بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، در جلسه‌ای که هفته گذشته با رونن بار، رئیس سازمان امنیت داخلی “اسرائیل” (شاباک) داشت، تلاش کرد تا او را برای استعفا تحت فشار بگذارد. گزارش‌ها حاکی از آن است که این جلسه “فوق‌العاده متشنج” بوده و نتانیاهو به شدت به بار فشار آورده تا از مقام خود کناره‌گیری کند. ظاهراً این تلاش برای استعفا پس از انتشار گزارش داخلی شاباک در مورد ناکامی‌های اطلاعاتی و امنیتی منجر به حمله غافلگیرانه حماس در 7 اکتبر 2023 صورت گرفته است.
گزارش داخلی شاباک اگرچه به برخی از اشتباهات و ناکامی‌های این سازمان اعتراف کرده، اما بیشتر تقصیر را متوجه سایر سازمان‌ها و سیاست‌های بلندمدت دولت نتانیاهو، به ویژه سیاست انتقال پول قطر به غزه تحت کنترل حماس، انداخته است. دفتر نخست‌وزیری به سرعت به گزارش شاباک واکنش نشان داده و آن را محکوم کرده و اعلام کرده که این گزارش «به هیچ سوالی پاسخ نمی‌دهد». علاوه بر این، محافل نزدیک به نتانیاهو به طور علنی رونن بار رئیس شاباک را متهم کرده‌اند که در مقابله با تهدید حماس «کاملاً شکست خورده» و «تصویر اطلاعاتی را در همان روز اشتباه خوانده است.» این انتقادات شدید از سوی دفتر نخست‌وزیری به وضوح نشان می‌دهد که نتانیاهو به دنبال مقصر جلوه دادن بار و شاباک در ناکامی‌های 7 اکتبر است.
با این حال، گزارش شده است که رونن بار در جلسه با نتانیاهو از استعفا امتناع کرده است. بار به نتانیاهو گفته است که اگر او می‌خواهد بار از ریاست شاباک کنار برود، باید او را اخراج کند. این پاسخ قاطع بار نشان می‌دهد که او تمایلی به پذیرش فشار برای استعفا ندارد و حاضر است برای حفظ جایگاه خود مبارزه کند. به نظر می‌رسد بار معتقد است که استعفا در شرایط فعلی نوعی پذیرش مسئولیت کامل برای ناکامی‌های 7 اکتبر خواهد بود، در حالی که او معتقد است تقصیرات به طور گسترده‌تری در دولت و سیاست‌های آن توزیع شده است.
دفتر نخست‌وزیری گزارش کانال 12 مبنی بر تلاش نتانیاهو برای اخراج بار را رسما تکذیب نکرده است. در عوض، دفتر نتانیاهو با یک پاسخ غیرمستقیم به این گزارش واکنش نشان داده و بر رویه انتصاب رئیس شاباک تاکید کرده است. دفتر نخست‌وزیری اعلام کرده است که «کسی که رئیس شاباک را منصوب می‌کند کابینه است، نه رئیس فعلی این سازمان» و این «رویه همیشگی» مطابق با عرف دموکراتیک است. این پاسخ غیرمستقیم، در واقع، تلویحاً تأیید می‌کند که تلاش برای برکناری بار در جریان بوده است، اما به جای رد گزارش، بر حق کابینه نتانیاهو برای انتصاب و برکناری روسای سازمان‌های امنیتی تاکید می‌کند.
بیانیه شاباک نیز به نوبه خود، بیشتر بر جنبه رویه‌ای موضوع متمرکز بوده است. شاباک اعلام کرده است که «رئیس این سازمان هرگز نگفته است که جانشین خود را منصوب خواهد کرد» و «برای دهه‌ها، پذیرفته شده است که کسی که به عنوان معاون رئیس سرویس خدمت می‌کند، مطابق با تصمیم نخست‌وزیر، نامزد ریاست سرویس خواهد بود.» این بیانیه به نظر می‌رسد تلاشی برای کاهش تنش‌ها و تاکید بر روال‌های سازمانی بوده است، اما به طور ضمنی به این نکته اشاره دارد که تصمیم نهایی در مورد جانشینی رئیس شاباک با نخست‌وزیر است.
همچنین روابط بین نتانیاهو و بار در ماه‌های اخیر شدیداً روبه وخامت گذاشته است. یکی از نشانه‌های بارز این وخامت روابط، تصمیم نتانیاهو مبنی بر حذف بار (و رئیس موساد، دیوید بارنیا) از ریاست تیم مذاکره‌کننده برای توافق آتش‌بس و آزادی اسرای اسرائیلی در غزه است. این اقدام نشان می‌دهد که نتانیاهو اعتماد خود را به بار از دست داده و دیگر تمایلی به سپردن مسئولیت‌های حساس به او ندارد. علاوه بر این، گزارش‌ها حاکی از آن است که گال هیرش، مسئول پرونده اسیران اسرائیلی در کابینه نتانیاهو، به همراه یک مقام ارشد شاباک با نام «م»، جایگزین بار در هیئت اسرائیلی اعزامی به قطر برای مذاکرات تبادل اسرا شده‌اند. این تغییرات در ترکیب تیم مذاکره‌کننده به وضوح نشان می‌دهد که بار از حلقه تصمیم‌گیری‌های کلیدی مربوط به جنگ غزه و مذاکرات آزادی اسرا کنار گذاشته شده است.
مسئله برکناری بار با موانع قانونی نیز روبرو است. گیل لیمون، معاون دادستان کل، در نامه‌ای اعلام کرده است که تلاش برای برکناری رئیس شاباک مستلزم بررسی قانونی توسط دادستان کل، گالی بهاراو-میرا خواهد بود. این بدان معناست که نتانیاهو نمی‌تواند به سادگی بار را اخراج کند و باید روند قانونی را طی کند که ممکن است با مقاومت دادستان کل روبرو شود. بهاراو-میرا پیش از این نیز در موارد متعددی، از جمله تلاش‌های دولت برای اصلاحات قضایی، با دولت نتانیاهو اختلاف نظر داشته است. همچنین، تلاش‌های یاریو لوین، وزیر دادگستری، برای برکناری بهاراو-میرا، نشان می‌دهد که دولت به دنبال از بین بردن موانع قانونی احتمالی برای برکناری بار و سایر مقامات ارشد است.
نکته مهم دیگر این است که اخیرا روزنامه هاآرتص گزارشی منتشر کرده مبنی بر اینکه هشدار رونن بار به نتانیاهو پنج ماه قبل از حمله 7 اکتبر در مورد اجتناب‌ناپذیری جنگ در غزه است. دفتر نخست‌وزیری برگزاری این جلسه را تأیید کرده، اما ادعا کرده که بار در آن جلسه توصیه کرده است «هیچ کاری انجام نشود» یا حداکثر، تعداد کارگران فلسطینی که وارد “اسرائیل” می‌شوند را کاهش دهند. این اختلاف نظر در مورد محتوای هشدار بار نشان می‌دهد که ممکن است تلاش‌هایی برای کم‌اهمیت جلوه دادن هشدارهای قبلی شاباک در مورد تهدید حماس انجام شده باشد.
در مجموع، تصویری از یک مبارزه قدرت آشکار بین نتانیاهو و رونن بار، رئیس شاباک در سپهر سیاسی “اسرائیل” در حال شکل‌گیری است. این مبارزه قدرت ناشی از پیامدهای حمله 7 اکتبر و تحقیقات متعاقب آن، به ویژه گزارش داخلی شاباک است. به نظر می‌رسد نتانیاهو به دنبال مقصر جلوه دادن بار و شاباک در ناکامی‌های امنیتی است و تلاش می‌کند تا بار را برکنار کند. با این حال، بار در برابر این فشار مقاومت می‌کند و برای حفظ جایگاه خود مبارزه می‌کند. این وضعیت پیچیده شده است زیرا مسائل مربوط به مسئولیت پذیری برای شکست‌های امنیتی، تنش‌های سیاسی در داخل دولت “اسرائیل” و پیامدهای گسترده‌تر برای رهبری امنیتی “اسرائیل” را در بر می‌گیرد. این یک داستان در حال تحول است و نتایج نهایی و پیامدهای کامل این رویارویی هنوز مشخص نیست. به نظر می‌رسد که این رویداد می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر ساختار رهبری امنیتی “اسرائیل” داشته باشد و ممکن است روند تقابل میان نهادهای نظامی و امنیتی با کابینه ائتلافی را تشدید کند.
