به رغم اعلام مکرر طرفین درگیر فلسطینی (جنبش های مقاومت اسلامی حماس و فتح) در زمینه تمایلشان به برقراری آشتی ملی و به رغم آن همه میانجیگری ها و وارد آمدن خسارت های جبران ناپذیر به وضعیت داخلی فلسطین و آرمان فلسطین، ولی رهبران جنبش های مذکور به این زودی ها پشت میز گفت و گو نخواهند نشست و هر روز هم شکاف میان آنها عمیق تر می شود.
این اختلافات به اجتهادهای سیاسی آنها بر نمی گردد و اگر آنها در این زمینه اختلافی داشته باشند می توانند به نحوی به توافق برسند، بلکه تفاوت های بنیادین میان خاستگاه ها و مبانی فکری طرفین وجود دارد. چگونه امکان دارد برنامه فتح با برنامه حماس تلاقی پیدا کند، با توجه به اینکه فتح مبارزه علیه “اسرائیل” را محکوم می کند و مقاومت مسلحانه را یک فاجعه برای ملت فلسطین به شمار می آورد، ولی جنبش حماس مقاومت را یگانه راه احقاق حقوق حقه ملت فلسطین قلمداد می کند و معتقد است که تنها می توان با زبان زور با “اسرائیل” سخن گفت. رویکرد و مواضع حماس کاملا ایدئولوژیک است، ولی تشکیلات خودگردان فلسطین سازش با اسرائیل را یگان عامل تداوم موجودیت سیاسی و جلب حمایت آمریکا و اسرائیل در مصاف با حماس قلمداد می کند. از این رو چشم پوشی یکی از طرفین از مواضع خود به مثابه فرو ریختن پایه های تداوم موجودیت آنها است.
فشار مردم فلسطین حماس و فتح را به اعلام تمایلشان نسبت به برقراری آشتی ملی و موافقتشان با طرح های عربی در این زمینه از جمله عربستان، یمن و مصر واداشت. مخالفت آمریکا و اسرائیل با برقراری آشتی ملی مانع از پویش تشکیلات خودگردان در زمینه برقراری آشتی ملی می شود.
اگر این روزها نگاه ها متوجه قاهره شده است که شاید هم تلاش هایش در زمینه نظارت بر گفت و گوهای مربوط به برقراری آشتی ملی به ثمر بنشیند، ولی بنده پیش بینی می کنم که بار دیگر این تلاش ها به شکست می انجامد، چون مقامات مصر از حاکمیت حماس بر نوار غزه ناراحتند و از سوی دیگر، پیوند و رابطه تنگاتنگ مصر با آمریکا و نیازش به حمایت های سیاسی و اقتصادی این کشور مانع از تلاش جدی قاهره در زمینه اعمال فشار بر تشکیلات خودگردان فلسطین و تشویق آن به تلاش در زمینه برقراری آشتی ملی می شود.
این اقدام در حالی صورت می گیرد که حماس آشکارا از قاهره خواست تا عباس را به منظور متوقف کردن بازداشت های سیاسی در کرانه باختری و آزادی اسیران و زندانیان سیاسی تحت فشار قرار دهد، همانطوری که حماس زندانیان سیاسی را آزاد کرد. حماس همچنین نسبت به نقش آفرینی مصر به خاطر کشف تونل ها، محاصره آنها و ممانعتش از رسیدن کمک های مردمی مصر به نوار غزه به دیده شک و تردید می نگرد.
حماس به رغم تردیدش در نقش آفرینی مصر و توانمندی و مقاصدش ولی همچنان در مذاکرات کنونی مشارکت دارد. مصر همچنان وقت کشی می کند و منتظر نتایج انتخابات آمریکا و اسرائیل است.
بحران کنونی فلسطین زائیده بی ارادگی و سرسپردگی برخی از سران کشورهای عربی است و تا زمانی که اعراب در قبال جنایات اسرائیل به طرح صلح پایبند باشند تشکیلات خودگردان نیز دست از چاکری و خوش خدمتی به اسرائیل برنخواهد داشت و از برداشت هرگونه گام های عملی در راستای برقراری آشتی ملی ناتوان خواهد بود.
