آمریکا یک سال پیش بر خلاف سیاست های قبلی خود و همزمان با درگیری های خونین در مرزهای باریکه غزه با فلسطین اشغالی، سفارت خود در اراضی اشغالی سال 1948 فلسطین را از تل آویو به قدس منتقل کرد.
به گزارش مرکز اطلاع رسانی فلسطین، در حالی که یک سال از تصمیم جنجالی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در زمینه انتقال سفارت این کشور از تل آویو به قدس می گذرد، حال ترامپ می خواهد طرح صلح خود برای حل منازعه صهیونیستی ـ فلسطینی را ارائه دهد. سوالی که در این میان مطرح می شود، این است که در حال حاضر و پس از گذشت یک سال از آن حادثه چه چیزی تغییر کرده است؟
در قدس چه اتفاقی افتاده است؟
آمریکا بدون توجه به اعتراضات بین المللی در تاریخ 14 مه سال 2018 و در میان هیاهوی گسترده رسانه ای سفارت خود را از تل آویو به قدس منتقل کرد و ساختمان سفارتش در این شهر را افتتاح کرد تا زمینه برای جنجالی ترین وعده ترامپ؛ یعنی به رسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی فراهم شود.
از نظر رژیم صهیونیستی، این تصمیم آمریکا نوعی اذعان به روابط تاریخی بیش از 3 هزار ساله میان ملت یهود و قدس بود، اما این اقدام خشم فلسطینیان را که به قدس به چشم پایتخت کشور آتی شان نگاه می کنند، برانگیخت.
اختلاف نظر بر سر وضعیت قدس به جنگ سال 1948 برمی گردد که زمینه ساز تاسیس “کشور اسرائیل” شد. در آن زمان، نظامیان صهیونیست بخش غربی این شهر را به سلطه خود درآوردند. رژیم صهیونیستی در ادامه در جریان جنگ ژوئن سال 1967 بخش شرقی این شهر را نیز اشغال و به بخش غربی ملحق کرد، اما جامعه بین المللی این اقدام را به رسمیت نشناخت.
اکثر پایتخت های کشورهای دیگر تصمیم گرفتند که همچنان سفارتخانه های خود در فلسطین اشغالی را در خارج از قدس نگاه دارند تا راه حلی برای وضعیت شهر قدس از طریق مذاکرات پیدا کنند.
در غزه چه خبر است؟
در ماه مارس سال 2018 فلسطینیان ساکن باریکه غزه تظاهرات های بزرگ حق بازگشت را به منظور تاکید بر حق آوارگان فلسطینی برای بازگشت به سرزمین خود که در جریان جنگ سال 1948 از آنها فرار کرده و یا به زور رانده شده اند، آغاز کردند.
ساکنان غزه در اعتراض به انتقال سفارت آمریکا به قدس در مرزها تجمع کرده و از رژیم صهیونیستی خواستند که محاصره بیش از 10 ساله خود علیه باریکه غزه را که این رژیم مدعی است به خاطر مسائل امنیتی وضع کرده است، لغو کند.
بدین ترتیب، نوار مرزی باریکه غزه با اراضی اشغالی سال 1948 به صحنه درگیری های هفتگی تبدیل شد و رژیم صهیونیستی مدعی است که این تحرکات توسط حاکمان اسلامگرای غزه مدیریت می شود، اما فعالان فلسطینی این ادعا را رد و تاکید می کنند که این تظاهرات ها به صورت مردمی و غیر نظامی مدیریت می شوند و تظاهرات هایی مسالمت آمیز هستند.
در روز انتقال سفارت آمریکا به قدس دست کم 62 فلسطینی در جریان درگیری های مرزی به شهادت رسیدند. این درگیری ها همزمان با سالروز فاجعه اشغال فلسطین و آواره شدن صدها هزار فلسطینی از خانه و کاشانه خود در اراضی اشغالی سال 1948 آغاز شد.
سیر حوادث چگونه است؟
در حال حاضر هیچ راه حلی برای منازعه صهیونیستی ـ فلسطینی وجود ندارد و سال های اخیر از 2014 تاکنون شاهد هیچ گونه تحرک دیپلماتیک واقعی در این راستا نبوده است.
جنبش مقاومت اسلامی “حماس” حاضر نیست موجودیت رژیم صهیونیستی را که از سال 2008 تاکنون 3 جنگ ویرانگر علیه باریکه غزه به راه انداخته است، به رسمیت بشناسد. از سوی دیگر، رژیم صهیونیستی در کنار اشغال کرانه باختری و بخش شرقی قدس، به محاصره باریکه غزه ادامه می دهد و محدوده شهرک های صهیونیست نشین خود را نیز افزایش داده است.
زمانی که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا وارد کاخ سفید شد، وعده داد که بیش از همه روسای جمهور تاریخ آمریکا از رژیم صهیونیستی حمایت کند و دولت وی نیز تعهدات خود در قبال این رژیم را افزایش داده است.
در جریان درگیری های مناطق مرزی باریکه غزه با فلسطین اشغالی از ماه مارس سال 2018 تاکنون نزدیک به 300 فلسطینی به شهادت رسیده و 6 صهیونیست نیز به هلاکت رسیده اند.
از آن زمان چه اتفاقی افتاده است؟
2 روز پس از انتقال سفارت آمریکا به قدس، کشور گواتمالا نیز قدم در این راه گذاشت و پاراگوئه هم کشور بعدی بود که سفارتش را به قدس منتقل کرد، اما پس از گذشت 4 ماه، از تصمیم خود عقب نشینی کرد. برخی کشورهای دیگر نیز از تصمیمات مشابه خود برای انتقال سفارتخانه هایشان به قدس خبر داده بودند، اما این اقدام عملی نشد.
“امانوئل نحشون” سخنگوی وزارت خارجه رژیم صهیونیستی نیز با خوشبینی از “پویایی بی سابقه” در روابط دیپلماتیک این رژیم و دیدارهای گسترده مقامات خارجی با مسئول ان رژیم صهیونیستی و افتتاح مراکز نمایندگی دیپلماتیک در قدس خبر می داد که در مرتبه پایین تر از سفارت قرار داشتند.
نحشون خاطر نشان کرد که اعتراضات و هرج و مرجی که گفته می شد پس از اقدام دولت آمریکا صورت خواهد گرفت، محقق نشد و این مساله تاثیری بر تحرکات دیپلماتیک نخواهد داشت. وی افزود:« از سال ها قبل هیچ خبری از روند سازش نبوده است.»
از سوی دیگر، “احمد مجدلانی” مشاور محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین اعلام کرد که فلسطینی ها بدترین مرحله تاریخ خود در زمینه روابط با آمریکا را پشت سر می گذارند. وی افزود: طرح های آمریکا درباره قدس تاثیر زیادی دارد و دولت ترامپ در سال گذشته از موضع جانبداری نسبت به رژیم صهیونیستی به دفاع از آن رسیده است.
در حال حاضر چه خبر است؟
مقامات فلسطینی در واکنش به این اقدامات دولت آمریکا، از دسامبر سال 2017 روابط رسمی خود با کاخ سفید را به حالت تعلیق درآورده اند و با تحرکات “جارد کوشنر” مشاور ارشد و داماد دونالد ترامپ برای تدوین توافقنامه صلح نهایی که رئیس جمهور آمریکا از مدت ها قبل وعده آنرا داده بود، مخالفت کردند.
انتظار می رود که طرح صلح آمریکا برای حل منازعه صهیونیستی ـ فلسطینی پس از ماه رمضان که اوایل ماه ژوئن به پایان می رسد، رونمایی شود و این به بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی که در انتخابات ماه گذشته کنست نیز پیروز شده است، اجازه می دهد که دولت راستگراتری نسبت به دولت فعلی تشکیل دهد.
دولت آمریکا اعلام کرده است که این طرح رویکرد متفاوتی نسبت به تلاش های سنتی دولت های قبلی آمریکا خواهد داشت و کوشنر هم طی ماه جاری تاکید کرد که این طرح اشاره ای به راه حل قدیمی مبتنی بر تشکیل دو کشور نکرده است.
در همین راستا، “هیو لووات” تحلیلگر مسائل سیاسی در اتحادیه اروپا تصریح کرد که تصمیمات اتخاذ شده درباره قدس تاثیر مورد نظر را بر سیاست های داخلی و معادلات آمریکا گذاشته است، اما بر روی روند صلح تاثیر منفی داشته است و کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس به سختی می توانند از آن حمایت کنند؛ چرا که قدس شرقی خط قرمز عرب هاست.
وزارت خارجه آمریکا نیز در پاسخ به سوالی در آستانه گذشت یک سال از انتقال سفارت این کشور به قدس اعلام کرد که این تصمیم صرفا به رسمیت شناختن واقعیت موجود بوده است و پیش داوری درباره نتایج مذاکرات آتی نیست. این وزارتخانه همچنین طرح صلح آمریکا را طرحی عادلانه، واقع بینانه و قابل اجرا توصیف کرده است که ضامن آینده ای باشکوه برای همگان است.
