نویسنده و تحلیلگر برجسته سیاسی، دیدار سه جانبه ای که در دمشق و با حضور رئیس جمهور روسیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین “حماس” و رئیس جمهور سوریه برگزار شد، را بی سابقه خواند.
شاکر جوهری در گفتگوی روز چهارشنبه 12/5/2010 خود با خبرنگار مرکز اطلاع رسانی فلسطین خاطرنشان ساخت: “این دیدار نشانگر اهمیتی است که امروز جنبش حماس در سطح بین الملل پیدا کرده است.”
وی در خصوص اهمیت دیدار مذکور گفت: “مشعل پیش از این دو بار به روسیه سفر کرد ؛ ولی در هیچ کدام از این سفرها، دیداری با رئیس جمهور این کشور نداشت.”
این تحلیلگر سیاسی در بخشی دیگر از اظهارات خود عنوان داشت: “نکته جالب توجه دیگر این است که در دیدار مذکور، رسما روسیه بعد از جلب موافقت کمیته چهارجانبه بین المللی، جای میانجیگران مصری را ـ به ویژه در پرونده آشتی ملی ـ گرفت.”
ایشان تصریح کردند: “اهمیت این دیدار به خاطر تمایلی است که قدرت های بزرگ برای ایجاد تغییر در سیاست های جنبش حماس دارند ؛ البته به گونه ای که در راستای شروط کمیته چهارجانبه باشد. بنده معتقدم که موضوع به رسمیت شناختن رژیم اشغالگر قدس اصلی ترین مانع در به نتیجه رسیدن تلاش های صورت گرفته سیاسی به شمار می رود و این امکان وجود دارد که روسیه این مانع را از بین ببرد یعنی شرط شناسایی را حذف کند ؛ به ویژه در این شرایط که ابومازن نیز در اظهارات خود تاکید کرد: کسی از حماس نمی خواهد که اسرائیل را به رسمیت بشناسد.”
شاکر جوهری در ادامه افزود: “اگر روس ها در کار خود جدی باشند، افق های سیاسی جدیدی به ویژه در موضوع آشتی ملی باز خواهد شد. احتمالا روسیه سند وفاق ملی را به عنوان پایه و اساس آشتی ملی می داند که البته از طریق آن می توان مواضع آتی حماس را نیز جهت داد. سند آشتی ملی می تواند یک اصل مناسب باشد ؛ زیرا هیچ لطمه ای به آرمان ها و اصول این جنبش نمی زند. حماس با امضای این سند، تشکیل کشوری فلسطینی در داخل مرزهای 1967 را پذیرفته است بدون آنکه بخواهد از اراضی اشغالی 1948 چشم بپوشد. بر اساس مفاد سند مذکور حماس هرگز رژیم صهیونیستی را نیز به رسمیت نمی شناسد. به هر حال، بر خلاف محمود عباس که حرفی را می زند و عکس آن عمل می کند، حماس به هر آنچه می گوید، عمل می نماید.”
وی درباره مذاکرات غیر مستقیم که سازمان آزادیبخش با انجام آن موافقت کرده است، تاکید داشت: “این مذاکرات که قرار به اجرای آن است، حول دو محور خواهد بود. اولین مورد امنیت و دومین مورد تعیین مرزها است. به اعتقاد بنده، نتانیاهو می تواند در خصوص مسائل امنیتی به توافقاتی با طرف فلسطینی برسد ؛ ولی توافق بر سر مرزها غیر ممکن است. این مقام صهیونیستی تنها به دنبال کسب زمان بیشتر برای اجرای سیاست های استعماری رژیم غاصب عبری، تداوم روند شهرک سازی و نیز مصادره هر چه بیشتر اراضی فلسطینی است.”
این نویسنده عرب درباره میزان همکاری حماس با روسیه ابراز داشت که حماس آماده است تا انعطاف سیاسی لازم را از خود نشان دهد ؛ البته تا زمانی که لطمه ای به اصول و آرمان هایش وارد نیاید. روسیه می خواهد مانع از انفجار آتی اوضاع یا هر گونه جنگی شود که به بهانه آزادی گلعاد شالیت صورت گیرد. شاید این کشور بتواند به خوبی در جلوگیری از بروز جنگ و نیز حل موضوع شالیت ایفای نقش نماید.
متن کامل مصاحبه خبرنگار مرکز اطلاع رسانی فلسطین با شاکر جوهری از نویسندگان و تحلیلگران برجسته سیاسی ترجمه شده و از نظر خوانندگان عزیز فارسی زبان می گذرد.
س: اجازه دهید تا به عنوان اولین پرسش به موضوع دیدار خالد مشعل، رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین “حماس” با دیمیتری مدودوف، رئیس جمهور روسیه بپردازیم. نظر شما در خصوص این دیدار چیست؟
دیدار سه جانبه ای که در دمشق و با حضور رئیس جمهور روسیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین “حماس” و رئیس جمهور سوریه برگزار شد، بی سابقه بود. این دیدار نشانگر اهمیتی است که امروز جنبش حماس در سطح بین الملل پیدا کرده است.
نقطه تمایز این دیدار در آن است که مشعل پیش از این دو بار به روسیه سفر کرد ؛ ولی در هیچ کدام از این سفرها، دیداری با رئیس جمهور این کشور نداشت.
نکته جالب توجه دیگر آن است که در دیدار مذکور، رسما روسیه بعد از جلب موافقت کمیته چهارجانبه بین المللی، جای میانجیگران مصری را ـ به ویژه در پرونده آشتی ملی ـ گرفت.
س: اهمیت دیدار مذکور را در چه می بینید؟
ج: اهمیت این دیدار به خاطر تمایلی است که قدرت های بزرگ برای ایجاد تغییر در سیاست های جنبش حماس دارند ؛ البته به گونه ای که در راستای شروط کمیته چهارجانبه باشد.
روسیه با انجام چنین دیداری ـ آن هم در این سطح ـ به دنبال آن است تا پاسخ هایی روشن را از حماس دریافت کند، پاسخ هایی که به این کشور در زمینه تداوم تلاش های بین المللی اش در زمینه مسئله فلسطین کمک کند.
س: چرا روسیه در تلاش های سیاسی خود برای حل مسئله فلسطین به حماس توجه دارد؟
ج: بنده معتقدم که موضوع به رسمیت شناختن رژیم اشغالگر قدس اصلی ترین مانع در به نتیجه رسیدن تلاش های سیاسی صورت گرفته در زمینه حل مسئله فلسطین به شمار می رود و این امکان وجود دارد که روسیه این مانع را از بین ببرد یعنی شرط شناسایی را حذف کند ؛ به ویژه در این شرایط که ابومازن نیز در اظهارات خود تاکید کرد: کسی از حماس نمی خواهد که اسرائیل را به رسمیت بشناسد.
به هر رو، اگر روس ها در کار خود جدی باشند، افق های سیاسی جدیدی به ویژه در موضوع آشتی ملی باز خواهد شد.
احتمالا روسیه سند وفاق ملی را به عنوان پایه و اساس آشتی ملی می داند که البته از طریق آن می توان مواضع آتی حماس را نیز جهت داد. سند آشتی ملی می تواند یک اصل مناسب باشد ؛ زیرا هیچ لطمه ای به آرمان ها و اصول این جنبش نمی زند. حماس با امضای این سند، تشکیل کشوری فلسطینی در داخل مرزهای 1967 را پذیرفته است بدون آنکه بخواهد از اراضی اشغالی 1948 چشم بپوشد. بر اساس مفاد سند مذکور حماس هرگز رژیم صهیونیستی را نیز به رسمیت نمی شناسد. به هر حال، بر خلاف محمود عباس که حرفی را می زند و عکس آن عمل می کند، حماس به هر آنچه می گوید، عمل می نماید.
س: به موضوع آشتی ملی اشاره داشتید. تاثیر دیدار مذکور را بر موضوع آشتی چگونه می بینید؟
ج: این دیدار می تواند افق های جدیدی را در زمینه آشتی ملی ایجاد کند ؛ به ویژه آنکه سفر رئیس جمهور روسیه به دمشق با اظهارات عزام الاحمد مبنی بر آمادگی جنبش فتح برای ارسال یک هیات رسمی به غزه جهت انجام دیدارهای مستقیم و بدون واسطه با مسئولان جنبش حماس و به نتیجه رساندن موضوع آشتی ملی همزمان شد که این موضوع دو معنا با خود دارد:
1 ـ با وجود آنکه عزام الاحمد اعلام کرده است که گفتگوها با حماس بر اساس طرح پیشنهادی مصر برای آشتی ملی صورت می گیرد ؛ ولی رهبران فتح به خوبی می دانند که از طریق میانجیگر رسمی موضوع آشتی ملی یعنی قاهره نمی توانند به هیچ نتیجه ای در این زمینه برسند.
2 ـ فتح امیدوار است که به یک راه حل با طرف صهیونیستی برسد که البته اجرای این راهکار و راه حل تنها در سایه موافقت جنبش حماس امکان پذیر است.
س: در صورت امکان برای ما از حضور رئیس جمهور سوریه در دیدار خالد مشعل و مدودف و دلایل این امر بفرمایید.
ج: شاید روسیه به دنبال آن است تا مقدمات مذاکرات غیر مستقیم میان سوریه و رژیم صهیونیستی را فراهم آورد تا همزمان با تلاش برای حل مسئله فلسطین، در این زمینه نیز گام هایی برداشته شود.
س: پیش بینی خود را در خصوص میزان همکاری حماس با تلاش های سیاسی روسیه در زمینه حل مسئله فلسطین بفرمایید.
ج: حماس آماده است تا انعطاف سیاسی لازم را از خود نشان دهد ؛ البته تا زمانی که لطمه ای به اصول و آرمان هایش وارد نیاید.
حماس آماده است تا همزمان با پیشرفت پرونده مذاکرات غیر مستقیم دمشق با تل آویو، از طریق میانجیگران بین المللی همچون روسیه منافع ملی فلسطینیان را تامین کند و بیشترین دستاوردها را برای ملت خویش کسب نماید.
زبان حال سوریه و گروه های مقاومت، همکاری با یکدیگر برای تامین منافع عالی شان است بدون آنکه در این میان، لطمه ای به اصول و آرمان ها بخورد.
س: دلیل اظهاراتی که رئیس جمهور روسیه بعد از دیدار خود با مشعل و اسد در خصوص پرونده گلعاد شالیت، اسیر نظامی صهیونیست داشت، را در چه می بینید؟
ج: روسیه می خواهد مانع از انفجار آتی اوضاع یا هر گونه جنگی شود که به بهانه آزادی گلعاد شالیت صورت گیرد. شاید این کشور بتواند به خوبی در جلوگیری از بروز جنگ و نیز حل موضوع شالیت ایفای نقش نماید.
س: از دیدار مشعل با مدودف که بگذریم. نظر شما در خصوص موافقت کمیته اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین با انجام مذاکرات غیر مستقیم با رژیم اشغالگر قدس چیست؟
ج: این مذاکرات که قرار به اجرای آن است، حول دو محور خواهد بود. اولین مورد امنیت و دومین مورد تعیین مرزها است. به اعتقاد بنده، نتانیاهو می تواند در خصوص مسائل امنیتی به توافقاتی با طرف فلسطینی برسد ؛ ولی توافق بر سر مرزها غیر ممکن است. این مقام صهیونیستی تنها به دنبال کسب زمان بیشتر برای اجرای سیاست های استعماری رژیم غاصب عبری، تداوم روند شهرک سازی و نیز مصادره هر چه بیشتر اراضی فلسطینی است.
