پروژه عادی سازی مناسبات اعراب و رژیم صهیونیستی که در دولت ترامپ کلید خورد نه تنها خیانت به آرمان های فلسطین تلقی می‌شود بلکه در تضاد با وحدت جهان اسلام قرار دارد و ثبات و امنیت منطقه را بیش از پیش به خطر خواهد انداخت.
اهمیت مساله فلسطین و قدس شریف به عنوان اولین قبله گاه مسلمانان بر کسی پوشیده نیست و این پهنه جغرافیایی نقش غیرقابل انکاری را در وحدت آفرینی و هویت بخشی به مسلمانان جهان دارد؛ سرزمینی که بیش از نیم قرن در انظار جهانیان مورد اشغال و سرکوب رژیم صهیونیستی قرار گرفته است. تا به امروز غرب و سازمان های بین المللی به روی جنایات ضدبشری در سرزمین های اشغالی چشمان خود را بسته اند و کشور های عربی منطقه و حاشیه خلیج فارس یکی پس از دیگری با خیانت به مردم فلسطین برای پیوستن به جرگه متحدان این رژیم غاصب مسابقه گذاشته اند.دوم آبان همزمان با سالروز ولادت پیامبر رحمت حضرت محمد مصطفی(ص) و حضرت امام جعفر صادق(ع)، رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار جمعی از مسئولان نظام و مهمانان شرکت‌کننده در کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی به همین موضوع پرداختند. ایشان، اقدام بعضی دولت های منطقه برای عادی سازی روابط با رژیم غاصب صهیونیستی را گناه و خطایی بزرگ خواندند و افزودند: این دولت ها باید از این حرکت و راه ضد وحدت اسلامی برگردند و خطای بزرگ خود را جبران کنند. در پیوند با سیر تاریخی توافقات دول عربی با رژیم صهیونیستی لازم به ذکر است که با پایان جنگ های اعراب و رژیم صهیونیستی مساله چگونگی مقابله با تاثیرات مخرب بقای این رژیم و یا پذیرش مشروط آن به یکی از دغدغه های کشورهای منطقه غرب آسیا تبدیل شد. با آغاز روند سازش اعراب و رژیم صهیونیستی، در گام اول مصر و اردن به برقراری روابط رسمی با رژیم صهیونیستی مبادرت ورزیدند هر چند که روابط مصر با رژیم صهیونیستی را می توان نتیجه شرایط اجبارآمیزی دانست که به دلیل تسلط رژیم صهیونیستی بر صحرای سینا به این کشور تحمیل شد.پس از گذشت ۴۰سال از قرارداد صلح رژیم صهیونیستی و مصر در ۱۹۷۹و همچنین گذشت ۲۶سال از معاهده صلح رژیم صهیونیستی و اردن در سال ۱۹۹۴، پارسال امارات و بحرین به برقراری روابط رسمی با رژیم صهیونیستی اقدام کردند. چند ماه بعد حاکم موقت سودان نیز به این دو کشور ملحق شد و چند ماه پس از آن، دولت مراکش که از دیرباز روابط تجاری و سیاسی وسیعی با صهیونیست‌ها داشت از عادی‌سازی روابط رسمی با رژیم صهیونیستی خبر داد .کارشناسان چند دلیل را برای افتادن کشورهای عربی در دام مذاکره و عادی سازی با تل آویو ذکر می کنند که دلیل نخست اراده و خواست دونالد ترامپ رییس جمهوری قبلی آمریکا بود. او در مدت چهار سالی که قدرت را در دست داشت تلاش کرد کشورهای عربی را با رژیم صهیونیستی آشتی داده و محور عبری- عربی را در مقابل ایران شکل دهد. ترامپ اما از دستیابی به اهداف خود ناکام ماند و «معامله قرن» او که در ظاهر برای آشتی افکنی بین اسراییل و فلسطین طراحی شده بود راه به جایی نبرد.
عنوان معامله قرن به زبانی ساده عبارت بود از فروش فلسطین به صهیونیست ها در ازای به رسمیت شناختن دولت قوم یهود در کل فلسطین تاریخی و ایجاد روابط رسمی بین کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی بدون آنکه دولتی فلسطینی در فلسطین به وجود آید.افزون بر آن، محور عبری- عربی مورد نظر ترامپ هم تکمیل نشد و در مقابل ایران ناکام ماند به طوری که امروزه شاهد مذاکرات رو به جلوی تهران با ریاض و دیگر کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس هستیم. هدف دیگر ترامپ نیز برآورده نشد و اینکه نتوانست از این دستاورد برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰بهره گیرد و از «جو بایدن» رقیب دموکرات شکست خورد و کنار رفت .از نگاه ناظران، اختلافات پیش آمده بین ایران و برخی از کشورهای عربی از جمله عربستان و همچنین شکاف داخلی درون بلوک کشورهای عربی همانند تیره شدن روابط قطر با محور عربی از دیگر دلایل افتادن این کشورها به دام صهیونیست ها بود.در پیوند با پیامدهای مخرب عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی لازم به ذکر است که ایجاد تفرقه بین امت اسلامی، به فراموشی سپردن تدریجی موضوع فلسطین و آرمان قدس، تقویت و تداوم موضوع موجودیت رژیم نامشروع اسراییل، جعل هویت برای رژیم صهیونیستی و انحراف افکار عمومی از خیانت این رژیم از جمله این پیامدها به شمار می رود .
از دیگر منافع رژیم صهیونیستی در عادی سازی روابط خود با کشورهای عربی می توان به موارد ذیل اشاره کرد: افزایش اختلاف بین کشور های اسلامی به خصوص بین کشورهای منطقه خاورمیانه به نفع خود، انحراف اذهان عمومی دولتمردان و مردم منطقه از رژیم صهیونیستی به عنوان دشمن اصلی ملت های منطقه و عامل واقعی بحران و ناامنی در خاورمیانه و همچنین خاموش کردن شعله فروزان انتفاضه فلسطین با ایجاد اختلاف درمیان مردم مبارز فلسطین.کشورهای عربی اشاره شده که بی توجه به آموزه ها و اعتقادات دینی مسلمانان به دامان رژیم صهیونیستی کشیده شده و به مردم ستمدیده فلسطین خیانت کرده اند به توجیه رفتار خود در قبال تل آویو می پردازند اما افکار عمومی داخلی آنها پذیرای چنین رویکردی نیست. تجارب تاریخی مصر و اردن ثابت کرده که توافقات سیاسی دولتمردان هیچگاه مورد پذیرش ملت های آنها قرار نگرفته است؛ همان گونه که سه هفته پیش مردم بحرین در اعتراض به سفر «یائیر لاپید» وزیر امور خارجه رژیم صهیونیستی با حمل پلاکارد هایی علیه رژیم صهیونیستی و دولت آل خلیفه تظاهرات کردند و چند روز پیش نیز شاهد تکرار تظاهرات ضداسراییلی در این کشور بودیم.
عادی سازی دوام نخواهد داشت
نتیجه یک نظرسنجی نشان داد 88 درصد جوانان عرب همچنان رزیم صهیونیستی را دشمن خود می دانند و عادی سازی روابط برخی کشورهای عربی با تل آویو نتوانسته اشغالگری این رژیم را تحت الشعاع قرار دهد.به گزارش جوئیش اینسایدر، نتیجه نظرسنجی سالانه “ارزیابی جوانان عربی” 2021 که به دنبال سنجش نبض تفکرات حدود 200 میلیون عرب از خاورمیانه تا شمال افریقا حاصل شده است نشان می دهد مسأله فلسطین علی رغم عادی سازی روابط برخی کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی همچنان در اولویت آنان است و عادی سازی چند کشور عربی نتوانسته وجهه اشغالگری این رژیم را در میان جوانان عرب ترمیم کند .بر اساس طرح معامله قرن که از سوی ترامپ رئیس جمهور سابق امریکا مطرح شد امارات وبحرین و مغرب با رژیم صهیونیستی روابط دیپلماتیک برقرار کردند و تحرکاتی هم برای عادی سازی روابط باهیات حاکمه نظامی سودان به جریان افتاد که تاکنون نتیجه ای نداشته است.عادی سازی این چند کشور عربی با رژیم صهیونیستی درشرایطی است که به دلیل پیروزی های محور مقاومت در منطقه و مجبور شدن امریکا به ترک غرب آسیا این رژیم چه در داخل سرزمین های اشغالی و چه در محیط پیرامونی با تهدیدهای فزاینده موجودیتی روبروست.از سویی این چند کشور عربی در حالی تن به سازش با رژیم صهیونیستی داده اند که ارزیابی گروه مشورتی پی بی اس اینسایت از نظرسنجی که از 6 تا 30 ژوئن از 3400 نفر از جوانان با سن 18 تا 24 سال در خاورمیانه و شمال آفریقا آشکار می کند 88 درصد آنان ، اسرائیل را دشمن می دانند.
نکته مهم اینکه با وجود اینکه جوانان در کشورهای عربی با مشکلاتی چون بیکاری تبعیض و عدم برخورداری از برخی حقوق اجتماعی وسیاسی روبرو هستند اما با این حال 80 درصد آنان هم در نظرسنجی اعلام کردند که برای آنان مسئله فلسطین از فساد دولتی یا بدهی شخصی شام اهمیت بیشتری دارد.نکته دوم اینکه از این نظر سنجی می توان نتیجه گرفت با توجه به میزان زیاد جمعیت جوان در کشورهای عربی مسئله عادی سازی برخی کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی دارای مشروعیت ومقبولیت مردمی نیست و بنابر این همین موضوع می تواند مشکلات امنیتی صهیونیست ها با حضور بیشتر در کشورهای عربی افزایش یابد.نکته سوم اینکه انتظار می رفت که با وجود شبکه های اجتماعی و دسترسی جوانان به این شبکه ها و نفوذ صهیونیست ها در رسانه ها برای مهندسی افکار عمومی اما همچنان نسل جدید موضوع فلسطین را همچون نسل گذشته مسئله اول خود می داند.از سویی با توجه به اینکه رژیم صهیونیستی همچنان به هیچ یک از حقوق حداقلی فلسطینی ها که بر اساس قطعنامه های شورای امنیت از جمله قطعنامه 242 بر راه حل دو کشوری و تشکیل کشور فلسطینی در مرزهای 1967 تاکید می کند ارزشی قائل نیست و به شهرک سازی و کوچ اجباری فلسطینی ها و هتک حرمت مسجدالاقصی ادامه می دهد انتظار می رود که افکار عمومی در کشورهای عربی علیه صهیونیست ها بیشتر برانگیخته شود.به نظر می رسد بر اساس همین مخالفت های عمومی است که با وجود تلاش امریکا برای استفاده از برخی برگ ها برای وادار کردن عربستان به عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی سعودی ها همچنان ورود به این عرصه را به صلاح خود نمی دانند.
منبع : اطلاعات ، 13/08/1400
