.
ترجمه کتاب «احزاب اسرائیلی در سال 1992» که با نام احزاب سیاسی اسرائیل؛ برنامه ها و رویکردها نیز شناخته می شود.
رمانی با عنوان «خار میخک» که در سال 2004 منتشر شد و داستان مبارزات فلسطینیان از سال 1967 تا انتفاضه الاقصی را روایت می کند.
کتاب «حماس: تجربه و خطا» که به بررسی تجربه جنبش حماس و توسعه آن در گذر زمان می پردازد.
کتاب «مجد» که در سال 2010 منتشر شد و فعالیت های سازمان اطلاعات رژیم صهیونیستی «شاباک» در زمینه جمع آوری اطلاعات، جذب و گماشتن مزدوران، شیوه های وحشیانه بازجویی از لحاظ جسمی و روانی و نیز تحول نظریه ها و شیوه های بازجویی و پیچیدگی های این کار را تشریح می کند.
فعالیت های سیاسی و نظامی پس از آزادی
یحیی سنوار پس از آزادی از زندان های رژیم صهیونیستی در قالب مبادله اسرای شالیت در سال 2011 ، یک سال بعد (2012) در جریان انتخابات داخلی جنبش حماس به عنوان عضو دفتر سیاسی حماس و مسئول شاخه نظامی این جنبش؛ یعنی گردان های قسام انتخاب شد و عهده دار هماهنگی میان دفتر سیاسی جنبش و فرماندهی گردان های قسام شد
وی نقش مهمی در هماهنگی میان عرصه های سیاسی و نظامی جنبش حماس در جریان تجاوز سال 2014 رژیم صهیونیستی به غزه داشت و حماس در سال 2015 او را به عنوان مسئول پرونده اسرای صهیونیست دربند خود و رهبری مذاکرات مربوط به آنها با رژیم صهیونیستی انتخاب کرد. در همان سال، آمریکا سنوار را در لیست «تروریست های بین المللی» قرار داد و رژیم صهیونیستی هم نام او را در لیست ترور خود در نوار غزه جای داد.
یحیی سنوار در تاریخ 13 فوریه 2017 به عنوان رئیس دفتر سیاسی حماس در نوار غزه انتخاب و جانشین اسماعیل هنیه شد و در این مدت تلاش کرد روابط جنبش حماس در غزه و تشکیلات خودگردان فلسطین را از طریق رهبران جنبش فتح در کرانه باختری اصلاح کرده و با تحقق آشتی ملی به شکاف سیاسی در اراضی اشغالی فلسطین پایان دهد، اما این تلاش ها شکست خورد.
وی همچنین تلاش کرد روابط حماس با مصر را بهبود ببخشد و در همین راستا، در سال 2017 در قالب هیأتی از رهبران و مسئولان امنیتی با مسئولان سازمان اطلاعات مصر در قاهره دیدار کرد که نتیجه آن امضای توافقاتی درباره اوضاع معیشتی، امنی، انسانی و مرزی بود.
این رهبر حماس در ماه مارس 2021 بار دیگر به عنوان رئیس جنبش حماس در غزه انتخاب شد و به مدت 4 سال این مسئولیت را بر عهده گرفت.
منزل سنوار چندین بار؛ از جمله در جریان جنگ های سال های 2012، 2014 و بمباران های هوایی ماه مه سال 2021 بمباران شد. وی به عنوان شخصی محتاط و کم حرف شناخته می شود که مهارت های رهبری بالایی دارد و قدرت تأثیرگذاری زیادی هم بر روی اعضای حماس دارد.
نبرد طوفان الاقصی
پس از عملیات طوفان الاقصی در تاریخ 7 اکتبر، یحیی سنوار در کنار «محمد ضیف» فرمانده کل گردان های قسام به مرد تحت تعقیب شماره 1 رژیم صهیونیستی تبدیل شد و ترور این رهبر حماس به یکی از مهمترین اهداف راهبردی جنگ این رژیم علیه غزه مبدل گشت؛ چرا که صهیونیست ها او را مغز متفکر این عملیات می دانند.
در تاریخ 14 نوامبر، دولت بریتانیا تحریم هایی را علیه برخی رهبران حماس؛ از جمله سنوار اعمال کرد و مراجع فرانسوی هم در تاریخ÷ 30 نوامبر حکمی را مبنی بر بلوکه کردن دارایی های سنوار به مدت 6 ماه صادر کردند.
سنوار در جریان جنگ غزه زیاد به صورت آشکارا در ملأ عام حاضر نمی شود و روزنامه صهیونیستی هاآرتص مدعی شده است که او با برخی اسرای صهیونیست در غزه دیدار کرده و به زبان عبری روان به آنها اعلام کرده است که در امن ترین مکان به سر می برند و هیچ آسیبی به آنها نخواهد رسید.
«بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی در تاریخ 6 دسامبر 2023 از محاصره منزل سنوار توسط نظامیان صهیونیست خبر داد، اما آنها نتوانستند به او دسترسی پیدا کنند. فرماندهان ارتش صهیونیستی معتقدند که وی به همراه دیگر فرماندهان قسام از داخل تونل های زیرزمینی غزه عملیات ها را مدیریت می کند.
صدور حکم بازداشت
«کریم خان» دادستان کل دیوان کیفری بین المللی در تاریخ 20 مه 2024 از صدور حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو نخست وزیر و «یوآو گالانت» وزیر جنگ رژیم صهیونیستی به همراه یحیی سنوار، «محمد دیاب ابراهیم المصری» معروف به محمد ضیف و اسماعیل هنیه به اتهام ارتکاب جنایت های جنگی و جنایت علیه بشریت پس از حوادث اکتبر 2023 خبر داد.
«سامی ابو زهری» از رهبران حماس در گفتگو با خبرگزاری رویترز در واکنش به صدور این حکم اعلام کرد که تصمیم دادگاه کیفری بین المللی برای صدور حکم بازداشت 3 نفر از رهبران حماس به منزله «برابر دانستن جلاد و قربانی» است. وی افزود: این تصمیم دادگاه مذکور باعث تشویق رژیم صهیونیستی به تداوم جنگ نسل کشی در غزه می شود.
