خاندانروچیلد در دهه ۱۹۵۰ به کیساریا –پایتخت امپراطوری روم در فلسطین- نقلمکان کرده وبارون ادموند روچیلد [نوه ادموند مشهور] در آنجا بنیاد کیساریا را تأسیس و دولت رابه سرمایهگذاری در آن دعوت کرد.
نقش بارونادموند روچیلد در ایجاد اسرائیل به حدی بود که بن گوریون درباره وی چنین میگوید: «درتاریخ 2000 ساله ملت یهود، کسی را نمیتوان یافت که مرد رویاها باشد؛ مردی کهسکونتگاههای یهودی را همچون خانهای برای نسلمان بازسازی کند؛ آن مرد بارونادموند دِ روچیلد [Baron EdmondJames de Rothschild] است. اماارتباط خاندان روچیلد با مرگ ادموند قطع نشد بلکه اعقاب وی این راه را ادامهدادند؛
همواره ایندیدگاه در میان ملتها وجود داشته است که جهان توسط خاندانهای بزرگ و مافیاییهودی اداره میشود. این نظر و نظرات این چنینی همواره با عناوینی چون یهود ستیزیو یا توهم توطئه در مجامع مسکوت نگاه داشته است چنانکه لابی صهیونیستی ضد افتراگزارههای این چنینی را در زمره اعتقادات یهودستیزی می آورد.[1]
ادموندهمان کسی است که در سال 1924 سازمان اسکان یهودیان در فلسطین(PICA) را بنیان نهاد که گفته میشود چیزی درحدود 505800 کیلومترمربع زمین برای شهرکسازیخریداری کرده و با ایجاد بیش از 40 شهرک، پایهگذار اسرائیل کنونی بود.
از جمله مواردی که همواره سعی درخاموش کردن آن بوده است، نقش خاندان روچیلد در تاسیس اسرائیل و حمایت از این غدهسرطانی در منطقه غرب آسیا است. دیرزمانی نام بردن از بارون ادموند روچیلد به عنواننظریه پرداز تاسیس اسرائیل و ایدئولوژی سکولارِ صهیونیسم، به جای تئودور هرتصلتندترین انتقادات را به خود جلب می کرد.[2] در این مختصر سعی داریم تا به نقل بخشیاز شواهد نقش خاندان روچیلد در تاسیس و ادامه حیات اسرائیل بپردازیم.
روچیلد درآسیا
درباره نقش کنونی خاندان روچیلد درآسیا کمتر قلمفرسایی شده است. هرچند در این مجال تصمیم به بحث تاریخی نداشته و آنرابه مجال دیگری واگذار می کنیم، لکن برای تبیین پیشینه حضور پررنگ این خاندانناچاریم به صورت مجمل اشارهای کنیم.
آنچه تاکنون در تاریخ پردازی رسمیبدان پرداختهشده است حاکی از تلاشهای روزنامهنگار لائیک یهودی –تئودور هرتصل (תאודור הרצל)- در دربار عثمانی، مذاکرات وی با سلطان و میانجیگری وزیرمختارآلمان مبنی بر خرید زمین در فلسطین برای ساخت شهرکهای یهودینشین است. حالآنکهبه اذعان نوادگان بارون ادموند روچیلد، وی پس از قضیه یهودیان روسیه و پوگرومهادر 1881 به این نتیجه رسید که تنها راهحل مشکل یهودیان، انتقال آنها به اسرائیل–بسیار پیش از تأسیس رسمی این کشور در 1948- است.[3]ادموند همان کسی است که در سال 1924سازمان اسکان یهودیان در فلسطین(PICA) را بنیان نهاد که گفته میشود چیزی درحدود 505800 کیلومترمربع زمین برای شهرکسازی خریداری کرده و با ایجاد بیش از 40شهرک، پایهگذار اسرائیل کنونی بود.[4]
در تبیین اهمیت نقش بارون ادموندروچیلد، بررسی شهر ریشون لتصیون(Rishon LeZion) کافی به نظر میرسد؛ ریشون لتصیون کهنخستین شهرک یهودینشین در فلسطین است، توسط بارون ادموند و با حمایتهای وی ساختهشد. نام عبری این شهر خود گواه این ماجراست. (רשון (نخستین) לציון(برای صهیون))
تصویر قدیمی این شهرک برای نخستین باردر کتاب «نگاهی به اسرائیل و شهرکها» (מראה ארץ ישראלוהמושבות) نوشته یشعیاهو رفالوویچ در سال 1899منتشر شد. در این تصویر بهروشنی محل کنونی بلوار روچیلد، مکانی که بعدها بارونادموند در آن دفن شد و کنیسه مشخص است.[5]
اگرچه مرگ او در خارج از اسرائیل بهوقوع پیوست ولی جنازه وی و همسرش با تشریفات خاص نظامی در حضور مسئولان بلندپایهاسرائیل به اسرائیل منتقل و در رمت هانادیو[Ramat HaNadiv] دفن شد.[6]
نقش بارون ادموند روچیلد در ایجاداسرائیل به حدی بود که بن گوریون درباره وی چنین میگوید: «در تاریخ 2000 ساله ملتیهود، کسی را نمیتوان یافت که مرد رویاها باشد؛ مردی که سکونتگاههای یهودی راهمچون خانهای برای نسلمان بازسازی کند؛ آن مرد بارون ادموند دِ روچیلد [Baron Edmond James de Rothschild] است.[7] یا به گفته تارنمای کیساریا [Caesarea] نقش وی از افرادی چون یوسف ناسی، سر مؤسس مونت فیوری و بارونهیرش از اهمیت بیشتری برخوردار است.
سکه یادبود 2 شِکِلی باتصویر بارون ادموند جیمز روچیلد و پسرش: [روی سکه] ادموند د روچیلد پدر ییشُو (شهرک یهودینشین) و پسرش جیمز، کسی که بهکنست خانه داد.
اما ارتباط خاندان روچیلد با مرگادموند قطع نشد بلکه اعقاب وی این راه را ادامه دادند؛ خاندان روچیلد در دهه 1950به کیساریا –پایتخت امپراطوری روم در فلسطین- نقلمکان کرده و بارون ادموند روچیلد[نوه ادموند مشهور] در آنجا بنیاد کیساریا را تأسیس و دولت را به سرمایهگذاری درآن دعوت کرد. چنانکه جیمز ارمند د روچیلد –فرزند بارون ادموند د روچیلد- نمایندهپدرش در سازمان اسکان یهودیان در فلسطین بوده و در انتهای عمرش نامهای مبنی بر تأمینهزینه ساخت کنست (مجلس نمایندگان)اسرائیل به ارزش 6 میلیون لیراسرائیلی به بن گوریون فرستاد و تمامی زمینهای تحت تملک سازمان اسکان به بنیادملی یهود (Jewish NationalFund) انتقال یافت.[8]
لازم به ذکر است که ساختمان دادگاهعالی اسرائیل نیز توسط همسر جیمز روچیلد –دوروتی د روچیلد- در سال 1966 ساختهشد.[9]
مؤسسه مالی روچیلد همچنان پابرجاست و 3300 کارمند را در 40 کشور جهان از ژاپن گرفته تا کشورهای قاره امریکا وحتی کشورهای خاورمیانه مثل قطر[10]، امارات متحده عربی[11] و از همه مهمتراسرائیل به کار گرفته است.
این بنیاد خدماتی چون مشاوره مالی،بانکداری خصوصی، سرمایهگذاری و بانک جواهرات و اشیاء قیمتی را ارائه میکند. امااقدامات مؤسسه مالی روچیلد به همینجا ختم نمیشود بلکه آموزش نیروهای مستعد درحوزه اقتصادی را نیز دربرمی گیرد. نکتهای که توجه نگارنده را به خود جلب کرده استجملات تأملبرانگیز تارنمای رسمی مؤسسه روچیلد است آنجا که درباره مشاوره اقتصادیدر خاورمیانه میگوید کنترل خانوادگی و نقش گسترده ما در مشاوره دولتی جایگاه خاصیبه ما در اقتصاد دولتی داده است.[12] بنا به گزارش مرکز تجارت جهانی دبی، شعبهروچیلد در امارات متحده عربی از سال 2006 شروع به کار کرده و اطلاعات مستقیماً بهفرانسه و انگلستان ارسال میشود.[13] این مؤسسه که در طبقه دوم مرکز تجارت جهانیقرار دارد برنامه بلندمدت برای آموزش افراد توانمند در حوزههای اقتصادی برگزار میکند.
اما هدفاین نوشتار بررسی نقش روچیلد در اسرائیل کنونی است لذا بیش از این در باب نفوذ آندر سایر کشورهای منطقه اطاله کلام نمیکنیم. ذکر این نکته خالی از لطف نیست کهبنیاد روچیلد در سال گذشته رقمی بالغ بر 40،5 میلیارد دلار به صنایع دارویی تِوَع–بزرگترین کارخانه داروسازی اسرائیل- کمک کرده است.[14]
گذشته از این چنین کمکهایی کههمواره وجود داشته است، شعبه مؤسسه اعتباری روچیلد در تلآویو[15][16] واقع بوده وریاست آن را فردی به نام دورون گورویتز بر عهده دارد. علاوه بر مقر اصلی، در شهرنتانیا[17] نیز مرکز مدیریت سرمایه روچیلد وجود دارد. لازم به ذکر است که بنابرتارنمای رسمی، هدف آن تسهیل جذب سرمایهگذاریها به اسرائیل است.
اما هدفاین نوشتار بررسی نقش روچیلد در اسرائیل کنونی است لذا بیش از این در باب نفوذ آندر سایر کشورهای منطقه اطاله کلام نمیکنیم. ذکر این نکته خالی از لطف نیست کهبنیاد روچیلد در سال گذشته رقمی بالغ بر 40،5 میلیارد دلار به صنایع دارویی تِوَع–بزرگترین کارخانه داروسازی اسرائیل- کمک کرده است.[14]
گذشته از این چنین کمکهایی کههمواره وجود داشته است، شعبه مؤسسه اعتباری روچیلد در تلآویو[15][16] واقع بوده وریاست آن را فردی به نام دورون گورویتز بر عهده دارد. علاوه بر مقر اصلی، در شهرنتانیا[17] نیز مرکز مدیریت سرمایه روچیلد وجود دارد. لازم به ذکر است که بنابرتارنمای رسمی، هدف آن تسهیل جذب سرمایهگذاریها به اسرائیل است.
بنیادروچیلد کیساریا
شاید بتوان بزرگترین نقش خاندانروچیلد پس از تولد اسرائیل را در بنیادی تحت عنوان کیساریا دانست. لازم به ذکر استکه اسرائیل پس از تولد با مشکلات هویتی و شکافهای قومیتی ناشی از مهاجرتهای بیرویهمواجه بوده است. این کشمکشها تا حدی بالاگرفتهاند که نگرانیها بابت برافروختهشدن آتش جنگ داخلی در درون مرزهای اشغالی را به دنبال داشته است.
حال اعقاب بارون ادموند روچیلد باردیگر در قالب بنیاد کیساریا به نجات اسرائیل از منجلاب جنگ داخلی همت گماردهاند.این بنیاد توسط آرِیَنه و بنجامین روچیلد ایجاد شده در تلآویو واقع است. بنجامینهمان شخصی است که مدیریت بنیاد اقتصادی سوئیس را بر عهده داشته و سه نسل پیش از اوبه بارون ادموند جیمز روچیلد میرسد.
این بنیاددر راستای سیاست اعلامی خود مبنی بر تلاش برای کاهش شکافهای اجتماعی اسرائیل،مشکل اصلی را در نبود امکانات برابر میان اقشار معرفی میکند. (העדר שוויוןהזדמנויות המושפע מראייה צרהומהשסעים בחברההישראלית ומעמיק אותם.) و در مقابلراه درمان را ارائه راهکارهای بههمپیوسته در عرصههای مختلف اجتماعی، آموزشی،فرهنگی و هویتی میداند. (עובדת יסוד היא שהחברה הישראלית מורכבת מפסיפס של זהויות תרבויות אמונות ועדות. האנשים המרכיבים פסיפס זה חולקיםמרחב קיום משותף ועליהם למצוא את הדרך לחיות יחד.)[18]
بنیادروچیلد کیساریا تلاش خود را در کاهش شکافهای داخلی جامعه اسرائیل از طریق ایجادفرصتهای برابر اجتماعی معطوف کرده است
برنامههای کیساریا بهصورت اجماع بهشرح ذیل است:
سفیرانروچیلد (רוטשילד-שגרירירוטשילד)[19]
این پروژه از سال 2010 ایجاد شده وبنیاد روچیلد کیساریا، آن را پرچمدار برنامههای خود (הדגל של הקרן) میداند. شعار این برنامه «سفیران روچیلد، رهبران آیندهاسرائیل [هستند] (שגרירי רוטשילד– הדור הבא של עתודת המנהיגים בישראל)» است. این پروژه در تلاش است تا با حمایتهای مادی و معنوی از جواناندر حوزههای اجتماعی، عمومی، بازرگانی و همکاری نزدیک با مراکز آموزشی اسرائیلخلاء مدیریتی این کشور و بحرانهای داخلی آن را برطرف سازد.[20] ازجمله ایناقدامات میتوان به اعطای وام 20000شِکِلی (معادل 179 میلیون ریال) و نیزهمکاری نزدیک با دانشگاههای حیفا، بن گوریون، مرکز مطالعات میانرشتهای هرتصلیاو غیره نام برد که امکان ادامه تحصیل اعضا را تا مدرک دکتری فراهم میآورد.[21]لازم به ذکر است که این بخش برنامههای آموزشی طولانیمدت 3 ساله برای پذیرفتهشدگانمصاحبه و گزینش برگزار میکند.[22]
خط شروع (רוטשילד-קוהזינוק)[23]
تمرکز این برنامه طولانیمدت بر بیشاز 500 جوان 15 تا 25 ساله و تربیت آنان بهصورت رهبران جوامع و جنبشها دراسرائیل است. این پروژه در سه فاز اجرا میشود کهاز دبیرستان تا تحصیلات دانشگاهی و پسازآن و ورود به بازار کار را دربرمی گیرد.
تربیت مدیران محلی (רוטשילד-צועריםלשלטון המקומי)[24]
این برنامهبلندمدت با هدف توانمندسازی افراد برای رهبری جوامع محلی اسرائیل و در راستایبرنامه اسرائیل 2050 بوده و با همکاری وزارت کشور، اقتصاد و آموزشوپرورش اجرا میشود.[25]
لازم بهذکر است که این پروژه تا مقطع کارشناسی ارشد در رشته سیاست گذری عمومی، جامعهشناسیو غیره از دانشگاه حیفا و تخنیون اجرا میشود و سالانه 25 تا 30 نفر را تحت پوششقرار میدهد. ذکر این نکته خالی از لطف نیست که این افراد پس از اتمام دوره به مدت4 سال بهعنوان مدیران محلی گماشته میشوند.
پارکبازرگانی صنعتی روچیلد[26]
این مجموعه با مساحتی بالغ بر 350هکتار، یکی از بزرگترین و پیشرفتهترین پارکهای اینچنینی در اسرائیل است. اینپارک متعلق به شرکت گسترش کیساریا یا شرکت کیساریا ادموند بنیامین دروچیلد بوده که محل جمع آمدن 180 شرکت اسرائیلی در حوزه های-تک، بیوتکنولوژی،تأسیسات پزشکی، تکنولوژی آب و صنایع سنتی است. این مجموعه در منطقه مهم ارتباطیمیان حیفا و تلآویو واقع است.
موسسهسیاست و استراتژی و کنفرانس سالانه هرتصلیا[27]
دنی روچیلد –اهل ریشون لتصیون- ریاستسیاست و استراتژی در مرکز میانرشتهای هرتصلیا را بر عهده دارد. این موسسه درزمینههای بررسیهای استراتژیک و گزارشات محاسبه ریسک حول مسائل سیاسی-اجتماعیخاورمیانه، جهان اسلام، ارتباطات بینالمللی اسرائیل و نیز روششناسی امنیت ملی وسیاستهای خارجی فعالیت دارد. این موسسه در همین راستا برنامههای بسیار مهمی بهاجرا در میآورد. شاید بتوان معروفترین و مهمترین آنها را در کنفرانس امنیتیهرتصلیا دانست که قلمفرسایی درباره اهمیت آن خارج از این مجال است.
علاوه برکنفرانس هرتصلیا این مرکز برنامههایی برای آموزش دیپلماتهای اسرائیلی برگزار میکند.[28]برنامههایی چون تحلیل و بررسی بحرانهای پیش رو اسرائیل از طریق برگزاری جلساتشبیهسازی، پروژه بازنگری در دکترین امنیت ملی اسرائیل، فروم دموکراسی و غیره همهدر راستای رسالت چند صدساله خاندان روچیلد در حفظ و حراست از کیان رژیم صهیونیستیبوده است.[29][30][31]
این مرکز ارتباط تنگاتنگی با بدنهحکومتی اسرائیل داشته و دارد که این امر از حضور افرادی چون تزیپی لیونی، شیمونپرز، بنیامین نتانیاهو و سایر مقامات اسرائیل و دیگر کشورها پر واضح است. جدای ازآن حضور سایر اعضای خاندان روچیلد بهعنوان سخنران کنفرانس امری است که به جداییناپذیربودن بدنه حکومت اسرائیل و خاندان روچیلد تأکید دارد که بهعنوان مثال میتوان بهسخنرانی بارونس آرینه روچیلد مؤسس بنیاد کیساریا در افتتاحیه چهاردهمین کنفرانسروچیلد در سال 2014 اشاره کرد.[32] لازم به ذکر است که در همین کنفرانس و در مراسمافتتاحیه بهصورت رسمی اعلام شد که مرکز میانرشتهای هرتصلیا با بنیاد روچیلدکیساریا ارتباط نزدیک دارد.[33]
بهطورکلی باید گفت که فهم سیاست وحکومت در اسرائیل و نیز ریشههای تاریخی بحران در خاورمیانه و تاریخ کوتاه اسرائیلبدون توجه به الیتها و الیگارشیهایی که سازندگان فضای معاصر بودند، ناقص به نظرمیرسد. در این شناخت خاندان روچیلد که نهتنها در تولد اسرائیل بلکه در ادامهیافتن حیات آن نقش مؤثری دارد برای نخبگان جمهوری اسلامی و آن دسته افرادی که درتلاشاند تا به فهمی جامع از اتفاقات محیط بینالملل دست یابند لازم و ضروری است.
منبع : فارس ، 06/03/1396