گزارشی جامع درباره خسارت های اقتصادی استان های نوار غزه ناشی از ادامه محاصره و بسته ماندن گذرگاه ها

(از تاریخ 15/6/2007 الی 10/11/2007م.)

 

گردآورنده: دکتر ماهر تیسیر الطباع (مدیر روابط عمومی اتاق بازرگانی فلسطین)

 

مقدمه

رژیم صهیونیستی به بستن گذرگاه های بازرگانی و تشدید تحریم ها و محاصره ظالمانه علیه نوار غزه از پنج ماه قبل (15/6/2007) تاکنون همچنان ادامه می دهد. این تحریم ها و محاصره تاثیری بسیار منفی بر همه بخش های اقتصادی و اجتماعی و انسانی و بهداشتی نوار غزه گذاشته است به طوری که همه بخش های اقتصادی به طور کلی ویران و مجموعا اقتصاد فلسطین متحمل زیان های سنگینی شده است. آمارهای بین المللی و داخلی حاکی از آن است که بر اثر بسته ماندن گذرگاه های بین المللی حجم زیان های نوار غزه روزانه یک میلیون دلار است به عبارت دیگر حجم کل زیان ها در طول پنج ماه اخیر به 150 میلیون دلار رسیده است. میزان خسارت های وارده بر بخش های مهم اقتصادی به شرح زیر است:

 

ساخت و ساز

همه طرح ها و پروژه های ساخت و ساز و توسعه که توسط سازمان کاریابی و حمایت از پناهندگان فلسطینی “آنروا” اجرا می شد و منبع درآمد بیش از 121 هزار نفر و یکی از بخش های حیاتی و مهم برای انواع شغل ها در نوار غزه به شمار می آمد به فعل محاصره و بسته مانده گذرگاه ها متوقف شده است و بودجه اختصاص یافته به طرح های متوقف شده به خاطر کمبود مواد اولیه و آلات و ادوات سازندگی از قبیل سیمان و آهن و غیره 93 میلیون دلار تخمین زده شده است. همه طرح های عمرانی و تاسیساتی خصوصی و عمومی و پروژه های زیرساختی در نتیجه فقدان آلات و ادوات سازندگی متوقف شده اند. یکی از طرح های متوقف شده طرح توسعه خیابان “صلاح الدین” با بودجه نزدیک به 18 میلیون دلار است. همچنین کار طرح توسعه خیابان النصر یکی از خیابان های اصلی بازرگانی در نوار غزه نیز متوقف شد.

روی هم رفته بودجه همه طرح های عمرانی که در نوار غزه متوقف شده اند از جمله طرح های آنروا و برنامه توسعه سازمان ملل 160 میلون دلار است.

تقریبا همه کارخانجات سیمان، بلوک، بتون، کاشی، سنگ گرانیت لوله های فاضلآب و غیره تعطیل شده اند.

 

بخش خیاطی

صعنت خیاطی نیز از محاصره تحمیلی در امان نماند. بسته ماندن گذرگاه ها زیان سنگینی بالغ بر ده میلیون دلار به صاحبان کارگاه های خیاطی وارد کرد و این هزینه معادل یک میلیون قطعه لباس است که برای فصل تابستان آماده صادرات به بازارهای “اسرائیل” بود. شایان ذکر است که در600 کارگاه خیاطی نزدیک به 25 هزار کارگر فعالیت می کردند که هم اکنون همگی بیکار شده اند، به طوری که 90 درصد تولیدات کارگاه های خیاطی برای بازارهای رژیم صهیونیستی و 10 درصد برای بازارهای داخلی بودند. همچنین تولیدات البسه برای بازار داخلی به علت نبود پارچه کافی متوقف شد. حجم زیان های وارده در این صنعت در طول تاریخ یاد شده به بیش از بیست میلیون دلار رسید.

 

 لوازم خانگی

بخش تولید لوازم خانگی به عنوان یکی از بخش های حیاتی جامعه در طول این مدت به طور کلی ویران گشت و میزان تولید آن به دلیل نبود مواد اولیه کافی، به میزان 90 درصد کاهش یافت و همین مساله باعث شد تا شش هزار کارگر در این بخش بیکار شوند و به طور کلی میزان خسارت های وارده این بخش در طول این مدت بالغ بر 12 میلیون دلار ذکر شده است.

 

صنایع فلزی و مهندسی

بسته ماندن گذرگاه ها باعث رسیدن آسیب جدی به بخش صنایع فلزی و معدنی شده است. بیش از 95 درصد کارخانجات در این بخش بسته شدند و بیش از 7000 کارگر بخش صنایع معدنی و فلزی بیکار شدند این بخش نیز به علت عدم فراهم شدن مواد خام لازم در معرض تخریب و ویرانی کامل قرار گرفتند. همچنین طی سال های گذشته بر اثر ادامه حملات هوایی و زمینی نظامیان صهیونیست، صدها کارخانه و کارگاه به طور کامل ویران گشته اند.

 

واردکنندگان و تجار

در نتیجه توقف کالاها در بنادر رژیم صهیونیستی نزدیک به 2000 وارد کننده فلسطینی ماهانه بالغ بر 5 میلیون دلار زیان زیان می بینند و به طور کلی واردکنندگان و تجار در طول این مدت 25 میلیون دلار زیان دیده اند.

 

گردشگری

بخش گردشگری به علت بسته ماندن گذرگاه ها به طور کامل فلج شده است. 39 شرکت و دفتر جهانگردی و سیاحت به همین خاطر و نیز عدم آزادی سفر به ویژه سفر به حج و عمره با بحران و مشکلات جدی رو به رو شده اند و به تبع آن هتل داران نیز زیان های سنگینی دیده اند و میزان فعالیت در این زمینه به صفر رسیده است. همچنین سالن های غذاخوری نیز تعطیل گشته اند. یکی از هتل های غزه موسوم به “موفبک” با 250 سوئیت با هزینه ای بالغ بر 35 میلیون دلار تاسیس شد و قرار بود که در سال 2006م. افتتاح شود اما افتتاح آن به علت بسته ماندن گذرگاه ها به تعویق افتاد.

همچنین کار ساخت پلاژها در ساحل دریای غزه با هزینه نه میلیون دلار که قرار بود شرکت مشتل آن را بسازد متوقف شد.

 

صنایع غذایی

محصولات کارخانجات تولید مواد غذایی در نوار غزه از زمان بسته شدن گذرگاه ها به میزان چشمگیری کاهش یافته است.

شایان ذکر است که بیش از سه کارخانه تولید نوشابه های گازی که در آن بیش از 900 نفر کار می کردند از کاملا از ادامه فعالیت باز ایستاده اند. رژیم صهیونیستی مانع از ورود ماده co2 ماده اصلی تولید این نوشابه ها به نوار غزه می شود و روی هم رفته این بخش بر اثر ادامه بسته ماندن گذرگا ها سه میلیون دلار خسارت دیده است.

 

کشاورزی

ادامه بسته ماندن گذرگاه ها، بخش کشاورزی را نیز مانند سایر بخش ها در معرض نابودی قرار داده است و در صورتی که کشاورزان نتوانند محصولات شان را صادر کنند به شدت زیان خواهند دید. 80 درصد محصولات کشاورزی به علت عدم اجازه واردات داروهای زراعتی و کودهای شیمیایی و آفت کش ها در معرض نابودی قرار گرفته اند و همچنین چهل هزار کارگر در این بخش بیکار شده اند.

پیش بینی می شود که حجم زیان های وارده به اراضی زیر کشت توت فرنگی به نزدیک ده میلیون دلار برسد. همچنین 4500 نفر در این بخش مشغول فعالیت هستند که با وارد آمدن یک چنین زیان هایی بیکار خواهند شد. گل کاران و بیش از هزار کارگر این بخش نیز تاکنون 4 میلیون دلار خسارت دیده اند.

گفتنی است که صادرات بیش از 25 تن سیب زمینی و انواع سبزیجات به بازارهای رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی در نتیجه ادامه محاصره متوقف شده است و این محصولات به منظور تلف نشدن، در بازهاری داخلی به قیمت بسیار ارزان فروخته شدند.

کشاورزان انجیر هندی به علت ناتوانی در صادرات محصولات شان و به دلیل فروش ارزان این محصولات در داخل متحمل زیان شدیدی گشته اند. گفتنی است که انجیر هندی یکی از اصلی ترین میوه هایی است که در منطقه المواصی واقع در خان یونس به مقدار زیاد و در مساحت 7000 دونم کاشته می شود.

 

منطقه صنعتی غزه

بسته ماندن گذرگاه های بازرگانی مهمترین طرح های سرمایه گذاری در نوار غزه یعنی “منطقه صنعتی غزه” را با خسارت های سنگینی مواجه کرده است. این منطقه از سال 1999م. فعالیت خود را آغاز کرد و در آن 45 کارخانه فعالیت می کردند که هم اکنون همه آنان بسته شده اند.

همچنین بسیاری از کارخانه داران هم اکنون برای این که مشتری های خود را از دست ندهند و ورشکسته نشوند فعالیت های خود را در خارج آغاز کرده اند.

گفتنی است که کل بودجه هزینه شده برای منطقه صنعتی غزه نزدیک به 30 میلیون دلار است که نخستین فاز آن به قیمت 18 میلیون دلار اجرا شده است. پیش بینی می شد که در این طرح 25 هزار کارگر فعالیت کنند. طی سال های گذشته 2500 نفر در این پروژه فعالیت کردند. این تعداد در سال گذشته به 1800 نفر کاهش یافت و طی شش ماه گذشته تعداد کارگران بیش از این کاهش یافت و به 300 نفر رسید.

 

سرمایه گذاری

بر اثر ادامه محاصره و بسته ماندن گذرگاه ها، بخش سرمایه گذاری در فلسطین به طور کل و در استان های غزه به طور خاص آسیب دیدند. تخریب این بخش از مهمترین اهداف سیاسی رژیم صهیونیستی به شمار می آید و می توان گفت که زیان های بخش سرمایه گذاری بیش از همه به اقتصاد فلسطین آسیب رساند. این زیان ها در موارد زیر خلاصه می شود:

ـ فرار سرمایه های داخلی به کشورهای مجاور

ـ فرار بسیاری از شرکت های خارجی فعال در عرصه سرمایه گذاری در فلسطین

ـ توقف سرمایه گذاری های خارجی و فلسطینی و عربی

ـ توقف فعالیت ها در بخش توسعه مناطق آزاد صنعتی و بسیاری از طرح های سرمایه گذاری

ـ از بین رفتن همه آن چه که تشکیلات خودگردان برای صادرات کلاهای فلسطین در جهان و جذب سرمایه هزینه کرده بود به طوری که سال ها زمان نیاز است تا اوضاع مانند سابق شود.

 

بانک ها

عملکرد بانک های فلسطین در استان های غزه در نتیجه بسته ماندن گذرگاه ها به میزان بالایی کاهش یافت. مشکلات بانک ها در پی قطع تعامل و همکاری بانک های صهیونیستی با بانک های فلسطینی، افزایش یافت. اغلب بانک های استان غزه نقدینگی ارزی ندارند و به علت بدهی های بالا در معرض تعطیلی قرار گرفته اند.

 

ترانزیت کالا

بخش ترانزیت کالا به علت ادامه محاصره و بسته ماندن گذرگاه ها آسیب جدی دیده است. از آغاز انتفاضه الاقصی تاکنون از ورود 450 کامیون باربری به اسرائیل برای انتقال کالا و محصولات به نوار غزه جلوگیری شده است و این مساله زیان های سنگینی را به بخش حمل و نقل و ترانزیت در نوار غزه وارد آورده است و همچنین بسته شدن گذرگاه های تجاری به مدت 150 روز منجر به تعطیلی 90 درصد فعالیت های ترانزیتی شده است. در تاریخ 28/10/2007 گذرگاه مرزی “صوفا” تعطیل و تنها گذرگاه “کرم شالوم” برای واردات کالا اختصاص داده شد و تعداد کامیون های باربری روزانه به 30 دستگاه کاهش یافت و بر اثر آن 450 راننده و بیش از هزار کارگر که در کار تخلیه و بارگیری فعالیت می کردند بیکار شدند.

 

فقر و بیکاری

به طور کلی نرخ فقر و بیکاری در اراضی فلسطین به ویژه از آغاز انتفاضه الاقصی تاکنون به طور چشمگیری افزایش یافته است. نظامیان صهیونیست با اعمال سیاست محاصره و بستن گذرگاه های مرزی، مانع از رفتن بیش از 120 هزار کارگر به اراضی اشغالی 48 شده اند و بدین ترتیب نوار غزه منبع درآمد مهمی را از دست داده است.

به رغم اوضاع بسیار سخت اقتصادی و معیشیتی نوار غزه شمار کارگران این منطقه پیش از محاصره، 215 هزار نفر بودند و در پی محاصره از پنج ماه پیش تاکنون این تعداد به صفر رسیده است. بر اساس آخرین آمارها، نرخ بیکاری در نوار غزه 80 درصد و نرخ فقر 90 درصد است و اغلب ساکنان این منطقه متکی به کمک های انسانی سازمان “آنروا” و “فائو” و جمعیت های خیریه هستند.

اوضاع سخت سیاسی و اقتصادی و معیشتی نوار غزه بر همه موسسات از جمله موسسات آموزشی تاثیر منفی گذاشته است، به طوری که بسیاری از خانواده های فلسطینی نمی توانند هزینه تحصیل و مستلزمات آن از جمله کیف و کفش و لباس فرزندان خود را تامین کنند. این مساله دانش آموزان را با یاس و ناامیدی مواجه کرده است. اگر محاصره ادامه پیدا کند همه چیز در نوار غزه از بین می رود و نیروی کاری وجود نخواهد داشت و در این صورت باید نوار غزه را منطقه ای آسیب دیده خواند.

 

گرانی

مصرف کنندگان در نوار غزه به علت کمبود شدید کالاهای مورد نیاز در بازار و احتکار برخی از کالاهای اساسی از گرانی شدید در مضیقه هستند. گرانی از 30 درصد به 1000 درصد رسیده است. قیمت برخی از کالاها عبارتند از:

ـ یک کیلو گوشت قرمز 12 دلار

ـ یک کیلو مرغ 3 دلار

ـ یک پاکت سیگار 4 الی 8 دلار

ـ یک لیتر بنزین 5/1 دلار

ـ یک لیتر سولار 2/1 دلار

ـ یک گونی (40 کیلویی) آرد 40 دلار

ـ کپسول خالی گاز 70 دلار

ـ پر کردن کپسول گاز 13 دلار

ـ یک گالن (20 کیلویی) روغن زیتون 140 دلار

ـ یک گالن (6/3 لیتری) بتونه آهنی برای خودرو 80 دلار

ـ یک گالن (16 لیتری) تینر 100 دلار

ـ یک گالن (18 لیتری) چسب چوب 100 دلار

سوالی که در این جا مطرح می شود این است که چگونه یک مصرف کننده می تواند در سایه این گرانی و کمبود شدید کالاهای مورد نیاز و ادامه بسته ماندن گذرگاه ها نیازهای روزانه خود را تامین کند؟

در پایان باید گفت که برای حل معضل گذرگاه ها می بایست به دنبال راه حل ریشه ای بود تا گذرگاه ها بیست و چهار ساعته و بدون هیچ گونه مشکل و مانعی به روی مردم و تجار باز باشد.

  

نمودار محاصره

  

 

  

 

آمار تعداد بیماران و قربانیان ایست های بازرسی و موارد مربوط به جلوگیری از سفر بیماران به خارج

 

ـ شهادت 18 مرد و زن بیمار در ایست های بازرسی به خاطر ممانعت از سفر آنان به خارج برای درمان به موقع در ماه نوامبر

ـ شهادت 44 نفر به خاطر محاصره و بسته ماندن گذرگاه ها از ژوئن گذشته تاکنون

 ـ 600 الی 700 بیمار برای درمان ماهانه خود نیاز به سفر خارجی دارند.

 ـ 250 الی 300 بیمار به درمان فوری نیازمندند و هر گونه تاخیر در درمان، زندگی آنان را به خطر می اندازد به علاوه این که تعداد بیماران سرطانی و کلیوی به 900 نفر رسیده است.

 

ماه اکتبر

ـ جلوگیری از سفر 253 بیمار

 ـ جلوگیری از سفر 190 بیمار تحت مراقبت های پزشکی

45 درصد بیمارانی که با انتقال آنان به خارج ممانعت شده مبتلا به بیماری های چشم، استخوان، ستون فقرات، سرطان و خون هستند و از تاریخ 1/11/2007 الی 7/11/2007 تعداد این بیماران به 19 نفر رسید و در این میان به درخواست 39 بیمار برای سفر به خارج پاسخی داده نشد.

طی روزهای پنجشنبه الی دوشنبه آخر ماه اکتبر از سفر 106 بیمار به خارج جلوگیری و با درخواست آنان مخالفت شد.

فقط در روز سه شنبه از انتقال 13 بیمار جلوگیری به عمل آمد.

11 بیمار تاکنون هیچ پاسخی به درخواست خود دریافت نکرده اند.

 

بیماران سرطانی

در نوار غزه 450 بیمار سرطانی وجود دارد که 35 درصد آنان کودک و 26 درصد زن هستند. به بیماران سرطانی اجازه سفر به خارج برای درمان یا تکمیل دوره درمان یا عمل جراحی و همچنین اجازه ورود داروهای ویژه این بیماری داده نمی شود و بیماران سرطانی هم اکنون در معرض مرگ قرار دارند.

 

بیماران کلیوی

در نوار غزه 400 بیمار کلیوی و دیالیزی وجود دارد. این بیماران در هفته سه بار نیاز به دیالیز دارند اما به علت ادامه محاصره و از کار افتادگی دستگاه های دیالیز و جلوگیری از ورود قطعات یدکی این دستگاه ها، این دسته از بیماران با خطر حتمی مرگ مواجه اند.

 

بیماران قلبی

400 الی 450 بیمار قلبی از کمبود داروی کافی و خرابی تجهیزات پزشکی بخش های مختلف قلب رنج می برند.

 

دستگاه های دیالیز

وزارت بهداشت جمعا 69 دستگاه دیالیز در اختیار دارد که در چهار بیمارستان توزیع شده اند. از این تعداد 20 دستگاه به خاطر جلوگیری اشغالگران از ورود قطعات یدکی برای تعمیر آن ها از کار افتاده اند و تاریخ مصرف 3 دستگاه نیز گذشته است و در هر لحظه ممکن است که خراب شوند.

 

جدول تجهیزات ضروری و مهم پزشکی از کار افتاده در بیمارستان های اصلی

 

 

 آمار فوق نشان دهنده توطئه رژیم صهیونیستی برای نابودی بخش بهداشت و درمان فلسطین و هدف از آن تضعیف اراده ملت و چشم پوشی آن از اصول و آرمان های ملی است.