یگان 8200 که مسئول جنگ و اطلاعات الکترونیکی در ارتش رژیم صهیونیستی است، با استفاده از حجم گسترده‌ای از ارتباطات رهگیری‌شده فلسطینیان، یک نرم‌افزار مبتنی بر هوش مصنوعی مشابه «ChatGPT» را توسعه داده است. هدف از این نرم‌افزار، تقویت قابلیت‌های جاسوسی “اسرائیل” است. این اطلاعات توسط روزنامه «گاردین» انگلیس در همکاری با مجله اسرائیلی «972+» و وب‌سایت خبری عبری «لوکال کول» فاش شده است.
به گزارش مرکز اطلاع رسانی فلسطین، بر اساس این گزارش، یگان 8200 مدل هوش مصنوعی خود را با استفاده از حجم زیادی از مکالمات تلفنی و پیام‌های متنی که از طریق جاسوسی در سرزمین‌های اشغالی به دست آورده، برای درک زبان عربی محاوره‌ای آموزش داده است.
ابزار جاسوسی پیشرفته برای تحلیل اطلاعات گسترده
به گفته منابع آگاه از این پروژه، هدف یگان 8200 از توسعه این نرم‌افزار، ایجاد ابزاری پیشرفته مشابه ربات‌های چت بود که بتواند به سؤالات درباره افرادی که تحت جاسوسی هستند پاسخ دهد و تحلیل‌های مرتبط با داده‌های عظیمی که جمع‌آوری می‌کند، ارائه دهد. این یگان، که گفته می‌شود توانایی‌هایی هم‌سطح با آژانس امنیت ملی آمریکا (NSA) دارد، پس از آغاز جنگ نسل‌کشی “اسرائیل” علیه نوار غزه در اکتبر 2023، روند توسعه این نرم‌افزار را تسریع کرد.
بر اساس این گزارش، در نیمه دوم سال گذشته، این نرم‌افزار همچنان در مرحله آموزش قرار داشته و مشخص نیست که تاکنون به‌صورت رسمی راه‌اندازی شده است یا خیر. تلاش‌های یگان 8200 برای ساخت یک مدل مبتنی بر مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) که از حجم گسترده‌ای از داده‌ها برای یادگیری عمیق استفاده می‌کند، ابتدا توسط “شاکید راجر جوزف سیدوف” کارشناس سابق فناوری اطلاعات نظامی، مطرح شده بود اما در آن زمان چندان مورد توجه قرار نگرفت.
وی در یک کنفرانس هوش مصنوعی نظامی در تل‌آویو گفته بود: ما تلاش کردیم بزرگ‌ترین مجموعه داده ممکن را ایجاد کنیم و تمام داده‌های عربی را که “اسرائیل” به دست آورده است، جمع‌آوری کنیم. او همچنین تأکید کرده بود که این مدل به “مقادیر عظیمی” از داده‌ها نیاز دارد.
نظارت بر حقوق بشر و زندگی روزمره فلسطینیان
سه مقام سابق اطلاعاتی “اسرائیل” که با این پروژه آشنا بودند، تأیید کردند که مدل‌های زبانی بزرگ در حال توسعه هستند و جزئیاتی درباره روند ساخت آن ارائه دادند. منابع دیگر نیز به استفاده از مدل‌های کوچک‌تر یادگیری ماشینی توسط یگان 8200 در سال‌های قبل از اجرای این پروژه بزرگ اشاره کردند.
یکی از منابع مطلع درباره توسعه این مدل‌های هوش مصنوعی در سال‌های اخیر گفت: هوش مصنوعی قدرت را افزایش می‌دهد. این فقط مربوط به جلوگیری از حملات مسلحانه نیست، بلکه می‌توانم فعالان حقوق بشر را ردیابی کنم، ساخت‌وساز فلسطینیان در منطقه C کرانه باختری را تحت نظر داشته باشم و از ابزارهای بیشتری برای اطلاع از فعالیت‌های هر فرد در این منطقه برخوردار باشم.
استفاده نظامی از هوش مصنوعی
ابعاد گسترده این مدل نشان می‌دهد که یگان 8200 حجم وسیعی از ارتباطات رهگیری‌شده را ذخیره می‌کند. مشابه بسیاری از آژانس‌های جاسوسی جهان، این یگان نیز به دنبال استفاده از فناوری‌های پیشرفته هوش مصنوعی برای انجام تحلیل‌های پیچیده و پردازش اطلاعات گسترده‌ای است که به‌طور مداوم جمع‌آوری می‌کند.
تحلیلگران و فعالان حقوق بشر نسبت به خطرات استفاده از مدل‌های زبانی بزرگ در تحلیل‌های اطلاعاتی هشدار داده‌اند، زیرا این نرم‌افزارها می‌توانند سوگیری‌ها را تشدید کنند و مستعد خطا باشند. ماهیت مبهم این فناوری‌ها نیز درک نحوه رسیدن به نتایج توسط آن‌ها را دشوار می‌کند.
“زاک کمپبل” پژوهشگر ارشد سازمان “دیده‌بان حقوق بشر” در حوزه نظارت و جاسوسی، نگرانی خود را از استفاده یگان 8200 از این داده‌ها برای تصمیم‌گیری‌های حیاتی درباره زندگی فلسطینیان تحت اشغال ابراز کرد. او گفت: این یک ابزار حدس و گمان است. در نهایت، این حدس‌ها می‌توانند برای جرم‌انگاری افراد استفاده شوند.
پاسخ “اسرائیل” و استفاده از هوش مصنوعی در جنگ غزه
روزنامه گاردین گزارش داده است که سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی از پاسخ به سؤالات درباره داده‌های مربوط به این مدل زبانی خودداری کرده اما ادعا کرده است که ارتش از روش‌های اطلاعاتی مختلف برای “شناسایی و خنثی کردن فعالیت‌های تروریستی” در منطقه استفاده می‌کند.
یگان 8200 در سال‌های اخیر مجموعه‌ای از ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی، از جمله «The Gospel» و «Lavender» را توسعه داده که در جنگ غزه برای شناسایی “بانک‌های اهداف” مورد استفاده قرار گرفته‌اند.
برای تقریباً یک دهه، این یگان از هوش مصنوعی برای تحلیل ارتباطات رهگیری‌شده استفاده کرده و از مدل‌های یادگیری ماشینی برای دسته‌بندی اطلاعات، شناسایی الگوها و پیش‌بینی‌های امنیتی بهره برده است. پس از معرفی ChatGPT توسط شرکت OpenAI در اواخر سال 2022، متخصصان هوش مصنوعی در یگان 8200 به دنبال توسعه ابزاری مشابه اما گسترده‌تر بوده‌اند.
چالش‌های ساخت مدل مشابه ChatGPT از صفر
در مراحل اولیه، یگان اطلاعات نظامی “اسرائیل” برای ساخت یک مدل مشابه با ChatGPT با مشکلات زیادی روبه‌رو بود، زیرا “آن‌ها نمی‌دانستند چگونه مدل پایه‌ای را آموزش دهند”. سیدوف در کنفرانس تل‌آویو گفت که در یک مقطع، مقامات اسرائیلی از شرکت OpenAI درخواست کرده بودند که ChatGPT را در سیستم‌های ارتش اجرا کنند، اما این درخواست رد شد.
با این حال، با آغاز جنگ علیه غزه و بسیج صدها هزار نیروی ذخیره، گروهی از افسران متخصص در ساخت برنامه‌های جاسوسی از شرکت‌های خصوصی مانند گوگل، متا و مایکروسافت به یگان 8200 منتقل شدند.
منابع مطلع به محققان این گزارش گفتند که این تیم کوچک از متخصصان به‌سرعت شروع به ساخت مدلی مبتنی بر مدل‌های زبانی بزرگ کرد که بتواند زبان عربی را درک کند. با این حال، آن‌ها مجبور شدند از صفر شروع کنند، زیرا مدل‌های تجاری و متن‌باز موجود در زبان عربی عمدتاً بر عربی فصیح (مورد استفاده در رسانه‌ها و متون رسمی) تمرکز داشتند، درحالی‌که آن‌ها نیاز به درک لهجه‌های محلی داشتند که در تماس‌های تلفنی و پیام‌رسان‌هایی مانند واتساپ استفاده می‌شود.
چالش اصلی، جمع‌آوری تمامی متن‌های محاوره‌ای عربی در یک پایگاه داده مرکزی بود. داده‌های آموزشی این مدل شامل حدود 100 میلیارد کلمه بوده است و این ارتباطات شامل لهجه‌های لبنانی و فلسطینی نیز می‌شد. سیدوف در همان کنفرانس گفته بود که تیم توسعه‌دهنده “فقط بر روی لهجه‌های کسانی که از ما نفرت دارند تمرکز کرده است.”
یگان 8200 همچنین مدل را برای درک اصطلاحات نظامی آموزش داده است. اما فرآیند جمع‌آوری داده‌های آموزشی، حجم زیادی از مکالمات روزمره فلسطینیان را نیز شامل می‌شد، حتی مکالماتی که ارزش اطلاعاتی نداشتند. یکی از منابع اظهار داشت: “وقتی کسی به دیگری زنگ می‌زند و می‌گوید جلوی مدرسه منتظرش است، شاید برای یک انسان معمولی جالب نباشد، اما برای این مدل، چنین داده‌هایی ارزش طلا را دارند.”
