در شرایطی که بعد از حوادث اخیر فلسطین هیچ تلاش فردی یا گروهی در جهان عرب برای حل اختلاف میان دو جنبش بزرگ فلسطین یعنی حماس و فتح یا بازگرداندن آنها به سر میز مذاکره و رسیدن به تفاهم صورت نگرفت، کمیته چهارجانبه نشستی را در شرم الشیخ واقع در ساحل دریای سرخ برگزار کرد تا محمود عباس را در یک فضای نسبتا صمیمی با ایهود اولمرت نخست وزیر رژیم صهیونیستی در پای میز مذاکره بنشاند. البته در این نشست حسنی مبارک رییس جمهور مصر و ملک عبدالله دوم پادشاه اردن نیز شرکت داشتند.
این نشست که نگرانی های زیادی را در عرصه فلسطین و جهان عرب به دنبال داشت، سوال های زیادی را درباره زمان برگزاری و نتایج مورد انتظار از آن با خود به همراه دارد ؛ بویژه اینکه احتمال تاثیر برنامه های آمریکایی در جریان این نشست و نیز نتایج آن مساله دور از انتظاری نبود.
با وجود برگزاری نشست وزرای امور خارجه کشورهای عربی در قاهره در 16 زوئن سال جاری و تاکید آن بر لزوم احترام به جایگاه محمود عباس و دیگر موسسات انتخابی مردم از جمله پارلمان فلسطین و تشکیل ” کمیته حقیقت یاب” برای پیگیری حوادث اخیر نوار غزه و ارائه گزارشی از نتایج بررسی های خود طی یک ماه، متاسفانه شاهد این هستیم که برخی از کشورهای عربی فقط از عباس حمایت کرده و تنها از مشروعیت او طرفداری می کنند و مشروعیت دولت و پارلمان را که از طریق صندوق انتخابات به دست آمده است، نادیده می گیرند. البته مساله به همین جا ختم نمی شود بلکه کار به جایی رسیده که برخی از کشورهای عربی زبان به محکومیت حماس گشوده اند. در این میان آنچه بر تیرگی این وضعیت می افزاید، این است که هیچ تلاشی برای فعالیت بیشتر کمیته حقیقت یاب به منظور کشف درست تر و آشکارتر حقایق صورت نمی گیرد و برخی از ناظران نیز تحت تاثیر مخالفت ریاست تشکیلات خودگردان با کمیته حقیقت یاب، ترجیح می دهند که اصلا کمیته ای با این نام در عرصه داخلی فلسطین حضور نداشته باشد.
نکته جالب توجه در این میان، این است که پیشنهاد برگزاری این نشست از سوی یک طرف عربی و بعد از بازگشت اولمرت از سفر خود به آمریکا و به منظور تقویت عباس ارائه شد.
قبل از برگزاری این نشست اولمرت طی یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام کرده بود که در جریان این نشست مسائل امنیتی رژیم صهیونیستی را مطرح خواهد کرد و به مسائل مد نظر فلسطینیان که با آمریکایی ها نیز در این مورد به توافق رسیده اند، هیچ اشاره ای نکرده بود. گفتنی است که دو طرف در این توافقات بر اساس مفاد نقشه راه خواستار آغاز مذاکرات با محوریت برپایی دو کشور فلسطینی و صهیونیستی شده بودند.
شخصیتی ضعیف در نظر صهیونیست ها
روزنامه های عبری مثل “هاآرتص” و یک روزنامه دیگر آمریکایی اعلام کرده اند که ایهود اولمرت نخست وزیر رژیم صهیونیستی با طرح آمریکایی برای دستیابی به ” توافق صلح” با فلسطینیان که “کاندولیزا رایس” وزیر امور خارجه آمریکا در حاشیه دیدار با “اولمرت” در واشنگتن آنرا اعلام کرده بود کاملا مخالفت کرده است. بر اساس گزارش های رسیده، “اولمرت” دلیل این کار خود را ناتوانی عباس در اجرای این طرح در فلسطین به دلیل ضعف خود اعلام کرده و گفته بود که در این صورت وی مجبور می شود امتیازات زیادی به عباس برای اجرای این توافق واگذار کند.
به دنبال همین ماجرا، برخی از روزنامه های صهیونیستی مانند ” یدیعوت آحارونوت” پیش بینی کرده بودند که نشست شرم الشیخ نیز نتایج چندان مهمی در پی نداشته باشد. این روزنامه به نقل از دو مشاور اولمرت نوشت که این نشست تنها برای تعیین چارچوب مذاکرات رژیم اشغالگر صهیونیستی با تشکیلات خودگردان برگزار می شود. لازم به ذکر است که برخی از روزنامه های صهیونیستی نیز اعلام کرده اند که بحث آزادسازی اراضی فلسطینی در دستور کار این نشست قرار ندارد.
به اعتقاد ناظران این نشست تنها یک مرحله از سناریوی حذف حماس از عرصه های عربی و منطقه ای و بین المللی و ممانعت از هر گونه تلاش کشورهای عربی یا غیر عربی برای سازش میان جنبش های حماس و فتح است و به عبارت دیگر این نشست طرح ملی فلسطین مبنی بر آزادسازی فلسطین را مورد هدف قرار داده است. جالب اینکه تشکیلات خودگردان و جنبش فتح نیز در همین راستا حرکت می کنند و این تنها جنبش حماس است که بنا به اظهارات و موضع گیری های خود در اندیشه گفتگو و حل مشکلات موجود و دستیابی به نکات مشترک با جنبش فتح می باشد.
دور زدن حماس و تلاش گسترده صهیونیست ها
اظهارات اولمرت در گفتگو با رادیوی عبری که روزنامه ” الحیاة” لندن متن آنرا منتشر کرده است، تاییدی بر این ادعای ماست. وی در این گفتگو ضمن ابراز نارضایتی از تلاش برخی کشورهای عربی و اروپایی برای آشتی دادن حماس و فتح و بازگرداندن آنها به ساختار دولت ائتلافی خواستار خفه کردن این تلاش ها در نطفه شده بود. وی همچنین اعلام کرده بود در صورت قطع روابط حماس با فتح و متعاقب آن قطع روابط تشکیلات خودگردان با دولت و پارلمان فلسطین، نیروهای اشغالگر حاضر خواهند شد به تشکیلات خودگردان کمک مالی ارائه دهند. مطمئنا این کمک ها چیزی غیر از آزاد کردن درآمدهای مالیاتی بلوکه شده فلسطینیان توسط رژیم اشغالگر صهیونیستی نخواهد بود و اولمرت هم در همین راستا قبل از برگزاری نشست شرم الشیخ 350 میلیون دلار از این درآمدها را آزاد کرد.
از سوی دیگر، اقدام رهبران جنبش فتح و تشکیلات خودگردان (که تحت تاثیر کمک های آمریکا و اروپا و رژیم صهیونیستی قرار گرفته اند) بویژه در سایه تحولات اخیر فلسطین از این کشورها برای مقابله با حماس طلب نیرو کرده اند، و این اقدامات در راستای بستن هر گونه روزنه امیدی به گفتگو با حماس صورت می گیرد. از همین رو، این رهبران که در میان فلسطینیان هیچ پشتوانه و محبوبیتی ندارند، سعی دارند هیچ فرصت ممکنی از جمله نشست شرم الشیخ را از دست ندهند.
بر اساس گزارش های مطبوعاتی موثق، محمود عباس قصد دارد بعد از پایان نشست شرم الشیخ سفری به کشورهای دارای ارتباط با حماس انجام دهد و خواستار قطع هر گونه حمایت آنها از حماس شود. وی قبل از برگزاری نشست مذکور، مشاور رسانه ایش “نبیل عمرو” را که به موضع گیری های مخالف با مقاومت فلسطین مشهور است، به ” صنعاء” پایتخت یمن فرستاده بود تا علی عبدالله صالح رییس جمهور یمن را به قطع ارتباط با حماس تشویق کند.
هشدارهای حماس
در مقابل این وضعیت بحرانی، که یک گروه دارای نفوذ در حال اجرای برنامه های آمریکایی و صهیونیستی است، اسماعیل هنیه چاره ای جز هشدار به سران تشکیلات خودگردان و کشورهای عربی دوست نسبت به پیامدهای اقدامات مشترک صهیونیستی – فلسطینی برای رسیدن به راهکاری مشترک در زمینه مقابله با وضعیت فعلی فلسطین نداشت. وی در سخنرانی مردمی خود در عصر روز یک شنبه ( 24/6/2007) اعلام کرد: «رد هر گونه گفتگو معنایی جز کمک خواستن از خارج بر علیه ملت فلسطین ندارد و این مساله چیزی را تغییر نخواهد داد.»
جنبش حماس هم در یک موضع گیری آشکار گفت که ملت فلسطین برای نظارت بر روند گفتمان داخلی نیاز به یک نشست عربی – فلسطینی دارد، نه یک نشست صهیونیستی – فلسطینی که سعی می کند مسأله فلسطین را به دوران امتیازدهی و هماهنگی با اشغالگران باز گرداند. این جنبش از زبان “مشیر مصری” یکی سخنگویان و نمایندگان خود در پارلمان، خواستار احترام به اراده مردم فلسطین و رعایت عدالت در قضاوت میان دو جنبش حماس و فتح شده بود. وی با هشدار نسبت به اتخاذ هر گونه اقدامی علیه مقاومت و جنبش حماس یا هر گونه تلاشی برای اعمال تحریم علیه ملت فلسطینی در نوار غزه، زمان برگزاری این نشست را شک برانگیز و پرمفهوم خواند.
به هر حال، نشست شرم الشیخ بیانگر این واقعیت است که نهاد ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین هم اکنون وارد بازی خطرناکی شده که به گفته اسماعیل هنیه نهایت آن سرابی بیش نیست. اکنون نهاد ریاست تشکیلات خودگردان فلسطین به مجری برنامه ها و توطئه های واشنگتن و رژیم صهیونیستی شده است و همه این کارها هم در نه تنها خدمتی به آرمان فلسطین نمی کند، بلکه به شدت به آن ضربه می زند.
همه این مسائل، هم دیروز در اظهارات محمود عباس در جریان دیدار خود با اولمرت نمایان شد. وی در این دیدار ضمن این که مجددا بر شناسایی رژیم اشغالگر صهیونیستی تاکید کرده بود، بر پایبندی خود به تمامی توافقات امضا شده میان ساف و این رژیم تاکید کرد. این در حالی است که ابومازن از زمان به قدرت رسیدن حماس در جریان یک انتخابات سالم در سال 2006 میلادی حدود 13 پیمان و توافق با این جنبش امضا کرد، اما به هیچ کدام از آن ها پایبند نبود و اظهار پایبندی هم نکرد.
نخست وزیر رژیم اشغالگر قدس نیز در این دیدار با هدف تقویت جایگاه عباس قول ارائه کمک های تسلیحاتی و مالی به وی داد، تا از این رهگذر مجددا با ارسال سلاح به نیروهای فتح آتش فتنه و جنگ داخلی را در فلسطین مجددا شعله ور سازد.
این مقام صهیونیستی در راستای سیاست هدفمند “اسرائیل” برای ایجاد دودستگی و تفرقه میان فلسطینیان، قول داد که 250 اسیر فلسطینی عضو فتح را آزاد خواهد کرد.
