بر اساس گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌های خبری “اسرائیل” به نقل از منابع امنیتی، ارتش این رژیم پس از گذشت 18 ماه از جنگ جاری در غزه، تنها موفق به انهدام حدود 25 درصد از شبکه تونل‌های حماس در این منطقه شده است. این گزارش‌ها که در روز چهارشنبه منتشر شد، حاکی از آن است که علی‌رغم تلاش‌های گسترده نظامی، بخش قابل توجهی از زیرساخت تونلی حماس همچنان دست نخورده باقی مانده و به این گروه امکان می‌دهد به فعالیت‌های خود ادامه دهد.
نگرانی‌ها در مورد تونل‌های مرزی با مصر
همچنین، منابع نظامی “اسرائیل” بر این باورند که تعداد قابل توجهی تونل از مصر به نوار غزه هنوز وجود دارد و حتی فعال است. این موضوع نگرانی‌های امنیتی را افزایش می‌دهد، چرا که این تونل‌ها می‌توانند برای انتقال سلاح، مهمات و سایر تجهیزات به داخل غزه مورد استفاده قرار گیرند و همچنین به گروه‌های مقاومت امکان دور زدن محاصره و تامین منابع را بدهند.
در همین راستا “یسرائیل کاتس”، وزیر جنگ رژیم صهیونیستی پیشتر در سال جاری اظهار داشته بود که محور فیلادلفیا، نوار مرزی باریک بین غزه و مصر، به عنوان یک منطقه حائل باقی خواهد ماند، مشابه مناطق حائل در مرزهای لبنان و سوریه. وی تاکید کرد که شخصاً شاهد تونل‌هایی بوده است که به محور فیلادلفیا نفوذ می‌کنند. به گفته کاتس، برخی از این تونل‌ها مسدود شده و برخی دیگر همچنان فعال هستند. وی همچنین مدعی شد که “اسرائیل” اطلاعاتی در دست دارد مبنی بر اینکه حماس در جریان آتش‌بس، برنامه‌ریزی برای حمله به نظامیان و شهرک‌های صهیونیست‌نشین را داشته است.
این درحالیست که یوآو گالانت، وزیر جنگ پیشین رژیم صهیونیستی در ماه اوت 2024 اعلام کرده بود 80 درصد تونل‌های منطقه جنوبی غزه از بین رفته است. همچنین منابع نظامی اسرائیلی در همان زمان اعلام کرده بودند که حدود 50 درصد از تونل‌های حماس در شمال نوار غزه از میان رفته است. البته تحلیل‌های همان مقطع زمانی نیز حاکی از این بود که از بین بردن کل تونل‌های ساخته شده در نوار غزه، سال‌ها زمان خواهد برد.
توسعه شبکه تونل‌ها در نوار غزه از سال 2007 به بعد در دستورکار گروه‌های مقاومت قرار گرفت و در طول سال‌های بعد به شدت گسترش یافت. برخی برآوردهای صهیونیستی تصریح می‌کند که نصب درهای ضد انفجار در بخش‌های آسیب‌پذیر شبکه تونل‌ها 225 هزار دلار هزینه برده است. به طور کلی تونل‌ها به عنوان شبکه تردد انحصاری و برتری بخش به حماس یک برتری استراتژیک در درگیری‌ها می‌دهد.
یکی از نقاط عطف و پیامدهای اثرگذار تونل‌ها بجز طولانی شدن جنگ و عدم دستیابی ارتش رژیم “اسرائیل” به «پیروزی مطلق نظامی» بر مقاومت، حفظ موفقیت آمیز اسیران اسرائیلی و عدم دسترسی نیروهای صهیونیست به آنها در خلال ماه‌های طولانی این جنگ، بجز دو مورد استثنا بوده است.
بر اساس گزارش‌ها، “اسرائیل” پیش از حمله 7 اکتبر، تمرکز اصلی خود را بر تونل‌هایی گذاشته بود که در مناطق مرزی غزه با “اسرائیل” حفر شده بودند. این غفلت به حماس اجازه داد تا یک شبکه گسترده تونلی ایجاد کند که از آن برای اهداف مختلفی از جمله اجتناب از درگیری‌های ناخواسته، کمین، تردد مخفیانه و پنهان کردن 250 اسیران اسرائیلی استفاده کند.
نقش تونل‌ها در ناکامی “اسرائیل” در نابودی حماس
کارشناسان معتقدند که این شبکه گسترده تونلی یکی از دلایل کلیدی عدم موفقیت ارتش صهیونیستی در دستیابی به هدف اعلام شده خود مبنی بر نابودی حماس است. به گفته آنها، اگر نیروهای حماس مجبور به جنگیدن به‌طور کامل در روی زمین بودند، شانس بسیار کمی در برابر ارتش “اسرائیل” داشتند. اما تونل‌ها به حماس این امکان را می‌دهند که از دیدرس خارج شوند، به طور موثر به نیروهای اسرائیلی کمین بزنند و به طور کلی از برتری نظامی “اسرائیل” در نبرد مستقیم جلوگیری کنند. همچنین تونل‌ها به نیروهای مقاومت امکان بهتری برای بازسازی واحدهای نظامی داده است.
گزارش‌های مربوط به انهدام تنها 25 درصد از تونل‌های غزه پس از 18 ماه جنگ، نشان دهنده چالش‌های عمیقی است که ارتش “اسرائیل” در مقابله با شبکه تونلی حماس با آن روبرو است. وجود تونل‌های انتقال سلاح و کالا به مصر و سرمایه‌گذاری گسترده حماس در این زیرساخت، پیچیدگی این مسئله را دوچندان می‌کند. این وضعیت، سوالات جدی را در مورد استراتژی نظامی “اسرائیل” و توانایی آن در دستیابی به اهداف اعلام شده خود در غزه، به‌ویژه نابودی کامل حماس، مطرح می‌کند. به نظر می‌رسد که جنگ علیه تونل‌ها در غزه، نبردی طولانی و دشوار خواهد بود که نیازمند رویکردهای جدید و احتمالا تغییر در استراتژی‌های نظامی است.
