اسامه حمدان عضو دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی حماس و نماینده این جنبش در لبنان تاکید کرد که جنبش حماس امروزه قدرت خود را هم در زمینه مقاومت و هم اداره امور مردم و عرصه سیاسی و نیز ثبات و پایداری علی رغم تمامی فشارها نشان داده است.
حمدان در گفتگو با پایگاه اینترنتی گردان های شهید عزالدین قسام شاخه نظامی حماس تصریح کرد که جنگ اخیر غزه نمونه روشنی از پیشرفت مقاومت در صورت وجود آرامش سیاسی در سایه دولت بود و عملیات اخیر مقاومتی و جهادی در کرانه باختری نیز به نوعی نمایش قدرت مقاومت حتی در سخت ترین شرایط بود.
وی افزود راه حل مساله فلسطین در مقابل دشمن صهیونیستی، همان پروژه مقاومتی است که جنبش حماس آنرا طراحی و تدوین کرده و مورد حمایت طرف های فلسطینی و تمامی امت است و در عرصه بین المللی نیز طرفداران خاص خود را دارد.
در زیر متن گفتگوی پایگاه اینترنتی گردان های قسام با اسامه حمدان در بیست و سومین سالگرد تاسیس جنبش حماس از نظر خوانندگان محترم می گذرد..
– در آغاز بگویید که آغاز تاسیس جنبش حماس چگونه بود؟
نخست: این مناسبت عظیم را به برادران خود در جنبش حماس و به رهبران و اعضای این جنبش و ملت فلسطین تبریک و شادباش می گویم؛ مناسبتی که باعث شد به حول و قوه الهی جنبش حماس تاسیس شود و تشکل دیگری به عرصه دفاع از اصول و تاریخ فلسطینی اضافه شده و به لطف خداوند بتواند الگویی برجسته و متفاوت با نمونه های قبلی و دستاوردهایی جدید ارائه دهد و به یکی از عناصر اصلی تاریخ ملت فلسطین تبدیل شود.
بی شک در بازخوانی روزهای نخستین شکل گیری جنبش حماس، لازم است که حق دیگر برادران و گذشتگان را ادا رده و یادی از رهبران شهید خود مانند شیخ احمد یاسین، دکتر عبد العزیز رنتیسی، دکتر ابراهیم المقادمه، شیخ صلاح شحاده، شیخ جمال سلیم، شیخ جمال منصور و فهرست بلند و بالای رهبران سیاسی و نظامی شهید حماس که در اینجا مجال ذکر نام همه آنها نیست بکنیم و از همین رو به ذکر فداکاری ها و ایثارگری ها و دستاوردهای جنبش حماس در طول 23 سال گذشته از تاریخ خود اکتفا می کنیم.
بی تردید روزهای نخستین شکل گیری این جنبش لحظات حساس و به یاد ماندنی برای ما بود. این جنبش به یکباره در صحنه حاضر نشد و به عبارت دیگر از نقطه صفر شروع نکرد، بلکه تاسیس آن در ادامه تاریخ سرشار و پربار این جنبش در عرصه دعوت و فعالیت های اسلامی و تربیت نسل جدیدی از فلسطینیان بود که قدرت مقابله با رژیم صهیونیستی و رویارویی با آن از طریق جهاد و مقاومت را داشته باشند و این جنبش بتواند ساختار خود را حفظ کرده و در مقابل تمامی طوفان های تند و گردبادهایی که البته دور از انتظار هم نبود، ایستادگی کند.
نخستین بیانیه
نخستین روزهای تاسیس جنبش حماس چندان اثری از هماهنگی در فعالیت ها دیده نمی شد، اما به یاری خداوند و نصر الهی امیدواری بودیم. انتشار نخستین بیانیه جنبش حماس به منزل تولدی بود که امیدها و آرزوهای زیادی با خود به همراه داشت و در عین حال از حجم چالش ها نیز آگاه بودیم و تا اندازه زیادی نیز در قبال این لحظات تاریخی و حادثه مهم احساس مسئولیت می کردیم؛ مسئولیت در قبال جنبش و اعضای آن و حوادث آتی که در انتظار آنهاست و مسئولیت در قبال جایگاه سیاسی و جایگاه تشکیلاتی.
اما در عرصه فلسطینی، شکی نیست که برخی سعی کردند که حادثه تاسیس این جنبش را نادیده گرفته و با بی توجهی با آن برخورد کنند و در مقابل برخی دیگر نیز آنرا بسیار مورد توجه قرار دادند و برخی دیگر نیز سعی کردند به ان جنبه رسانه ای بدهند. همه این ها این احساس را ایجاد می کرد که این تاسیس و این جنبش جدید کار محکمی انجام می دهد و به لطف خداوند و یاری وی خواهد توانست مسیر خود را تداوم بخشیده و هنوز به یاد دارم که برخی ها در اظهارات خود سعی داشتند این جنبش نوپا را بی اهمیت جلوه دهند و اعلام می کردند که این جنبش نیز پدیده این گذراست و به زودی از صحنه کنار خواهد رفت. بعضی ها نیز سعی کردند در مقابل جنبش مقاومت اسلامی، جنبش مقاومت مسیحی تشکیل دهند؛ گویی که ما با رویکرد مذهبی تنگ نظرانه اقدام به تشکیل چنین جنبشی کرده باشیم و به این مساله توجهی نداشتند که اسلام دین رحمت و شفقت برای جهانیان است و این اسلام بود که از کلیساهای فلسطین حمایت کرد و فتح سرزمین فلسطین به دست سپاه اسلام و به رهبری خلیفه دوم عمر بن الخطاب بود که باعث دفاع از مسیحیان در فلسطین شد. این شک و تردیدها و اتهاماتی که گاهی اوقات علیه جنبش حماس و قدرت آن مطرح می کنند ما از قبل؛ نه به مدت چند روز، بلکه به مدت چندین سال آنها را تجربه کرده ایم و هنوز هم برخی افراد ساده لوم و شاید هم احمق و برخی افراد وابسته به نهادهای صهیونیستی سعی می کنند هر از چند گاهی این مسائل را تکرار کنند.
اما من معتقد هستم که ما به لطف خداوند توانستیم از این مرحله عبور کرده و در نخستین روزهای تاسیس، خود را به عنوان یک جنبش ملی اسلامی مبارز و تشکل مقاومتی به ملت فلسطین و عرصه ملی معرفی کنیم. علاوه بر این، باید به این مساله نیز اشاره کرد که در برخی مواقع ناکامی های در عرصه داخلی و عربی روی داده است که از آن جمله می توان به فروپاشی سازمان آزادی بخش فلسطین “ساف” در مقابل تجاوز رژیم صهیونیستی و سپس شکست این سازمان در مذاکرات سازش مبتنی بر مبادله زمین در مقابل صلح در سال 84 و توطئه های دیگر در سال 86 اشاره کرد و پس از آن جنبش حماس در عرصه فلسطینی ظهور پیدا کرد تا همه طرف های منطقه ای این سوال را مطرح کنند که آیا این جنبش خواهد توانست نقطه عطفی در تاریخ فلسطین باشد؟
حال امروز و پس از 23 سال می توانم بگویم که حماس نقطه عطفی در تاریخ فلسطین بود و توانست در طول این مدت مقاطع سخت و دشواری را پشت سر بگذارد و اگر نگوییم که امروز به وزنه ای سنگین تبدیل شده است، می توان گفت که به یکی از طرف های بین المللی و منطقه تاثیرگذار و فعال تبدیل شده است و تنها یک طرف منفعل نیست و شاید هم بتوان گفت که امروز و پس از گذشته 4 سال از پیروزی جنبش حماس در انتخابات پارلمانی سال 2006 و پایداری و ایستادگی ، این جنبش اکنون به مرحله عمل و تاثیرگذاری رسیده است.
– در بیست و سومین سالگرد تاسیس جنبش حماس، وضعیت این جنبش را چگونه ارزیابی می کنید؟ و آیا به تحقق اهداف خود نزدیک شده است؟
نخست: ویژگی بارز جنبش حماس ایمان به خداوند متعال و اعتقاد راسخ به حقانیت وعده خود در صورت خالص کردن نیت برای خداوند است و در مرحله بعد جنبش حماس با دید منطقی و با در نظر گرفتن تمامی شرایط، طرح های خود را طراحی کرده و ساختار خود را بهبود می بخشد. علاوه بر این، این جنبش یک جنبش تشکیلاتی است که یک نسل کامل از رهبران خود را از دست داده است و به حول و قوه الهی به روند پیشرفت خود ادامه داده است، اما نه به این خاطر که تاثیرات رهبران قبلی از بین نرفته است، بلکه کاملا برعکس، تاثیرات آنها از جامعه رنگ باخته است، اما تشکیلاتی که آنها سازماندهی کرده اند و به شیوه مناسبی نیز آنرا سازماندهی کرده اند توسط رهبران بعدی به راه خود ادامه داده است.
من متعقدم که امروزه ما به تحقق اهداف خود نزدیکتر شده ایم و شاید هم تحولات روزهای اخیر که به وضوح فروپاشی روند سازش و شکست گروه سازشکار و خیره سری طرف صهیونیستی را به همگان نشان داد، به همگان اثبات می کند که راه حل مساله فلسطین همان طرحی است که جنبش حماس در قالب پروژه مقاومت ارائه داده و مورد تایید تمامی ملت فلسطین و امت است و جامعه بین المللی نیز ضمن اعتراف به این مساله از راهکار مقاومت حمایت می کند.
تشکیلات قوی حماس
امروزه این جنبش، به تشکلی قوی تبدیل شده است. حماس امروزه قدرت خود هم در عرصه مقاومت و هم در زمینه اداره امور مردم و هم در عرصه سیاسی و نیز قدرت خود برای پایداری علی رغم تمامی فشارها را اثبات کرده است و تقریبا به نماد مبارزات ملت فلسطین تبدیل شده است؛ چرا که این جنبش امروزه نماد رهبری جریان مقاومت فلسطین شده است و من شخصا اعتقاد دارم که این جنبش بیش از آنچه که دیگران انتظار داشتند به اهداف خود نزدیک شده است و فداکاری های بی شمار و هزینه های سنگینی که متحمل شده، علی رغم تمامی تلخی ها و دردها، نتایج مثبتی برای این جنبش داشته است.
حماس امروزه علی رغم تمامی فشارها، از اعتماد ملت فلسطین برخوردار است و این یک واقعیت آشکار است که هیچ جنبشی بدون اعتماد ملت ذره ای ارزش ندارد. علاوه بر این، حماس مورد اعتماد امت عربی و اسلامی و مورد احترام تمامی روسا و مقامات کشورهای عربی و اسلامی قرار دارد و حتی اکنون پای خود را از محدوده این مرزها فراتر گذاشته و کشورهای غربی و جامعه بین المللی حمایت خود از مواضع و برنامه های این جنبش را اعلام می کنند و همچنین طرف های متعدد بین المللی نیز با این جنبش با احترام کامل برخورد می کنند و همه این مسائل زمینه مناسبی برای ارتقاء جایگاه و بهبود عملکرد جنبش حماس در زمینه تحقق اهداف اساسی خود مبنی بر آزاد سازی سرزمین و آزادی ملت فلسطین و بازگشت آوارگان به وطن و برخورداری ملت فلسطین از حق تعیین سرنوشت خود به صورت آزادانه و مستقل فراهم می کنند.
– رهبران سیاسی خارجی چگونه توانسته اند حمایت لازم را از پایداری ملت فلسطین و مقاومت آن فراهم آورند؟
شکی نیست که حمایت از پایداری ملت فلسطین و مقاومت از اهداف راهبردی بوده و هست و ما به این مساله ایمان داریم که ملت فلسطین هرگز از حمایت مقاومت و جنبش حماس دست نخواهد کشید و از همین رو، طرحی در 4 محور اساسی طراحی شده است: محور نخست؛ ایجاد ساختار اجتماعی قادر به تحمل تبعات و عواقب پایداری و مقابله با رژیم صهیونیستی است و بی شک با اقداماتی که جنبش حماس در زمینه حمایت از ملت فلسطین و تامین مایحتاج اساسی آنها انجام داده است دشمنان نیز به موفقیت جنبش حماس اعتراف می کنند؛ حال چه برسد به دوستان و طرفداران و از سوی دیگر تداوم حرکت حماس در مسیر جهاد و مقاومت باعث شده است که به امید و تکیه گاه امت تبدیل شود.
محور دوم: محور حمایت از مقاومت و توسعه فعالیت های آن در تمامی زمینه هاست. به اعتقاد من، جنگ اخیر غزه نمونه واضحی از پیشرفت مقاومت در صورت برقراری آرامش سیاسی در سایه دولت بود و عملیات اخیر کرانه باختری نیز قدرت مقاومت حتی در سخت ترین شرایط را نیز نشان داد. در نتیجه محور دوم تنها حمایت از مقاومت نبود، بلکه تلاش برای توسعه و پیشرفت دایمی مقاومت بود و ما به خوبی می دانیم که دشمن شیوه های تجاوز خود علیه ما را توسعه می دهد و بنابراین ما نیز باید راهکارهای خود را توسعه دهیم.
ایجاد تشکل فلسطینی معتقد به مقاومت
محور سوم: ایجاد یک تشکل ملی معتقد و حامی مقاومت و پایداری ملت فلسطین است و به اعتقاد من ما ائتلافی را با مشارکت گروه های فلسطینی تشکیل داده ایم و کنفرانسی ملی را برگزار کردیم که پرچم حمایت و دفاع از مقاومت را به دست گرفت و همچنان هم به این راه ادامه می دهد و امروزه می بینیم که این تنها اعضا و فعالان جنبش حماس نیستند که از مقاومت در عرصه داخلی فلسطین دفاع می کند، بلکه گروه ها و تشکل هایی از جریان های مختلف سیاسی این مسئولیت را بر عهده گرفته اند و عملیات های جنبش حماس با حمایت و پشتیبانی تمامی طرف ها مواجه می شود و حتی برخی از آنها امروزه احساس مسئولیت می کنند که باید در این زمینه مشارکت داشته باشند.
محور چهارم: ایجاد یک منطقه حامی مقاومت است. علی رغم تمامی فشارهای آمریکا بر منطقه، من بر این باورم که رهبران سیاسی جنبش حماس توانسته اند این فضای لازم را فراهم کنند و ابراز همبستگی و همکاری ملت ها و برخی کشورها و سازمان ها با جنبش حماس بهترین دلیل برای این مدعاست و به نوبه خود زمینه لازم برای تداوم مقاومت و حمایت از آنرا فراهم ساخته است. این محورهای چهارگانه ای است که رهبران سیاسی جنبش حماس تلاش های خود را بر روی آنها متمرکز کرده بودند.
– وجه تمایز بیست و سومین سالگرد تاسیس جنبش حماس چیست؟
وجوه تمایز زیادی در این مناسبت وجود دارد که من به سه مورد از آنها اشاره می کنم: نخست اینکه بیست و سومین سالگرد تاسیس جنبش حماس در حالی فرا می رسد که جنگ سیاسی فراگیری به منظور به تسلیم واداشتن جنبش حماس در عرصه سیاسی جریان داشت، اما این جنبش علی رغم محاصره باریکه غزه و سرکوب اعضا و فعالان آن در کرانه باختری در مواضع سیاسی خود استوار مانده است و با این کار خود می خواهد پس از سال ها محاصره و خفقان و سرکوب بگوید که موضع سیاسی جنبش حماس در زمینه حمایت از اصول ملت فلسطین و حقوق استراتژیک آن به هیچ وجه تغییر نخواهد کرد و به نظر من، ما در این مناسبت می توانیم به حق ادعا کنیم که توانستیم در جنگ سیاسی جهانی علیه جنبش حماس که در آن از انواع اهرم های فشار استفاده شد، پیروزی خوبی کسب کنیم.
مساله دوم اینکه ما می توانیم الگویی را در زمینه اداره امور خود و مردم ارائه دهیم و این الگو در عرصه های متعددی نمود پیدا می کند. بی تردید، باریکه غزه بخش اساسی و محوری این مساله را به خود اختصاص می دهد، اما اقدامات و تعاملات جنبش حماس در قبال برخی مسائل ملت فلسطین در خارج و یا در میان آوارگان فلسطینی مقیم کشورهای دیگر نیز این مساله را تایید می کند. از دیگر نمونه های مدیریت مطلوب امور نحوه تعامل ما با مساله آشتی و شکاف داخلی فلسطین و تلاش ما برای تحقق آشتی است؛ مساله ای که ثابت کرد جنبش حماس علاقه زیادی به وحدت ملت فلسطین دارد و از طریق همین وحدت، منفعت ملت فلسطین را دنبال می کند. مساله سومی که از نکات قابل توجه در بیست و سومین سالگرد تاسیس جنبش حماس به شمار می رود احیای بعد عربی و اسلامی و انسانی مساله فلسطین است و اعزام ناوگان های آزادی و کاروان های همبستگی آمیز از کشورهای عربی و اسلامی و دیگر کشورهای جهان به غزه و نیز حمایت های صورت گرفته از رهبران جنبش حماس در دمشق بهترین دلیل برای این مدعای ماست. در گذشته به دلیل رفتار نامطلوب و نامناسب رهبران قبلی در قالب سازمان آزادی بخش فلسطین که همگان به آن پی برده بودند، چنین وضعیتی وجود نداشت و این رهبران جایی در مساله فلسطین نداشتند، اما جنبش حماس توانست این مرحله را پشت سر گذاشته و حمایت جامعه بین المللی را جلب کند و از همین رو در بیست و سومین سالگرد تاسیس جنبش حماس ما می توانیم بگوییم که توانسته ایم بعد عربی و اسلامی مساله فلسطین را احیا کنیم.
