بنیامین نتانیاهو،نخستوزیر اسرائیل تلاش میکند آنچه را نتوانسته به زور از باراک اوباما بگیرد، ازدونالد ترامپ بگیرد. او رویکرد سختگیرانهتری در قبال ایران دارد. دستیاراننتانیاهو میگویند ترامپ و نتانیاهو برای دیدار در ششماهه اول سال آینده (احتمالادر ماه مارس)، برنامهریزی کردهاند و نتانیاهو پیش از این، جلساتی پنهانی بامشاوران امنیت ملی خود در راستای تدوین یک استراتژی، برگزار کرده است. به گفته یکمقام ارشد اسرائیلی، شاید هدف از این دیدار، نابودی توافق هستهای با ایران باشدو انتظار میرود نتانیاهو در گفتوگو با ترامپ از نیاز ایالات متحده به اتخاذرویکردی سختگیرانهتر علیه برنامه نظامی ایران در منطقه و رهبری یک تلاش جهانیمنسجمتر برای کنترل منطقهای جمهوری اسلامی سخن بگوید. این مقام ارشد اسرائیلی،تحریمهای قویتر علیه برنامه موشکی ایران و تلاش برای بلوکهکردن نفوذ رشدیابندهایران در منطقه را از طریق نوابش در سوریه، لبنان و نوار غزه، اقدامات احتمالیآنها دانسته است. یاکوف اِمیدرون، ژنرال بازنشسته و مشاور سابق امنیت ملینتانیاهو، نیز گفته است: «هدف فوری، متوقفکردن ایران و جلوگیری از تبدیلشدنش بهیک ابرقدرت در منطقه است». به گفته او، نتانیاهو خواستار این میشود که ایالاتمتحده اول از همه، تلاش کند شراکت بین روسیه و ایران را در منطقه از میان ببرد.نتانیاهو در سخنرانی ناهماهنگ خود با کاخ سفید در کنگره، توافق هستهای با ایرانرا محکوم کرد و نزد افکار عمومی با اوباما درگیر شد. گفتنی است ترامپ سناریوهایمتناقضی درباره چگونه برخوردکردنش با توافق هستهای، ارائه داده است؛ بهعنوانمثال، او در سخنرانی ٢١ ماه مارس گفته برجام را پارهپاره خواهد کرد. بهاینترتیب،نتانیاهو بیشتر هوادار ترامپ خواهد بود. آنطورکه وابرت ساتلوف، مدیر اجرائی مؤسسه واشنگتن، برای سیاست خاورنزدیک گفته است، تلاش عمده اسرائیل در دوران پسااوباما این است که ترامپ را اغواکند تا به نقش ایران در منطقه نگاهی متفاوت داشته باشد؛ درحالیکه اوباما میخواستاز طریق ارائه پاداش لغو تحریمها، برنامه هستهای ایران را محدود کند.
اسرائیل از ترامپ میخواهدتا نگاه ایالات متحده به ایران را تغییر داده و آن را بهعنوان یک عامل بیثباتیدر منطقه که باید متوقف شود، به حساب آورد. ساتلوف میگوید: «اولین درخواست مااین است که ترامپ، ایران را بهعنوان بخشی از مشکل منطقه بهحساب آورد و نه بخشیاز راهحل برای رفع مشکل در منطقه. استدلال ما این خواهد بود که باید دست در دستیکدیگر کار کرده و کمربندهای دور تا دور ایران را سفت کنیم. باید فکر بازکردن جعبهپاندورا در روابط بین آمریکا و قدرتهای جهانی و آزادسازی ایران از هرآنچه آن رامحدود میکند از سر بیرون کنیم». به گفته ساتلوف، حتی اگر ترامپ توافق هستهای راپاره کند، اغواکردن دیگر قدرتهای جهانی برای اعمال دوباره تحریمها و توقف تجارتبا ایران، ناممکن خواهد بود. به علاوه تصمیم ایالات متحده برای عقبکشیدن ازتوافق، به محافظهکاران در ایران امکان میدهد تا از آن در جهت منافع خودشاناستفاده کنند. این درحالی است که در اسرائیل توافقی درباره اینکه آیا باید توافقهستهای از میان برود یا خیر، وجود ندارد و بیشتر مقامات اطلاعاتی اسرائیل، اذعاندارند باید درباره این توافق دوباره مذاکره شود. حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران،بعد از پیروزی انتخاباتی ترامپ، گفته بود: «توافقنامه نمیتواند به وسیله تصمیمیک دولت نادیده انگاشته شود». محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، نیز گفتهبود: رئیسجمهور منتخب «باید واقعیات جهان امروز را کاملا بفهمد». به گفته یک مقامارشد اسرائیلی که به شرط نامنبردن از او در این بحث شرکت کرده بود، اولویت اولنتانیاهو، این است که ایالات متحده را اغوا کند تا جلوی گسترش نفوذ ایران را درمنطقه بگیرد؛ منطقهای که در آن ایرانیها از شبهنظامیان حزبالله در لبنانپشتیبانی میکنند، حزباللهی که با اسرائیل جنگیده و اکنون دوشادوش نیروهای نظامیسوریه، در حال نبرد با داعش هستند. گزینه دیگر نیز این است که به ایران دربارهتلاشهای تسلیحاتیاش فشار وارد شود. به طور بالقوه تحریمهای وسیعتر باعث فلجشدنبرنامه موشکی ایران خواهد شد. تحریمهای ایالات متحده، هماکنون نیز برقرار است؛اما مقامات اسرائیلی میخواهند این تحریمها به ورای شرکتهایی که مستقیما درفرایند موشکسازی ایران درگیرند، گسترش یابد. درهمینحال، ایالات متحده و آژانسبینالمللی انرژی هستهای به ایران هشدار دادهاند مواظب شکستن حدود انباشته آبسنگین خود که در توافق سال گذشته برقرار شده، باشد؛ اما این هشدار را نقض توافقنامههستهای ندانستهاند. تمایل نداشتن ایالات متحده به مجازات ایران به خاطر چنیناعمالی، نشانگر همان رویکردی است که نتانیاهو و نزدیکانش خواهان تغییر آن هستند.میشل اورن، معاون یک وزیر کابینه و سفیر سابق ایالات متحده که به نتانیاهو مشاورهمیدهد، میگوید: «باید دستهای ایران را در نزدیکی آتش نگه داشت. آنها به طرزوحشتناکی تحریمهای سازمان ملل را در مسائل مربوط به توسعه توان موشکیشان، نقض میکنند».به گفته او، موضوع مهمتر برخورد آنها با روسیه است.
منبع :شرق ، 02/09/1395