در شرایطی که نوار غزه برای هفدهمین سال متوالی تحت محاصره شدید قرار دارد و بحران انسانی در آن به مرزهای بیسابقهای رسیده، رژیم صهیونیستی طی هفتههای اخیر از راهبرد تازهای پرده برداشته که آن را «توزیع کمکهای بشردوستانه» معرفی میکند. اما این اقدام که در ظاهر رنگوبوی انساندوستانه دارد، از سوی ناظران به دیده تردید نگریسته میشود، چراکه بسیاری معتقدند این «بازی کمکها» تلاشی هدفمند برای ادامه سیاست خفهکردن غزه، مدیریت گرسنگی و سرپوش گذاشتن بر واقعیتهای میدانی است.
کمکهایی با طعم محاصره
بر اساس گزارشهای منتشرشده از رسانههای عبری زبان، از جمله شبکه ۱۴، دولت رژیم صهیونیستی تصمیم گرفته است توزیع کمکهای انسانی را از طریق شرکتهای خارجی انجام دهد؛ اقدامی که در اصل نه برای کاهش رنج مردم، بلکه در جهت بازسازی تصویر تخریبشده “اسرائیل” در جهان و ایجاد نظم کنترلی جدید بر معیشت مردم غزه طراحی شده است.
طبق این طرح، کمکها از ماه آینده یا طی سه ماه آینده، به مناطق خاصی در جنوب نوار غزه منتقل خواهد شد؛ مناطقی که تحت پوشش و امنیت ارتش “اسرائیل” قرار دارند. توزیع این کمکها قرار است توسط شرکت آمریکایی، یا احتمالا سازمانهای بینالمللی همسو انجام شود. به گفته روزنامه «تایمز آو اسرائیل»، ارتش رژیم صهیونیستی مستقیماً در توزیع دخالت نخواهد داشت، هرچند که زیرساختها و نقاط تحویل کمک را کنترل میکند.
نکته قابل تأمل اینکه یکی از شرکتهای اصلی کاندید برای اجرای این برنامه، زیرمجموعهای از یک شرکت مشاوره امنیت ملی در ایالات متحده است؛ نکتهای که نگرانیها درباره نیتهای واقعی پشت این اقدام را تشدید کرده است.
محاصره، با ظاهری مدیریت شده
آنگونه که پیداست، هدف اصلی از این راهبرد، نه پایان دادن به بحران انسانی بلکه مدیریت محدود و هدفمند آن است. رژیم صهیونیستی در قالب این برنامه، تنها ۱۰۰ کامیون در روز به غزه وارد خواهد کرد؛ رقمی بسیار کمتر از ۶۰۰ کامیونی که در دوره آتشبس موقت وارد میشدند. این به آن معناست که ساکنان غزه تنها مقدار حداقلی برای بقا دریافت میکنند و توان ذخیرهسازی یا بهبود شرایط زندگی نخواهند داشت. این همان چیزی است که تحلیلگران از آن با عنوان «اداره کنترلشده گرسنگی» یاد میکنند.
واکنشها: کمک یا فریب؟
دفتر رسانهای دولت فلسطین در غزه این طرح را قاطعانه رد کرده و آن را تلاشی برای فریب جامعه جهانی دانسته است. در بیانیه این نهاد آمده است: «این کمکها در راستای تثبیت محاصرهای است که بیش از ۱۷ سال است بر مردم ما تحمیل شده. هر کمکی که بهراستی بخواهد وضعیت انسانی را بهبود بخشد، باید با پایان کامل محاصره و باز شدن گذرگاهها همراه باشد.»
در همین راستا، دیدهبان حقوق بشر اروپا مدیترانه نیز هشدار داد که این کمکها میتواند بخشی از استراتژی گستردهتری برای تحکیم کنترل امنیتی و سیاسی “اسرائیل” بر غزه باشد. این نهاد تأکید کرد: «هیچ کمک انساندوستانهای نمیتواند جایگزین آزادی، پایان اشغال و حق تعیین سرنوشت مردم فلسطین باشد.»
سازمان ملل هم نگران است
سازمان ملل متحد نیز نسبت به برنامه کمکهای رژیم صهیونیستی ابراز تردید کرده و گفته است که نباید این طرح به ابزاری برای دور زدن مسئولیتهای حقوقی و بینالمللی “اسرائیل” تبدیل شود. هماهنگکننده ویژه سازمان ملل در روند صلح خاورمیانه تاکید کرده است: «ساکنان غزه نیازمند راهحلهای پایدار، رفع کامل محاصره و امکان توسعه هستند، نه صرفاً امدادهای موقتی که بیشتر از آنکه درمان باشند، مسکن هستند.»