اسرائیل سالهاست که بدون روشن کردن جرقه یک جنگ بزرگ، اهداف مرتبط با ایران را در خاک سوریه هدف قرار داده است. اکنون یک سری حوادث خشونت آمیز در سایت های مرتبط با ایران در عراق گمانه زنی هایی را درباره احتمال حمله اسرائیل به این کشور در پی داشته است. اما اگر اسرائیل در حال گسترش جبهه ضدایرانی خود به سمت عراق باشد، با مشکلات منحصر به فردی مواجه خواهد شد چرا که عراق صحنه تئاتری با مخاطراتی متفاوت از سوریه است. اقدامات اسرائیل می تواند به بی ثباتی در سیاست عراق منجر شود، روابط خارجی این کشور را متلاشی می کند و همچنین با مخاطره ایجاد یک جنگ تمام عیار میان ایران و دشمنان آن همراه است.
درباره 4 انفجار در سایت های مرتبط با ایران در عراق گمانه زنی های زیادی وجود دارد، اما برای هیچ یک از آنها شواهد مستدلی در دست نیست. مقامات هنوز درباره اینکه انفجارها عمدی بوده اند یا نه به طور رسمی اظهار نظر نکرده اند، اما شواهد نشان می دهد که یا مساله خرابکاری بوده یا حملات هوایی و اگر چنین باشد، اسرائیل در صدر فهرست مسئولان احتمالی قرار دارد. این مساله به گمانه زنی ها درباره این مساله منجر می شود که اسرائیل احتمالا در جهت گسترش کمپین ضد ایرانی خود از سوریه به عراق به عنوان بخشی از استراتژی منطقه ای خود در مواجهه با تهدید جمهوری اسلامی، فعالیت می کند. اما اگر اسرائیل قصد داشته باشد که جنگ را به نزدیکی مرزهای ایران بکشاند و کمپین خود را در داخل عراق بگستراند، به زودی در خواهد یافت که عراق به مراتب بیشتر از سوریه مستعد جنگ است و این شرایط می تواند برای متحد آمریکایی اسرائیل و صلح منطقه مخاطرات زیادی در پی داشته باشد.
یک پرونده حل نشده
اول لازم است اتفاقات به طور جداگانه بررسی شوند. 19 ژوئیه انفجاری در پایگاه یگان های بسیج مردمی در نزدیکی آمرلی در استان صلاح الدین در شمال بغداد رخ داد که برخی منابع محلی ایالات متحده و اسرائیل را در آن مقصر دانستند. چند روز بعد، گزارش هایی درباره انفجار در دیگر پایگاه های حشدالشعبی در اردوگاه اشرف در نزدیکی مرز ایران منتشر شد و بعد از آن در 12 اوت انفجاری در انبار مهمات مرتبط با حشدالشعبی در جنوب بغداد در نزدیکی پایگاه نظامی الصقر رخ داد. اخیرا هم در 20 ماه اوت چندین انفجار در انبارهای تسلیحاتی در نزدیکی پایگاه هوایی بلد عراق واقع در 80 کیلومتری شمال بغداد رخ داده که آنها نیز سایت های مرتبط با حشدالشعبی به شمار می روند. عکس های ماهواره ای که بعدتر تهیه شدند نشان می دهند که همه این انفجارها آسیب های شدیدی ایجاد کرده اند و برخی گزارش ها حتی از تخریب پایگاه مربوطه حکایت دارند. دولت عراق در تعیین مقصر این حملات تردید نشان داده، اما اعلام کرده که حمله هواپیماهای بدون سرنشین عامل انفجار 12 اوت بودند و همین مساله سبب شد که عادل عبدالمهدی، نخست وزیر عراق، به تیراندازی و انهدام هر گونه هواپیما یا وسیله هوانوردی که سعی در انجام حمله دیگری را داشته باشد، تهدید کند.
اگر شواهد اثبات کنند که انفجارها اتفاقی نبوده اند، به احتمال زیاد توجه ها به اسرائیل جلب خواهند شد به این دلیل که به طور عمده انگیزه، ابزار و فرصت انجام چنین حملاتی را دارد. هر یک از این سایت ها به نوعی با موشک های بالستیک یا دیگر موشک های ایران مرتبط بوده اند و اولین گزارش ها درباره وجود آنها در عراق در سال 2018 توسط رویترز منتشر شد. برای نمونه، انفجار 12 اوت در یک انبار مرتبط با شبه نظامیان سید الشهدا رخ داد که با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران و سازمان بدر در عراق که متحد ایران است، ارتباط نزدیکی دارد.
اسرائیل از نظر نظامی انگیزه قوی برای حمله به سایت های این چنینی دارد. پس از حملات مکرر اسرائیل به تجهیزات نظامی ایران در سوریه، این کشور درصدد انتقال بخشی از دارایی های خود به عراق برآمده است. ایران که به دنبال افزایش نفوذ خود در عراق است، می خواهد جبهه جدیدی را برای جلوگیری از حملات اسرائیل علیه دارایی های خود ایجاد کند. اسرائیل هم به نوبه خود سعی دارد با اقدامات تهاجمی از ایجاد یک جبهه مقاومتی در صحنه نمایشی جدید و مجزا از حزب الله لبنان ممانعت کند.
اما جدای از انگیزه های نظامی، اسرائیل برای این حملات انگیزه سیاسی نیز دارد: حزب لیکود، حزب حاکم در اسرائیل، از سپتامبر 2018 مطابق هشدارهای بنیامین نتانیاهو پیش رفته چرا که اقدامات در عراق بخشی از تلاش های حزب لیکود برای به دست آوردن آراء ملی گرایان بوده است. در انتخابات 17 سپتامبر رقابت به شدت نزدیک است و حزب لیکود به هر رایی که بتواند به دست آورد، نیاز دارد.
اسرائیل همچنین از ابزار لازم برای انجام چنین حملاتی برخوردار است. دستگاه اطلاعاتی اسرائیل توانایی بررسی و زیر نظر گرفتن اهداف یا انجام خرابکاری در خاک عراق را دارد و نیروی هوایی اسرائیل هم به فناوری پیشرفته مجهز است و پیشتر توانایی های خود را در حمله علیه نیروهای ایرانی در سوریه به نمایش گذاشته است.
نهایتا اینکه اسرائیل از فرصت کافی برای چنین حملاتی برخوردار بوده است. اسرائیلی ها هم از همان هواپیماها و پهپادهایی استفاده می کنند که توسط آمریکایی ها به پرواز در می آیند و همین مساله ردیابی حملات تا دخالت مستقیم اسرائیل را دشوارتر می کنند. این امر به ویژه به دلیل ادامه مشارکت فعالانه آمریکایی ها در عملیات در عراق علیه بازمانده های داعش، برای اسرائیلی ها مفید است. حتی اگر عراقی ها بتوانند هواپیماهای اسرائیلی را در میان شمار بالای هواپیماهای مشابه ایالات متحده شناسایی کنند، باز هم پدافند هوایی یا نیروی هوایی قادر به مقابله با آنها را ندارند. این یک تفاوت عمده برای اسرائیل در مقایسه با سوریه است که به پدافند هوایی روسی مجهز است. بک مساله دیگر که فرصت اسرائیل را برای عملیات در عراق به فرصتی طلایی تبدیل می کند این است که عملیات ایران در عراق در مراحل اولیه است و اسرائیل با حمله به تاسیسات ایرانی در این مرحله، بخت بیشتری برای آسیب رساندن به ایران دارد. (این مطلب ادامه دارد.)
منبع : دیپلماسی ایرانی ، 13/06/1398
